1181 fals. ok. 1230 Semouo (DBL nr 1), 1258 or. Semovo (Wp. 1 nr nr 368), 1294 fals. 1302 Zemovo (Wp. 2 nr 719), 1365 kop. XV-XVII w. Siemowo (DBL nr 89), 1396 Semowo (Lek. 2 nr 1835), 1421 Szemowo (ACC 5, 44), 1429 Szyemowo (ACC 12, 53), 1436 Syemowo (ACC 20, 40), 8,5 km na NW od Gostynia.

1. 1530 n. pow. kośc. (ASK I 3, 133); 1421 n. par. własna (ACC 5, 44); 1510 dek. Śrem (LBP 119).

2. 1447? woźny sąd. w imieniu opata lub.¹Błędne imię opata: Wojciech; w tym czasie opatem był Stefan (1444-60) zapowiada wsie nal. do opactwa lub., m. in. S. wraz z drogami, łąkami, pastwiskami, lasami, zaroślami, chmielem i in. użytkami leśnymi, a także z wodami i rybami, → Lubiń – opactwo (KoścZ 13, 88); 1449 woźny sąd. zapowiada dziedzinę S. nal. do kl. lub., a zwłaszcza gaje czyli zapusty od drogi z Karchowa do drogi do Krzemieniewa i Gostynia, sięgające do gran. z Brylewem, Łęką Wielką, Bylęcinem i do granic z gajami nal. do Karchowa; przysądne w imieniu kl. lub. płaci szl. Hyczka [prawdop. Hinczka Międzychodzki z Międzychodu k. Dolska] (KoścZ 13, 380).

1470 między S. i Kosowem [wsiami kl. lub.] a Brylewem leży las → Kapica; woźny sąd. zapowiada poręby, łąki i drogi w tym lesie [zapewne w imieniu kl. lub.] (KoścZ 15, 464).

1551 gran. S. z wsią Bojanice biegnie wzdłuż strugi → Drążnicy (KoścG 10, 15v); 1558 przy wspomn. strudze stoją kopce narożne S., Bojanic i [zaginionej] wsi Trzebiec (KoścG 12, 39v).

3. Własn. kościelna, → Lubiń – opactwo. 1181 (fals. ok. 1230) ks. Władysław [Lask.] wśród posiadłości bened. z → Lubinia wymienia m. in. wieś S., która podlega setnikowi w Kuszkowie (DBL nr 1); 1258 ks. Bolesław [Pob.] wymienia wśród posiadłości tychże bened. m. in. wieś S. [jak wyżej] (Wp. 1 nr 368; DBL nr 23, reg.); 1294 (fals. 1302) ks. Przemysł II potwierdzając posiadłości tychże bened. wymienia m. in. wieś Z. [jak wyżej] (Wp. 2 nr 719; DBL nr 41, z obszernym komentarzem).

1393 król Władysław [Jag.] zwalnia od wszelkich ciężarów na rzecz króla wsie klasztoru lub. zniszczone przez wrogów Królestwa Pol., m. in. wieś S., na tak długi czas, na jaki opat zwolni te wsie z czynszów i świadczeń dla kl. lub. (DBL nr 122).

1510 S. w posiadaniu opata lub. (LBP 108).

1581, 1583 Andrzej Chrzczonowski opat lub. pozwany przez dziedziczki w Miaskowie o to, że poddani opata z kilku wsi, m. in. z S., wycięli drzewa olchowe w Miaskowie i wywieźli je na 1000 [!] wozów; powódki oceniają szkodę na 200 grz. pieniędzy pol. (KoścZ 67 k. 21, 752v).

1530 pobór od 4 ł. i karczmy (ASK I 3, 133); 1563 pobór od 6 3/4 ł. os., 1 ł. sołtysa, 2 karczem: dziedz. i dor. (ASK I 4,162v); 1571 pobór od 6 3/4 ł. os., 1 ł. soł., 2 karczem: dziedz. i dor., 3 zagr., 2 komor. (ASK I 5, 426v); 1581 pobór od 5 1/2 ł. os., 1 ł. soł., 1/4 ł. nal. do karczmy, 2 zagr., 2 rzem., wiatraka dziedz. (ŹD 66; ASK I 6, 488v).

1396 wieś S. płaci karę za kradzież konia i pościeli (plumate); zwrot skradzionych dóbr pani Helenie [osoba niezident.; sprawa niejasna] (Lek. 2 nr 1835); 1421 Jadwiga kmiotka z S.; Marcin Podrzecki dowodzi przy pomocy świadków, że nie ukradł jej 2 koni (WR 3 nr 899); 1422 Tomek pełnomocnik (procurator) pana Przybysława [zapewne Gryżyńskiego] dowodzi w sporze z Janem Trzebieckim, że zabrał 2 kosy kmieciom z S. na gruncie nal. do jego pana [prawdop. w Bojanicach] (WR 3 nr 944); 1429 Wawrz. Pytil z S. pozwany przed sąd oficjała pozn. przez Andrzeja prezentowanego na pleb. w S. (ACC 12, 53).

1464 podział majątku [kmiecego?] w S.; podziału dokonali: Jagna Drozdowa z ss. Mikołajem, Andrzejem, Szczepanem, Marcinem i Stanisławem; opatowi złożono owcę dzielną²→ Koszkowo, przyp. 1 (DBL nr 246).

1473 prac. Stan. Starosta z ż. Barbarą rezygnują sobie nawzajem swe dobra i dają dodatkowe rozporządzenia na wypadek śmierci; skład sądu gajonego → p. 4 (KsLub. nr 4472).

1487 opatrzny Klemens z S., brat zm. Wojc. Jemioły mieszcz. z Krzywinia, wraz z bratankami (nepotes) wspomn. Wojciecha rezygnuje z dóbr pozostałych po zm. Wojc. Jemiole na rzecz wd. po nim Elżbiety (M Krzywiń I 33 k. 75v, 76); 1488 ponowny podział majątku po zm. Wojc. Jemiole: Elżbieta wd. ma oddać szwagrowi Klemensowi i Pawłowi bratankowi (filiaster) jej zm. męża miecz, opasanie, suknię (tunica), kosę i in. przedmioty służące do użytku mężczyzn (superaservalia virorum; M Krzywiń I 33, 79).

1540 Agnieszka c. Jazoda z S. sprzedaje rolę w S. i wnosi mężowi 8 grz. → p. 4.

4. 1365 Jan opat lub. z konwentem daje Mikołajowi zw. Polska i jego potomkom sołectwo we wsi S. w celu lokowania [tej wsi] na pr. niem.; opat daje 1 1/2 ł. wielkiego (a sołtys do tego dokupił 1/2 ł.), 3 ogrody; sołtys ma pr. posiadać karczmę, piekarnię lub stępę (pistrinum), jatkę, kowala, szewca, ma pr. pobierać 1/3 opłat sąd. oraz w całości opłaty od rezygnacji i zeznań; sołtys ma pr. paść 200 owiec poza stadem wiejskim oraz łowić zające, kuropatwy (pardices) i bażanty (swasones); jest on zobowiązany do służby dla kl. na koniu wartości 2 grz.; mieszkańcy wsi mają wolniznę na 14 l., a po jej upływie będą dawali klasztorowi z każdego łanu wielkiego małdrat trojakiego zboża (maldratam triplicis frumenti), tzn. 4 ćw. żyta, 2 ćw. pszenicy, 6 ćw. owsa, 1/2 grz. oraz z każdego domu (curia) po 1 ćw. chmielu, 3 razy w roku mają orać dla kl., na Wielkanoc dadzą po 30 jaj, a na święto Narodzenia NMP [8 IX] i na Boże Narodzenie [25 XII] po 2 kurczaki z łanu; sądy (generalia iudicia) będą odprawiane 3 razy w roku: kmiecie dadzą 2 razy posiłek (prandium), a sołtys 1 raz albo zapłacą po 1 wiard. za każdy posiłek (DBL nr 89).

1368 tenże opat Jan nadaje przyw. soł. sołtysowi w → Kosowie i powołuje się w nim na pr. niem. nadane wsi S. (DBL nr 96).

1464 podział 1/2 sołectwa w S.: bracia Marcin i Wojciech sprzedają swe części sołectwa, tzn. 1/2 ł., bratu Szczepanowi (Stephanus); Szczepan ma zapłacić braciom po 6 grz. w ratach; Marcin i Wojciech zastąpią Szczepana, gdyby któraś z sióstr wystąpiła z roszczeniem o majątek po ojcu, proporcjonalnie do otrzymanej cz. majątku; opatowi złożono owcę dzielną (DBL nr 245).

1465 Mikołaj sołtys w S. [może syn Szczepana?] z ż. Dorotą kupuje 8 zagonów czyli cz. sołectwa w S. od swego brata prac. Piotra, dziedzica tej cz., za 12 grz. (DBL nr 251, 252); 1469 [tenże?] Mikołaj sołtys w S.; prac. Marcin i Małgorzata c. Wojciecha [prawdop. ci sami, którzy sprzedali swe części w 1464, → wyżej] zeznają, że odebrali od niego całą swą należność (DBL nr 280).

1467 (wzm. z 1502) na sołectwie w S. zapisano czynsz dla [altarii] w kościele Bożego Ciała pod murami m. Kościana (PG 12, 216).

1472 opatrzny Marcin zw. Siemowski, niegdyś sołtys w S., odziedziczył po zm. młodszych braciach Wojciechu, Andrzeju, Szczepanie i Piotrze ich części składające się na 1/2 sołectwa w S. i tę całą 1/2 sołectwa sprzedaje krewnemu [bratankowi?] Piotrowi; Marcin zeznaje, że otrzymał pełną zapłatę; śwd. Wawrzyniec sołtys [posiadacz drugiej 1/2 sołectwa w S.?] (DBL nr 297).

1473 sąd gajony w S.: Tomasz opat lub., Piotr sołtys oraz ławnicy Andrzej, Paweł Konopka, Szczepan Klimek, Maciej i Jan Krupa; przed tym sądem Andrzej sołtys w S. z ż. uczc. Dorotą rezygnują sobie nawzajem majątek ruchomy i nieruchomy (DBL nr 300; KsLub. nr 4472); 1473 sąd w tym samym składzie wyrokuje tego samego dnia w sprawie prac. Stan. Starosty, → p. 3 (KsLub. nr 4472); 1475 Andrzej sołtys w S. (KoścZ 16, 55v).

1502 czynsz z sołectwa w S. dla altarii w kościele Bożego Ciała pod Kościanem został [częściowo?, → niżej: pod 1510] wykupiony (PG 12, 216; → p. 3); 1505 Stanisław opat lub. nabył 1/2 ł. nal. do sołectwa w S. od Doroty Staneczkowej za 15 grz. i przed sądem gajonym w S. sprzedaje tę 1/2 ł. Jakubowi zw. Wiaszala (M Krzywiń I 33, 101v).

1510 na sołectwie Wojciecha sołtysa w S. ciąży czynsz 14 sk. dla altarii w kościele Bożego Ciała pod Kościanem [→ wyżej: pod 1467, 1502]; taki sam czynsz wykazano w dochodach innej altarii przeniesionej z tego kościoła do Śremu (LBP s. 191, 202).

1511 Błażej opat lub. rozstrzyga spór o 1/2 sołectwa w S.; jego posiadaczami są Wojc. Nosek i Wojciech pleban [skąd?] (AAG, Akta benedyktynów z Lubinia, Liber viridis 199 II foliacja); 1513 Wojciech sołtys w S. zapisuje córce [imię nieczytelne] 10 grz. posagu (pro dotalicio; M Krzywiń I 33, 109).

1540 Marcin sołtys w S. kupuje 1/4 ł. w S. za 8 grz. od Agnieszki c. Jazoda z S., ż. Piotra Sekuły z Osowa; kupiona rola przylega do ról soł. w S. (M Krzywiń I 33 k. 193v, 194).

5. 1414 wyrok sądu polubownego w sprawie świadczeń kl. lub. dla pleb. w → Lubiniu: wobec zarzutu, że ze wsi S. nie wpływa pełna opłata dzies. dla plebana, sąd polubowny postanawia, że wieśniacy (rustici) z S. mają płacić wspomn. plebanowi po 8 sk. rocznie (DBL nr 147).

1420-21 Jakub pleb. z S. tenże toczy spory: 1420 z Przybysławem pleb. w Świerczynie (ACC 3, 74), 1420 z Mikołajem mieszcz. ze Śremu o 4 grz. (ACC 3 k. 77), 1421 o 2 grz. i 2 kamienie wosku [treść niejasna, uszkodzenie księgi] (ACC 5, 44).

1429 Andrzej prezentowany na pleb. w S. → p. 3: Mieszkańcy; 1432 Benedykt pleb. w S. w sporze z Januszem Kąkolewskim [z Kąkolewa k. Osiecznej] i Piotrem Grąbiewskim [z → Grąbiewa k. Grodziska] (ACC 16, 7v); 1432 Andrzej pleb. z Osiecznej oraz Mik. Zula [→ Osieczna miasto, p. 5, gdzie tenże? 1426 Mik. Żylicz prezentowany na altarię], obaj prezentowani na plebanię w S. (ACC 16, 203).

1436-37 Piotr pleb. w S. w sporze z opatem lub. (ACC 20, 40; ACC 21, 173).

1443 wszyscy kmiecie w S. pozywają Andrzeja pleb. lub. o to, aby pobierał wiardunki dzies. wg zwyczaju diec. pozn. [tzn. po 1 wiard. z łanu?]; proszą, aby pleb. okazał pr. [dok.], na podstawie którego pobiera od nich z łanu po 16 gr (AC 2 nr 1156).

1461, 1464, 1467 śwd. Maciej pleb. z S. (DBL nr 238, 245, 267).

1510 par. S. [formularz nie wypełniony] (LBP 119); 1510 pleban z Lubinia pobiera wiardunki dzies. z par. jednowioskowej S. (LBP 108).

6. 1421 śwd. Wit Siemieński [rodem z S.?], [poddany?] z Kleszczewa [k. Krzywinia] (WR 1 nr 1087).

1459 opatrzny Piotr Siemowski [mieszcz. pozn.] (AR 1 nr 797).

1512 ur. Jakub Sziemiowski [z S.?] wójt dziedz. w Starym Mieście Kaliszu (Dok. Kalisza nr 85).

1514, 1519, 1529, 1530 Paweł Szemowsky, Siemiowski [z S.?] woźny sąd. w Kościanie (KoścZ 18, 536; KoścG 8, 155; Rykaczewski 292; Lub. C XVIII 10 i 20).

8. VII-XI w. grodzisko pierścieniowate, wklęsłe, wykorzystywane również później; liczne znaleziska ceramiczne i broni (Hensel 6, 77-84; Z. Hilczerówna, Wyniki badań archeologicznych na wczesnośredniowiecznym grodzisku w Siemowie pow. Gostyń, „Slavia Antiqua” 14, 1967, s. 131-175).