RUŚCE MAŁE

1450 or. Ruszyecz Minor (PG 4, 59v), 1462 Ruscza Minor (PG 6, 100v), 1494 Minus Ruszcze (PG 7, 25, dawniej k. 12v), 1508 Ruscza (ASK I 3, 7), 1510 Ruszcza Minor (LBP 63), wieś, obecnie nie istnieje, prawdop. została włączona do wsi Wiktorowo lub Iwno; Iwno 3,5 km, Wiktorowo 5 km na E od Kostrzyna.

1. 1450, 1465, 1494 pow. gnieźn.1→ Ruśce, przyp. 1 (PG 4, 59v; PG 7, 424, dawniej k. 231; PG 18, 514v); 1495 pow. pyzdr. (PG 7, 157, dawniej k. 78v); 1508, 1563, 1577 pow. pozn. (ASK I 3, 7; ASK I 5 k. 221, 678v); 1508, 1510 par. Iwno (ASK I 3, 7; LBP 63).

2. 1510 w R.M. mł. opust. (LBP 63).

3. Własn. szlach. 1450 Maciej dz. z R.M. zapisuje ż. Katarzynie po 100 kóp gr posagu i wiana na wsi R.M. w pow. gnieźn. (PG 4, 59v); 1452 tenże wspomn. jako zm. → niżej.

1452-65 Jan Rusiecki syn Macieja: 1452 tenże przesuwa termin sąd. Jana Iwieńskiego [z Iwna] (PZ 14, 25v); 1458 tenże musi zwrócić Żydowi Słomie z Poznania dług swojego [zm.] ojca i na zabezpieczenie tej sumy ma dać Słomie za każde 10 grz. 1 ł. os. (z którego płynie czynsz 1 grz.) lub 2 ł. opust. w R., w Siedlcu lub we wsi Brzoza2Istniała w tym czasie wieś → Brzoza k. Buku, własność Wawrz. Gardziny z Laskownicy w pow. kcyn. Cytowana zapiska dot. jednak raczej sąsiadującej z R. i z Siedlcem wsi Brzezie (obecnie Brzeźno) w pow. pyzdr.; pisarz zapewne omyłkowo nazwał ją Brzozą; woźny ma wwiązać Słomę w te role (PZ 17, 25v); 1462 tenże z M.R. ma oddać Jakubowi Grzymale ze wsi Mroczki i [jego ż.] Małgorzacie, c. Szymana z Gołutowa [w pow. pyzdr., obecnie Gułtowy], 1/3 M.R.; dopóki to nie nastąpi, Szyman ojciec Małgorzaty będzie płacić Małgorzacie i jej mężowi 3 grz. czynszu rocznego (od sumy głównej 41 grz.) ze swej cz. wsi Gołutowo (PG 6, 160v); 1465 tenże Jan Rusiecki sprzedaje Boguszowi Gołutowskiemu M.R., a w zamian otrzymuje od niego 2 ł. os. we wsi Drzązgowo w pow. pyzdr. oraz 300 grz. (PG 7, 424, dawniej k. 231); 1465 tenże Jan niegdyś z M.R. i sprzedaje swemu bratu Tomkowi Dzierznickiemu 2 ł. w Dzierznicy w pow. pyzdr. (PG 7, 230).

1494 Barbara i Małgorzata siostry, niedz. dziedziczki w Gołutowie, cc. zm. Bogusza Gołutowskiego sprzedają Piotrowi Kościeńskiemu [z Kościanek, pow. pyzdr.] swoje części w Gołutowie, Drzązgowie, Żabicach, Sokolnikach [Drzązgowskich] i Ostrowie w pow. pyzdr. oraz M.R. w pow. gnieźn. za 400 grz. (PG 7, 25, dawniej k. 12v).

1495 Piotr Grzymała ze wsi Gołutowo daje Jerzemu Tomickiemu z Iwna swoje części w M.R. w pow. pyzdr., a w zamian otrzymuje 1 ł. os. i 2 ł. opust. we wsi Chorzelice i 150 grz.; Anna [z domu Koszucka?] ż. Piotra daje temuż Tomickiemu swoją cz. w M.R., a w zamian otrzymuje 1/2 ł. os. i 1 ł. opust. w Chorzelicach i 50 grz. (PG 7, 157-158, dawniej k. 78v-79; PG 11, 118, dawniej k. 104).

1495 Piotr Kościeński dz. w Gołutowie ręczy Jerzemu Tomickiemu dz. w Iwnie, za to, że wieś R. w pow. pyzdr. będzie uwolniona od roszczeń instytucji duchownych oraz od roszczeń wynikających z pr. bliższości po zm. Marcinie Gołutowskim dz. w Piotrowie i jego żonie (PyG 8, 63v).

1510 pan Iwieński [imienia brak, → przyp. 4] posiada R. → niżej.

1549 Jan Iwieński z Tomic z powodu choroby daje swej ż. Barbarze [Potulickiej?] z Chodzieży w dożywocie wsie Iwno, Chorzelice i R. w pow. pozn.; gdyby Barbara wyszła po jego śmierci powtórnie za mąż, spadkobiercy Jana [jego ss. z poprzedniego małżeństwa?] Jan i Krzysztof mają jej dać 1000 zł, a w zamian objąć wspomn. dobra i jej posag3W 1557 Barbara była już wd., → Ruśce, p. 3 (PG 18, 514v).

1508, 1563, 1577 R. wieś opust. (ASK I 3, 7; ASK I 5 k. 221, 678v); 1510 wieś opust. pana Iwieńskiego4Był to zapewne Jan Iwieński syn Jerzego Tomickiego i Anny z Niechanowa, → Iwno, w niej 7 ł. opust.; z tego 4 ł. opust. uprawiają kmiecie z Wiktorowa, 1 3/4 ł. uprawia dziedzic, a 1 1/4 ł. leży opust.; tamże karczma opust. i mł. opust. (LBP 63); 1534 R. płaci od 2 [ł.?] (ASK I 12, 383v); 1580 [formularz nie wypełniony] (ŹD 14).

5. 1510 wiardunki [dzies.] z R.M. należą do komandora pozn. joan.

1 → Ruśce, przyp. 1.

2 Istniała w tym czasie wieś → Brzoza k. Buku, własność Wawrz. Gardziny z Laskownicy w pow. kcyn. Cytowana zapiska dot. jednak raczej sąsiadującej z R. i z Siedlcem wsi Brzezie (obecnie Brzeźno) w pow. pyzdr.; pisarz zapewne omyłkowo nazwał ją Brzozą.

3 W 1557 Barbara była już wd., → Ruśce, p. 3.

4 Był to zapewne Jan Iwieński syn Jerzego Tomickiego i Anny z Niechanowa, → Iwno.