SIERPOWO

1434 or. Sirpowycze (ACC 18, 78v), 1444 Sirzpowo (AC 2 nr 1183), 1508 Sirpowo, Syrpowo (PG 13, 140), 1512 Shyrpowo (PG 14, 191), 1532 Szierpowo, Szirpowo (PG 16, 492), obecnie nie istnieje, leżało ok. 10 km na NNE od Buku (→ Uwaga 1).

1. 1512 n. pow. pozn. (PG 14, 191); 1510 n. par. Ceradz Stary (LBP 167).

2. 1427 gran. S. i Ceradza Starego, wspomn. kopce (WR 1 nr 1257).

3. Własn. szlach. 1427-48 Piotr Skóra z → Gaju i S. (WR 1 nr 1257): 1444, 1448 tenże → p. 5.

1470 Aleksander, Andrzej i Wojciech z Gaju, ss. Piotra Skóry, dzielą się dobrami, w tym opust. wsią S., którą otrzymuje tenże Wojciech kustosz kap. kat. gnieźn.; bracia uwalniają Wojciecha od ojcowskich długów (1600 grz.), swoje długi w Kurii [Rzymskiej] ma zapłacić sam, w tym celu otrzyma od braci 300 grz. na [zastawionym] → Kiączynie (PG 8, 58; PG 57, 39v-41).

1507-50 Mikołaj, 1507-50 Grzegorz i 1507-11 Wojc. Skórowie z Gaju i S., Oborniccy, ss. Andrzeja Skóry: 1507 tenże Mikołaj pozywa swych braci Wojciecha i Grzegorza o wygnanie z dóbr po ojcu [→ Międzychód, → Gaj], w tym ze wsi S. (PG 65, 270v); 1508 tenże Mikołaj sprzedaje tymże braciom Wojciechowi i Grzegorzowi części dóbr po ojcu, należnych mu w działach braterskich, w tym cz. S., za 1800 fl. i kupuje równocześnie z zastrz. pr. wykupu od nich 1/4 → Międzychodu, 1/2 wójtostwa w Międzychodzie oraz 1/4 wsi Michocin, Wielawieś, Dzięcielin, Gaj i S. za 1000 fl. (PG 13, 140); 1510, 1511 ciż bracia → p. 5; 1512 tenże Mikołaj sprzedaje temuż bratu Grzegorzowi cz. dóbr [→ Międzychód], w tym S., jaką otrzymał po zm. bracie tymże Wojciechu, za 1130 fl. pol. oraz kupuje od tegoż Grzegorza jego części we wspomn. dobrach (PG 14, 191); 1517 tenże Mikołaj sprzedaje bratu temuż Grzegorzowi części wspomn. dóbr, w tym S., za 1200 fl. węg. (PG 15, 133v); 1532 tenże Mikołaj sprzedaje z zastrz. pr. wykupu Jerzemu, Marcinowi i Stan. Ostrorogom z Lwówka 1/4 dóbr → Międzychód oraz nabytą od Grzegorza Skóry 1/2 sumy 1200 grz., zapisanej na dobrach Międzychód oraz na połowach wsi dziedzicznych Gaj, Kiączyn, Stramnica i S. za 600 fl. (PG 16, 432); 1550 tenże Mikołaj otrzymuje od brata tegoż Grzegorza jego części dóbr → Międzychód i → Oborniki, w tym S., oraz części, jakie posiadała Dorota wd. po Feliksie Obornickim, obecnie ż. Jana Grabskiego (PG 93, 25v).

1560 Stanisław i Wojc. Skórowie z Gaju i S., Oborniccy, ss. Mikołaja: 1560 tenże Stanisław zobowiązuje się swemu bratu, temuż Wojciechowi, że przyprowadzi do sądu swą ż. Kat. Kretkowską, by skasowała swoją oprawę zapisaną m. in. na S. (PG 104, 140v); 1560 ciż bracia dzielą się dobrami, w tym wsią S., którą otrzymuje tenże Stanisław (PG 104, 299).

1588 Andrzej i Wojciech ss. Stan. Skóry z Gaju dzielą się dobrami, w tym S., które otrzymuje tenże Andrzej (PG 158, 247-248).

1510 w S. panów z Obornik 14 ł. opust. → p. 5.

[S. nie występuje w wykorzystanych przez nas rejestrach poborowych z XVI w.]

1434 Mik. Bębenek mieszkaniec (laicus) S. oświadcza, że jest winien Mik. Puszykowi pleb. Ś. Małgorzaty na Śródce [pod Poznaniem] 1 1/2 grz. i 9 gr, tytułem kupionych od plebana dziesięcin z wsi Cieśle [k. Buku] (ACC 18, 78v).

5. 1444 Filip pleb. w Ceradzu [Starym] toczy proces z Piotrem Skórą z Gaju sędzią pozn. o dziesięciny snop. z S.; bp [Andrzej z Bnina] postanawia: dawniej w S. byli osadzeni kmiecie, którzy płacili plebanowi dziesięciny pien. oraz meszne, obecnie dz. uprawia tę wieś w całości jako folw.; winien on płacić plebanowi z każdego łanu po 8 gr; w sprawie mesznego bp zasięgnie na synodzie prowincjalnym opinii abpa [gnieźn.] i pozostałych bpów; jeżeli kmiecie zostaną osadzeni, to płacić oni będą z każdego łanu także po 8 gr oraz meszne; tytułem przychodu (pro perceptis) [plebana] Piotr zobowiązuje się uiścić po 2 grz. na ś. Stanisława [8 V] i 2 grz. na ś. Michała [29 IX] (AC 2 nr 1183); 1448 wspomn. Piotr Skóra z Gaju dla zbawienia duszy swojej i swych przodków zapisuje dominikanom pozn. dziesięciny snopowe z folw. w S., a także 1 grz. półgr czynszu rocznego na dobrach Gaj (ACC 30, 119; Dominikanie P-ń, D 20, dawniej A 10).

1510 w S. panów [Mikołaja, Grzegorza i Wojciecha tenutariuszy] z Obornik 14 ł. opust., dzies. z nich, po 8 gr z łanu, płacą plebanowi w Ceradzu [Starym] (LBP 167).

1511 kl. dominikanów [w Poznaniu], powołując się na nadanie dziesięcin z folw. w S., uczynione w 1448 przez zm. Piotra Skórę z Gaju [→ wyżej], pozywa o te dziesięciny Mik. [Skórę] z Gaju; dominikanie twierdzą, że pobierali 1 grz. tytułem tych dziesięcin od Wojciecha i Grzegorza tenutariuszy obornickich [braci Mikołaja], gdy posiadali oni S.; Mikołaj oświadcza, że nic nie wie o nadaniu i jakichkolwiek innych dziesięcinach poza tymi, które płaci plebanowi w Ceradzu [Starym] (ACC 88, 29v).

Uwaga: 1. Nieistniejąca obecnie wieś S. znajdowała się wg Perthéesa, Gilly’ego i Gaula na skrzyżowaniu drogi prowadzącej z Buku do Gaju Wielkiego z drogą wiodąca z Ceradza do Mieścisk. Na MTop. 1936 skrzyżowanie tych dróg znajduje się 1,5 km na SSW od Gaju Wielkiego. Nic nie wskazuje na to, by identyfikować z naszym S. folw. Sierpówko, zaznaczony na MTop. 1936 1,5 km na N od Gaju Wielkiego.

2. Nie wiemy, czy z naszego S. pochodził Wawrz. Sierpowski mieszcz. pozn., wymieniany w l. 1446-47 jako starszy cechu piwowarów (Władze miasta Poznania, t. 1, 1253-1793, opracowali J. Wiesiołowski, Z. Wojciechowska, Poznań 2003, s. 29).