PRZEBRODA

1401 or. Przebroda (KP nr 644), 1440 Przebrodno (PZ 14, 78v), 1446 Przebrody (PG 2, 147), obecnie Przybroda, 11 km na SE od Szamotuł.

1. 1446 n. pow. pozn. (PG 2, 147); 1510 n. par. Cerekwica (LBP 37).

2. 1400 łąka w P. (KP nr 644); 1440, 1513 zapowiedź P. → p. 3; 1495 las P. w Mrowinie (PZ 22, 249); 1520 gaj zw. P. → p. 3.

3. [Własn. szlach] 1401 Janusz Stopirka z Pawłowic [k. Poznania] w sporze z Mikołajem Pniewskim o to, że Mikołaj nie uwolnił mu od roszczeń osób trzecich 2 ł. i łąki w P. (KP nr 644).

1432-46 Dobiesław z Mrowina i P., brat Szczepana: 1432 tenże Dobiesław w sporze z Dobrogostem Koleńskim kaszt. kam. (PZ 11, 86v); 1440 woźny sąd. zapowiada dziedziny Mrowino i P. nal. do tegoż Dobiesława (PZ 14, 78v); 1446 tenże Dobiesław daje swemu bratu Szczepanowi wieś Lubikowo. a w zamian otrzymuje wsie Mrowino, P. i Popowo (PG 2, 147).

1446 Szczepan dz. w P., brat Dobiesława → wyżej; 1457 tenże dz. w Lubikowie wwiązany w cz. dóbr Mrowino, Popowo i P. braci Andrzeja i Pawła ss. zm. Dobiesława z Mrowina (PG 56, 96v).

1457-1513 Andrzej Mrowiński syn Dobiesława, brat Pawła: 1457 tenże → wyżej; 1470 tenże daje w dziale bratu Pawłowi dz. w Mrowinie połowy wsi Mrowino i P. (PG 8, 73); 1478 tenże zapisuje ż. Katarzynie po 300 grz. posagu i wiana na Mrowinie i opust. P. (PG 9, 92v); 1495 tenże toczy proces z Mikołajem z Kretkowa wdą brzeskim, o to, że Mikołaj nie osądził swego kmiecia Ambrożego zw. Cesarzuch z Pamiątkowa, który spalił las zw. P. w Mrowinie wartości 10 grz. bez 6 gr (PZ 22, 249v); 1513 woźny sądowy zapowiada dziedziny Mrowino i P. nal. do tegoż Andrzeja Mrowińskiego; syn Jakub Mrowiński płaci przysądne (PZ 28 k. 105); 1520 tenże Andrzej w sporze z Mik. Sędzińskim [z Sędzina] o 3 młode jastrzębie wartości 30 grz. zabrane w gaju zw. P. (PZ 29, 17).

1457-70 Paweł dz. w Mrowinie i P. syn Dobiesława, brat Andrzeja: 1457 tenże → wyżej; 1470 tenże → wyżej; 1470 tenże zapisuje po 200 grz. posagu i wiana ż. Jadwidze na połowach wsi Mrowino i P. (PG 8, 73).

1529 Klemens Modrzewski zapisuje na P. wikariuszom kat. pozn. czynsz 1 kopy z zastrz. pr. wykupu za 15 grz. (CP 14, 644).

[W rejestrach poborowych z XVI w. P. nie występuje.]

5. 1423 (kop. 1488-92), 1510 dzies. snop. z P. nal. do uposażenia prebendy „Rokitnica” w kap. kat. pozn. (LBP 37-38).

Uwaga: W drugiej połowie XV w. (1478) wieś P. opustoszała, a z l. 1495 i 1520 pochodzą informacje o lesie albo gaju zw. P. W XVI w. P. weszło w skład prebendy „Rokitnica” w kap. kat. pozn. i dalsze losy tej osady nie są znane. Nie ulega jednak wątpliwości, że wymienione w haśle przekazy dotyczą wsi, która istniała na terenie dzisiejszego P. Wskazuje na to m. in. fakt, że P. wraz z sąsiednią wsią Mrowino stanowiło jeden kompleks dóbr będący przedmiotem kilkakrotnych transakcji. Obecne położenie P. poświadcza także mapa Perthéesa.