1396 or. Ranczczko, Rancczko (Lek. 2 nr 1898, 1905), 1405 Ranczsko (KoścZ 3, 4v), 1420 kop. XIX w. [nazwisko:] Ransky (BR 628 nr 78), 1424 na Ranczsku (WR 3 nr 1039), 1425 Ranczsco (KoścZ 8, 145v, dawniej k. 130v), 1425 Ranczssco (KoścZ 8, 176, dawniej k. 183), 1425 między Ranczskem (WR 3 nr 1122), 1428 [nazwisko:] Raczsky, Rąnczsky (KoścZ 9 k. 24v, 37v), 1428 Ranczko (KoścZ 9, 105), 1428 Raczsko (KoścZ 8, 447, dawniej k. 218), 1432 [nazwisko:] Randsky (MHP s. 340), 1443 [nazwisko:] Ronczski (Wp. 5 nr 712), 1444 Ronszko¹Możliwa też lekcja Royszko; K 3, 138 i K 8, 101, błędnie: Rojsko (KoścZ 12, 542), 1459 Ranczska (KoścZ 14, 252), 1463 Rączko, Rąnczko (PG 6, 109), 1466 Reczko (PG 6, 220v), 1482 Ranthszko (PG 9, 152), 1500 [nazwisko:] Raczke (PG 12, 124v-125), 1566 Renczko (ASK I 4, 287v), 1567 [nazwisko:] Reczka (PG 20, 582v), 1580 Renczko (ŹD 89), 1592 reg. 1758 od Ręncka (WsP 3, 409), obecnie Reńsko, 5 km na SE od Wielichowa.

1. 1417 R. wymienione wśród wsi opola przem. → p. 3.

1463 n. pow. kośc. (PG 6, 109); 1580 par. Wilkowo Polskie (ŹD 89).

2. 1405 R. graniczy z Kotuszem (KoścZ 3, 4v); 1419-20 las [w R.] → p. 3: Michał; 1421 ścieżka (semita) ręcska k. wsi Łęki Małe (KoścZ 5, 307, dawniej k. 78).

1424-34 Michał i Mikołaj z R. w sporze z Parzęczewskimi (→ p. 3) o granice między R. i Parzęczewem: 1424 Michał z R. twierdzi, że zajął (uciądzał²Uciądzać – zająć w szkodzie, wziąć komuś w zastaw, przeprowadzić egzekucję na mieniu dłużnika (Słownik staropolski, t. 9, s. 279)) 3 wozy drewna w swoim lesie w R. [wyrąbane przez Parzęczewskiego], a Parzęczewski, że zajął (uciądzał) zgodnie z prawem wóz drewna [wycięty przez Ręcskiego] ze swojego lasu w Parzęczewie [o granicy lasów między R. i Parzęczewem → niżej, pod 1432 i 1546] (KoścZ 8, 54v, 109 dawniej k. 80; WR 3 nr 1039, 1040); 1428 tenże pozywa wspomn. Mikołaja z Parzęczewa o to, że wraz z 1 szlachcicem i 14 [osobami] niższego stanu przekroczył od dawna istniejąca na rz. Obrze granicę R. [z Parzęczewem] i ściął drzewa w dziedz. R.; wspomn. Mikołaj chce się bronić przy pomocy dwóch król. dok. pergaminowych, ale nie posiadają one pieczęci; sąd oddala ten dowód i utrzymuje tegoż Michał w jego prawach, a wspomn. Parzęczewski płaci karę za ścięcie drzew w dziedz. R. (KoścZ 8 k. 363-363v, 447-448 [dawniej k. 218-219]; KoścZ 9 k. 10, 51v, 58, 75, 105); 1428-29 w sporze o granice między R. i Parzęczewem sędziowie postanawiają, że zgodnie z pr. ziemskim obie strony mają stawić po 6 starców z sąsiednich (czyli obcych) wsi, którzy zeznają, jak przebiega od dawna granica między obiema dziedzinami; rozgraniczenia w imieniu podkom. pozn. ma dokonać Jerzy Jarogniewski [tenże Michał był wicepodkom., a zatem nie mógł być sędzią we własnej sprawie] (WR 3 nr 1364; Wp. 9 nr 1192; KoścZ 9, 149v-150v); 1432 starcy powołani przez panów z R. zeznają, że granica między R. i → Parzęczewem biegnie rz. Obrą; starcy powołani przez panów z Parzęczewa – że przez [rz.] Żelechwę aż do Obry, a jeden nich dodaje, że zna tę gran., bo był niegdyś przy rozgraniczeniu R., Parzęczewa i Kotusza [też → Parzęczewo, p. 2] (KoścZ 10, 101-102); 1434 Dominik z Wilkowa [Polskiego] dowodzi, że zgodnie z pr. dokonał, zamiast podkomorzego, rozgraniczenia R. i Parzęczewa (WR 3 nr 1472).

1425 R. graniczy z Zieminem i → Parzęczewem (WR 3 nr 1122; KoścZ 8, 145v, dawniej k. 130v); 1427 Michał i Mikołaj z R. w sporze z Dominikiem z Wilkowa [Polskiego] o granice R. i Wilkowa; spór mają rozstrzygnąć sędziowie polubowni (KoścZ 8, 340v, dawniej k. 107v); 1481 R. graniczy z → Kotuszem (KoścZ 16, 284); 1501 las w R. → niżej: Tomasz; 1504 las Zatoki → p. 3: Andrzej Ręcski; 1517 Andrzej Ręcski w sporze z Andrzejem, Piotrem, Baltazarem i Wojciechem ss. zm. Kat. Ossowskiej [z → Osowej Sieni] o granice między R. i Wilkowem Polskim (KoścZ 23, 25v-26); 1520 Jan Żegrowski ma zaprzysiąc, że dąb z barcią, który Tomasz Ręcski wyciął w swojej części lasu Mokrzyca, był dębem granicznym i rozdzielał cz. lasu Mokrzyca nal. do wsi Żegrowo od cz. lasu nal. do Ręcskiego (KoścZ 24, 103); 1521 R. graniczy z Wilkowem Polskim i Śniatami (KoścZ 24, 144v-145v); 1546 rz. Żelechwa dzieli las wsi Parzęczewo od lasu wsi R. (PG 88, 303-304); 1592 wspomn. kopiec gran. R., Parzęczewa, Trzcienicy [obecnie Trzcinica] i Ziemina (CP 382 nr 17, kop. 1776 [tu bez Parzęczewa]; WsP 3, 409, reg. z 1758).

3. Własn. szlach. 1396 Małgorzata z R.³Może to siostra Szczepana z Wilkowa Polskiego k. Śmigla; z nią i jej bratem Wyszek Granowski toczył spór w 1394 (Lek. 2 nr 1577) i jej ss. [brak imion] pozwani przez Wyszka Granowskiego [z → Parzęczewa i m. in. Granowa] (Lek. 2 nr 1905).

1417 opole przem., w tym R. [→ Przemęt – opole], ma zapłacić karę Przybysławowi Gryżyńskiemu z powodu niesłusznego pozwu (KoścZ 4, 308v).

1419-49 Michał⁴W GUrz. nr C 603, 987, 985, przypuszczenie, że być może Michał Bardski wicesędzia w Pyzdrach 1413-14 i wicesędzia w Poznaniu 1432-33 jest identyczny z Michałem z R Ręcski, z R., brat Mikołaja (BR 628 nr 78; KoścZ 8 k. 131, 473, dawniej k. 116, 159; KoścZ 9 k. 12v, 24v, 46, 219v, 227v, 232v, 234v-235, 237, 243, 254v, 265v, 266, 274v, 282v; PZ 10, 134; WR 3 nr 1367), wicepodkom. kośc. 1426-30, wicesędzia kośc. 1432-33, wicechorąży kośc. 1434-36, rycerz pasowany? [→ niżej, pod 1443], [zapewne tenże] komandor joannitów pozn. 1443-48 (GUrz. nr C 797, 853, 881, 987; MHP s. 340): 1419-20 tenże domaga się od Franciszka dz. w Piotrkowicach [k. Czempinia] i mieszczanina kośc. zwrotu 2 koni, wozu i siekiery o wartości 4 grz., zabranych w lesie zapowiedzianym przez tego Michała (KoścZ 5, 201; KoścZ 6, 10v); 1420-24 tenże śwd. (WR 3 nr 762, 833, 1107); 1424-34 tenże i Mikołaj z R. w sporze z Mikołajem i [jego bratem stryj.] Tomaszem (1424 także z ojcem Mikołaja, Wojciechem z Parzęczewa) o granice między R. i Parzęczewem, 1427 tenże → p. 2;

1428-30 tenże Michał i Mac. Kotowiecki [z Kotusza] (w 1428 także Piotr [z → Ponina] wójt kośc.) toczą proces z Tomisławem Sieńskim z Sienna [k. Wielichowa] i → Białego Jeziora w sprawie poręczenia Przybysławowi Gryżyńskiemu [z Brenna] za Tomisława (KoścZ 9 k. 4v, 9v, 17v, 28, 43, 61v; także → Kotusz, p. 3: Mac. Kotowiecki): 1428 tenże oraz wspomn. Mac. Kotowiecki i Piotr wójt kośc. zawierają ugodę w sprawie zysków (pro lucris), które mają na 1/2 Sienna Tomisława z Sienna i Jeligowa oraz na 1/2 Jeligowa Janusza Goty⁵W 1429 woźny wywołał dok. starosty gen. wlkp. dotyczący przeniesienia na rzecz Piotra wójta kośc. własności folw., wiatraka i jeziora w → Jeligowie, a sąd zachował Piotra przy tych dobrach, które były [wcześniej] dziedziną Janusza Goty i jego ż. Jadwigi (KoścZ 9, 205v). Zapewne więc w wyniku porozumienia wierzycieli Piotr dochodził należności od Janusza Goty, a dwaj pozostali od Sieńskiego (KoścZ 8, 449v-450); 1428 tenże zobowiązuje się zapłacić Gryżyńskiemu 26 grz. i 1 wiard. szer. gr, czyli 1/4 sumy poręki należnej Gryżyńskiemu za Tomisława Sieńskiego (KoścZ 9, 43); 1428 tenże oraz wspomn. Kotowiecki pozywają Tomisława (nazywanego także: niegdyś Sieński oraz Sieński z → Jeligowa) z jego części wsi Białe Jezioro i Sienno o zboża, bydło i trzodę [na sumę] 50 grz. [długu] i 2 kóp [gr] szkody z tytułu niewywiązania się przez Tomisława z poręki [każdy o wspomn. sumę?, → niżej]; jeśli Tomisław nie zapłaci w ciągu 8 tygodni, to powodowie otrzymają wwiązanie w wymienione dobra i będą mieli prawo sprzedać lub zastawić (obligare) 1/2 Sienna, [aby odzyskać] 105 grz. szer. gr długu i szkody; 1430 powodowie otrzymują takie pr. (KoścZ 9 k. 7, 11v, 37v, 43v, 47v, 49v, 61v, 80v, 281av); 1428 sąd utrzymuje tegoż Michała i Mac. Kotowieckiego, wobec roszczeń Przybysława Gryżyńskiego, w ich prawach do zbóż jarych i bydła w Białym Jeziorze (KoścZ 9 k. 9v, 11); 1429 woźny zeznaje, że dokonał wwiązania tegoż Michała i Mac. Kotowieckiego w 1/2 Sienna Tomisława Sieńskiego; nikt nie wyraził sprzeciwu (KoścZ 9, 240v);

1428 tenże Michał oraz Dominik Wilkowski i Mik. Sokołowski zobowiązują się zapłacić Andrzejowi Bojanowskiemu 133 grz. z tytułu poręki [za kogo?] (KoścZ 9, 73); 1429 tenże, Wawrz. Skoraczewski, Janusz Rąbiński oraz wspomniani Dominik Wilkowski i Mik. Sokołowski pozwani przez Andrzeja Bojanowskiego [o porękę] (KoścZ 9 k. 50, 147, 165, 198v, 248v – tu tylko tenże Michał i Wilkowski);

1428 tenże Michał wraz z Jakuszem Sepieńskim [z Sepna] i Niklem [= Mik. Ramszem] Śmigielskim poręczał [za Dziersława Chełkowskiego?]; Mikołaj niegdyś Piotrowski [skąd?, może z Piotrkowic lub Piotrowa k. Czempinia?] o sumy poręczenia pozywa tegoż Michała oraz głównego poręczyciela, wspomn. Jakusza Sepieńskiego (KoścZ 9 k. 135v, 138, 178; WR 3 nr 1376); 1428, 1430 tenże płaci kary po 3 grz. sądowi i Jakuszowi Sepieńskiemu, gdyż nie zapłacił 30 grz. szer. gr poręczenia [za Dziersława Chełkowskiego?] (KoścZ 9 k. 47v, 265av); 1428 tenże wraz ze wspomnianymi Jakuszem Sepieńskim i Mik. Ramszem Śmigielskim pozywają Iwana z Karnina, który miał im poręczyć za [prawdop. swego brata] Dziersława [Chełkowskiego z → Chełkowa, także z → Karnina i → Leszna], od którego z kolei sąd przysądził powodom 40 grz. na Chełkówku za 7 koni i 350 owiec (KoścZ 9 k. 99); 1428 tenże, Jakusz Sepieński oraz Iwan [z Karnina] skwitowani z zapłaty [komu?] 30 grz. [poręki?] (KoścZ 9, 122v); 1429 tenże zobowiązuje się dać Mikołajowi niegdyś z Piotrowic wwiązanie w swoją cz. Chełkówka i w przezyski na 1/3 folw. tamże na sumę 14 grz. szer. gr i 6 gr [z tytułu poręki] (KoścZ 9, 189v); 1429 tenże Ręcski z Chełkowa (KoścZ 9, 208); 1428-29 tenże w sporze z Januszem Popowskim⁶Zapewne chodzi o Janusza Warmula z Popowa (Niemieckiego) k. Śmigla, a nie Janusza Krakwicza z Popowa k. Krzywinia; decyduje tu sąsiedztwo: i Popowo k. Śmigla, i nasze R. nal. do tej samej par. (→ Popowo k. Śmigla, przyp. 4) o spłatę 1/4 [przypadającej na Popowskiego] z sumy 133 grz. poręki wraz z odsetkami (KoścZ 9 k. 47v, 69, 85, 214); 1428 tenże Michał jednym z jednaczy w sporze Pawła Ptaszkowskiego z Andrzejem Borzysławskim (KoścZ 9 k. 100, 105v-106); 1428 tenże → niżej; 1428 tenże w sporze z Mikołajem sługą (familiaris) Borka Gryżyńskiego (KoścZ 9, 153);

1428-29 tenże Michał reprezentuje w sądzie: 1428 Jadwigę z Łęk Małych [ż. Winc. Korzboka z Kamieńca] i jej seniora [rządcę?, najstarszego syna?] Jana, Dobrogosta Sierakowskiego, Jana młynarza z Ziemina, 1429-30 Zygmunta [Korzboka] z Zielęcina (KoścZ 9 k. 29v, 44, 54v-55, 126v, 221v, 222, 228, 231v), 1429 Janusza Popowskiego [z Popowa Niemieckiego], Blizbora z Karśnic, szl. [Wojciecha (Olbrachta)] Kromno Górskiego [z klaszt. wsi → Górsko] (KoścZ 9 k. 163, 224v, 225), 1430 panią Annę Granowską czyli Łukowską [z Łukowa i Żernik k. Obornik, żonę Mik. Granowskiego z → Parzęczewa] i jej dzieci (WR 3 nr 1394 – tu pod błędną datą 1429; KoścZ 9 k. 255v, 256v);

1428-32 tenże Michał przekłada terminy sąd. w imieniu: 1428 Janusza Tadera [z Tarnowy k. Rakoniewic] i Abrahama Zbąskiego z Jabłony [Starej] (KoścZ 9, 134v); 1429 Jana i Sędziwoja z Niałka Małego, Henryka Niałeckiego [z Niałka Wielkiego], Jargosa kmiecia z Siekowa i Dominika z Wilkowa [Polskiego], Winc. Ratajskiego, Pawła Ptaszkowskiego i Wichny Granowskiej, Andrzeja niegdyś Chełkowskiego, Wawrz. Jaskóleckiego [z Jaskółek], Włosta z Podrzecza (KoścZ 9 k. 153, 178, 180, 201, 224v, 256v), 1430 Henryka Karchowskiego, Pawła Ptaszkowskiego i Oty Tracha [z Prochów], Zygmunta Korzboka [z Zielęcina] (KoścZ 9 k. 255v, 256, 257), 1432 Dobrogosta Sierakowskiego, kmiecia Budzy z Jabłony Nowej (PZ 12, 24v; KoścZ 10, 37);

1429 tenże Michał poręcza za Jana i Macieja ss. Wincentego z Sepna w ich sporze z Wawrzyńcem z Jaskółek (KoścZ 9, 160v-161); 1429 tegoż ż. Helszka przedstawia w sądzie dok. oprawy, którą ma na 1/4 R., ż ze wspomn. 1/4 R. Mikołaj niegdyś Piotrowski pozywa jej męża; sąd postanawia, że tenże Michał może być pozywany tylko z części w Chełkówku i Siennie (KoścZ 9, 167v); 1430 z tytułu poręczenia za tegoż Michała Paweł Ptaszkowski i Szczepan Proski zapłacili Annie Granowskiej [czyli Łukowskiej] 20 grz. szer. gr z ogólnej sumy 33 grz. szer. gr; tenże Michał uwalnia swoich poręczycieli (obu wspomn. wyżej i Otę Tracha [z Prochów]) od poręki i wykupuje od wspomn. Anny Granowskiej dok. (litera) [poręczenia] z wyjątkiem 2 kóp [gr], po zapłaceniu tej reszty Anna zobowiązuje się wydać dok. poręczenia (KoścZ 9 k. 274, 279v); 1432 tenże pozywa Henryka z Niałka Wielkiego o 1 1/2 grz. z tytułu poręki za Wojciecha niegdyś z Niałka Małego (WR 3 nr 1454); 1432 tenże w sporze z Janem Trzebieckim [z Trzebiedzy] (WR 3 nr 1445); 1434 za tegoż ręczy Szczepan Proski (WR 3 nr 1478);

ok. 1436-48 [zapewne tenże] Michał komandor joan. pozn., ustąpił z komandorii 1448 (KarwKom 24-25); 1443 tenże Michał (Ronczsky) komandor joan. pozn., śwd. (Wp. 5 nr 712); 1449 tenże (Ranczsky), stren.⁷Nie wiemy, czy w tym przypadku „strenuus” oznacza rycerza pasowanego czy tylko przynależność Ręcskiego do zakonu rycerskiego, generosus i religiosus, stary (antiquus) [tzn. dawny, były] komandor joan. pozn. zeznaje, że wydzierżawił [kiedy?] Janowi i jego synowi Andrzejowi, [mieszczanom] z Poznania, wsie Chrostowo i Żukowo⁸Może dochody z tych wsi zostawiono Ręcskiemu jako uposażenie po rezygnacji z komandorii [obie nal. do domu joan. pozn.] (AC 2 nr 1235).

1424-44 Mikołaj z R., brat Michała (KoścZ 9 k. 243, 261v, 262): 1424-34 → p. 2; 1427 tegoż ż. Barbara z R. uwalnia swego brata Sędziwoja z Grzebieniska od swoich roszczeń z tytułu dok. wiennego dotyczącego jej oprawy na Grzebienisku (PZ 9 k. 108, 120v); 1428 tenże w sporze z Mikołajem z Parzęczewa; zastępuje go w sądzie [jego brat] Michał (KoścZ 9, 51v); 1428 tenże → niżej: mieszkańcy; 1430 tenże przekłada terminy sąd. w imieniu: Dominika Wilkowskiego, Janusza [Oderwolfa] Lubońskiego, Tomasza i Jaśka z Księginek (KoścZ 9 k. 247, 155v); 1430 tenże jest winien Jakuszowi Sepieńskiemu 21 grz. 5 gr z tytułu poręki za Annę Granowską (KoścZ 9, 257); 1432 tenże w sporze z Winc. Zemkowiczem z Parzęczewa (KoścZ 10, 21); 1444 [zapewne tenże] Mikołaj z R. w sporze z Andrzejem Uścięckim [z Uścięcic k. Opalenicy] (KoścZ 12, 542).

1459 Wojc. Oganka z Nądni i R. [także sołtys w król. → Rogozińcu] nie stanął w sądzie w sporze z Adamem [z Dąbrówki] dziekanem pozn.; tegoż Wojciecha pozywał [kiedyś] już zm. Dziersław, ojciec Adama, o 26 grz. szer. [gr] szkody [z jakiego tytułu?] (KoścZ 14, 252, zapiska skasowana); 1464 tenże niegdyś Ręcski (KoścZ 14, 354v); 1469 tenże niegdyś Ręcski dz. [= sołtys] w → Rogozińcu (PG 8, 39).

1463 Stan. Zbąski swą wieś dziedz.⁹Stan. Zbąski był też dziedzicem 1/2 pobliskiego → Parzęczewa, którą to cz. (oraz 1/2 Lubiechowa) jego ojciec Abraham Głowacz sędzia pozn. nabył w 1436 w drodze zamiany za Bylęcino k. Zbąszynia (→ Parzęczewo, p. 3B); być może Abraham nabył także R R. sprzedaje Kasprowi [Proskiemu] z → Dąbrowy [k. Wolsztyna] za 350 grz., a Kasper zapisuje na niej po 40 grz. posagu i wiana swej ż. Dorocie (PG 6, 109).

1466-69 Winc. Szwab (Swap), 1466 Jakub i 1475 Marcin Szwab Dąbrowscy z → Dąbrowy, także Kotowieccy z → Kotusza, dziedzice w R., bracia Jana Dąbrowskiego [może bratankowie Kaspra? (→ przyp. 12)]¹⁰Nie budzi wątpliwości bliskie pokrewieństwo Szwabów z Kasprem, potwierdzone dziedziczeniem dóbr i informacjami z 1532 (→ przyp. 12). Nie byli to jednak najpewniej jego ss., skoro Jakub występuje w źródłach już od 1447, żyjąc w niedziale ze stryjem Mikołajem (→ Kotusz), a więc zapewne nie miał już ojca (a Kasper żył jeszcze w 1463). Najpewniej więc w Szwabach upatrywać można bratanków Kaspra (siostrzeńcy wydają się tu mniej prawdop. ze względu na dziedziczenie dóbr ziemskich, którymi rzadko wyposażano kobiety): 1466 tenże Jakub daje swemu bratu rodz. Wincentemu 1/3 swoich dóbr po ojcu w Dąbrowie i R. (PG 6, 220v); 1469 sprzedaje z zastrz. pr. odkupu Arnoldowi opatowi kl. w Obrze całą wieś R. za 100 grz. (PG 8, 1v); 1475 ciż Wincenty i Marcin bracia rodzeni niedz. z Dąbrowy dają w działach braterskich bratu rodz. Janowi wieś R., a sami otrzymują Dąbrowę (PG 9, 24); 1475 tenże Marcin dz. w R. → wyżej; 1495-1505 tenże Marcin Kotowiecki, dz. w → Barklinie; 1508 tenże Marcin wspomn. jako zm. → niżej: Tomasz.

1475-89 Jan Dąbrowski dz. w R., Ręcski, brat Wincentego, Marcina i Jakuba [może bratanek Kaspra? (→ przyp. 10 i 12)]: 1475 tenże otrzymuje od braci R. [→ wyżej] i zapisuje na nim swej ż. Barbarze po 100 grz. posagu i wiana (PG 9, 24); 1477 tenże sprzedaje z zastrz. pr. odkupu Andrzejowi Popowskiemu 1/2 R. za 50 grz. (PG 9, 79v); 1482 tenże kupuje od Jakuba, Wincentego i Stanisława z → Rataj [k. Grodziska Wlkp.] część dziedz. tamże za 70 grz. (PG 9, 152); 1483 tenże kupuje od Stan. Gnińskiego 2 ł. os. w Budziłowie i → Ratajach (PG 9, 173); 1484 tenże oraz Dobrogost Sobocki sprzedają Jakubowi Zakrzewskiemu cz. Rataj za 120 grz.; tenże występuje jako stryj panien Jadwigi i Katarzyny cc. zm. Mikołaja z Rataj, które swoje cz. po ojcu i matce w Ratajach także sprzedają wspomn. Zakrzewskiemu (PG 8 k. 2v niepaginowana); 1489 tenże sprzedaje z zastrz. pr. odkupu Mik. Kamblanowi Wszołowskiemu, dz. w Skoraczewie, folw. w Białym Jeziorze za 17 grz., który nabył za tę samą sumę od Jana Białojezierskiego (PG 10, 122v).

1477-78 Andrzej Popowski [z → Popowa (Niemieckiego) k. Śmigla]: 1477 tenże → wyżej; 1478 tenże zapisuje ż. Annie po 70 grz. posagu i wiana na 1/8 R. i na 25 grz., które ma zapisane na R. (PG 9, 94v).

1495-1538 Tomasz Ręcski dz. w R. i Żegrowie, brat Andrzeja [prawdop. syn Jana (→ przyp. 12)] (PG 69, 172v; KoścG 7, 3v): 1495 tenże; jego ż. Anna i Małgorzata ż. Michała Łaszczyńskiego, siostry niedz., cc. zm. Andrzeja Barklińskiego [z → Barklina i Żegrowa], dają Marcinowi Szwabowi Kotowieckiemu [stryjowi tegoż Tomasza → wyżej] 1/2 Barklina i 108 grz., a w zamian otrzymują 1/2 Kotusza; wspomn. Małgorzata daje swojej siostrze Annie 1/4 Żegrowa, a w zamian otrzymuje od Anny 1/4 Barklina i 60 grz., a 1505 Jan Kokorzyński [= Jan Młodszy Rąbiński czy jego syn?] poręcza za wspomn. Małgorzatę i Annę, że uwolnią one od roszczeń osób trzecich sprzedane części Żegrowa i Barklina (PG 7, 75v-76; KoścG 6 k. 13v, 15); 1505 Anna [Żegrowska] ż. tegoż Tomasza (KoścG 6, 13v); 1500 tenże, jego brat Andrzej i ich siostra Jadwiga ż. Jana [Barłoga?] Czackiego¹¹O Czackich zob. K. Górska-Gołaska, Ciołkowie. Z życia drobnej szlachty wielkopolskiej, w: Homines et societas. Czasy Piastów i Jagiellonów, Poznań 1997, s. 185-203 (PG 12, 124v-125);

1501 tenże Tomasz zawiera ugodę ze swoim bratem Andrzejem w sprawie podziału dóbr po ojcu [brak imienia]: tenże Tomasz otrzymuje 1/4 R., którą zastawia bratu Andrzejowi za 47 grz., ale będzie ją trzymał, dopóki brat nie spłaci mu całej wspomn. sumy; inną 1/4 R. otrzymuje Andrzej, który ceduje ją swej matce [brak imienia], sobie rezerwując lasy (borra) leżące k. dworu, a tenże Tomasz otrzymuje pr. wyrębu na potrzeby budowlane i na opał w innych miejscach [tzn. poza lasem zarezerwowanym przez Andrzeja] (KoścZ 18, 6); 1504 tenże sprzedaje swemu bratu Andrzejowi 1/2 R. za 150 grz. (PG 12, 285);

1506 tenże Tomasz w sporze z Jadwigą Łęcką [z Łęk Małych] ż. Jana Żegrowskiego o zadanie rany sinej i o przemoc, a także z prac. Pawłem kmieciem z Żegrowa, poddanym wspomn. Jana Żegrowskiego, o 10 ran sinych i 2 krwawe [2 różne zapiski, czy dotyczą tego samego zajścia?] (KoścG 6, 52v); 1506 [tegoż ż.] Anna Ręcska (PG 65, 134); 1513 tenże Ręcski dz. w Żegrowie (KoścZ 22, 34); 1508 tenże i jego brat Andrzej, dziedzice w R., opiekunowie Piotra, Łukasza i Małgorzaty dzieci zm. Marcina Szwaba Barklińskiego [Dąbrowskiego, Kotowieckiego, stryja tegoż Tomasza], winni są 80 grz. Annie wd. po Piotrze Opalenickim kaszt. lądz. i sędzi pozn. (PG 66, 12); 1513 tenże kupuje od Michała Żegrowskiego 1/4 Żegrowa za 216 zł (KoścZ 19, 35v); 1514 tenże kupuje części Sokołowa w pow. kośc.: a) od Mac. Sokołowskiego i jego siostry rodz. Apolonii 1/2 za 120 grz, b) od Jana Szołdrskiego i Mik. Gorazdowskiego braci rodz. 2 1/2 ł. wolnego od oprawy [ich żon?] z zastrz. pr. wykupu za 55 grz. (KoścZ 18, 479; KoścZ 19, 44-44v; KoścZ 22, 42v); 1514-16 tenże pozwany przez rodzeństwo wspomn. Macieja i Apolonii: 1514 przez Krystynę Sokołowską ż. Wojc. Zadorskiego o wygnanie z całej wsi Sokołowo i z młyna wodnego tamże, 1516 przez Jana Sokołowskiego o wygnanie z cz. Sokołowa należnej mu w działach z rodzeństwem po matce (PG 69 k. 80v, 347); 1514 tenże Ręcski z R. i Żegrowa, → Pasieka (KoścZ 18, 508); 1520 tenże → p. 2; 1524 tenże daje swej c. Kat. Ręcskiej, ż. Piotra Rosnowskiego, 1/2 Sokołowa, a ona tę połowę przekazuje w dożywocie swemu mężowi (PG 16, 38v); 1527-31 tenże w sporze ze swym zięciem Piotrem Rosnowskim dz. w Sokołowie (KoścZ 24, 522; KoścZ 25, 49); 1527 tenże zapisuje swej [drugiej] ż. Jadwidze c. zm. Jakuba Powodowskiego po 70 grz. posagu i wiana na 1/2 swych cz. w Żegrowie (PG 16, 156); 1527 tenże daje swemu bratu Andrzejowi 1/2 Żegrowa; wspomn. dzieci tegoż Tomasza [z pierwszej ż.]: już wyposażona c. Kat. Rosnowska i syn Maciej (PG 16, 163v); 1531-33 tenże Ręcski dz. w Żegrowie ustanawia swą [drugą] ż. Jadwigę opiekunką swych dóbr i zrodzonych z niej dzieci (1533 wymienieni ss. Stanisław i Wojciech; KoścZ 19 k. 148, 157);

1531 tenże Tomasz i jego brat Andrzej oraz Łukasz Barkliński [syn zm. Marcina Szwaba Dąbrowskiego z R., brat stryj. tegoż Tomasza] w sporze z Piotrem, Wojciechem, Maciejem i Jakubem Kobylnickimi ss. Peregryna alias Pielgrzyma Kobylnickiego [o sumy po Małg. Kobylnickiej?] (KoścZ 25, 41v); 1532 tenże, jego brat Andrzej oraz [ich brat stryj.] Łukasz Barkliński sprzedają Wojc. Kobylnickiemu 70 grz., które zm. Małg. Kobylnicka, c. zm. Kaspra Dąbrowskiego [z Dąbrowy i R.], a ich babka¹²Cytowanego przekazu nie sposób chyba rozumieć dosłownie. Małgorzata była bowiem w 1491 ż. Pielgrzyma Kobylnickiego i najpewniej miała z nim dzieci – w 1500 zapisał on swej kolejnej ż. Zofii oprawę na cz. dóbr wolnej od oprawy poprzedniej ż. [czyli Małgorzaty] (PG 12, 114), z czego wynika, że poprzednie małżeństwo nie było bezpotomne (bo wtedy posag wróciłby do rodziny żony). Małgorzata nie mogła być zatem babką Tomasza (w 1495 był on żonaty, a więc ur. się najpóźniej ok. 1477-80, czyli jego rodzice rodzili się ok. 1460). Być może określenie babka zostało tu użyte nieściśle, a Małgorzata (c. Kaspra) była np. siostrą stryj. ojca Tomasza (bratanka Kaspra). Dopuścić też można omyłkę pisarza, który napisał avia (babka) zamiast amita (ciotka), miała oprawione przez [swego męża] Peregryna Kobylnickiego na 1/2 → Kobylnik (KoścZ 19, 153: tu Łukasz Karkliński!); 1534 tenże Tomasz wspomn. jako zm.; Jadwiga Ręcska, wd. po nim i opiekunka [małol.] syna Stanisława, pozywa Małg. Kiebłowską wd. po Mik. Potulickim kaszt. rogoz. o poddanego zbiegłego z Żegrowa do Kiebłowa (KoścG 8, 297); 1538-42 Jadwiga wd. po tymże Tomaszu, obecnie ż. Marcina Robaczyńskiego (KoścG 8 k. 362, 543v); 1558 wspomn. Jadwiga Robaczyńska wd. po Marcinie Robaczyńskim kwituje Zofię Poświątną ż. Piotra Karśnickiego [→ niżej: Jakub i Jan, pod 1554] z zapłaty 333 grz., które Jadwidze zapisał [na R.] jej zm. syn Stan. Żegrowski (KoścG 12, 136v).

1500-31, zm. a. 1538 Andrzej Ręcski, brat Tomasza [prawdop. syn Jana (→ przyp. 12)] (KoścG 7, 3v), burgr. kośc. 1520-21 (ACC 95, 120v-121; ACC 96, 77): 1500-04 tenże → wyżej; 1504 tenże na 1/2 R., którą nabył od brata [→ wyżej], oraz na folw., domu i lasach tamże zapisuje swej ż. Helenie Niemierzyckiej [siostrze Stan. Niemierzyckiego?, → niżej, pod 1537] po 130 fl. węg. posagu i wiana (PG 12, 285); 1504 tenże sprzedaje miastu Kościan (ale tylko na 8 l. i na potrzeby odbudowy zniszczonego przez pożar kościoła par. w Kościanie), swój las zw. Zatoki [w R.] za 100 grz. płatnych w 2 rocznych ratach; tenże Andrzej darowuje wspomn. kościołowi jeszcze 60 dębów (ACC 79, 225v; AE IV 54); 1506 tenże kupuje od Jadwigi ż. Mik. Kamblana z Wszołowa kasztelana krzyw. połowy Skoraczewa i Prętkowic za 350 grz. (PG 13, 94v; PG 65, 176v – tu kwota 250 grz.); 1508 tenże → wyżej: Tomasz; 1512 tenże kupuje od Jana Kokorzyńskiego syna Jana cz. Białego Jeziora za 40 grz. (PG 14, 371); 1510 [tenże?] dz. w Skoraczewie (LBP 129); 1514-25 tenże kupuje z zastrz. pr. wykupu od Andrzeja Lipieńskiego łany os. w → Lipnie [k. Osiecznej] (KoścZ 19, 46; PG 15 s. 388, 496; PG 16 k. 11v, 59v, 71); 1515 tenże sprzedaje z zastrz. pr. odkupu Janowi [Ciołkowi?] Czackiemu 3 grz. czynszu rocznego z 3 ł. os. w Skoraczewie za 30 grz. (PG 15, 57v); 1517 tenże → p. 2; 1519-24 tenże występuje jako wuj: 1519 Małg. Czackiej c. zm. [Jana] Ciołka Piotrowskiego [z → Piotrowa w par. Głuszyna k. Poznania, wcześniej z → Podrzecza], a żony Jana Ceradzkiego (KoścZ 19, 70v; KoścZ 22, 62v; KoścZ 23, 88v), 1524 [swego siostrzeńca?] Mac. Czackiego syna zm. Jana Barłoga Czackiego (KoścG 6, 172v); 1519 tenże zapisuje swej ż. Helenie Niemierzyckiej po 130 zł posagu i wiana na 1/2 Skoraczewa (KoścZ 19, 76; KoścZ 22, 67); 1524 tegoż c. Anna ż. Jana [II Ciołka] Czackiego → niżej; 1530 tenże zapisuje wikariuszom kat. pozn. 40 grz. sumy głównej na Skoraczewie i Prętkowicach (CP 14, 644; PG 16, 347v); 1531 tenże ojciec Katarzyny → niżej; 1534 tenże w sporze z Rochem, Wojciechem, Katarzyną i Jadwigą Gorzyńskimi (KoścZ 25, 209v); 1534 tenże stryj Stan. Ręcskiego → niżej; 1537 tegoż ż. Helena [Niemierzycka] (KoścG 8, 326v); 1537 tenże wspomn. jako zm. → niżej: Jakub i Jan; 1542-54 Helena wd. po nim → niżej: cc. Andrzeja, → niżej: Jakub i Jan.

1500 Jadwiga ż. Jana [Barłoga?] Czackiego, siostra Tomasza i Andrzeja Ręcskich → wyżej: Tomasz.

1524-29 Anna c. Andrzeja Ręcskiego, siostra Jakuba, Jana, Reginy, Doroty, Katarzyny i Urszuli (→ niżej): 1524 mąż Jan [II Ciołek] Czacki wraz ze swym małol. bratem Jerzym zapisuje jej po 130 grz. posagu i wiana na Czaczu, Glińsku i Brońsku (PG 16, 22v); 1529 taż wyznaczona przez swego męża Jana Czackiego opiekunką ich dzieci, Andrzeja i Anny (PG 16, 270v).

1524-40 Kat. Ręcska c. Tomasza Ręcskiego i Anny Barklińskiej-Żegrowskiej: 1524, 1527 taż ż. Piotra Rosnowskiego → wyżej: Tomasz; 1530 taż Kat. Żegrowska, c. zm. Anny Żegrowskiej i Tomasza Ręcskiego, ż. Piotra Rosnowskiego (KoścZ 25, 6v); 1536 taż wd. po Piotrze Rosnowskim sprzedaje Wojc. Poświątnemu 1/2 Sokołowa za 750 grz.; 1539 wspomn. Poświątny otrzymuje wwiązanie w 1/2 Sokołowa (PG 17, 49; KoścG 8, 401v); 1540 taż wspomn. jako zm. Ręcska alias Rosnowska, ż. Wojc. Poświątnego, matka Wojciecha, Małgorzaty i Anny Rosnowskich (KoścG 8, 437).

1527 Mac. Ręcski syn Tomasza [i Anny Barklińskiej-Żegrowskiej] → wyżej: Tomasz.

1531-67 Katarzyna c. Andrzeja Ręcskiego: 1531 mąż Marcin Lubiatowski z → Lubiatowa zapisuje jej po 150 grz. posagu i wiana (PG 16, 480); 1541-67 taż (1567 jako: Ręcska [Reczka]) ż. wspomn. Lubiatowskiego: 1541 mąż czyni ją opiekunką jego dzieci i dóbr (KoścZ 19, 184v), 1567 mąż zapisuje jej w dożywocie 210 zł pol. (PG 20, 582v).

1533-46 Stanisław (potem także Żegrowski) i 1533 Wojc. Ręcscy ss. Tomasza i [jego drugiej ż.] Jadwigi: 1533 ciż, 1534 tenże Stanisław → wyżej: Tomasz; 1534 tenże małol. Stanisław (w towarzystwie stryja Andrzeja Ręcskiego i wuja Wawrz. Powodowskiego) sprzedaje z zastrz. pr. wykupu Jakubowi Robaczyńskiemu za 48 grz. czynsz 4 grz. rocznie na połowie tegoż Stanisława w Żegrowie; czynsz ten ojciec tegoż Stanisława zapisał kl. w Przemęcie (KoścZ 19, 162); 1535 tenże Stanisław występuje jako stryj Małg. Barklińskiej siostry rodz. Łukasza Barklińskiego [czyli siostry stryj. swego ojca!], jako wuj występuje Marcin Szczodrowski (KoścG 8, 307v); 1538-40 tenże Stanisław [jest małol.?], jako jego opiekunka występuje jego matka Jadwiga (KoścG 8 k. 362, 436v); 1546 tenże Stan. Żegrowski zapisuje swej matce Jadwidze Powodowskiej 1000 grz., które ma ona otrzymać po jego bezpotomnej śmierci (KoścZ 27, 16v, dawniej s. 22); 1555 tenże Stan. Żegrowski czyli Ręcski wspomn. jako zm. → niżej: Jakub i Jan.

1537-60 Jakub (dz. także w Brońsku i Skoraczewie) i 1537-42 Jan ss. Andrzeja Ręcskiego (KoścZ 27, 85): 1537 tychże, ss. zm. Andrzeja, Anna Niemierzycka wd. po [najpewniej ich wuju] Stan. Niemierzyckim kwituje z zapłaty 100 grz. [gr] pol., które Annie był winien ich zm. ojciec (KoścZ 26, 56v); 1537 tenże Jakub występuje jako wuj Wojciecha, Małgorzaty i Anny małol. dzieci zm. Piotra Rosnowskiego [i swej siostry stryj. Katarzyny] (KoścG 8, 337v); 1538 tenże Jakub zobowiązuje się wydzierżawić na 6 lat temuż Janowi swoją cz. w R. (KoścG 8, 378); 1540 tenże Jakub zgadza się, aby tenże Jan zapisał na jego cz. R. 100 grz. oprawy swojej przyszłej ż. Katarzynie c. zm. Mik. Bojanowskiego (siostrze Wojciecha i Bartłomieja dziedziców w Parsku i Żydowie), a 1540 tenże Jan zapisuje wspomn. Katarzynie po 130 grz. posagu i wiana na na połowach swych części w R., które przypadły mu w dziale z tymże bratem Jakubem (KoścG 8, 436v; PG 17, 344v); 1542 ciż bracia (KoścG 8, 570); 1544 tenże Jan wspomn. jako zm.; tenże Jakub wydzierżawia Kat. Bojanowskiej wd. po tymże Janie cz. wsi R. wolną od jej oprawy (KoścG 8, 615);

1544 tenże Jakub dz. w Brońsku oraz jego bratanica Anna c. zm. Jana zapisują Reginie siostrze tegoż Jakuba 4 grz. czynszu rocznego na Brońsku od sumy głównej 100 grz.; czynsz ten ma zastąpić zapis mąki, serów i ziarna, które miała co roku otrzymywać Regina [z tytułu zapisu poczynionego przez jej matkę w 1542] (KoścG 8, 623v; KoścZ 27, 19-19v, dawniej s. 27-28); 1546 tenże Jakub → niżej; 1546 tenże Jakub sprzedaje z zastrz. pr. odkupu swej siostrze Reginie 3 grz. czynszu rocznego na częściach wsi Skoraczewo, Brońsko, Prętkowice i R. za 100 zł (KoścZ 19, 204); 1546 Katarzyna wd. po tymże Janie, obecnie ż. Bartłomieja Błockiego, daje swemu [drugiemu] mężowi oprawę, którą pierwszy mąż zapisał jej na R. (KoścZ 19, 209); 1546 tenże Jakub na wypadek swej bezpotomnej śmierci zapisuje na swoich dobrach [jakich?] swym siostrom rodz. Annie, Katarzynie, Dorocie i Urszuli Ręcskim 1000 grz. (KoścZ 27, 16v, dawniej s. 22); 1550 tenże otrzymuje od swej matki Heleny jej! 2 sołtysów w Brońsku (KoścG 9, 300v); 1551 tenże kwituje Jana Czackiego Ciołka z zapłaty 78 grz. (KoścG 9, 342); 1554 tenże Jakub oraz panna (puella) Anna c. zm. Jana (ona w towarzystwie stryja Łukasza Barklińskiego i wuja Marcina Szczodrowskiego) za zgodą Heleny z Niemierzyc, pani dożywotniej w Skoraczewie [matki tegoż Jakuba], zapisują Wojc. Parskiemu [czyli Bojanowskiemu, zięciowi Jakuba] 106 grz. na 1/2 Skoraczewa (KoścG 10, 233); 1555 tenże Jakub oraz Łukasz Barkliński występują jako stryjowie Wojciecha i panny Małg. Sokołowskich oraz opiekunowie Małgorzaty; wspomn. Sokołowscy sprzedają za 1000 grz. Piotrowi Karśnickiemu części Żegrowa, które przypadły im po śmierci Stan. Żegrowskiego czyli Ręcskiego (KoścZ 20, 20); 1560 tenże otrzymuje wwiązanie w R. i cz. Brońska otrzymane w działach (przeprowadzonych w 1559) z [jego bratanicą] Anną c. zm. Jana, a ż. Feliksa Jaktorowskiego (KoścG 13, 14v).

1542-46 Regina franciszkanka [czyli bernardynka] kośc., 1542-51 Dorota, 1542-46 Katarzyna i 1542-46 Urszula cc. Andrzeja Ręcskiego i Heleny, siostry Jakuba i Jana oraz Anny (→ wyżej): 1542 taż Regina, franciszkanka [czyli bernardynka] otrzymuje od swej matki Heleny, pani wiennej [gdzie?] mąkę, sery i ziarno oraz 3 grz. czynszu rocznie [z R.?] (KoścG 8, 570); 1542 te Katarzyna, Dorota i Urszula cc. zm. Andrzeja (KoścG 8, 570); 1543-44 taż Regina → wyżej; 1546 te siostry [bez Reginy] → wyżej: Jakub i Jan; 1546 taż Regina → wyżej; 1550 taż Dorota Ręcska siostra Jakuba (KoścG 9, 300v); 1551 taż Dorota; mąż Wojc. Bojanowski [brat rodz. Kat. Bojanowskiej ż. Jana Ręcskiego] (KoścZ 19, 209: 1546)] zapisuje jej po 300 grz. posagu i wiana na swoich częściach w Żydowie i Parsku (PG 18, 596).

1544-60 Anna c. zm. Jana Ręcskiego: 1544 taż → wyżej: Jakub i Jan; 1546 taż → wyżej; 1551 taż bratanica Jakuba (KoścG 9, 342v); 1560 taż ż. Feliksa Jaktorowskiego → wyżej: Jakub i Jan.

1580 Mik. Ossowski [z Osowej Sieni] płatnik poboru z R. → niżej.

1530-80 pobór: 1530 od 1 1/2 ł. os. (ASK I 3, 135v); 1563 [R. nie płaci poboru], wg relacji pana Jartowskiego [tzn. Feliksa Jaktorowskiego męża Anny Ręcskiej?, → wyżej: Jakub i Jan] z 1562 – wieś spalona (ASK I 4, 208v); 1566 [formularz nie wypełniony] (ASK I 4, 287v); 1580 płatnikiem poboru z R. i Wilkowa Polskiego jest Mik. Ossowski (Piotrkowska 1 nr 503); 1580 pobór od 2 ł., 5 zagr. i od 1 rzem. (ŹD 89).

1428 Mikołaj kmieć niegdyś z R. jest winien Mik. Ręcskiemu 1 1/2 grz. szer. gr i 7 gr (KoścZ 9, 3).

6. Ok. 1436-48 szl. Michał Ręcski (Ronczski, Ranczsky) komandor joan. pozn. → p. 3: Michał.

1543-46 Regina Ręcska franciszkanka [czyli bernardynka] kośc., c. Andrzeja Ręcskiego → p. 3.

7. 1396 czwarta [cz.] R. [sens zapiski niejasny] (Lek. 2 nr 1898).

8. Na łąkach wśród lasów w dolinie Obry, 1500 m na S od wsi dobrze zachowane grodzisko wklęsłe owalne o wymiarach 57 x 70 m (wysokość wałów 1,5-2,5 m), od E i W widoczne obniżenie wałów i rodzaj grobli przez fosę (szerokość 5 m, głębokość 0,8 m), która otacza grodzisko; badania powierzchniowe z 1922 oraz weryfikacyjne z 1977 ujawniły 4 fragmenty naczyń grubej roboty z ok. IX w. (Hensel 5, 387-388).