1390 or. Zirniki (Lek. 1 nr 783), 1399 Szirniki, Szirniky (Lek. 2 nr 1288, 1303), 1402 Zirzniki (KP nr 1052), 1403 Sirnik[i] (WR 5 A nr 103, 105; ZSW nr 806, 808), 1502 Szyrnyky, Zyrnyki (PG 12, 178), 1512 Syrnyky, Syrznyki (ACC 88, 251; PG 14, 351), 1534 Syernyki (ASK I 12, 390), 5 km na ESE od Rogoźna.

1. 1489-1580 wielokrotnie pow. gnieźn. (PG 10, 123; PG 13, 62; PG 14 s. 50, 239-240; PG 18, 6; PG 19, 158; PG 20, 299v; PG 35, 43; PG 69, 3; PG 108, 50; PyZ 17, 185-185v; GG 16, 224v; GZ 10 k. 304v-305, 364v-365; ASK I 12, 390; ŹD 155), 1502, 1512, 1540, 1563, 1577 pow. pozn. (PG 12, 178; PG 17, 347; ACC 88, 251; ASK I 5, 705), 1513 pow. kcyn. (PG 14, 416); 1510 par. Rogoźno (LBP 37).

[Oprócz niniejszych S. i rozpoznanych już → Siernik w pow. pozn. istnieją także liczne miejscowości o podobnie brzmiących nazwach w powiatach kcyn., gnieźn., pyzdr. i kal.: Siernicze Małe i Wielkie, Sierniki oraz liczne Żerniki. Formy źródłowe są podobne. Pełniejszy obraz będzie można uzyskać dopiero po opracowaniu wspomnianych wyżej miejscowości.]

2. 1399 w sprawie Przybysława Pięty [z Przesieki, pow. gnieźn.] ze Sławnikiem ze Starego [pow. gnieźn.] sąd nakazuje przeprowadzić rozgraniczenie dziedzin Stare, Przesieka i S. (Lek. 2 nr 1303).

1402 sołtys Mikołaj w imieniu dz. z Z. [naszego S. czy Żernik k. Obornik?] toczy proces z Jaśkiem ze Skoków o zaoranie gran. (KP nr 1052).

1517 lasy → p. 3.

3. Własn. szlach. 1390-99, 1403? Jasiek z S.: 1390 tenże toczy proces ze starszym gminy żydowskiej (episcopus Judeorum) o 4 grz. z tytułu lichwy (Lek. 1 nr 783); 1399 tenże wraz z Marcinem [ze Zwanowa, obecnie Dzwonowo] miecznikiem kaliskim w sporze z Jakuszem Parskim [z Mąkolina, obecnie Mąkolno w pow. kon.; też → Parsk, Uwaga] (Lek. 2 nr 1288); 1403 [tenże?]¹W haśle → Rożnowo, przyjęliśmy, że występujący w tej zapisce Jasiek pochodził z Żernik k. Obornik. Poniższe zapiski sugerują jednak, że Jasiek pochodził z naszych S. (na co wskazują zwłaszcza świadkowie Jaśka z wsi Grzybowo i Jarząbkowo w pow. gnieźn.; KP nr 1139; WR 1 nr 551), choć nie jest to całkowicie pewne w sporze z panią [jaką?, Wichną?], jeśli nie odeprze jej roszczeń przy pomocy świadków, to ma jej zapłacić 60 grz. (KP nr 1140); 1403 [tenże?] Siernicki (Zirzniczski) w sporze z Wichną z Rożnowa dowodzi przy pomocy świadków, że ręczył za Wichnę i jej syna, iż nie będą oni niepokoić (gabać) Jaśka Radły [znamy ojca i syna o tym samym imieniu i przydomku, stąd ich rozróżnienie nie zawsze jest możliwe, także → niżej] o cz. Rożnowa kupioną przez Radłę od Wichny (KP nr 1139; WR 1 nr 551); 1403 wspomn. Jasiek Radło odpiera roszczenia wspomn. Wichny do 1/4 Rożnowa, o którą pozwała ona tegoż Jaśka Siernickiego (Zirzniczski); ponieważ tenże Siernicki nie zaszedł Radły, to Radło płaci przysądne (KP nr 1141).

1402 dz. w Z. → p. 2.

1402 Paszek Radło dz. w Skokach i S., syn Jaśka Radły (KR 4, 11, cytowanych tam informacji nie odnaleziono, → Rożnowo, przyp. 2); 1403/04? tenże Paszek Radło dz. w Skokach i S. (KR 4, 11, cytowanego tam aktu nie odnaleziono); 1415 tenże w sporze ze Zbylutem z Popowa [którego?] (GZ 2, 38, dawniej k. 41).

1403-04 Jasiek Radło z S., Skoków i → Rożnowa [ojciec czy syn?, → Rożnowo] : 1403 tenże → wyżej; 1403 tenże w sporze z Bodzętą z Chłapowa o 2 części S., w sprawie których Bodzęta „wymawiał Jaśka od mnichów wyprawić”²Być może zapiska dot. czynszu dla pobliskiego klasztoru cyst. w Wągrowcu (ZSW nr 806, 808, tu w obu zapiskach daty 1404; WR 5A nr 103, 105); 1403/04? tenże w sporze z Przybysławem z Przesieki o wykupienie zastawionego przez tegoż Jaśka Gwiazdowa [pow. gnieźn.] oraz o S. (GZ 1, 35v, dawniej k. 46); 1404 tenże wraz z braćmi w sporze z Sędziwojem Mylińskim o S. (GZ 1 s. 20, 76, dawniej k. 22, 50v; → Rożnowo, gdzie być może błędnie uznaliśmy, że zapiska dot. Żernik).

1489 Stan. Nogieć Otuski daje Dorocie³Jako jej „bliscy bracia” (proximiores fratres) wystąpili Jan Jankowski i Andrzej Mrowiński ż. Jana Smoszewskiego dz. w Glinnie (pow. pozn.) 1/4 m. Skoki i 1/2 S. w pow. gnieźn. oraz 350 grz. szer. półgr, a otrzymuje w zamian 1/2 Glinna; Katarzyna ż. tegoż Stanisława wraz z Piotrem i Benedyktem ss. zm. Anny Zajączkowskiej [i Ludgierza wójta obornickiego]⁴We wspomnianej zapisce Anna została nazwana jedynie ż. Ludgierza, bez określania związków pokrewieństwa między Ludgierzem a Piotrem i Benedyktem – o tym, że byli oni jego ss. → Oborniki – wójtostwo. Wspomniane w zapisce siostry Anna, Dorota i Katarzyna były cc. Bieniaka Zajączkowskiego (syna Dziersława h. Nałęcz) z → Rozwarowa, Zajączkowa, → Koźla, → Orla Małego; dobra S. odziedziczyły najpewniej po swej matce Przechnie (→ Rozwarowo, gdzie omyłkowo nazwana przez nas także Pierzchną) dają wspomn. Dorocie (siostrze Katarzyny [i Anny], a zarazem ciotce Piotra i Benedykta), [in.?] 1/4 Skoków i [in.?] 1/2 S. oraz sumę 350 grz., a otrzymują w zamian 1/2 Glinna (PG 10, 123).

1489 Dorota ż. Jana Smoszewskiego → wyżej.

1489-1506 Jan Smoszewski: 1489 tenże mąż Doroty → wyżej; 1506 tenże daje Andrzejowi Sepieńskiemu 1/2 S. w pow. gnieźn., którą trzyma [druga] ż. tegoż Jana Małgorzata, a otrzymuje w zamian Sarbię w pow. gnieźn. i 210 grz. obiegowej monety, za którą ma wykupić ciążące na Sarbi czynsze dla kościoła [par.] w Skokach, katedry gnieźn. oraz dla Jakuba i Andrzeja Pląskowskich (GG 16, 224v).

1493-1540 Jan i 1493-1510 Jakub z Prusiec i S. ss. Jakuba Prusieckiego: 1493 ciż małol. ss. zm. Jakuba Prusieckiego, w towarzystwie stryja Mik. Smoguleckiego i wuja Mik. Grochowickiego, zapisują altarii Ś. Macieja w kościele w Pruścach czynsz 2 kóp gr na 1/4 S.; czynsz ten przeniesiony został z wsi Wiatrowo; ciż toczą proces z Katarzyną ż. Włodka Laskownickiego o dobra Pruśce, → Marlewo, Jakubowo, Pokrzywnica (GG 8, 208-208v); 1502 ciż, w towarzystwie stryjów Mik. Oleskiego kan. katedry pozn. i Mik. Smoguleckiego oraz wujów Jana Grochowickiego i Jana Izdbieńskiego, sprzedają Marcinowi pleb. i altaryście w Pruścach dla jego altarii Ś. Macieja w Pruścach 2 kopy obiegowej monety czynszu rocznego z S. od sumy 30 grz.; suma główna całego czynszu to 60 grz., z czego 1/2, czyli 30 grz., przeniesiono [na S.] z Wiatrowa, natomiast pozostałe 30 grz. obciąża cz. Mik. Smoguleckiego w Z. (PG 12, 178); 1505 ciż sprzedają z zastrz. pr. wykupu Piotrowi Przesieckiemu [z Przesieki, pow. gnieźn.] 2 ł. os. w S. za 20 grz. (PG 13, 62); 1510 ciż dzielą się po połowie dobrami we wsiach Pruśce, Marlewo, Pokrzywnica, Jakubowo oraz w 1/2 S.; tenże Jan sprzedaje z zastrz. pr. wykupu swej ż. Annie Jabłkowskiej 1/4 swych młynów zw. Wiatrowski i Prusiecki (PG 14, 239-240); 1512 tenże Jan sprzedaje z zastrz. pr wykupu wikariuszom katedry pozn. 12 1/2 grz. czynszu rocznego na dobrach Pruśce, Pokrzywnica, Marlewo, Jakubowo opust. i 1/2 S. za 150 grz. szer. półgr; zobowiązuje się też wykupić do dnia ś. Marcina [11 XI] obecnie zastawioną wieś Marlewo (ACC 88, 251; PG 14, 351); 1513 tenże Jan zapisuje wspomn. ż. Annie Jabłkowskiej po 2000 fl. posagu i wiana na połowach wsi Pruśce, Pokrzywnica, Jakubowo, Marlewo i 1/8 wsi S. w pow. kcyn.! (PG 14, 416); 1514 wspomn. Anna, wd. po Bartłomieju Chrzypskim, ż. tegoż Jana kwituje swego męża z sumy 1000 fl. posagu oprawionego na wsiach Pruśce, Jakubowo, Marlewo, S. i Pokrzywnica (PG 69, 54v); 1517 tenże Jan daje swej ż. Annie Jabłkowskiej wsie Pruśce, Marlewo, Jakubowo, Z. i Pokrzywnicę (PG 15, 178v); 1517 tenże Jan pozywa Adama i Wojciecha ss. zm Andrzeja Sepieńskiego, ich matkę Annę, wd. po Andrzeju Sepieńskim, obecnie ż. Jana Radzimskiego oraz ich stryja Jana Sepieńskiego o wygnanie tego Jana z 1/2 lasów w S. (PG 69, 400); 1540 tenże Jan sprzedaje z zastrz. pr. wykupu Katarzynie wd. po Andrzeju Łosińskim 1/2 S. za 700 grz. (PG 17, 347); 1543 tenże Jan wspomn. jako zm. → niżej.

1506-09 Andrzej Sepieński: 1506 tenże → wyżej; 1508 tenże daje Adamowi Smoszewskiemu wieś Sarb, a otrzymuje w zamian 1/2 S. i 400 fl. węg. (PG 14, 50); 1509 tenże sprzedaje z zastrz. pr. wykupu Janowi Odolkowskiemu [z Odolkowic albo Odolkowa k. Kcyni, wieś obecnie nie istnieje] 1 ł. w S. za 11 grz. i 1 wiard. (PG 14, 143); 1510 tenże Siernicki → Sepno; 1514 tenże wspomn. jako zm. → niżej; 1514 wspomn. Anna Siernicka wd. po nim, w towarzystwie swego szwagra Jana Sepieńskiego dz. w Mchach, kwituje Jana Raczkowskiego z sumy 60 grz. główszczyzny za zabicie jej męża (PG 69, 3v).

1508 Adam Smoszewski → wyżej.

1509 Jan Odolkowski → wyżej.

1514-17 Wojciech i Adam ss. Andrzeja Sepieńskiego: 1514 ciż ss. zm. Andrzeja Sepieńskiego skwitowani przez Jana Baworowskiego z sumy 13 grz. za sprzedany wspomn. Janowi z zastrz. pr. wykupu 1 ł. os. w S. (PG 69, 3); 1517 ciż → wyżej: Jan i Jakub Prusieccy.

1530 S. wraz z dobrami Pruśce i Marlewo obciążone czynszem 10 grz. i 16 sk. od sumy 200 grz. na rzecz kolegiaty NMP in Summo w Poznaniu (CP 435, 41).

1531 Wojc. Siernicki zapisuje swej ż. Apolonii c. Wojc. Staręskiego [ze Starężyna, pow. kcyn.] po 100 kóp gr posagu i wiana na 1/2 S. (PG 16, 431); a. 1561 tenże zm., jego potomstwo → Sepno, przyp. 32.

1543 Zofia, 1543-54 Katarzyna i 1543-50 Agnieszka cc. Jana Prusieckiego: 1543 taż Zofia zakonnica [dominikanka] w Poznaniu, c. zm. Jana, w towarzystwie stryjów Stanisława i Mac. Budziszewskich oraz wujów Wojciecha i Stan. Jabłkowskich, daje swym siostrom Katarzynie ż. Jakuba Sadowskiego i Agnieszce ż. Mik. Zielińskiego swe części we wsiach Pruśce, Jakubowo, Marlewo, Pokrzywnica i S., w zamian za 10 grz. czynszu rocznego i świadczenia w naturaliach: trzy połcie słoniny, dwa garnce (ollae) masła, z których każdy ma mieć po 8 rozmiarów (manualia alias rozmyary), 2 kopy serów i 1/2 kopy gomółek, 2 korce (modii) prosa, 2 korce kaszy jęczmiennej, 15 kapłonów, 6 skopów [wykastrowane barany], 6 kóp jaj, 2 kopy świec, 2 korce grochu i 2 korce mąki pszennej (PG 18, 6); 1544 taż Agnieszka daje swemu mężowi wspomn. Mik. Zielińskiemu połowy wsi Pruśce, Marlewo, Z., Pokrzywnica i Jakubowo, mąż sprzedaje jej te dobra z zastrz. pr. wykupu za 1800 zł (GZ 10, 304v-305), a 1545 zapisuje je w dożywocie (PyZ 17, 185); 1545 taż Agnieszka daje swym dzieciom 1/2 z sumy 900 zł stanowiącej jej oprawę zapisaną na dobrach Pruśce, Marlewo, Jakubowo i S., a drugą 1/2 sumy dożywotnio zatrzymuje sobie (PyZ 17, 185v); 1550 taż Agnieszka otrzymuje od męża, wspomn. Mikołaja, połowy dóbr Pruśce, Marlewo, S., Jakubowo i Pokrzywnica i daje je następnie wraz z sumą 1800 zł, zapisaną na tych dobrach, swym ss. Marcinowi, Janowi i Tomaszowi Zielińskim (GZ 10, 364v-365); 1554 taż Katarzyna daje swemu mężowi Jakubowi Sadowskiemu połowy wsi Pruśce, Marlewo, S., Jakubowo, Pokrzywnica w pow. gnieźn. (PG 19, 158); 1564, 1570 [tu jako zm.] wspomn. Mik. Zieliński → niżej.

1550-70 Marcin, 1550 Jan i 1550-70 Tomasz oraz 1570-80 Mikołaj z S. ss. Mik. Zielińskiego i Agnieszki: 1550 ciż Marcin, Jan i Tomasz → wyżej; 1570 tenże Tomasz daje swym braciom tymże Marcinowi i Mikołajowi, ss. zm. Mikołaja, części po rodzicach we wsiach Pruśce, Marlewo, S., Pokrzywnica os., oraz w Jakubowie opust. (PG 21, 146); 1575, 1576, 1580 tenże Mikołaj → niżej.

1564 Stanisław, Jan, Marcin, Maciej, Jakub i Sędziwój Sadowscy ss. zm. Jakuba sprzedają z zastrz. pr. wykupu Mik. Zielińskiemu części S. i Pokrzywnicy za 1300 zł (PG 20, 299v; PG 108, 50; PG 35, 43 – wwiązanie); 1576 tenże Sędziwój sprzedaje Mik. Zielińskiemu 1/4 S. za 5000 zł, a swej ż. Annie Zamysłowskiej zapisuje po 1000 zł posagu i wiana [na S.?] (NG 6, 212v).

1575 Jan Sepieński sprzedaje z zastrz pr. wykupu na 4 l. Mik. Zielińskiemu folw. w S. wraz z 1 ł. opust. i łąkami za 700 zł (PG 21, 601v); 1578 tenże dz. w S. (PG 133, 76); 1580 tenże → niżej.

1534 pobór z S. od 8 ł. (ASK I 12, 390); 1577 pobór z S. (ASK I 5, 705); 1580 pobór płacą Mik. Zieliński i Jan Sepieński (ŹD 155).

4. 1402 Mikołaj sołtys w S.? → p. 2.

5. 1510 wiardunki dzies. z S. w par. Rogoźno płacą posiadaczowi prebendy kanonickiej fundi „Rokietnica” w kat. pozn. (LBP 37).

8. Kopiec o nieustalonej chronologii (informacja Pani Aliny Łosińskiej).