1379 kop. 1554 molendinum... circa aquam... Szapolna, molendinum in fluvio prenotato (Wp. 3 nr 1704), 1430 kop. 1645 molendinum in gurgite Sąmpolno (Wp. 9 nr 1245), 1508 or. Sompolno (ASK I 3, 21v), 1538 Sąpolny (PG 80, 195v-197v), 1545 Sąpolno (PG 18, 181-183), 1577 Sapolny, Sapolni (ASK I 5 k. 686, 720), 1580 Sąmpolny (ŹD 40), 1603 Sampolni (AV 3, 43-45), mł. ze stawem młyńskim oraz piła, obecnie nie istnieje, leżał 10,5 km na NE od Trzciela, na prawym brzegu strugi Sąpolna.

1. 1508 n. pow. pozn. (ASK I 3, 21v); 1508 par. Trzciel (ASK I 3, 21v); 1580 par. Wytomyśl (ŹD 40); 1603 par. Lwówek (AV 3, 43-45).

2. 1545, 1571, 1590 staw (stagnum) [młyński] Sąpolny (1545 Sampolny: PG 87, 77-81; 1571 Sampolny: PG 121, 149v-156; 1590 Sąpolna: PG 23, 474-475) → p. 3.

3. Własn. szlach. 1379 (kop. 1554) Józef z Grodziska [Wlkp.] nadaje Janowi zw. Hempel Vindemuler [Windmüller = młynarz z wiatraka], z tytułu budowy nowego młyna w borze nad rzeką zw. → Sąpolna, 1/3 dochodów z tego młyna, tak w zbożu, jak w deskach; przyrzeka dowozić drewno do piły; nadaje młynarzowi karczmę przy młynie wolną od ciężarów i zezwala mu sprzedawać w niej chleb i mięso; zezwala też na połów ryb (k. tego młyna i na wspomn. strudze) na własne potrzeby oraz zezwala na alienację młyna (Wp. 3 nr 1764).

1430 (kop. 1645) Sędziwój z Ostroroga wda pozn. nadaje ufundowanemu przez siebie szpitalowi we → Lwówku m. in. ćwiertnię (mensura) żyta tygodniowo, tj. po 2 korce (chori) z mł. Węgielnego oraz z młyna na strudze → Sąpolna; młynarze z obu młynów mają to zboże mleć bez pobierania miarki dla pana oraz dowozić je do szpitala własnymi końmi i wozami, lecz w workach szpitalnych; naprawa grobli, kamieni młyńskich i in. prace przy młynach nie obowiązują szpitala, lecz Sędziwoja, jego następców oraz młynarzy (Wp. 9 nr 1245).

1508 pobór z mł. S.: 24 gr od 2 kół (ASK I 3, 21v).

1538-70 w działach dóbr → Lwówek nal. do Ostrorogów Lwowskich wymieniono m. in.: 1538 mł. S. (PG 80, 195v-197v); 1545 mł. wodny S. i staw Sąpolny (PG 18, 180-183; PG 87, 77-78); 1570 mł. S. (PG 119, 244-246).

1563 pobór z dor. mł. S. o 2 kołach (ASK I 5, 237).

1571 dział borów i lasów, które nal. do dóbr Lwówek i Trzciel Ostrorogów Lwowskich: w dziale boru za wsią → Grodna wymieniono m. in. znak graniczny między mł. Węgielnym i mł. S., znak graniczny przy drodze sąpolnej [do Trzciela?], znak graniczny przy drodze z Bolewic do mł. S.; połowa tego boru, idąc od stawu Sąpolnego, nal. do Anny z Ostroroga Lwowskiej, wd. po Prokopie Sieniawskim (PG 121, 149v-156).

1577 Marcin Lwowski płaci pobór z mł. S. (ASK I 5 k. 686, 720 – tu płatnik poboru nie został wymieniony); 1580 tenże płaci pobór od mł. S. o 2 kołach i od 1/4 ł. karczmarskiego (ŹD 40; ASK I 6, 156v); 1581 tenże płaci pobór z mł. S. (Piotrkowska 2, 64); 1590 tenże zapisuje ż. Gertrudzie Opalińskiej po 7000 zł pol. posagu i wiana na 1/2 dóbr Lwówek oraz m. in. na młynach wodnych ze stawami Bobrówka [→ Bobrówka mł.] i Sąpolny (PG 23, 474-475).

1603 do uposażenia kościoła par. we Lwówku nal. m. in. po 1 ćw. (metreta) żyta lub (vel) mąki z młynów Węgielnego i S. (AV 3, 43-45; w M Lwówek I 3, 135-140, kop., mowa jest o 1 ćw. mąki żytniej).

[S.M. należał do dóbr Trzciel Ostrorogów Lwowskich do początku XVII w. Potem dobra te, wraz z dobrami Lwówek, zostały sprzedane Opalińskim. W ich posiadaniu mł. S. pozostawał do 1669 (TD).]

Uwaga: Na mapach Gilly’ego i Gaula: Zempolner Moll., u Perthéesa: Młyn Sąspowski. Na MTop. 1948, dokładnie w tym samym miejscu: Sąpolny Młyn. Młyn ten nie został już zaznaczony na MTop. 1991 (ark. Poznań) i MAdm. 1991 (ark. Województwo poznańskie). Wg informacji Elżbiety Kostery ze wsi Sępolno (udzielonej nam w 2002 r.) po młynie pozostała ruina.