PRZYBYCHOWO

1403 nazwisko: Przibichowski (KP nr 1574), 1408 or. Przibichowo (ACC 2, 99), 1452 Przybychowo (PZ 33, 864v), 1497 Brybychewo! (MS 2 nr 704), 11 km na SE od Czarnkowa.

1. 1508, 1510 pow. pozn., par. Czarnków (ASK I 3 k. 6, 251v); 1563, 1577 par. Połajewo (ASK 15 k. 229v, 699).

2. 1513 P. graniczy z wsią Skrzetusz (K 3, 98 na podstawie zbiorów Atanazego Ptaszyńskiego, które zaginęły w l. 1939-45 wraz ze zbiorami PTPN).

3. Własn. szlach.; od końca XV w. w dobrach → Czarnków. 1403 Mik. Przybychowski jest pełnomocnikiem Winc. Czarnkowskicgo w jego sporze z Janem Czarnkowskim sędzią pozn. (KP nr 1574).

1408 Piotr kapłan (presbiter) z P. [dz. P.?] w sporze z dziedzicami ze Skrzetusza [spór graniczny?]1Na podstawie tej zapiski Kozierowski błędnie wnosił, że P. było siedzibą parafii (SzPozn. 329), tymczasem wg zapiski Piotr był kapłanem (pochodzącym) z P., a nie pleb. w P. Jako duchowny załatwiał w sądzie kościelnym swoje spory z sąsiadami ze Skrzetusza. Może był dz. w P., a spór dotyczył granic tych 2 wsi? (ACC 2, 99).

1412 obl. 1546 (fals.?)2O tym dok. → Przelewice, przyp. 2 Mikołaj i „Cornosius” bracia, dziedzice w P. (Wp. 7 nr 701).

1425 Przecław dz. w P. (K 5, 210 – cytowanej zapiski z ACC 8 nie udało się odszukać).

1470 wieś P. w rejestrze wsi, które nie zapłaciły wiardunków król. (PG 57, 90v).

1474 Barbara z P., wd. po Wawrzyńcu z P. sprzedaje Stanisławowi z Ostroroga części m. Mrocza oraz wsi Wałdowo i Wałdówko w pow. nak., odziedziczone po zm. Katarzynie wd. po Janie Krasce cześniku kal. i star. kon. (PG 5, 164).

1497 król Jan Olbracht potwierdza, że Sędziwój z Czarnkowa wda kal. zapisał ż. Katarzynie z Kretkowa 2000 zł węg. na dobrach → Czarnków oraz na robociznach (in laboribus) w Gębicach i w B. (MS 2 nr 704).

1506 Maciej z → Czarnkowa zapisuje po 1000 zł posagu i wiana ż. Katarzynie c. Piotra z Opalenicy na połowie dóbr należnych mu w podziale z bratem Sędziwojem, m. in. na P. (PG 13, 78).

1555 Stanisław i Wojc. Czarnkowscy [ss. Macieja] sprzedają z zastrz. pr. odkupu Stanisławowi i Andrzejowi Objezierskim [swoje części w] P. i w 1/2 Śmieszkowa za 1000 zł (PG 19, 289; PG 99, 538); 1558 Stan. Objezierski kan. kat. pozn. wsie [części wsi] P. i Śmieszkowo, które otrzymał od brata Andrzeja, przekazuje [zapewne również z zastrz. pr. odkupu] Piotrowi Pogorzelskiemu (PG 19, 516).

1556 Wojc. Sędziwój Czarnkowski, syn Sędziwoja, otrzymuje m. in. cz. P. od brata Stan. Sędziwoja, → Czarnków (WG 1, 47-48); 1557 Piotr Czarnkowski, syn Macieja, w działach z braćmi otrzymuje m. in. części w P., → Czarnków (PG 19 k. 386-388, 404-406).

1508 rejestr wiardunków król. [formularz nie wypełniony] (ASK I 3, 6); 1510 wieś P. opust. (ASK I 3, 251v); 1563 pobór od 4 ł. i karczmy dor. (ASK I 5, 229v); 1577 [Piotr Czarnkowski] kaszt. pozn. płaci pobór z P. (ASK I 5, 699); 1580 Piotr Czarnkowski płaci pobór od 2 ł. i 1 zagr., a Wojc. Urbanowski od 3/4 ł. i 1 zagr. (ŹD 25).

Mieszkańcy: 1452 świadkowie z P.: Wojciech zw. Przybysz, Bartłomiej, Wawrzyniec (PZ 33, 864v).

5. 1408 [błędna informacja o par. w P.3przyp. 1] (SzPozn. 329).

6. 1408 Piotr kapłan (presbiter) z P. → p. 3.

Uwaga: Podział P. na 2 osady położone w 2 parafiach Czarnków i Połajewo znajduje odbicie w źródłach dopiero od 1563, przy czym raz na określenie wsi w par. Czarnków użyto nazwy → Przybychówko. Nie ma pewności, której z tych wsi dotyczą lakoniczne wzmianki z rejestrów poborowych o P. w par. Czarnków z 1508 i 1510, nie ulega natomiast wątpliwości, że P., należące w 1496 do Czarnkowskich, było identyczne z P. w par. Połajewo.

1 Na podstawie tej zapiski Kozierowski błędnie wnosił, że P. było siedzibą parafii (SzPozn. 329), tymczasem wg zapiski Piotr był kapłanem (pochodzącym) z P., a nie pleb. w P. Jako duchowny załatwiał w sądzie kościelnym swoje spory z sąsiadami ze Skrzetusza. Może był dz. w P., a spór dotyczył granic tych 2 wsi?

2 O tym dok. → Przelewice, przyp. 2.

3 przyp. 1.