1396 or. [nazwisko:] Pacholefski (Lek. 1 nr 2229), 1418 or. Pacholewo (WR 1 nr 961), 1510 Pakcholewo (LBP 39), 10, 5 km na E od Obornik.

1. 1446 n. pow. pozn. (PG 2, 167v); 1509 n. par. Białężyn (ASK I 3, 35).

2. 1532 Samice niezident. obiekt k. P. lub k. Wyszyn (K 3, 178, na podstawie zag. wypisów A. Ptaszyńskiego); 1563 rola Klawińska w P. (K 2, 298, wg Ptaszyńskiego).

3. Własn. szlach. 1396-1421 Pacholewscy → p. 6.

1418 śwd. Mik. Rosnowski, który obecnie mieszka w P. [tożsamy z mieszcz. z Obornik?, → p. 6] (WR 1 nr 961).

1435 Sędziwój z Wojnowa kupuje od Jadwigi ż. Marcina Zajączkowskiego jej cz. P. za 500 grz. (PG 1, 67v).

1446-66 Jan, 1460-66 Stanisław, 1446-99 Wincenty, 1446-66 Dobrogost, 1446-1519 Abraham, ss. Sędziwoja Wojnowskiego: 1446 ciż Jan, Wincenty, Dobrogost i Abraham w działach ze stryjami Dobrogostem i Piotrem [braćmi Sędziwoja] otrzymują Wojnowo, Przebędowo oraz Długą Goślinę; Jan z Brzeźna [w par. Gać] starszy z braci zapisuje swej matce Elżbiecie, wd. po Sędzi woju z Wojnowa, po 100 kóp posagu i wiana na 2/3 Brzeźna i P. (PG 2, 167v); 1466 ciż Jan, Stanisław, Wincenty, Dobrogost i Abraham ss. zm. Sędziwoja z Przebędowa zapisują swej siostrze rodzonej Beacie 120 grz. na 1/2 Przebędowa, całym P. i Brzeźnie oraz na 1/4 [Długiej] Gośliny (PG 7, 239av); 1481 ciż Wincenty Pacholewski, Stanisław z Brzeźna, Dobrogost z Gośliny i Abraham z P. → niżej: Wincenty;

1460 tenże Stanisław z Przebędowa i P. sprzedaje z zastrz. pr. odkupu 3 wiard. czynszu z P. Bartłomiejowi prepozytowi i altaryście w Rogoźnie (ACC 40, 52), a 1462 altarii Ś. Barbary w kat. pozn. 10 zł węg. czynszu od sumy 120 zł węg. (PG 6, 153; w CP 437, 4, wzm. pod 1461); 1463 tenże z [bratem] Abrahamem sprzedają z zastrz. pr. odkupu wikariuszom kat. pozn. 5 1/2 grz. czynszu od sumy 65 grz. naP. (CP 14 s. 616, 624);

1463 tenże Abraham → wyżej; 1474 tenże zapisuje swej ż. Małgorzacie po 100 kóp posagu i wiana na 1/2 swej cz. w P., jaka przypadnie mu w działach z braćmi; tenże kupuje z zastrz. pr. odkupu od Jana Dąbrowskiego 8 ł. w Dąbrowie w pow. kcyń. za 116 grz. (PG 9, 13v); 1481 tenże z P. → niżej: Wincenty; 1485 temuż Wojnowskiemu brat Winc. Łoskuński z P. winien jest 11 grz. (PZ 21, 15v); 1495 tenże Wojnowski wraz z ż. Małgorzatą zapisuje na 1/2 P. 5 grz. czynszu dla kościoła NMP w Obornikach (PG 7, 73v); wykup tego czynszu nastąpił 1500 (ACC 79, 16v;PG 12, 122v); 1499, 1502 tenże Wojnowski z P. → niżej; 1508 tenże Wojnowski otrzymuje od Stan. Redeckiego [ze wsi Redecz, obecnie Ręcz] cz. wsi P., którą Redecki otrzymał [ 1505] od zm. Mac. Czeszewskiego [bratanka Abrahama] (PG 14, 56; → niżej); 1510 tenże Wojnowski kupuje za 20 grz. od Jana Bielawskiego 2 ł. os. w P., które Bielawski otrzymał od zm. Mac. Czeszewskiego z tytułu ostatniej raty posagu swej ż. Anny, siostry Macieja (PG 14, 120); 1515 tenże Wojnowski sprzedaje z zastrz. pr. odkupu Dobrogostowi Jezierskiemu 1/2 P. za 130 grz. (PG 15, 53); 1519 tenże Wojnowski toczy proces z opatką z Owieńsk o kmiecia Jana Kwapienia, który zbiegł z P. do Bolechowa (PZ 29, 10v);

1467 tenże Wincenty pozywa Łazarza pleb. w Słomowie o zwrot długu 3 grz. (ACC 46, 129v); 1476 tenże kupuje z zastrz. pr. odkupu od Jana Borzysławskiego 7 ł. w Sokolnikach wpow. pozn. za 100 grz. (PG 9, 45v); 1477, 1479 tenże otrzymuje od Katarzyny wd. po Piotrze Łoskuńskim jej oprawę (po 100 kóp posagu i wiana) zapisaną na 1/2 wsi Łoskuń, a zapisuje jej w zamian na P. z zastrz. pr. wykupu 8 grz. czynszu od sumy 110 grz. (PG 9, 107v; PG 58, 55); 1478 tenże kupuje od Katarzyny ż. Wojc. Zaleskiego, a c. Piotra Łoskuńskiego, za 100 grz. 1/2 wsi Łoskuń i 1/2 działki w Poznaniu k. kościoła Dominikanów, między działkami Zbąskiego i Wojnowskiego; Wincenty zobowiązuje się, że jeśli nie zapłaciłby tej sumy, to płacić będzie Katarzynie 8 grz. czynszu rocznego; 1481 ponawia to zobowiązanie, a 1483 zostaje skwitowany z zapłaty 18 grz. i 1 wiard. (PG9, 93; PG 58 k. 61, 119v, 139v); 1479 tenże zapisuje swej ż. Dorocie po 200 grz. posagu i wiana na swej 1/2 wsi P. i 1/2 jeziora w Łoskuniu (PG 9, 190); 1480 tenże stryj i opiekun dzieci zm. Tomasza Konotopskiego (PZ 20, 104v); 1481 tenże w sporze ze swymi braćmi rodź. Stanisławem z Brzeźna, Dobrogostem z Gośliny i Abrahamem z P.; star. nakazuje im żyć w pokoju pod groźbą kary 200 grz. (PG 58, 115); 1485 tenże Łoskuński z P. → wyżej; 1485 tenże zapisuje Katarzynie ż. Jana Oleskiego 12 grz. czynszu na 1/2 P. i 1/3 Wojnowa (PG 10, 31); 1485 tenże daje Jakubowi i Wojciechowi z Pruśca 1/2 Łoskunia i 140 1/4 grz., a otrzymuje w zamian ich cz. Czeszewa i Ruśca w pow. kcyń. (PG 10, 32); 1486 tenże daje nabyte cz. Czeszewa i Ruśca Janowi, Mikołajowi, Stanisławowi i Dorocie z Czeszewa, dzieciom zm. Marcina Izdbieńskiego, a otrzymuje od nich ich 1/3 Czeszewa (PG 10, 49v); 1488 tenże Pacholewski z Wojnowa daje Wojc. Prusieckiemu 1/2 Łoskunia i 130 grz., a otrzymuje w zamian cz. Czeszewa i Ruśca (PG 10, 102); 1492 tenże Pacholewski z Czeszewa sprzedaje z zastrz. pr. odkupu Sędziwojowi Gołaskiemu całe P. za 110 grz. (PG 10, 167), a 1494 spłaca Gołaskiemu 100 grz. (PG 59, 30); 1494 tenże Czeszewski toczy proces z Sędziwojem Gołaskim o kmieci: jednego zabitego i jednego zbiega (PG 59, 30v); 1494 tenże kolator altarii Ś. Andrzeja w kat. pozn. (Now. 1, 420); 1499 tenże Pacholewski albo Czeszewski zapisuje Tomaszowi Noskowskiemu kan. koleg. Ś. Marii Magdaleny w Poznaniu na swojej cz. P. 1 1/2 grz. czynszu od sumy 18 grz., a Abraham Wojnowski na swojej cz. 1 grz. czynszu od sumy 12 grz. (PG 12, 25v; ACC 76, 96).

Synowie Abrahama: 1483-94 Jan Wojnowski albo Pacholewski, syn Abrahama → p. 6; 1518 Mac. Wojnowski sprzedaje z zastrz. pr. odkupu swemu bratu Wojc. Wojnowskiemu nabytą od swej ż. Anny wieś Charcice za 130 grz.; Wojc. Wojnowski sprzedaje z zastrz. pr. odkupu [bratu Maciejowi] 1 ł. w P., kupiony od swego ojca Abrahama, za 12 grz. (PG 15, 225v).

Synowie Wincentego: 1502 działy braci Wojc. Czeszewskiego i Macieja pleb. w Czeszewie: Maciej otrzymuje 1/2 P., Wojciech zaś cz. Czeszewa; Wojciech ma sam wyposażyć siostry Małgorzatę i Agnieszkę; Maciej swą 1/2 P. sprzedaje z zastrz. odkupu Abrahamowi Wojnowskiemu za 100 zł węg. i 34 grz. (PG 12, 180-181); 1505 szl. Mac. Czeszewski daje Stan. Redeckiemu 1/2 P., a otrzymuje w zamian 1 ł. we wsi Redecz w pow. gnieźn. i 300 grz. (PG 13, 66v; → wyżej: Abraham); 1508 tenże wielebny Mac. Czeszewski wspomn. jako zm. (PG 14, 56); 1510 Jan Bielawski mąż Anny, siostry zm. Mac. Czeszewskiego → wyżej: Abraham.

1509, 1510 pobór od 6 ł. (ASK I 3 k. 35, 245); 1563 pobór od 6 ł. i 1 karczmy (ASK I 5, 213); 1577-82 płatnik poboru Jerzy Wojnowski (ASK I 5, 659; ŹD 3).

Kmiecie: 1460 Świętosław Pacierz i Wawrz. Wilkosz (ACC 40, 52); 1519 Jan Kwapień → wyżej: Abraham.

4. Sołtysi: 1418 Mikołaj (RH 14, 61); 1429 Jakusz (PZ 11, 13v); 1460 Maciej (ACC 40, 52).

1510 sołectwo (LBP 39).

5. 1423 (kop. 1488-92) do uposażenia prebendy kanonickiej „Goślina” w kat. pozn. należą dzies. z P.: z 20 ł. po wiard., z łąk¹W opublikowanym tekście: de feriali, co nie ma w tym miejscu sensu (ferialis: związany ze świętem); sugerujemy poprawkę na: de terali (ferale: łąka, ale także specjalne miejsce w lesie, gdzie utrzymuje się dzikie zwierzęta, matecznik) tylko 8 gr (LBP 40); 1510 do uposażenia prebendy kanonickiej „Kaźmierz” w kat. pozn. należą dzies. wiard. z ról kmiecych i z sołectwa (LBP 39).

6. Pacholewscy, mieszczanie w → Obornikach [być może jednocześnie dziedzice w P.?]: 1396 Mikołaj toczy proces z Dobrogostem Ludomskim (Lek. 1 nr 2229); 1421 Maciej (ACC 5, 112).

1483-94 Jan Wojnowski albo Pacholewski, syn Abrahama, altarysta altarii Ś. Andrzeja, Stanisława i Barbary w kat. pozn. [fundacji Wojnowskich] (Now. 1, 421).

Uwaga: Nie uwzględniamy jako dziedzica P. Jurka Pacholewskiego, który w 1509 kupił od Jana Żerkowskiego 4 1/2 ł. we wsi Słup w pow. kal. (PG 66, 216v-217v). Jurek ów w tej samej zapisce nazywany jest w innych miejscach Bachorzewskim, a zapis Pacholewski wydaje się tylko błędem pisarza.