ROSZKOWO

1310 obl. 1610 Roskowicz (Wp. 2 nr 930), 1399 or. Roszkowo (Lek. 2 nr 2302, 2340, 1342), 1429 Roscowo (KoścZ 9, 211), 1510 Roskowo (LBP 123-124), 1563 Rosskowo (ASK I 4, 169v), 4 km na NW od Miejskiej Górki.

1. 1310 Henryk ks. wlkp. i głog. ustanawia dystrykt w Poniecu; w jego granicach ma się znaleźć m. in. wieś R. (Wp. 2 nr 930).

1563 n. pow. kośc. (ASK I 4, 169); 1510 n. par. Górka Miejska (LBP 123-124).

2. 1418 Szurkowscy toczą spór z Jakubem z Górki [Miejskiej] o gran. między Szurkowem a R.; świadkowie dowodzą, że Szurkowscy usypali kopce gran. na tej gran. według dawnego ujazdu (WR 3 nr 680, 681, 694; KoścZ 5, 95; K 2, 309, cytuje tę ostatnią wzm. błędnie pod 1424); 1429 Mikołaj i Jan [ss. Piotra] oraz Łukasz i Wyszota [ss. Jakuba] zawierają –za pośrednictwem stryja Mikołaja [z Górki Miejskiej] kanclerza pozn. – ugodę w sprawie rozgraniczenia wsi R. z Rozstępniewem oraz w sprawie podziału lasów [→ Górka Miejska – dobra, p. 3B] (KoścZ 9, 211).

1521, 1523, 1533 R. graniczy z Szurkowem (PG 15, 399; PG 16, 577; KoścZ 24, 308v).

3. Własn. szlach. w dobrach → Górka Miejska: 1399 Jakub i Piotr bracia [ss. Wojciecha] z Górki [Miejskiej] w sporze z Mikołajem i Dobrogostem z Błociszewa o dziedzinę R.; ciż bracia mają stanąć przed sądem króla wraz z ojcem [Wojciechem] lub z jego pełnomocnictwem (Lek. 2 nr 2302, 2340, 2342); 1400 ciż z bratem Mikołajem [kanclerzem pozn.] przy pomocy świadków odpierają roszczenia Dobrogosta Błociszewskiego i wszystkich innych osób, które zgłaszają pr. do R.; ciż zeznają, że R. zostało [im?] sprzedane na pr. wieczystym (pro perpetuali vendicione hereditatis dicte iuraverunt; Lek. 2 nr 2619).

1410 Mikołaj kanclerz pozn. z bratem Jakubem, bracia z → Górki [Miejskiej], fundują altarię w kat. pozn. i uposażają ją m. in. w czynsz 3 grz. z R.1Czynsz ten w 1513 przeniesiono na Szczepankowo (zapewne k. Szamotuł; Now. 1, 330) (Wp. 5 nr 166).

1428 Mik. Górecki [syn Piotra] dz. w R. (K 5, 249, – cytowanego aktu w ACC 11, nie udało się odnaleźć); 1429 Mikołaj i Jan bracia niedz. z Górki Miejskiej [ss. Piotra] oraz ich bracia stryj. Łukasz i Wyszota bracia niedz. z Górki Miejskiej [ss. Jakuba] posiadają R. → p. 2.

1512-23 Łukasz [II] z Górki [prawnuk wspomn. wyżej Jakuba, → Górka Miejska, p. 3C] kaszt. pozn. i starosta gen. wlkp.: 1512 tenże zapisuje ż. Katarzynie [c. Andrzeja] z Szamotuł swe dobra, m. in. dobra → Górka [Miejska], a w nich wieś R. (MS 4 nr 10209); 1523 tenże uzupełnia wyżej wspomn. zapis i ponownie wymienia wieś R. w dobrach Górka [Miejska] (MS 4 nr 4138).

1510 w R. 20 ł. os. i 2 ł. opust., uprawiane przez kmieci, karczma, w której warzą piwo (LBP 124); 1563 pobór od 22 ł., 1 karczmy dor. i 1 komor. (ASK I 4, 169v); 1581 pobór od 21 ł. i owczarza, który ma 25 owiec (ŹD 70; ASK I 6, 498v).

5. 1423 [Andrzej Łaskarz Gosławski] bp pozn. toczy spór z Jaśkiem pleb. z Górki [Miejskiej] o wiardunki dzies. z R. (ACC 6, 18v).

Uwaga: Nic nie wiadomo o losach R. w l. 1428-1512. Prawdop. w tym czasie R., pierwotnie własność zarówno potomków Jakuba, jak i Piotra, braci z Górki Miejskiej, przeszło całkowicie w ręce potomków Jakuba czyli Górków. Potomkowie Piotra, Góreccy z → Górki Miejskiej, w drugiej połowie XV w. weszli w posiadanie wsi → Kopaszewo, a następnie w posiadanie wsi Roszków k. Jarocina w pow. pyzdr. i, jak się wydaje, dopiero od tej miejscowości przyjęli nazwisko Roszkowskich, w końcu XVI w.: „z Górki Roszkowscy”. Nie należy mylić tych dwóch posiadłości o tak zbliżonych nazwach.

1 Czynsz ten w 1513 przeniesiono na Szczepankowo (zapewne k. Szamotuł; Now. 1, 330).