1388 or. Przebando[wo] (Lek. 1 nr 341), 1398 Przemanthow! (Lek. 2 nr 1075), 1404 Przepandowo (KP nr 2065). 1404 Przebødowo (Wp. 7 nr 530), 1418 Przebądowo (WR 1 nr 939), 1423 Przebadowo (WR 1 nr 1137), 1 km na N od Murowanej Gośliny.

1. 1398 wieś P. w opolu chojnickim (Lek. 1 nr 392); 1435 n. pow. pozn. (PG 1, 67); 1406 n. par. Goślina Kościelna → p. 5.

2. 1426 młyny w P.→p. 3: Mieszkańcy; 1508, 1563, 1580 młyn korzecznik o 1 kole → p. 3: areał.

1505 karczma przy drodze z Rogoźna do Poznania, położona między P. a Długą Gośliną (CP 3 nr 131); 1526 karczma → p. 5.

1531 kmiecie z Trojanowa skarżą się, że mieszkańcy P. zarzucają im, jakoby chodząc do kościoła w Goślinie Kościelnej wydeptali ścieżkę na polach w P.; w rzeczywistości ścieżkę tę wydeptali sami mieszkańcy P., chodząc nią do karczmy w Trojanowie; mieszkańcy P. wypasają swe bydło i trzodę na łąkach w Trojanowie; należy ponownie wytyczyć (revidere) granicę między Trojanowem a P., ponieważ obydwie strony ją zaorują (CP 111, 118rv).

3. Własn. szlach. 1388 Mik. Brzechwa [z → Gośliny Kościelnej, gdzie występuje 1387-1406] i jego syn Sędziwój toczą proces z Muszką Żydem z Pyzdr w sprawie Gośliny [Kościelnej], P. i Boduszewa (Lek. 1 nr 341).

1391-1429 Mik. Przebędowski [może ident. z Mik. Brzechwą?] (WR 1 nr 257; WR 5 s. 233, nr 289; Wp. 7 nr 530; PZ 8 k. 7, 54): 1398 tenże Mikołaj z P. odbiera od pani Jachny pieniądze za [sprzedane jej] Retkowo (Lek. 2 nr 1075); 1404 tenże →niżej: Mieszkańcy; 1411 tenże oraz Wincenty z Wojnowa i Pietrasz z Brzeźna toczą proces przeciwko Katarzynie z Marszewa o Długą Goślinę i 1/4 Łoskunia (PZ 3, 145); 1411 tenże asesor w sądzie ziemskim w Poznaniu (ZSW po nr 1441); 1416 tenże toczy proces z Pictraszem z Brzeźna o 30 grz. i 8 sk., którą to sumę Mikołaj ze swą żoną wzięli jako wiano (dotalicium) od żony [Pietrasza] (PZ 4, 165); 1418 tenże wraz z Pietraszem z Brzeźna, Wincentym z Wojnowa i Katarzyną z Długiej Gośliny dowodzą w procesie przeciwko Wojciechowi i Mikołajowi, że dokonali działów dóbr z Tomisławem Konotopskim (WR 1 nr 939); 1418 tenże w procesie z Katarzyną ż. Pawła z Chrząstowa dowodzi, że jego żona nie wzięła 80 grz. po swym stryju (WR 1 nr 1014); 1418 tenże ma zapłacić Dobiesławowi z Jankowa [Dolnego, pow. gnieźn.] 100 grz. posagu swej żony, siostry Dobiesława [a więc żona ta zmarła bezpotomnie] (PZ 5, 52); 1422 tenże toczy proces z [Mikołajem] z Górki kanclerzem [kap. kat.] pozn., któremu ręczył za Jana Pniewskiego, że ten dokona rozgraniczenia Gośliny Kościelnej i Goślinki, a nie uczynił tego (WR 1 nr 1 101); 1426 tenże toczy proces z Mirosławem z Bytynia kan. pozn. → niżej: Mieszkańcy; 1429 tenże h. Nałęcz → p. 4.

1406 Sędziwój niegdyś Przebędowski [zapewne syn Brzechwy, w → Goślinie Kościelnej występuje 1387-89] toczy proces z Durinkiem z Golcza o Golcz (KP nr 2535).

1423 zapis 12 grz. czynszu z P. na rzecz kapituły kat. pozn.; w 1504 czynsz ten wspomn. jako wykupiony (PG 12, 284v-285).

1435 Piotr. Sędziwój i Jan bracia rodzeni z → Gośliny Długiej [ss. Pietrasza z → Brzeźna] sprzedają Sędziwojowi z Wojnowa i jego braciom [ → niżej, pod 1445] 1/4 P. za 200 grz. (PG 1, 67).

1435 Małgorzata niegdyś Przebędowska z synem Mik. Lasswiczem kupują od Jadwigi z Wierzenicy ż. Marcina z Przctoczna dziedzinę Rakownia z zastrz. pr. wykupu za 140 grz. (PG 1, 88).

1444 „Costinal” dz. w P. → przyp. 4.

1445 Piotr Wojnowski [o rodzinie tej → Brzeźno, → Goślina Długa] zapisuje swej ż. Małgorzacie po 160 grz. posagu i wiana na P. (PG 2, 111); 1445 tenże Piotr z P. i Dobrogost z Wojnowa, bracia Sędziwoja Wojnowskiego [ → wyżej, pod 1435] toczą proces z Piotrem Łoskuńskim (PZ 15, 110); 1446 działy Wojnowskich: Dobrogosta i Piotra oraz ich bratanków Jana, Wincentego, Dobrogosta i Abrahama ss. zm. Sędziwoja i Elżbiety; Dobrogost i Piotr otrzymują Wojnowo, P. i 1/2 Długiej Gośliny, zaś bratankowie otrzymują Pacholewo i Brzeźno (PG 2, 167v); 1450 tenże Piotr Przebędowski otrzymuje od swej ż. Małgorzaty 1/3 sumy 200 kóp gr, jaką ma ona zapisaną na P. (PG 4, 109v); 1452 tenże Piotr (PZ 17, 38v); 1464 tenże Dobrogost z Wojnowa wraz z bratankami Janem, Stanisławem, Wincentym, Dobrogostem i Abrahamem [ss. Sędziwoja] toczą proces z Anną i Katarzyną z Lusówka o posag Małgorzaty, wd. po Piotrze z Wojnowa, a ciotki rodzonej Anny i Katarzyny (PZ 18 k. 23, 30), zaś 1467 zostają przez wspomn. Annę ż. Frycza Jutroskiego i Katarzynę wd. po Bartoszu Jutroskim, a ż. Krystyna z Dalabuszek skwitowani z zapłaty (PZ 18 k. 87v, 99; PG 7, 196).

1446-88 Jan, 1460-67 Stanisław, 1446-67 Wincenty, 1446-69 Dobrogost, 1446-67 Abraham Przebędowscy, ss. Sędziwoja: 1446, 1464, 1467 ciż Jan, Wincenty, Dobrogost i Abraham, ss. Sędziwoja → wyżej; 1460-62 tenże Stan. Przebędowski zapisuje czynsze na → Pacholewie (ACC 40, 52; PG 6, 153); 1462 tenże Stanisław kupuje od Jana Rogalińskiego 1/2 wsi Gać w pow. pozn. z zastrz. pr. wykupu za 100 zł (PG 6, 153); 1464, 1467 tenże Stanisław → wyżej; 1466 ciż Jan, Stanisław, Wincenty, Dobrogost i Abraham ss. Sędziwoja zapisują swej siostrze Beacie czynsze od sumy głównej 120 grz. na 1/2 Przebędowa, całym Pacholewie i Brzeźnie oraz 1/4 [Długiej] Gośliny (PG 7, 239av); 1467 tenże Stanisław dz. w Gaci prezentuje kandydata na pleb. w Łubowicach (ACC 46, 55); 1469 tenże Dobrogost Przebędowski występuje jako wuj Katarzyny ż. Jana Gostkowskiego, Heleny ż. Winc. Gostkowskiego i Jadwigi ż. Jana Kulogórskiego dziedziczek z Sierpowa (PG 8, 10);

1469-88 tenże Jan Przebędowski (PZ 21, 38v): 1469 tenże zapisuje swej ż. Dorocie [z Bielaw] po 130 grz. posagu i wiana na 1/2 P. (PG 8, 2); 1472, 1482 tenże → p. 4; 1479 temuż Jan z Rościnna winien jest 20 zł (Dominikanki P-ń 33, 9v); 1486 tenże zapisuje swej siostrze Dorocie zakonnicy w Owieńskach 3 grz. czynszu rocznego od sumy 30 grz. na 1/2 P. (PG 10, 48); 1488 tenże Jan występuje jako wuj Agnieszki ż. Mik. Pierwoszewskiego z Łoskunia (PG 10, 98v); 1504 tenże wspomn. jako zmarły (wd. Dorota z Bielaw) → niżej: Elżbieta i Zofia.

1453 wspomn. czynsz na rzecz kapituły kat. pozn., wykupiony z P. (AAP A 220).

1465 Filip z P. toczy proces z Marcinem z Węglewa (KonG 1 k. 77, 84v).

1475 szl. Anna z P. toczy proces z Janem Mrzanką [z Krzesin]; postawieni przez nią świadkowie (dwaj mieszczanie pozn.) zeznają, że gdy w godzinie nieszporów weszła ona do domu [w Poznaniu?], gdzie pili oni piwo wraz z Mrzanką, powitali ją i zaprosili, by napiła się z nimi; wtedy Mrzanką zaczął wołać: „To nierządna kobieta! Wczoraj poszłaś do Starołęki z drugą, sobie podobną”; Anna na to odparła: „To byłam ja, czego chcesz?”; gdy zaś Mrzanką obrażał ją dalej: „Jesteś kochanicą (conmeretrix) mnichów i do nich jeździłaś”, ona odparła: „Byłam w tej wsi z uczciwą i dobrą kobietą, a ty kłamiesz”; na co Mrzanką rzucił się na nią, znieważał ją i policzkował, a nawet (co zeznał tylko jeden świadek) zranił nożem w szyję; bił ją tak długo, aż obecni ją odciągnęli; Anna, gdy Mrzanką zaczął ją bić, też odpowiadała mu brzydkimi słowami (AC 2 nr 1386).

1497-1503 Elżbieta i 1500-09 Zofia Przebędowskie, cc. Jana i Doroty z Bielaw: 1497 król nadaje pr. do dóbr Elżbiety w P. Janowi Bielawskiemu, ponieważ nie dopełniła ona obowiązku posp. ruszenia (Posp. Rusz. 148; MS 2 nr 1078); 1500 Elżbieta i Zofia siostry rodzone (w towarzystwie stryja Marcina Studzieńskiego i wuja Wawrz. Słopanowskiego) sprzedają z zastrz. pr. wykupu Abrahamowi Wojnowskiemu 1/2 P. za 100 kóp gr (PG 12, 99v-100); 1503 taż Elżbieta ż. Andrzeja Chybskiego (w towarzystwie stryjów Abrahama Wojnowskiego i Dobrogosta Goślińskiego oraz wuja Michała Jakubowskiego) daje Stan. Potulickiemu kaszt. międz. swą cz. P., a otrzymuje w zamian 2 ł. w Gorzekowie w pow. gnieźn. i 240 grz. (PG 12, 293; PG 64, 193v); 1503 taż Zofia ż. Piotra Piątkowskiego (w towarzystwie stryja Jakuba Rosnowskiego i wuja Jana Bielawskiego) daje wspomn. Stan. Potulickiemu 1/2 P., a otrzymuje w zamian 1 ł. w Oborzni w pow. kcyń. i 400 grz. (PG 12, 282v; PG 64, 109v; PG 65, 12); 1503 taż Zofia skwitowana przez matkę Dorotę wd. po Janie Przebędowskim z jej posagu i wiana oprawionych na P., zaś Elżbieta toczy proces z matką o wspomn. oprawę¹W tymże 1504 Dorota skwitowała też Stan. Potulickiego, nabywcę P., z zadośćuczynienia za jej oprawę wdowią (PG 64, 171) (PG 64 k. 55v, 109); 1504 tejże Zofii, c. Jana Przebędowskiego, mąż Piotr Piątkowski zapisuje po 370 zł posagu i wiana na Dębicach w pow. pyzdr.; taż Zofia zapisuje 2 grz. dożywotniego czynszu z Piątkowa w pow. pyzdr. i Dębic swej matce Dorocie z Bielaw wd. po Janie Przebędowskim, a Piotr Piątkowski potwierdza ten zapis (PG 12, 284rv; PG 64. 120v); 1509, 1514 tejże Zofii wspomn. mąż Piotr zapisuje po 200 zł posagu i wiana (PG 14, 143; PyZ 17, 16); 1514 [taż?] Zofia ż. Piotra Piątkowskiego, a wd. po Benedykcie Przebrodzkim (PyZ 19, 170v).

1503 Stan. Potulicki kaszt. międz. → wyżej; 1505 tenże sprzedaje z zastrz. pr. wykupu swemu synowi Mikołajowi Goślinę [Kościelną], Boduszewo, P., Potulice i Rumnowo za 2000 zł, a Mikołaj na tych dobrach zapisuje swej ż. Małg. Kiebłowskiej po 200 grz. posagu i wiana (PG 13 k. 74, 75v; Cieplucha 214-215).

1526-33 Przecław Potulicki [syn Stanisława, młodszy brat nieżyjącego już Mikołaja]: 1526 tenże zapisuje klasztorowi w Owieńskach czynsz na Goślinie [Kościelnej], Goślince i P. (PG 16, 141); 1531 tenże kaszl, kam. na wypadek swej śmierci przekazuje Goślinę [Kościelną], Goślinkę, P. i Boduszewo swemu bratu stryj. Mik. Chodzieskiemu [Potulickiemu] (PG 16, 461); 1533 tenże otrzymuje od wspomn. Mikołaja te dobra na powrót²Przecław zm. 1553 bezpotomnie i wygasła na nim linia, pochodząca od Stan. Potulickiego, nabywcy P. Jej dobra przeszły na potomstwo Mik. Chodzieskiego, syna Wojciecha (brata Stanisława) → S. Leitgeber, Potuliccy, Londyn 1990 (PG 16, 590v).

1550 Kasper Potulicki, Chodzieski: 1550 tenże syn zm. Mikołaja [Chodzieskiego] sprzedaje z zastrz. pr. wykupu Ulissesowi Grodzieńskiemu wieś P. za 1000 zł (PG 18, 541v); 1550 tenże zapisuje swej ż. Urszuli Zbąskiej posag i wiano na swych dobrach, należnych w działach z braćmi Piotrem i Stefanem, m. in. na P. (PG 18, 569v); 1557 tenże Kasper w działach z braćmi Piotrem i Stefanem otrzymuje m. in. Goślinę [Kościelną], Goślinkę, P. i Boduszewo (PG 19, 502v); 1560 tenże Kasper w ponownych działach daje P. i wspomn. wsie swemu bratu Stefanowi (PG 104, 503).

1560-70 Stefan Potulicki, Chodzieski, syn Mikołaja: 1560 tenże → wyżej; 1561 tenże oprawia swej ż. Urszuli Jankowskiej posag i wiano m. in. na P. (PG 20, 17); 1570 tenże sprzedaje [swemu bratu] Piotrowi Potulickiemu kaszt. przem. Goślinę [Kościelną], Goślinkę, P. i Boduszewo za 24000 zł (PG 21, 53v).

1570-92 Piotr Potulicki, syn Mikołaja, kaszt. przem. 1569-76, wda płocki 1576-81, brzeski 1581-84, kal. 1584-1604, zm. 1604/06 (PSB 28, 252; UDR I/2 s. 82, 152; UDR VI/2, 63): 1570 tenże → wyżej; 1577 tenże daje swemu słudze szl. Janowi Balbis za służby świadczone jego bratu Stanisławowi i jemu samemu 1 ł. w P. (PG 21, 729v); 1577-80 [tenże] wda płocki płaci pobór z P. (ASK I 5, 676v; ŹD 12); 1577-85 tenże sprzedaje P. z zastrz. pr. wykupu: 1577 Janowi Zbyszewskiemu (PG 21, 713), Andrzejowi z Górki (PG 22, 17v; wykup już 1583: PG 142, 346v), 1585 Joachimowi Gorajskiemu (PG 22, 548); 1588 Gorajski sprzedaje z kolei P. z zastrz. pr. wykupu Janowi Rozdrażewskiemu (PG 152, 266v); 1592 tenże Piotr daje wspomn. Janowi Rozdrażewskiemu, mężowi swej c. Katarzyny, Goślinę [Kościelną], Goślinkę, P., Boduszewo i Rakownię (PG 23, 926).

1423 (kop. 1488-92) w P. 17 ł. → p. 5; 1478 P. zalega z podatkami (PG 58, 72v); 1508 pobór od 7 ł., od młyna 1 wiard. (ASK I 3, 7); 1521 w P. jest 17 ł., 1526 w P. jest 14 ł. os., 2 1/2 ł. opust., karczma z 1/2 ł. → p. 5; 1563 pobór od 4 1/2 ł., 1 ł. sołtysiego, młyna dor. o 1 kole, karczmy dor. (ASK I 5, 221v); 1580 pobór od 4 ł., od 2 zagr. po 4 gr, od 1 zagr 6 gr, od młyna korzecznika o 1 kole (ŹD 12; ASK I 6, 98).

1391 kmieć Maciej z P. (WR 1 nr 101); 1404 sługa (famulus) Mikołaja z P. toczy proces z Przybysławcm prep. od Ś. Jana pod Gnieznem o porękę złożoną przy sprzedaży dziedziny przez pana Zwanowskicgo [ze Zwanowa, dziś Dzwonowo w pow. gnieźn.] prepozytowi; proces z prepozytem toczy też sam Mikołaj z P. (KP nr 2044, 2065); 1406 dziedzic z P. występuje w imieniu kmieci, procesujących się z plebanem z Gośliny [Kościelnej] o meszne (AC 2 nr 943); 1426 Mikołaj [dz.] w P. w imieniu kmiecia Stanisława z P. toczy proces z Mirosławem [z Bytynia] kan. pozn.. którego sługa zabrał Stanisławowi woły z wozem w dąbrowie³Procesy Mikołaja z P. z Mirosławem z Bytynia, ale bez podania przedmiotu sprawy, poświadczone są już 1424-25 (PZ 8 k. 7, 54) (PZ 9, 33); 1426 kmieć z P. i sołtys Świętosław [→ p. 4] toczą proces ze wspomn. Mirosławem, którego człowiek zajął im bydło na łące, która była zapowiedziana [tzn. zakazano na nią wstępu obcym] (WR 1 nr 1234); 1426 Andrzej młynarz z P. pozwany przez plebana z Długiej Gośliny o 1 miarę mąki tytułem mesznego; młynarz stwierdza, że posiada in. młyn, z którego plebanowi nie należy się meszne (ACC 9, 36); 1526 karczmarz Grzegorz → p. 5.

4. 1423-26 Święszek (Świętosław) sołtys z P. (WR 1 nr 1137, 1234; PZ 9, 33); 1426 tenże szl. Świętosław z P. śwd. (WR 1 nr 1227); 1429 tenże szl. Świętosław z ż. Jadwigą zapisują kościołowi Ś. Ducha pod Obornikami 1/2 grz. czynszu od sumy 6 grz. na sołectwie P.⁴Z tego samego roku pochodzi zapiska w sprawie ugody, mocą której szl. „Costinal” dz. w P. zobowiązuje się płacić prepozytowi Ś. Ducha pod Obornikami 1/2 grz. czynszu (ACC 27. 139). Być może chodzi o ten sam czynsz, a „Costinal” (imię na pewno zniekształcone przez pisarza) to Świętosław. „Costinal” nazwany jednak został wyraźnie dziedzicem, a nie sołtysem w P; dok. w tej sprawie wystawia [dziedzic] Mik. Przebędowski i opatruje go pieczęcią z h. Nałęcz (Wp. 11 nr 1988).

1472 Anna c. zm. szl. Przecława Kopaskiego sprzedaje Janowi Wojnowskicmu sołectwo w P., swą ojcowiznę, za 10 grz. (PG 8, 131v); 1482 Jan Przebędowski jako posiadacz sołectwa w P. zobowiązuje się płacić czynsz zapisany w 1429 (ACC 60, 39).

1526 sołtys Stanisław → p. 5; 1563 łan sołtysi → p. 3: areał.

5. 1406 meszne od kmieci z P. pobiera pleb. w Goślinie Kościelnej, ale 1426 meszne od młynarza z P. upomina się pleb. z Długiej Gośliny → p. 3: Mieszkańcy; 1508, 1580 P. w par. Goślina Kościelna (ASK I 3, 7; ŹD 12).

1423 (kop. 1488-92) dzies. wiard. z P. z 17 ł. (po 1 wiard. z łanu) płacona kanonikom pozn.; [według jednego zapisu] po połowie kanonikowi prebendy „Tarnowo” i kanonikowi Ciołkowi lub [według innego zapisu] kanonikowi prebendy „Goślina” i prepozytowi pozn. (LBP s. 35, 39); 1510 wiard. dzies. z P. po połowie pobierają kanonicy prebend „Tarnowo” i „Kaźmierz” (LBP s. 34, 39); 1521 w P. jest 17 ł., ale dzies. płacą (choć żaden łan nie jest opust.) tylko z 14 ł. po połowie kanonikowi Stan. Mielżyńskiemu i in. kanonikowi (CP 111, 44v); 1526 wizytacja dóbr prebendy kanonika Stan. Mielżyńskiego; w P. sołtys Stanisław pod przysięgą zeznaje, że wieś ma 14 ł. os., z których płaci się po 1 wiard. na zmianę każdemu kanonikowi [por. wyżej]; jest też 2 1/2 ł. opust., które kmiecie uprawiają w zamian za czynsz; łanom tym brak trzeciego pola, które jest zarośnięte krzakami i drzewami, więc co trzeci rok kanonik nic z nich nie otrzymuje; karczmarz Grzegorz ma 1/2 ł. nal. do karczmy, z którego płaci dwom kanonikom dzies. wiard. (CP 111, 63v).