PIECHININO

1387 or. Pechynyno (Lek. 1 nr 106), 1387 [nazwisko:] Pechnynsky (Lek. 1 nr 107; Wp. 3 nr 1860), 1388 Pechinino (Lek. 1 nr 440), 1396 Pechenino (WR 3 nr 31), 1398 Pechenyno, Pechinyno (WR 3 nr 48), 1398 Pechynino (Lek. 2 nr 2243), 1399 Pechonino (WR 3 nr 138), 1399 Pechnino (Lek. 2 nr 2423), 1400 Pechnyno (Lek. 2 nr 2587), 1403 magnum Piechinino (KoścZ 2, 62), 1405 Pyechynino (AC 2 nr 941), 1406 in Pechnina [bodajże jako dopełniacz] (KP nr 2809), 1408 Pechnine (PZ 3, 110), 1424 Piechinino (KoścZ 8, 61v), 1429 Pyechnyno (KoścZ 9, 215v), 1446 Pyechy nyno (PZ 15, 215v), 1446 Pyechy nin, Pyechynino (AE I 133v), 1451 Pyechnino (AE I 187v), obecnie Piechanin, 2 km na NW od Czempinia.

1. 1448 n. pow. kośc. (PG 3, 9v); 1530 n. par. Czempiń (ASK I 3, 122).

2. 1574, 1597 jez. Pławne w Piotrkowicach leży w kierunku wsi P. (KoścG 28, 64v-65v; PG 165, 1023).

3. Własn. szlach. 1387-99 Kielcz Piechiniński: 1387-93 tenże → Czempiń (Lek. 1 nr 106, 107, 440; Lek. 2 nr 1423; WR 3 nr 59; KoścZ 3, 102); 1399 tenże śwd. (WR 1 nr 67).

1399-1403 Arkembold z Orla Wielkiego → Czempiń – dobra (Lek. 1 nr 2989, 2996; KoścZ 2, 62).

1387 Dobrogost Piechiniński [chyba identyczny z Dobrogostem z Szamotuł] → Czempiń – dobra (Wp. 3 nr 1860).

1406-46 Dobrogost z Szamotuł, 1406-08 tenże w sporach: 1406 z Filipem Cieleckim o 1/9 P. (KP nr 2809; BR 628 nr 23), 1408 z Mik. Zwanowskim o P. → Czempiń – dobra (PZ 3, 110); 1419 tenże z bratem Wincentym kupują od Arkembolda jego cz. P. (Cieplucha 137); 1423 ciż Dobrogost i Wincenty zapisują m. in. na P. czynsz dla mansjonarzy w Szamotułach (Wp. 5 nr 378; ACC 64, 23v-24); 1446 wieś P. w dobrach Czempiń, kupionych przez Bnińskich od Małgorzaty ks. raciborskiej [c. Wincentego] → Czempiń – dobra (PZ15, 215v).

1424 Wichna z P. toczy proces z Bodzentą z Piotrkowic o 1/2 ł. [gdzie?] i o 3 grz. (KoścZ 8, 61v).

1448-59 Jan Bniński z Czempinia → Czempiń - dobra: 1448 tenże posiada m. P. czyli Czempiń ze wsiami, m. in. z Piechininkiem (Pyechinynsko!) i P. (PG 3, 9v); 1449 tenże z P. (KoścZ 13, 448v); 1451 tenże Jan wraz z mieszczanami i kmieciami z Czempinia i P. wykupuje czynsz [zapisany w 1423] (AE I 187v); 1459 wd. po nim ma oprawę m. in. na P. i Piechininku (Pyechnynko: KoścZ 10, 189).

1463 Andrzej Bniński [syn Jana] daje dobra Czempiń, m. in. wieś P., Mikołajowi z Bnina [swemu bratu stryj., synowi Piotra, brata Jana] → Czempiń – dobra (PG7, 189).

1501-23 Łukasz z Górki posiadam, in. m. Czempiń z wsiami Borowo, Borówko, Tarnowo i P., → Czempiń – dobra (LBP 126-127, MS 4 nr 4138, oraz nie uwzględniona tam zapiska PG 12, 141v-142).

1534 Andrzej z Górki [syn Łukasza] sprzedaje z zastrz. pr. wykupu Andrzejowi Jaktorowskiemu 80 zł czynszu z Czempinia i przyległych wsi, m. in. P. (PG 16, 677v).

1575 Stanisław z Górki [syn Andrzeja] sprzedaje Janowi Malechowskiemu Czempiń z wsiami Tarnowo, P. i Borówko (PG 21, 525).

1510 w P. jest 16 ł., karczmy nie ma, ale szynkuje kmieć (LBP 127); 1530-81 pobór: 1530 od 6 ł. (ASK I 3, 122); 1563 od 15 ł. i 2 ł. nal. do sołtysa (ASK I 4, 152); 1581 od 13 ł. i 2 komor. (ŹD 62).

Kmiecie [chodzi tu przynajmniej częściowo o mieszczan z Czempinia]: 1395 Jakub Sroka, 1396 Michał, 1398 Jan, Sroka, Piotr, Jakub, Mikołaj, Wawrzek, Taras, Stanisław, Jan Bratek, Bieczyna, Piotr Drobot, Paweł Czeszek, 1398-99 Czabel, 1399 Świętek, 1403 kmieć z M. P. → Czempiń (Lek. 2 nr 1782, 1924, 2029, 2181, 2221, 2243, 2269; WR 3 nr 31, 48, 104, 109, 117, 138).

Mieszczanie z P. → Czempiń.

4. 1473 Mik. Sostek sołtys w P. zapisuje altarii w Czempiniu czynsz 1/2 grz. na swym sołectwie (ACC 52, 105); 1563 sołtys ma 2 ł. → p. 3.

5. 1387-1465 par. P. → Czempiń; 1510 dzies. z P. dla plebana w Czempiniu (LBP 127).

6. 1429 w P. odbyć się ma sesja sądu w sprawie między Abrahamem Zbąskim i jego poręczycielami a Stefanem Rzeszotarzewskim i Przedpełkiem Łęckim, która to sprawa dotyczy Wincentego Świdwy kaszt. międz. i jego braci1Zapiska niejasna, nie wiadomo jaką rolę pełnił Wincenty (KoścZ 9, 203).

Uwaga: Na gruntach wsi P. powstało m. Czempiń, przez długi czas, aż do poł. XV w. nazywane prawie wyłącznie miastem P. Stąd wszystkie przekazy dotyczące P. do 1399r. zostały już zebrane w haśle → Czempiń, a prawie wszystkie przekazy dotyczące własności wsi P. w XV-XVI w. znalazły się w haśle → Czempiń – dobra. Tu podajemy tylko odsyłacze do najważniejszych informacji, z dodaniem tych wiadomości, które nie były nam jeszcze znane przy opracowywaniu tamtych haseł.

Stosunek P. do Czempinia nie jest jednak całkowicie jasny. Po lokacji miasta pozostała osobna wieś P., do dziś znajdująca się ok. 2 km na N od Czempinia. Kościół par., wzmiankowany już od 1387, znalazł się w mieście. Możliwe są więc dwa rozwiązania: albo ośrodek wsi P. pierwotnie położony był w miejscu późniejszego Czempinia, a w związku z lokacją miasta przeniesiono siedlisko wsi w dzisiejsze miejsce, albo też kościół zbudowano dopiero w związku z lokacją miasta. Druga ewentualność nie wchodzi chyba w grę, skoro w procesie z 1405 Wyszak Gryżyński zeznawał, że jego przodkowie od dawna płacili dzies. z Gorzyc plebanowi w P. (AC 2 nr 941). Obraz komplikuje dodatkowo pojawienie się w XV w. podziału na Piechinin (w 1403 P. Wielki) oraz Piechininko (1448, 1459). Niewłaściwie w każdym razie wydaje się postawiony problem, czy Czempiń powstał w miejscu Piechinina Wielkiego czy Piechininka, bowiem obydwie wsie w XV w. (1448, 1459) wymieniane są jako niezależne od miasta obiekty. Podział ten zaniknąć jednak musiał krótko po połowie XV w., bowiem później nie ma już mowy o Piechininku, nie znają go też rejestry poborowe.

1 Zapiska niejasna, nie wiadomo jaką rolę pełnił Wincenty.