1208 or. Pyschino, 1267 Piscino, niezident. wieś k. Śremu, zapewne identyczna z wsią → Pysząca.

3. Własn. książęca, potem kl. cysterek w Trzebnicy [→ Uwaga].

1208 25 XII (or.) Władysław Od. ks. kal. nadaje kl. cysterek w Trzebnicy wsie P. i → Bratostowo wraz z ich dziedzicami, dwoma ss. Pyszy (Siestrzemiłem i Kwiatkiem) i dwoma ss. Lutwina (Mikołajem i Pęcinem) oraz ich ojczymem (vitricus) Jakubem, aby byli rybakami kościoła [w Trzebnicy], ponadto wodę [dotyczy zapewne rz. Warty] z bobrami – od grodu [w Śremie¹Na identyfikację tego grodu ze Śremem, a nie z Kaliszem, wskazywać zdaje się wzmianka w dok. z 1252 o wygnaniu ze źrebią k. Łęgu konwersa Bratosza przez komesa Jana dzierżącego gród kasztelański (castellatura) w Śremie (→ Bratostowo; Wp. 1 nr 308)] w górę [tej] wody [rzeki] aż do rz. Syrcha²Najpewniej lewy dopływ Warty w okolicach Łęgu albo starorzecze Warty w tymże miejscu (na MTop. 1950 w tych okolicach liczne strugi bez nazwy; por. też przyp. 1), [do miejsca], gdzie uchodzi do wielkiej wody [tj. do rz. Warty?] (Wp. 1 nr 64 – tu dok. datowany na 1209; KDŚ 2 nr 132, SU 1 nr 117 – tu 1208, korektura daty wg stylu „a nativitate”; [także → Uwaga]).

1252 książęta Przemysł [I] i Bolesław [Pob.] oświadczają, że ich zm. ojciec Władysław [Od.] posiadał niegdyś k. Śremu pewien źreb zw. Łęg [dok. ten został omyłkowo pominięty w haśle → Łęg k. Śremu], położony nad rz. Wartą, na którym to źrebiu siedzieli od dawna dwaj kmiecie książęcy, łowcy bobrów Pyszka (Pista!) i Lutwin; po śmierci ich i ich dziedziców ks. Władysław nadał wspomn. źreb kl. w Trzebnicy ze wszystkimi pożytkami: bobrami, jeziorami i rybami w wieczyste posiadanie [por. wyżej] (Wp. 1 nr 308; SU 3 nr 47).

1267 papież Klemens IV potwierdza posiadłości kl. w Trzebnicy; są to m. in. dziedziny P. i Bratostowo w diecezji pozn. (SU 4 nr 14).

Uwaga: Identyfikacje w Wp. 1 s. 63 i Wp. 3 s. 774, P. i Bratostowa z Pyszczynem i Braciszewem k. Gniezna, a następnie z nie istniejącymi osadami k. Kalisza, a także w KDŚ 2 nr 132, z hipotetycznymi osadami Pyszczyn i Bratoszewo k. Kalisza, są chybione (wg wydawcy SU I, s. 319, 356, Bratostowo to wieś w Wlkp., być może k. Kalisza, a P. – wieś w Wlkp.). Jak już wskazano w haśle → Bratostowo, wydawcy ci przeoczyli bowiem dok. z 1252. Zestawienie go z dok. z 1208 wskazuje (przede wszystkim ze względu na osoby Pyszy i Lutwina), na P. i Bratostowo k. Śremu. Potwierdza to także dok. z 1267 (wydany w 1988 r.), w którym wyraźnie określono, iż P. i Bratostowo leżą w diecezji pozn., co wyklucza ich lokalizację k. Gniezna czy Kalisza.

Treść dok. z 1208 i 1252 nie upoważnia jednak w pełni do identyfikacji źrebia o nazwie Łęg (a także późniejszej wsi → Łęg) z P. i (nie istniejącym obecnie) Bratostowem (zob. też → Bratostowo, Uwaga). W dok. z 1252 może chodzić o następną z kolei, a więc inną niż P. i Bratostowo (ale sąsiadującą z nimi), osadę, którą kl. w Trzebnicy przejął po śmierci wszystkich książęcych kmieci (wskazuje na to nazwanie w 1208 P. wsią). Dok. z 1208 i dok. pierwszej lokacji m. Śrem na lewym brzegu Warty z 1253 (Wp. 1 nr 322) pozwalają wszakże przypuszczać, że ów źreb Łęg był powiązany w jakiś sposób z naszym P. i Bratostowem, choćby przez osoby wspomn. kmieci. Na konieczność rozdzielnego traktowania P. i Bratostowa z 1208 od źrebią Łęg wskazywać może również dzisiejsza topografia: Łęg leży na S, a P. na SE od Śremu; możliwe jednak, że w trakcie lokacji Śremu (1253: Wp. 1 nr 322) nastąpiły jakieś przesunięcia i dzisiejsze położenie obu tych wsi nie odpowiada w pełni lokalizacji ich odpowiedników z I połowy XIII w. Natomiast zestawienie informacji ze wszystkich 4 wspomn. dokumentów (1208, 1252, 1253, 1267) pozwala przypuszczać, iż nasze P. jest zapewne ident. z wsią → Pysząca.