PIĄTKOWO

1253 kop. 1298Panthcow (Wp. 1 nr 321), 1288 Panthcovo kop. 1600-02 (Wp. 2 nr 628), 1291 or. Puntchove (Wp. 2 nr 671), 1296 kop. 1304 Pentchow (Wp. 2 nr 743), 1398 Panthkowo (Lek. 1 nr 392), 1400 Pantcowo (KP nr 204), 1469 Pyathkowo (PG 57, 33), 1486 Pyątkow (MS 3 supłem, nr 216), 1488/92 Pyanthkowo (LBP 40), 1563 Pianthkowo (ASK I 5, 241), 1577 Piątkowo (ASK I 5, 731), wieś, obecnie w granicach m. Poznania, ok. 6, 5 km na NW od Starego Rynku w Poznaniu1W końcu XVIII w. zabudowania zwartej wsi P. leżały nad strumieniem spływającym do rz. Warty (Gilly), prawdop. ok. 3 km na NW od Naramowic. Wg MTop. 1948 centrum wsi P. leżało ok. 1, 5 km na SW od tego miejsca. Obecnie, po wybudowaniu nowych osiedli mieszkaniowych, śladów dawnej wsi już nie ma.

1. 1398 P. należy do opola Chojnica (Lek. 1 nr 392).

1508 n. pow. pozn., par. Święty Wojciech k. Poznania (ASK I 3, 27).

2. 1400 Unołtowo koło P. (KP nr 204); 1486 droga [z Poznania?, z Winiar?] do P. (MS 3 supl. nr 216); 1524, 1531 kopiec narożny dzieli wsie Naramowice, Unołtowo, Morawsko i P.; droga z Unołtowa do P. (Dominikanie P-ń 194, dawniej Diss. VI c nr 4; PZ 29, 637).

3. Własn. książęca, potem klaszt. dominikanek (katarzynek) pozn. 1282 (1283?) ks. Przemysł II uposaża klasztor dominikanek pozn. w dobra ziemskie: P., Rudnicze, Zaparcin oraz jezioro k. wsi Rościnno [w późniejszym pow. gnieźn.] (Wp. 6 nr 29; DH 2, 471 pod r. 1283); 1291 Mikołaj IV pap. potwierdza darowiznę wsi P. dominikankom pozn. (Wp. 2 nr 671; BulPol. 1 nr 902); 1296 król Przemysł nadaje dominikankom pozn. wsie P. i Rudnicze (Wp. 2 nr 743).

1365 król Kazimierz zwalnia na 12 lat od wszelkich podatków (od daniny na Suchedni, od poradlnego, od wołu, od wieprza, od owiec) mieszkańców we wsiach nal. do dominikanek pozn., to jest w Słępowie k. Kłecka, w P. pod Poznaniem, w Donatowie pod Śremem, w Sokolnikach, w Rudniczu, w Białokoszu i w Rościnnie k. Rogoźna (Dominikanki Poznań 33, k. 26, dawniej C 23, 26).

1469, 1475 P. płaci kary z powodu nie zapłacenia wiardunków król. (PG 57, 33; PZ 20, 26v).

Areał: 1423 (kop. 1488/92) 11 ł. w P. → p. 5; 1508 wiardunki król. z P. od 4 półł. (ASK I 3, 27); 1563 pobór z P. od 1 1/2 ł. oraz mł. dor. o 1 kole w Winiarach [k. Poznania] (ASK I 5, 241); 1580 pobór od 2 ł. i 2 zagr. (ŹD 43).

1402 śwd. Piotr [zapewne kmieć] z P. (KP nr 866).

4. 1253 trans. 1298 ks. Przemysł I i ks. Bolesław, powierzając uczc. Tomaszowi [z Gubina nad Nysą] lokację m. Poznania na pr. magd., wymieniają 17 wsi w okolicy Poznania, m. in. P, które przekazują temu miastu [jako mające podlegać sądowi wójtowskiemu?]2→ Pęcław, Uwaga, → Jeżyce, przyp. 8, a w nich 30 ł. roli dla wspomn. wójta oraz 20 ł. na pastwiska dla mieszczan (Wp. 1 nr 321).

1390 Maciej sołtys z P.; Jan Linda mieszcz. pozn. odpiera jego roszczenia do sołectwa w P.; Jasiek z Soboty pełnomocnik sołtysa nie stawił się w sądzie (Lek. 1 nr 830; RH 14, 57); 1419 sołtys z P. (RH 14, 57).

5. 1288 Jan bp pozn. uposaża par. w Lusowie m. in. w dzies. z P. [leżące poza parafią Lusowo] (Wp. 2 nr 628).

1423 (kop. 1488/92) do uposażenia prebendy kanoniczej w kat. pozn. fundi „Goślina” należą m. in. [dzies.?] z P.: po 2 ćw. żyta i 2 ćw. owsa oraz po 3 gr z 11 ł. (LBP 40); 1510 do uposażenia prebendy kanoniczej w kat. pozn. fundi „Kaźmierz” należą [dzies.?] po 2 ćw. żyta i owsa oraz po 4 gr. ze wszystkich ról kmiecych i sołeckich w P. (LBP 39).

Uwaga: W XVI w. w polskim sumariuszu dokumentów klaszt. zakonnice zapisały, że posiadają pod swym zarządem wieś P” jednakże nie ma w niej 200 śl. (taka liczba figurowała rzekomo w przywileju fundacyjnym), a jedynie 1/10 tej liczby (Dominikanki Poznań 33, 17, dawniej C 23, 17).

Prawdopodobnie P. dotyczy też dok. z 1451, w którym Mikołaj V pap. potwierdził dominikankom pozn. darowiznę wsi Panchone z łanami [brak liczby] i 2 jeziorami (DK 5).

1 W końcu XVIII w. zabudowania zwartej wsi P. leżały nad strumieniem spływającym do rz. Warty (Gilly), prawdop. ok. 3 km na NW od Naramowic. Wg MTop. 1948 centrum wsi P. leżało ok. 1, 5 km na SW od tego miejsca. Obecnie, po wybudowaniu nowych osiedli mieszkaniowych, śladów dawnej wsi już nie ma.

2 → Pęcław, Uwaga, → Jeżyce, przyp. 8.