SĘDZINY

1387 or. Sandzino (WR 1 nr 28), 1390 Szøndzino (WR 1 nr 80), 1391 Szandzino (WR 1 nr 294), 1391 Magnum Sandzino (Lek. 1 nr 1167), 1394 Szanzino (Lek. 2 nr 1702), 1396 Szanczino (WR 1 nr 304), 1397 Szandzyno (Lek. 1 nr 2457), 1402 Mayor Sandzino (KP nr 927), 1417 Szadywo! (PZ 4, 176), 1420 Szadzyny (WR 4 nr 776), 1432 Sadzyno (PZ 11, 124v), 1432 Sandzyno Maior (PZ 11, 131v), 1435 Sandzyno (PZ 13, 7), 1499 Sadzyno Maior, Sadzynko Maior (PG 62, 41), 1518 Zandzyno Maior (PG 15, 215), 1532 Szadzino (ACC 107, 8), 1536 Sendzyno (PG 17, 9v-10), 1563 Szandzino Maius (ASK I 5, 215v), 1564 Sądzino (IBP 303), 1577 Sędzino Maius (ASK I 5, 664v), 7 km na N od Buku.

1. 1444 n. pow. pozn. (PG 2, 45v-46); 1473 par. Buk? → p. 5, 1508 n. par. Buk (ASK I 3, 2v).

2. 1402 gran. [S. i Wierzei] → p. 3: Mścigniew; 1523 gran. S. i Wilkowa (PG 15, 527); 1509 mł.1Niewątpliwie ten sam mł. wymieniany jest w → Sędzinku w l. 1418-1508 [na rz. Mogilnicy] → p. 3: pobór.

3. Własn. szlach. 1387-1412 Mścigniew2→ Sędzinko, przyp. 2 Sędziński zw. Przekuła (Przecula, Przekula) z S., → Sędzinka i → Cerekwicy 1417, ojciec Jana, Smysławy, Doroty i Dzierżki: 1387-1408 tenże śwd. (WR 1 nr 28, 29, 37, 38, 47, 48, 77, 124, 237, 294, 401, 407, 495, 638; WR 3 nr 292; KP nr 557, 1392; Lek. 1 nr 256, 257, 320, 321, 458, 459, 519, 778, 1047, 1082, 2457, 3039, 3070; Wp. 5 nr 19);

1388-1411 tenże Mścigniew toczy procesy: 1388 z Katarzyną ż. [Mikołaja z Bytynia kaszt.] starogr. i jej synem Wojciechem (Lek. 1 nr 354); 1388 z Michałem z → Mikoszek (Lek. 1 nr 435); 1402 [najpewniej tenże] Mścigniew toczy proces z Prędotą[z Wierzei k. Buku] o granice [S. i Wierzei] (KP nr 817, 832); 1402 [tenże?] Mścigniew w sporze z kmieciem Piotrem [z S.?] (KP nr 812); 1403 tenże wraz z Mik. Kozłowskim [alias Jarogniewskim] w sporze z Wojsławem z Palędzia [bratem m. in. Stan. Słapa, który później był mężem Doroty c. Mścigniewa] (KP nr 1306); 1404 [tenże?] Mścigniew toczy proces z Marcinem Ceradzkim [z Ceradza Starego i Nowego] (KP nr 1667); 1406 [tenże?] Mścigniew jednym z poręczycieli Mik. Baworowskiego (KP nr 2702); 1411 tenże wraz z synem Janem z S. w sporze ze [swą c.] Smysławą z Radwankowa oraz z Dorotą3Nie udało się ustalić, czy można tę Dorotę z Mosiny identyfikować z Dorotą c. Mścigniewa (→ Radwankowo, przyp. 5) z Mosiny o → Sędzinko (PZ 3, 145v);

1412 tenże Mścigniew, zgodnie z wyrokiem sądu, ma dożywotnio posiadać 1/2 dziedziny S., którą po jego śmierci otrzymają jego cc. Śmichna i Dorota, a dopiero po ich śmierci ich brat Jan (PZ 3, 185v); 1417 tenże Mścigniew zw. Przekuła dz. w → Cerekwicy oświadcza w sądzie swym cc. Smysławie, Dzierżce i Dorocie, że pieniądze jakie wniósł do Cerekwicy są jego, bo zapłaciły mu wszystko [za S.?] i nie ma już nic więcej u nich w S.4Zapiska niejasna. Odmiennie interpretowaliśmy jej treść w haśle → Cerekwica, p. 3, pisząc tam jednak nieściśle o siostrach, zamiast córkach Mścigniewa i o wsi Sadowie, zamiast S (PZ 4, 176v; KR 2, 156, błędnie czyta: sororibus zamiast filiabus oraz Dochna zamiast Dorota); 1418 tenże daje c. Dorocie i jej mężowi Stan. Słapowi [m. in. z Palędzia] swą cz. → Sędzinka (PZ 5, 85v; KR 2 s. 112, 156, błędnie pisze o S.).

1390-97 Mik. Sędziński z S.: 1390 tenże w sporze z Włostem [niezident.] (WR 1 nr 80; Lek. 1 nr 868); 1390 tenże wraz z 3 in. poręczycielami przegrywa proces z Bieniakiem [Lisem] Sadowskim [z → Sadów i Dzięciołowa] o 20 grz. poręki (Lek. 1 nr 882); 1391 tenże w sporze z naczelnikiem gminy żyd. (episcopus Judeorum) [w Poznaniu] o 6 grz. i jego ż. Krasą o 8 grz. (Lek. 1 nr 1030, 1167); 1391-97 tenże śwd. (WR 1 nr 284; Lek. 1 nr 1019, 2457).

1396 Dzierżek z S. śwd. (WR 1 nr 304; Lek. 1 nr 2191).

1400-03 Zofia5Może Zofia była wd. po Mikołaju z S.? Toczył on bowiem w 1390 spór z Bieniakiem Sadowskim, a w 1409 Beata c. Zofii toczyła proces z dziećmi wspomn. Bieniaka (→ p. 3) z S. [wd. po Mikołaju lub Dzierżku z S.?], matka Beaty: 1400 [taż, nie wymieniona z imienia] ciotka Piotra Jerzeckiego [z Jerki], który w jej imieniu toczy proces o [jej] wiano (dotalicium) z Jakuszem [Jadem, o nim → niżej] i [Beatą] jego żoną (KP nr 488); 1402-03 taż w sporze ze swą c. Beatą ż. Jakusza Jada o 1/3 S., dom i bydło, które stanowią dożywocie Zofii; sąd postanawia, że dobra te otrzyma Beata po śmierci Zofii, której nie wolno tych dóbr sprzedawać (KP nr 927, 943, 958 – tu wzm., że Zofia powierza swą sprawę w sądzie Pietraszowi Jerzeckiemu, nr 1018, 1143).

1400-17 Beata Sędzińska z S., c. Zofii, matka Macieja, Wojciecha [i Grzymki?]: 1400-03 taż z mężem Jakuszem Jadem → wyżej; 1407 wspomn. Jakusz6W haśle → Przylepki, p. 3, pomyłkowo piszemy na podstawie tej zapiski o wywodzie szlachectwa tegoż Jakusza, podczas gdy chodziło o Dziersława Odoja z Więckowic. Z kolei KR 2, 156, błędnie podaje, że Jakusz Jad z S. wspomn. jest w 1399 (Lek. 1 nr 2886 – tu jednak jest wzmiankowany in. Jakusz z → Sędzinka) oraz w 1418 (PZ 5, 101 – tu tylko mowa jest o śwd. Stanisławie Słapie), a w 1409 miał być wymieniony jego syn Maciej (cytowanej tam zapiski nie znaleźliśmy) Jad z S. [i z → Baranowa k. Mosiny, Rynarzewa w pow. kcyn.] wicepodkom. pozn. (PZ 3, 21; MHP nr 82; ZSW nr 1144; inne jego urzędy → GUrz. nr C 1030 i → Baranowo, p. 3); 1409 wspomn. Jakusz wraz z synem Maciejem z S. w sporze ze Stanisławem pleb. w Pniewach (PZ 3, 85); 1409 taż Beata toczy proces o cz. S. z Wichną i Mikołajem z Dąbrowy [dziećmi Bieniaka Lisa Sadowskiego, cd.? procesu z 1390, → wyżej: Mikołaj] (PZ 3 k. 92v, 104); 1414 wspomn. Jakusz Jad → niżej; 1415 taż Beata pozwana przez [swą c.?] Grzymkę; świadkowie Grzymki dowodzą, że mąż Grzymki, Maciek, otrzymał 20 grz. jej posagu (WR 1 nr 858); 1417 taż Beata z S. wraz z synem Wojciechem w sporze ze Stanisławem młynarzem z [mł.] Bogdanka w Poznaniu o 5 grz. i 30 gr (PZ 5, 24).

1405-21 Jan (Jasiek) Sędziński z S. i → Sędzinka, syn Mścigniewa [ojciec Michała, Wojciecha i Anny?] (WR 1 nr 799): 1405-15 tenże śwd. (WR 1 nr 680, 858; WR 3 nr 292); 1411-12 tenże → wyżej: Mścigniew; 1414 tenże w sporze z Jakuszem Jadem dowodzi, że wyznaczył (posadził... na prawie) sędziego dla osądzenia kmiecia Pawła [z S.?], który zabił [Macieja?] syna Jakusza (WR 1 nr 802); 1421 tenże wraz z Prędotą z Wierzei toczy proces z Agnieszką c. zm. Macieja z S. (PZ 7, 9v).

1408-09 Maciej 7W haśle → Baranowo (k. Mosiny) p. 3, podaliśmy, że Maciej żył do 1445. Z cytowanych tam źródeł naszego Macieja dot. tylko zapiska z 1403 (WR 1 nr 815: śwd. Maciej z Baranowa, syn Jakusza). W następnych z l. 1432, 1443 i 1445 mowa jest o innym Macieju, Maszu, Baranowskim z Baranowa (WR 1 nr 1539, 1626, 1633). Nie ma pewności, czy można naszego Macieja identyfikować z Mac. Jadem z → Bądlina (1388-96) Sędziński z S. [i z → Baranowa k. Mosiny], syn [Beaty z S. i] Jakusza Jada: 1408 tenże w sporze ze Stanisławem sołtysem w S. o sołectwo [w S.] (ZSW nr 1232); 1408 tenże śwd. (WR 1 nr 653); 1409 tenże z ojcem → wyżej: Beata; 1414 [tenże?] syn Jakusza Jada wspomn. jako zm. → wyżej; 1421 tenże wspomn. jako zm. ojciec Agnieszki → wyżej.

1411-17 Smysława (Śmichna) z S., → Radwankowa [i z → Rosnowa 1408-22, ż. Narama Rosnowskiego] wraz z ojcem → wyżej: Mścigniew.

1411?, 1412-37 Dorota z S., → Sędzinka [i z → Rosnowa 1436-37, → Rosnówka, → Palędzia 1430-37], c. Mścigniewa: 1411 [taż?] z Mosiny, 1412-18 taż → wyżej: Mścigniew; 1415 taż wd. po Jakuszu8KR 2, 156, błędnie podaje na podstawie tej zapiski, że Dorota z S. wystąpiła w 1415 jako wd. po Januszu z Dupiewa. W → Dupiewie i → Dupiewcu nie jest znany Janusz. Najpewniej chodzi o Jakuba (Jakusza) z → Dupiewca (1391-96) z S. odpiera roszczenia Stanisława z Dupiewca do 5 grz. (PZ 4, 97); 1416 taż ż. Stan. Słapa [m. in. z Palędzia, Palędzia Małego, Rosnowa i Dąbrowy w par. Skórzewo] w sporze z Mościcem [ze Stęszewa i m. in. z → Dupiewca] kaszt. pozn. o 60 grz. swego wiana (dotalicium), zapisanego jej [przez pierwszego męża Jakusza z Dupiewca, → przyp. 8] na 1/2 Dupiewca (PZ 4, 157v-158); 1423 wspomn. Stan. Słapowi z Palędzia [swemu szwagrowi] rezygnuje panna Dzierżka swą cz. S. (PZ 7, 65); 1426 wspomn. Stan. Słap z Palędzia, w imieniu swej ż. tejże Doroty, sprzedaje Mikołajowi9W haśle → Radwankowo, p. 3, uznaliśmy, że może być ident. z Mikołajem z Radwankowa i Niepruszewa, synem Miroszka z Niepruszewa. Obecnie zaś wiemy, że Paweł oraz Wojciech z S. i Radwankowa mieli brata Mikołaja i to on najpewniej kupił cz. S z Radwankowa 1/4 S. za 150 grz.; taż Dorota uzyskała pr. bliższości do tej cz. S. (PZ 8, 106v); 1436-37 taż Dorota wd. ze swymi cc. → niżej: Agnieszka, Małgorzata i Dorota.

1417-37 Dzierżka z S., c. Mścigniewa: 1417 taż → wyżej: Mścigniew; 1423 taż → wyżej; 1437 taż oraz [jej siostrzenica] Małgorzata z S. (ta wraz z mężem Wojciechem [z Jarogniewic]) w sporze z Janem10Wg KR 2, 22, Jan z Chraplewa był synem Agnieszki z S. (cytowanej tam zapiski nie odnaleziono) z Chraplewa (PZ 13, 219v).

1418-28 Wojciech i 1426 Mikołaj z S., → Radwankowa [i z → Sędzinka] oraz 1427-28 Paweł z S. i → Radwankowa, Sędzińscy, Radwankowscy, ss. Jakuba11→ Sędzinko, przyp. 7 (Jakusza) z Sędzinka, Radwankowa i Niepruszewa [→ Sędzinko, tabl.]: 1418-19 tenże Wojciech śwd. (WR 1 nr 977, 1026); 1426 tenże Mikołaj kupuje 1/4 S. → wyżej: Dorota; 1427 Katarzyna z M.S. wd. po tymże Mikołaju oraz jego bracia Paweł i Wojciech zawierają ugodę z Helszką c. wspomn. Katarzyny w sprawie cz. S. (PZ 9, 45v; KR 2, 156, błędnie pisze o Sędzinku i Halszce wd. po Mikołaju); 1428 tenże Wojciech z bratem niedz. Pawłem z Radwankowa i S. w sporze ze Szczepanem z Wilkowa [k. Buku] (PZ 10, 4v; KR 2, 156, błędnie: Paweł i Jakub; KR 1, 21, błędnie: Wojciech i Paweł bracia sędziego z Radwankowa i S.); 1443 ciż bracia wspomn. [jako zm.?], c. tegoż Mikołaja → niżej.

1427-43 Helszka z S. i → Sędzinka [najpewniej ident. z Elżbietą z → Radwankowa], c. Mikołaja: 1427 taż → wyżej; 1443 taż w sporze z Janem z Otusza [i zapewne też z Cieśli] dowodzi, że jej ojciec Mikołaj z S. dokonał działu wieczystego ze swymi braćmi Pawłem i Wojciechem (WR 1 nr 1630); 1447 [zapewne taż] Elżbieta z → Sędzinka (PG 2, 181v).

1432-35 Mikołaj12Zapewne nie jest ident. z Mikołajem z → Radwankowa i → Sędzinka, synem Wojciecha, którzy jeszcze w 1440 występował jako małoletni (→ Radwankowo, p. 3) Sędziński z S.M. [z rodziny Sędzińskich, tj. potomków Mścigniewa?, czy też z Radwankowskich, tj. potomków Jana z Niepruszewa?] (PZ 12, 148): 1432 tenże w sporze z Grzymkiem z Niegolewa (PZ 11, 131v: Mikołaj de Sandzyno Maiori; w haśle → Niegolewo, p. 3, błędnie piszemy na podstawie tego źródła o Mikołaju z Sędzina Małego, ten sam błąd popełnia SzwedaGrzym 355); 1433 temuż ma zapłacić Chwalęta z Lubicza 10 grz. poręki za Święchnę [z Niewierza] ż. Bodzęty Lubickiego [z Lubicza i Niepruszewa] (PZ 12, 83); 1434-35 tenże śwd. (WR 1 nr 1441, 1453).

1432-44 Agnieszka z S., → Rosnowa i → Palędzia, Małgorzata z S., → Sędzinka, → Palędzia, → Rosnowa [i z → Łopuchowa, wd. po Gerwardzie z → Łopuchowa synu Mroczka] oraz Dorota z S., → Rosnowa, [→ Rosnówka] i → Palędzia, cc. Doroty z S. i Stan. Słapa: 1432 te siostry wysuwają roszczenia do trzech części S., [całego] Palędzia, 1/2 Palędzia Małego i 1/2 Rosnowa (PZ 11, 124v); 1434 tejże Małgorzacie ż. Wojc. [Jarogniewskiego] z Orla Wielkiego [i z → Sędzinka, → Głuchowa k. Wronek, → Konina k. Pniew, → Jaromierza] Potencjan Słap z Dąbrowy umarza 1/2 poręczenia na 200 grz. szer. gr (PZ 12, 149); 1434 taż Małgorzata ż. Wojc. Jarogniewskiego z S. i Orla Wielkiego w sporze z Barbarą i Dobroszką cc. Mroczka z Łopuchowa (PZ 12 k. 213, 220); 1434 taż Agnieszka zeznaje na rzecz Tomka Gądkowskiego [szwagra Mroczka z Łopuchowa] 3 grz. [z nie podanego tytułu] (PZ 12, 219); 1436 te siostry Małgorzata i Agnieszka z S. i Palędzia (PZ 13, 161v); 1436 te siostry Agnieszka i Dorota wraz ze swą matką Dorotą z S., wd. po Stan. Słapie z Palędzia, toczą spór z Wojc. Jarogniewskim i jego ż. tą Małgorzatą; sąd polubowny przyznaje wd. Dorocie dożywotnie pr. do jej oprawy, zapisanej na 1/4 S., 1/4 Rosnowa i 1/4 Palędzia (PZ 13 k. 202v, 205); 1437 taż Małgorzata → wyżej: Dzierżka; 1437 sędziowie polubowni godzą te siostry Agnieszkę i Dorotę oraz ich matkę Dorotę z tą Małgorzatą i jej mężem Wojc. Jarogniewskim w sprawie o konie i świerzepice [nie oswojone klacze] (WR 1 nr 1581); 1437 wspomn. Wojc. Jarogniewski pozwany przez [swą teściową] Dorotę wd. po Stan. Słapie m. in. o 5 grz. zabranych przez tę Małgorzatę za sołectwo w S. (WR 1 nr 1582); 1444 te siostry dzielą się dobrami: Dorota ż. Andrzeja z Rosnowa daje Małgorzacie i Agnieszce ż. Piotra Mieczewskiego [z Mieczewa, pow. pyzdr.] cz. w S. i 1/2 Palędzia (PG 2, 45v-46; w haśle → Palędzie, p. 3, nieściśle piszemy, że cz. S. otrzymała tylko Agnieszka).

1435 Naram z S. i → Chowanówka występuje w sądzie w imieniu ż. Doroty w jej sporze z Jutką [c. Zofii z Wilkowa k. Buku] ż. Pielgrzyma [z Brodów] i jej dziećmi Katarzyną, Mikołajem oraz Janem z → Brodów (PZ 13 k. 7, 30v; też → niżej: Pielgrzym).

1436?, 1446 Anna, 1466 Michał i Wojciech z S., rodzeństwo [może dzieci Jana?]: 1436 taż Anna ż. Drogosława z Przylepek (KR 2, 158, cytowanego tam aktu nie odnaleziono); 1446 taż Anna ż. Drogosława z Przylepek daje synowi Mirosławowi z Przylepek cz. S. oraz sprzedaje ss. Mirosławowi i Janowi z Przylepek swą cz. po ojcu w S. za 100 grz. (PG 2 k. 153v, 154); 1466 ciż bracia Michał i Wojciech → niżej: Mirosław, Jan, Agnieszka, Jadwiga i Dorota.

1445 Pielgrzym (Peregryn) z S. [i z → Brodów, syn Grzymka z Brodów, Karpicka i Tłoków], jego ż. Jutka (WR 1 nr 1632; też → wyżej: Naram).

1446-66 Mirosław i Jan z S., 1461-70 Agnieszka, 1466-75 Jadwiga z → Przylepek i S., 1469-70 Dorota z S., dzieci Anny z S. i Drogosława z Przylepek: 1446 ciż bracia → wyżej: Anna, Michał i Wojciech; 1461 tejże Agnieszce zapisuje jej mąż Piotr Tarchała z Sepna Małego po 50 kóp gr posagu i wiana na 1/2 Sepna Małego (PG 6, 114v); 1466 tejże Jadwidze zapisuje jej mąż Mik. Kaniński po 50 grz. posagu i wiana na 1/2 Kanina (PG 6, 234v); 1466 taż Jadwiga z S. i Przylepek, ż. Mikołaja z Kanina, w towarzystwie swych stryjów Bartłomieja z Palędzia i Melchiora z Kozłowa [bratanek Stan. Słapa, który był mężem Doroty z S.] oraz wujów Michała i Wojciecha z S., zeznaje, że jej bracia rodz., ciż Mirosław oraz Jan z Przylepek i S., zaspokoili jej roszczenia do [nie wymienionych] dóbr po rodzicach (PZ 18 k. 165v-166); 1469 taż Dorota z S., ż. Mik. Chaławskiego zw. Blizbor [z Chaław i Chyrzyny], w sporze z Piotrem Daszewskim (PZ 18, 230v); 1469 taż Jadwiga wd. po Mik. Kanińskim, ż. Jana Dziećmiarowskiego [z Dziećmarowa w pow. pyzdr., obecnie Dziećmierowo], ma zaprzysiąc, że otrzymała tytułem swej oprawy zapisanej na Kaninie [przez pierwszego męża] 5 sań, 1 wóz i 13 koni (PZ 18, 219); 1470 taż Dorota sprzedaje cz. S. → niżej; 1470 te siostry Dorota ż. Mik. Chaławskiego i Jadwiga ż. Jana Dziećmiarowskiego spłaciły posag (dos) swej siostry Agnieszki ż. Piotra Tarchały z Sepna Małego (KoścZ 15, 462; → Sepno, p. 3B); 1475 taż Jadwiga niegdyś Przylepska wd. po Janie Dziećmiarowskim, w towarzystwie stryja Melchiora Kozłowskiego i wuja Mik. Otuskiego kan. u NMP w Poznaniu, sprzedaje Michałowi Sędzińskiemu całą swą cz. po rodzicach w S. za 60 grz. (PG 9, 23v; w haśle → Przylepki, p. 3, pomyłkowo piszemy o sprzedaży Mik. Sędzińskiemu).

1447-96 Michał13Nie ma żadnych przesłanek do identyfikowania tegoż Michała z Michałem bratem Wojciecha (1466) i Anny (1436?, 1446) i 1464 (wspomn. jako zm. 1471) Piotr Sędzińscy z S., bracia: 1447 tenże Michał w sporze z prac. Wojciechem z Otusza (PZ 16, 65); 1464 tenże Piotr toczy proces z Zofią ż. Mikołaja ze Sławna (PZ 18 k. 28, 71v); 1470-1503 Barbara c. tegoż Piotra → niżej: Barbara; 1470 tenże Michał kupuje od Doroty ż. Mik. Chaławskiego zw. Blizbor cz. S. za 60 grz. (PG 8, 56); 1471 ciż Michał i (wspomn. jako zm.) Piotr → niżej: Barbara; 1475 tenże Michał kupuje cz. S. → wyżej; 1476 tenże Michał zapisuje ż. Małgorzacie po 60 grz. posagu i wiana na 1/2 swych części w S. (PG 9, 47); 1495-96 tenże Michał, ojciec Kat. Popowskiej → niżej: Jakub, Jan, Mikołaj i Maciej; 1501 tenże Michał, ojciec Stanisława, wspomn. jako zm. → niżej: Stanisław; 1503 [tegoż Michała syn] → niżej: Andrzej.

1450-64 Zofia ż. Mikołaja ze Sławna [k. Czarnkowa]: 1450 taż sprzedaje Piotrowi z Sarbi 1/2 ł. w S. za 50 grz. (PG 4, 118); 1464 taż → wyżej: Michał i Piotr.

1450 Piotr z Sarbi → wyżej.

1464-69 Jan i 1464-73 Wojc. Lisek Sędzińscy z S., bracia niedz. [prawdop. h. Czasza albo Glaubicz; → niżej: Jakub, Jan, Mikołaj i Maciej, pod 1518]: 1464 ciż w sporze z Tomaszem Ciesielskim z Wierzei o 25 grz. (PZ 18, 10v); 1464 tymże ma zapłacić Wojciech z Gnuszyna 27 grz. (PZ 18, 52); 1464, 1469 ciż toczą proces z Wawrz. Gardziną z Brzozy (PZ 18 k. 27v, 200); 1466 tenże Wojciech zapisuje ż. Małgorzacie po 70 grz. posagu i wiana na 1/2 swych dóbr w S. (PG 7, 246a); 1467 tenże Wojciech kupuje od Wojc. Przylepskiego 1/4 Przylepek za 100 grz. (PG 6, 247); 1469 tenże Wojciech kupuje od Winc. Brzoskiego 6 grz. czynszu rocznego zapisanego na wsi Brzoza i na cz. Niepruszewa z zastrz. pr. wykupu za 72 grz. (PG 8, 23; → niżej: Jakub, Jan, Mikołaj i Maciej, pod 1488); 1469 ciż przegrywają proces o pr. bliższości po zm. Katarzynie c. Wojciecha z Brzozy i wd. po Janie Piotrkowskim [z Piotrkowic k. Czempinia] z Wawrz. [Gardziną] Brzoskim jej stryjem (PZ 15, 188; PZ 18, 200v); 1473 tenże Wojciech → p. 5; 1487 tenże Wojciech wspomn. jako zm. (PZ 21, 113), jego ss. → niżej: Jakub, Jan, Mikołaj i Maciej.

1470-1503 Barbara Sędzińska z S., c. Piotra: 1470 taż oraz Jadwiga Kuranowska, wnuczki Jana Mleczki ze Zborowa [w pow. pozn., i m. in. z Konarzewa, Konarzewka, Niepruszewa, Piotrkowic, Rosnowa] w sporze z Janem i Jakubem z Konarzewa (PZ 19, 33); 1471 taż Barbara c. zm. Piotra Sędzińskiego (w towarzystwie stryja Michała Sędzińskiego) oraz Paweł i Jan z Piotrkowic, wspomn. Jadwiga panna i jej ojciec Mik. Goniębicki [czyli Kuranowski] zamieniają się dobrami z Mik. Tomickiem chor. pozn.; w zamian za swe części po ich dziadzie Janie Mleczce w Zborowie i → Konarzewku [tu szerszy reg.], otrzymują od Tomickiego 1/4 Chorzelic [pow. gnieźn., obecnie Chorzałki] i 400 grz. (PG 8, 118); 1475 taż rezygnuje mężowi Andrzejowi Sarbskiemu 1/3 dóbr dziedz. w Wilkowie [k. Buku] i S. oraz 1/3 sum u Andrzeja z Szamotuł (PG 9, 34); 1477 taż wraz z mężem Andrzejem, dziedzice w S., sprzedają Mik. Niegolewskiemu cz. Wilkowa [w zapisce błędnie: Wolykowo] w pow. pozn. za 47 grz. (PG 9, 83v); 1503 tejże Barbarze zapisuje jej mąż Andrzej po 200 grz. posagu i wiana na 1/2 wsi → Sarbia [k. Buku] (PG 12, 258); 1503 taż (w towarzystwie brata stryj. Andrzeja Sędzińskiego [syna Michała] i wuja Mac. Kargowskiego) sprzedaje swemu bratu stryj. Stan. Sędzińskiemu [synowi Michała] swą cz. po ojcu w S. za 82 1/2 grz. (PG 12, 258; PG 64, 49v).

1472-1510 Jan z S., → Sędzinka i Barda [w pow. pyzdr., i z → Piotrowa k. Czempinia], Sędziński, Bardzki [i Jarogniewski, syn Jana Jarogniewskiego i Doroty Bnińskiej]: 1472 tenże z S. (PG 8 s. 327, dawniej k. 162v; → Sędzinko, p. 3A: Jadwiga); 1500-03 tenże → niżej; 1510 tenże Jan Sędziński, ojciec Mik. Bardzkiego, męża Elżbiety Śmigielskiej (PG 68, 284v).

1487-88 Jakub, 1487-1503 Jan, 1487-1524 Mikołaj i 1487-1536 Mac. Sędzińscy z S., ss. Wojc. Liska [prawdop. h. Czasza albo Glaubicz; → niżej: pod 1518] (PG 64, 96): 1487 ciż bracia pozwani przez Piotra Trzcieńskiego [z Trzcianki] (PZ 21, 113); 1488 ciż sprzedają wspomn. Piotrowi Trzcieńskiemu 6 grz. czynszu rocznego na wsiach Brzoza i [cz.] Niepruszewa z zastrz. pr. wykupu za 72 grz. (PG 10, 91v; → wyżej: Jan i Wojciech, pod 1469); 1495-96 tenże Maciej sprzedaje Katarzynie wd. po Janie Ćwiertni Popowskim [z Popowa k. Śmigla], c. Michała Sędzińskiego: 1495 1 ł. os. w S. za 15 grz. (PG 11, 117), 1496 1 ł. os. w S. z zastrz. pr. wykupu za 14 grz. (PG 7, 93); 1496 tenże Jan sprzedaje Michałowi Sędzińskiemu z S. 1 ł. os. w S. z zastrz. pr. wykupu za 15 grz. (PG 7, 114v); 1500 za tychże braci Jana i Macieja Jan Pakosławski poręcza Janowi Bardzkiemu [z S. i → Sędzinka] (PG 62, 141); 1503 ciż Maciej i Jan sprzedają wspomn. Janowi Bardzkiemu dz. w → Sędzinku 2 ł. os. w S. z zastrz. pr. wykupu za 40 grz. (PG 12, 278); 1510 tegoż Macieja ż. Katarzyna c. Piotra Grzebienickiego sprzedaje Janowi Niemierzewskiemu 2 1/2 ł. we wsi Strzępiń w pow. kośc. za 30 grz. (PZ 24, 11v); 1510 tenże Maciej ze wspomn. Kat. Ciesielską [czyli Grzebienicką] pozwani przez Apolonię Ciesielską o wygnanie jej z cz. po matce we wsi Cieśle [k. Buku] (PG 66, 282v); 1514 tenże Maciej z ż. Katarzyną (PG 69, 133); 1518 tenże Mikołaj wraz z Jerzym Przecławskim świadkowie w wywodzie szlachectwa Stan. Przyborowskiego, jako jego krewni ze strony ojca [z opisu herbu Przyborowskiego wynika, że była to prawdop. Czasza albo Glaubicz; → Przecławek k. Szamotuł, przyp. 7 i 9] (MHP nr 273); 1520 tenże Mikołaj pozwany przez Andrzeja Mrowińskiego o 3 młode jastrzębie wartości 30 grz., które zabrał w Mrowinie (PZ 29, 17); 1521 wspomn. Katarzyna ż. tegoż Macieja wraz ze swym bratem Janem Grzebienickim sprzedają Mac. Niegolewskiemu 1/2 Cieśli za 150 grz. (PG 15, 390v); 1524 tenże Mikołaj sprzedaje wspomn. Janowi Grzebienickiemu 1 ł. os. i zagrodę w S. za 20 grz. (PG 16, 31); 1524 tenże Maciej występuje jako wuj Barbary ż. Jarosława Gorajskiego (PG 16, 35); 1526 tenże Maciej wraz z ż. Katarzyną sprzedają Jerzemu Sarbskiemu 1 ł. w S. za 10 grz. (PG 16, 117); 1536 tenże Maciej zapisuje Annie c. Jana Rosnowskiego, a ż. swego syna Wojc. Sędzińskiego, po 110 grz. posagu i wiana na 1/2 swej cz. S. oraz na dobrach oprawnych swej ż. Katarzyny – za jej zgodą (PG 17, 9v-10).

1495-96 Katarzyna c. Michała Sędzińskiego, wd. po Janie Ćwiertni Popowskim, → wyżej; 1513 Anna Popowska c. Jana Popowskiego [i tejże Katarzyny] kwituje Jana i Mac. Więckowskich z 30 grz. posagu swej matki oprawionego na S. (KoścZ 18, 439); 1512-15 Jan i 1512 Anna Popowscy [dzieci tejże Katarzyny?]: 1512 → niżej: Anna i 1515 → niżej: Andrzej Koniński

1501-1510 (zm. 1510-11) Stan. Sędziński z S. i Wilkowa, syn Michała (PZ 23 k. 33v, 92; PG 65, 74v; PG 66, 295v): 1501 tenże, syn zm. Michała Sędzińskiego, pozwany przez Dobrogosta niegdyś Brodzkiego dz. w Łodzi, opiekuna swego bratanka Wojc. Brodzkiego (PZ 23, 9); 1501 tenże pozwany przez Stanisława, Macieja i Jana z Więckowic (PZ 23, 20v); 1502 tenże kwituje wspomnianych Stanisława i Mac. Więckowskich swych braci stryj. z 70 grz. oprawy swej ciotki Anny ż. Wawrz. Więckowskiego (PZ 23, 57); 1503 tenże kupuje cz. S. → wyżej: Barbara; 1504 tenże występuje jako brat stryj. Mac. Więckowskiego (PG 64, 119v); 1506 tenże → niżej: Andrzej syn Andrzeja; 1507 tenże śwd. w wywodzie szlachectwa Jana Ciesielskiego (MHP nr 228); 1509 tenże kupuje od Dziersława Rozwarowskiego całą wieś Myszkowo za 130 grz. oraz zapisuje ż. Katarzynie c. wspomn. Dziersława Rozwarowskiego po 150 grz. posagu i wiana na 1/2 swych części w S. i Wilkowie oraz na 1/2 Myszkowa (PG 14, 144; PG 66, 141v); 1510 tenże sprzedaje Janowi Grodzickiemu 2 ł. os. w Wierzei w pow. pozn. z zastrz. pr. wykupu za 20 grz.; łany te kupił za tę sumę od Stan. Turkowskiego z Wargowa (PG 14, 216); 1511 wspomn. Katarzyna wd. po tymże Stanisławie, pani wienna na częściach S., Wilkowa i 1/2 Myszkowa (PG 68, 7v); 1515 wd. po tymże Katarzyna i tegoż spadkobiercy → niżej: Andrzej Koniński.

1503 Andrzej Sędziński [syn Michała], ojciec Andrzeja: 1503 tenże brat stryj. Barbary c. Piotra → wyżej: Barbara; 1506-15 wd. po tymże Elżbieta Drogocka z Trzcianki, potem ż. Marcina Smarsza mieszcz. w Buku: 1506-11 → niżej, 1512 → niżej: Anna i 1515 → niżej: Andrzej Koniński.

1506-11 Andrzej Sędziński [prawdop. nic nie posiada w S.] syn Andrzeja i Elżbiety Drogockiej z Trzcianki: 1506 tenże z matką Elżbietą oraz Stan. Sędzińskim zawierają ugodę z Winc. Trzcieńskim [alias Strzeżmińskim ze Strzeżmina k. Wronek, obecnie Strzyżmin], który ma im zapłacić 40 grz. główszczyzny za zabitego przez siebie Andrzeja męża Elżbiety i ojca tegoż Andrzeja (PG 65, 203); 1508 cd. procesu w związku z niezapłaceniem przez Trzcieńskiego pierwszej raty na poczet 40 grz. główszczyzny (PG 66, 67v); 1510 wspomn. Elżbieta Drogocka wd. po wspomn. Andrzeju kwituje Winc. Strzeżmińskiego z zapłaty 20 grz. główszczyzny (PG 66, 280); 1511 tenże z matką Elżbietą ręczą wspomn. Winc. Strzeżmińskiemu z Trzcianki, że uwolnią od roszczeń osób trzecich całą cz. Trzcianki, którą Elżbieta dała mu za dom w Buku (PG 68, 76v).

1512 Anna Sędzińska [c. Michała?] wspomn. jako zm.; wdowiec po niej Walenty Wolikowski [z Wolikowa k. Grodziska Wlkp., obecnie Wolkowo] zobowiązuje się zwrócić 12 grz. jej posagu [z czego wynika, że małżeństwo było bezdzietne] Janowi Popowskiemu i jego siostrze Annie [dzieciom Kat. Sędzińskiej i Jana Ćwiertni Popowskiego?], Maciejowi i Janowi Więckowskim oraz Elżbiecie Sędzińskiej [wd. po Andrzeju z S.] ż. Marcina Smarsza (Szmarza) mieszcz. w Buku [są to zarazem spadkobiercy zm. Stan. Sędzińskiego, → niżej] (PG 69, 116v).

1515 Andrzej Koniński z Konina [k. Lwówka] kupuje części S. i Wilkowa [k. Buku] za 500 grz. od spadkobierców zm. Stan. Sędzińskiego, tj. od wd. po nim Kat. Rozwarowskiej, obecnie ż. tegoż Andrzeja, a także od Jana Popowskiego zw. Ćwiertnia [syna Kat. Sędzińskiej i Jana Ćwiertni Popowskiego?], Macieja i Jana braci z Więckowic oraz od ich ciotki Elżbiety Smarszewej mieszczki w Buku (PG 15, 40; PG 69, 170v); 1539 [tegoż syn?] Wojc. Koniński → niżej.

1518 Andrzej Trzcieński sprzedaje Marcinowi Ostrorogowi z Lwówka 3 ł. opust. w Z.M. za 18 grz. (PG 15, 215).

1518 Marcin Ostroróg z Lwówka → wyżej [w l. 1516-1611 Ostrorogowie Lwowscy byli też dziedzicami w → Sędzinku].

1524 Winc. Sędziński z S. sprzedaje Janowi Grzebienickiemu [bratu Katarzyny ż. Mac. Sędzińskiego] całą swą cz. dziedz. w S. za 90 grz. (PG 16, 51).

1524 Jan Grzebienicki kupuje 1 ł. i zagr. w S. → wyżej: Jakub, Jan, Mikołaj i Maciej; 1524 tenże → wyżej.

1524-57 Wojc. Sędziński syn Macieja (PG 16, 32v; TD): 1536 tenże → wyżej: Jakub, Jan, Mikołaj i Maciej.

1526-32 Jerzy Sarbski [syn Barbary z S. i Andrzeja Sarbskiego]: 1526 tenże kupuje 1 ł. w S. → wyżej: Jakub, Jan, Mikołaj i Maciej; 1532 tenże toczy proces z Janem Piorunkiem altarystą we Lwówku i prosi o uwolnienie od ekskomuniki, altarysta zaś domaga się 16 gr czynszu rocznego, zaległego od 2 lat, zapisanego na wsi S. (ACC 107, 8; w haśle → Lwówek miasto, p. 5Hb, zapewne błędnie identyfikowaliśmy wieś Szadzino z tej zapiski z Sędzinkiem).

1539 Wojc. Koniński [syn Andrzeja Konińskiego?, z → Konina, S. i Wilkowa] zapisuje ż. Małg. Wojnowskiej [z Wojnowa k. Murowanej Gośliny] po 400 grz. posagu i wiana na częściach S., Konina i Wilkowa (PG 17, 289v).

1577 Jakub, 1577-83 Anna, 1580-83 Jan i 1583 Stefan Sędzińscy → niżej: pobór.

[Wieś S. pozostawała w ręku Sędzińskich do pocz. XVII w. Piotr Opaliński kupił części S. w 1619 od Jana, Macieja i Stan. Sędzińskich, a w 1620 także od Andrzeja Rosnowskiego posiadacza zastawnego cz. S. (PG 34 k. 571v, 587; PG 35, 610v; TD). Piotr Opaliński kupił też → Sędzinko.]

1499 S.M. w wykazie zaległości podatkowych (PG 62 k. 11, 41; K 3, 183, błędnie pod 1500); 1508 pobór od 7 1/2 ł., od karczmy 6 gr (ASK I 3, 2v); 1509 pobór od młyna, od 7 1/2 ł. (ASK I 3, 37); 1563 pobór od 9 ł., od karczmy dor. (ASK I 5, 215v); 1577 pobór z cz. [Anny] Sędzińskiej i cz. Jakuba Sędzińskiego (ASK I 5, 664v); 1580 pobór z cz. Anny Sędzińskiej od 4 ł., 4 zagr., tkacza (textor), pasterza od 15 owiec, wiatraka dor.; z cz. Jana Sędzińskiego od 1 ł., 1 zagr. (ŹD 6; ASK I 6, 84); 1583 pobór z części Anny Sędzińskiej oraz Jana i Stefana Sędzińskich (Piotrkowska 2, 64).

1402 Piotr kmieć [z S.?] → wyżej: Mścigniew; 1405 Raduj wieśniak (rusticus) z S. w sporze z Michałem Rogiem młynarzem z Ruchockiego Młyna (ACC 1, 120; → Komorowo k. Wolsztyna, p. 5); 1414 Paweł kmieć [z S.?] → wyżej: Jan; 1419 Jan zw. Kmoch pasterz z S. śwd. (WR 3 nr 739); 1445 prac. Piotr syn Jachoty z → Niegolewa czyli z S. (AE I 114); 1503 Grzegorz Łagiewka i Stan. Robotka kmiecie w S., każdy siedzi na 1 ł. (PG 12, 278); 1526 opust. łan zw. Michałowski w S. (PG 16, 117).

4. 1394 Mikołaj sołtys z S. wygrywa proces z Jaśkiem Szczodrowskim [ze Szczodrowa k. Kościana] o 10 grz. za konia (Lek. 2 nr 1702); 1408 Stanisław sołtys w S. (ZSW nr 1232; RH 14, 1938, s. 61); 1424 Wojciech kmieć z Góry [niezident., może chodzi o wieś Góra k. Szamotuł, najbliższą S.], czyli sołtys z S., w sporze z Wilamem z Brzeźna [k. Międzychodu], który dowodzi, że nie zabrał mu mienia wartości 10 grz. (WR 1 nr 1165); 1437 sołectwo w S. → p. 3: Agnieszka, Małgorzata i Dorota.

5. 1473 Wojc. Sędziński z wyroku [Andrzeja Bnińskiego] bpa pozn. ma zapłacić Jakubowi [Młodszemu] Wygonowskiemu plebanowi w Buku 5 grz. dziesięciny snop. z M.S. (AE II 381).

1564 z S. płacą z 10 ł. po 1 wiard. dzies., która nal. do dochodów klucza dóbr bpów pozn. w Buku (IBP 303).

6. 1503 Sędziński (Sendzyski) domownik (familiaris) Doroty Paruszewskiej (AR nr 1974).

Uwaga: 1. Now. 1, 391, błędnie podaje, że altaria Ś. Doroty w kat. pozn. uposażona była czynszami m. in. ze wsi Sędziny (→ Sędzinko, p. 3A: pod 1437).

2. Wspomn. w 1420 Jakusz Jaka de Szadzyny (oraz z Wilczyna w pow. gnieźn., Bierzglina w pow. pyzdr., podsędek pozn. 1398-1400 i kal. 1399-1406, sędzia kal. 1406-19, zastępca starosty gen. wlkp. 1388: UDR I/1, 201; GUrz. nr B 29), który toczył procesy z (nie wymienionym z imienia) Skarszewskim (ze Skarszewa w pow. kal.) oraz z Katarzyną z Godziszewa (niezident., k. Kościana?, k. Zbąszynia?), pochodził najpewniej nie z naszych S., lecz z Sędowa k. Mogilna (WR 4 nr 776, 777). Z Sędowa mógł pochodzić też wspomn. w 1420 Stanisław de Szadzyny, śwd. postawiony przez Jakusza Jakę (WR 4 nr 777). W Sędowie od 1434 poświadczony jest Jakusz Jaka syn wspomn. Jakusza Jaki sędziego kal. (SHG). O Jakuszu → też B. Nowak, Zwykłe sprawy rycerza Jakusza Jakki. Przyczynek do kwestii mobilności rycerstwa polskiego w średniowieczu, w: Biskupi, lennicy, żeglarze, pod red. B. Śliwińskiego, Gdańsk 2003, s. 113-132.

3. Wspomn. w 1414 honorabilis Świętosław de Sandzino, który toczył spór z Wierzbiętą z Brudzewa (ZSK nr 456), jest niewątpliwie tożsamy ze Świętosławem kan. kapituły kat. płockiej (1402-14), który posiadał preb. kanonicką fundi „Sędzin” na Kujawach (A. Radzimiński, Prałaci i kanonicy kapituły katedralnej płockiej w XIV i I. poł. XV w. Studium prozopograficzne, t. 2: Kanonicy, Toruń 1993, s. 145).

4. Nie wiemy, czy z naszego S. mogli pochodzić studenci krakowscy: 1422 Mikołaj syn Marcina i 1423 Jan (AS 1, 54; obaj zapisani: de Sandzino). Może tu chodzić o synów sołtysich albo chłopskich z Sędzina na Kujawach (wieś w posiadaniu biskupa płockiego od lat czterdziestych lub pięćdziesiątych XIII w.) lub też pochodzili ze szlach. wsi Sędzice w Sieradzkiem, skąd wywodzili się studenci krakowscy Jan 1488 i in. Jan 1493 (KProm., wg indeksu).

1 Niewątpliwie ten sam mł. wymieniany jest w → Sędzinku w l. 1418-1508.

2 → Sędzinko, przyp. 2.

3 Nie udało się ustalić, czy można tę Dorotę z Mosiny identyfikować z Dorotą c. Mścigniewa (→ Radwankowo, przyp. 5).

4 Zapiska niejasna. Odmiennie interpretowaliśmy jej treść w haśle → Cerekwica, p. 3, pisząc tam jednak nieściśle o siostrach, zamiast córkach Mścigniewa i o wsi Sadowie, zamiast S.

5 Może Zofia była wd. po Mikołaju z S.? Toczył on bowiem w 1390 spór z Bieniakiem Sadowskim, a w 1409 Beata c. Zofii toczyła proces z dziećmi wspomn. Bieniaka (→ p. 3).

6 W haśle → Przylepki, p. 3, pomyłkowo piszemy na podstawie tej zapiski o wywodzie szlachectwa tegoż Jakusza, podczas gdy chodziło o Dziersława Odoja z Więckowic. Z kolei KR 2, 156, błędnie podaje, że Jakusz Jad z S. wspomn. jest w 1399 (Lek. 1 nr 2886 – tu jednak jest wzmiankowany in. Jakusz z → Sędzinka) oraz w 1418 (PZ 5, 101 – tu tylko mowa jest o śwd. Stanisławie Słapie), a w 1409 miał być wymieniony jego syn Maciej (cytowanej tam zapiski nie znaleźliśmy).

7 W haśle → Baranowo (k. Mosiny) p. 3, podaliśmy, że Maciej żył do 1445. Z cytowanych tam źródeł naszego Macieja dot. tylko zapiska z 1403 (WR 1 nr 815: śwd. Maciej z Baranowa, syn Jakusza). W następnych z l. 1432, 1443 i 1445 mowa jest o innym Macieju, Maszu, Baranowskim z Baranowa (WR 1 nr 1539, 1626, 1633). Nie ma pewności, czy można naszego Macieja identyfikować z Mac. Jadem z → Bądlina (1388-96).

8 KR 2, 156, błędnie podaje na podstawie tej zapiski, że Dorota z S. wystąpiła w 1415 jako wd. po Januszu z Dupiewa. W → Dupiewie i → Dupiewcu nie jest znany Janusz. Najpewniej chodzi o Jakuba (Jakusza) z → Dupiewca (1391-96).

9 W haśle → Radwankowo, p. 3, uznaliśmy, że może być ident. z Mikołajem z Radwankowa i Niepruszewa, synem Miroszka z Niepruszewa. Obecnie zaś wiemy, że Paweł oraz Wojciech z S. i Radwankowa mieli brata Mikołaja i to on najpewniej kupił cz. S.

10 Wg KR 2, 22, Jan z Chraplewa był synem Agnieszki z S. (cytowanej tam zapiski nie odnaleziono).

11 → Sędzinko, przyp. 7.

12 Zapewne nie jest ident. z Mikołajem z → Radwankowa i → Sędzinka, synem Wojciecha, którzy jeszcze w 1440 występował jako małoletni (→ Radwankowo, p. 3).

13 Nie ma żadnych przesłanek do identyfikowania tegoż Michała z Michałem bratem Wojciecha (1466) i Anny (1436?, 1446).