(1419 Besko, 1450 Beszko, 1472 Boskow, 1478 Beschko, 1499 Bezko) 6 km na E od Rymanowa.

1. 1497, 1498 z. san. (MRPS II 696, 1211, 1243); 1508, 1515 z. san. (ŹD XVIII s. 122, 146); 1526, 1530 z. san. (AS I 21 k. 411, 347).

2. 1472 król Kazimierz zatwierdza granice między dobrami król. Odrzechowa, B. i in. a dobrami rycerskimi miasto Rymanów z wsiami Wisłoczek, Głębokie i Sieniawa (MRPS I 766); 1512 komisarze król. przeprowadzają rozgraniczenie między wsią B. a miastem Zarszyn (MRPS IV 10276, 10301); sprawa szkód wyrządzonych Jakubowi Pieniążkowi oraz Piotrowi, Szczęsnemu i Michałowi Zarszyńskim przez Mikołaja z Kamieńca star. san., w wyniku odwrócenia rz. Wisłok od dóbr król. B. na pole dóbr → Zarszyn (MRPS IV 1, 1684); molendinale alias Mlynisko wsi B. włączone do tej wsi bez naruszania łąk król. zw. Rozloie, które również należą do B. (CS 21 s. 1461); 1518 rozgraniczenie wsi król. B. i Odrzechowa od dóbr Wiktoryna Sienieńskiego: Ladzin, Rymanów z przedmieściem [Posada Dolna], Sieniawa, Głębokie, Wołtuszowa i Wisłoczek. Wymieniona m.in. droga prowadząca z → Rymanowa doB. (XIX 3117-3121).

3. Własn. król., stwo san. (→ Sanok starostwo); 1430 2 mieszkańcy Nowosielec oraz Lewco Koschicouicz, Hrin służka, Cusma kmieć, Wassil s. Jakuba, Olexa s. Proczow, Wassil Bachorouicz, Stepan Czurig, Oleschco „popow syn”, Sopron Hunya, Martinus karczmarz z B. ręczą za Hynatha i Demka, służków, w sprawie o bydło i zranienie zarządcy w B. (XI 430); 1431 ugoda między Oziembłowskim, zarządcą w B., a synami Truchana, mocą której ci mają zapłacić zarządcy 6 grz. za rany i tyleż kary staroście. Sprawa o zabicie sługi w dworze król. [w B.] odroczona (XI 465); 1432 w związku z postępowaniem wszczętym przez starostę przeciw Hynathowi służce z B., ten odwołuje się do całej gromady w B. (XI 498); 1433 Andrey, Alexa i Hryn kmiecie z B. ręczą za stawienie służki Demka na żądanie Jana sługi (familiaris) Paszka. Demko służka z B. w sprawie z Janem jw. (XI 539, 542); 1435 szl. Dobiesław z Jasionowa daje porękę za uwolnienie przez Jana Bala 3 kmieci z B. z końmi, które były we dworze król [w B.?] (XI 690); 1436 Demko służka z B. obwiniony przez 2 ludzi z pow. przem. o 2 konie, uniewinniony wskutek niejawienia się oskarżycieli (XI 819); 1438 sprawa między Krzyskiem a synem Oleska (Oleschko) i innym kmieciem z B. (XI 1080); karczmarz z B. (XI 1105); Bartosz młynarz z Zarszyna sprzedaje za 15 grz. braciom swym Stanisławowi i Marcinowi przypadłą mu trzecią część młyna w B. (XI 1104-1106); Michał Sobol i Hnat Thassala kmiecie z B. ręczą Janowi sołtysowi z Bukowska, na 13 grz. za żyto za 4 [mieszkańców B.?] (XI 1109); 1438-39 Lewko, Andrey i Hrisch kmiecie z B. ręczą, że Hynat służka z B. odpowie przed sądem Janowi kucharzowi Jurka Matiaszowicza [z Humnisk] o zabójstwo (pro capite) (XI 1127, 1234, 1241); 1438 Krzystek s. Przecława [ze Wzdowa] oczyszcza się przysięgą z zarzutu zrabowania pieniędzy kmieciom z B. i korzystania z pieniędzy (XI 1128); Wasyl kowal, Hryn służka i inni kmiecie z B. ręczą za zapłacenie długu 15 grz. Piotrowi [Balowi!] chor. san. (XI 1143).

1441 sprawa z pozwu Michny mieszcz. san. syna Jana Bleska, przeciw Stanisławowi Świdrowi i tegoż bratu Marcinowi, młynarzom z B. (XI 1395, 1399); 1443 Jan Kuropatwa [star. san.] pozywa Taszalę (Taschalam) kmiecia z B. o kradzione pieniądze wzięte od złodzieja na przechowanie (XI 1769); 1444 Mikołaj i Mikołaj Hinek, kmiecie z B., pozywają szl. Radwana z Trześniowa o 2 woły (XI 1942, 1951, 1955); Oleksa Schepisto i Wasyl Hardusowicz kmiecie z B. pozywają bartników z Odrzechowej (XI 1968); Marcin młynarz z B. zobowiązuje się stawić przed sądem gr. san. pod karą 9 grz. dla swych poręczycieli, 15 kmieci z B. (XI 1994); Jan wojewoda z B. jako asesor sądu gr. san. (XI DCXLVII); 1446 [Jan] Kuropatwa przekazuje nowemu staroście san. Wojciechowi z Michowa stwo san., w tym na folwarku w B. 5 krów „doyne” z tyluż cielętami, 2 krowy „czelne” i 2 „ialowiczi”, 2 „ialowyczy trzieczaczki”, 3 „biczki trzeczaczki”, 3 gęsi, 1 kaczkę, 30 kapłonów, 30 kur z 2 kogutami i maciory (XI 2173); [Wojciech] Michowski star. san. pozywa szl. Jana Krzywieckiego o 18 macior zabranych z dworu królowej [Zofii] z B. Krzywiecki nie okazuje macior zgodnie z licowaniem ani sam się nie stawia, wobec czego starosta skazuje go na 9 grz. i kary (XI 2174); 1447 Maciek (Mączko) wwda w B. jako asesor sądu gr. san. (XI DCCCXI); 1449 star. san. uzyskuje prawem 30 grz. od Marcina karczmarza z B. za kary w związku ze zranieniem Macieja zarządcy w B. (XI 2760); szl. Maciej wwda z B. zawiera przyjazną ugodę z Marcinem karczmarzem z B., którego obwiniał o zadane sobie rany, lecz w sprawie krwawej rany, o którą obwinia Mikołaja syna Marcina, zamierza dochodzić prawnie (XI 2763);

1450 Jan Kapturek wwda z B., jako asesor sądu gr. san. (XI CMXLIV); 1451 Radwan zarządca czyli wwda (procurator sive woyewoda) z B. ręczy Piotrowi wwdzie zamku san. za Jurę z Lubatówki [Lubatowa] na 4 1/2 zł (XI 3017); 1457 szl. Mikołaj Biernaszowski wwda z B., jako asesor sądu gr. san. (XI MCXXV); Dempko Rusin z B. wraz ze swymi przyjaciółmi i braćmi skarży Nowaka kmiecia z Kostarowiec w sprawie zabójstwa (pro capite) brata swego Chodora z Nowosielec (XI 3361); 1460 Mikołaj Biernaszowski wwda z B. (XI 3568); 1461 prac. Marcin karczmarz z B. (XI 3621); 1467 popi i 5 mieszkańców z B., w tym Waśko bednarz, oraz mieszkańcy Sieniawy i Osławy ręczą Pełce Zahutynskiemu za stawienie popa z Zasławia (XVI 403); 2 popi i 4 mieszkańcy B. oraz inni z Olszanicy, Sielnicy, Sanoczka ręczą Piotrowi Czeszykowi pkom. san. za stawienie przed starostę popa z Zasławia (XVI 420); 1469 król Kazimierz pozwala mieszczanom z Jaćmierza brać drzewo z lasów wsi Odrzechowa i B. oraz paść tam bydło i trzody (MRPS II S. 85); 1475 Czulik z B. więziony na zamku san. (XVI 1097, 1098); 1478 16 mieszkańców [B.], w tym Hrycz de Vola [→ Milcza], ręczy pod karą za Matwieja i Paszka z B., że będą żyć w pokoju z innymi. Ci dwaj zobowiązują się zachować pokój pod karą utraty majątku i gardła. Gdyby uciekli ze swych posiadłości, pozostawiając niegodziwe czyny, wówczas poręczyciele będą mogli dochodzić krzywd (XVI 1314, 1315); Jan Klysch zarządca (Jactor) z B. (XVI 1336, 1355); 1479-80 4 mieszkańcy Stróżów ręczą p. Mikołajowi Czarnockiemu z Zahutynia za wykupienie przez Paszka kmiecia z B., zabitego karczmarza Jana Barana i za zachowanie pokoju z poddanymi Czarnockiego (XVI 1385, 1443).

1494 król Jan Olbracht, na prośbę Jana Amora z Tarnowa kaszt. krak., zatwierdza przywilej króla Kazimierza z r. 1469, pozwalający na branie drzewa z lasów wsi Odrzechowa i B. na potrzeby miasta Jaćmierza (MRPS II 365); 1497 tenże obiecuje zapłacić w terminie Mikołajowi Zborowskiemu dług 2500 zł węg. lub zapisać go na wsiach B., Wróblik, Haczów, Iskrzynia i Krościenko Wyżne (MRPS II 696); 1498 tenże zapisuje Mik. Zborowskiemu dług 2500 zł [węg.] na wsiach B., Wróblik, Haczów, Iskrzynia i Krościenko (MRPS II 1211); tenże przenosi Mik. Zborowskiemu sumę 2500 zł węg. zapisaną na wsiach B., Wróblik i in. na miasto Ropczyce i wsie Góra Lopuchowa i in., unieważniając wcześniejszy zapis (MRPS II 1243); 1499 ustanowiony zakład między szl. Adamem Mysłowskim, szl. Czyąglo zarządcą (factor) z B., szl. Mikołajem Juriowskim dzierżawcą z Jasienicy i szl. Bartłomiejem Oględowskim dzierżawcą z Orzechówki a Kasprem z Brzozowa (XVI 2563); 1504 król Aleksander obiecuje Janowi z Tarnowa wwdzie ruskiemu oddać pożyczone 2300 zł lub zapisać je i zapisuje na zamku san., miastach, m.in. → Sanok, i wsiach m.in. B., Wróblik [Królewski], Haczów (MRPS III 1287; MK 20 k. 233); 1506 szl. Stanisław Cząglo zarządca (factor) starosty [san.] w B. (XVI 3182); tenże jako asesor sądu gr. san. (XVI MCCCII); 1508 karczma z browarem płaci 1/2 grz. (ŹD XVIII s. 122); 1515 27 ł., młyn 1/2 grz., karczma z browarem 1 wiard., pop 15 gr (ŹD XVIII s. 146); 1518 szl. p. Grzybowski zarządca (factor) z B., Stanislaus Buchel i Manyek, słudzy dworu w B., alias szluszebny (SPPP XI 2648);

1523 inwentarz dochodów z okazji objęcia stwa san. przez Mikołaja Wolskiego: Buben 2 półmiarki, z których nic nie daje ani płaci, ponieważ winien jeździć w sprawach starosty; Miczalka 1 półmiarek, Hynath, Petrus po 2 półm., Janek, Stasszek, Manayko po 1 półm., Curilo 2 półm., Buchlowa 1 półm., każdy płaci czynsz 60 lub 30 gr, ławnicze (scabinalium) 1/2 gr i achtelowe 4 den.; Dubasz 1/2 półm. nic nie płaci, ponieważ jest dziesiętnikiem albo włodarzem (decimarius seu villicus). Pracujący (laborantes) tamże: Hrycz Hubcza, Haska, Maleska, Hrycz Sochno, Hrycz Andrzeyow, Ivan Orzkovycz, Zanyk, Hanula, Szawko, Jaczko Lapszanka, Maxim, Ivan, Lazarz, Hawrilo, Bednarz (a. bednarz), Dynyszy, Borysz, Masz, Muthka, Ivan Kaczorek, Michno, Pikulyk, Kowalowa, Tymko, Hrysko, Fryedor Lywoszow, Fasthowa, Lucz, Sądza, Luczowa, Stepan, Hawrilowa, Michno Oszusko, Szyenko, Kusma, Mathffyeycza, Makowczyna, Truchancza, Michno, Karp, Szaltho, Szwysko, Ivan Oleynyczka, Gelerzycz, Szmolka, Hlep, Roman, Wąsko, Ivan Szowa, Sthanyk, Lewko, Kopyna, Dynyscza, Baranek, Marek, Danylo po 1 półm., Demko „polovynka”, Panko bednarz 1 półm. czynszu i stacji nie daje, bo winien robić wszystko co potrzebne do dworu, Wlaszy Kosza, Ivan Kosza, Hrycz Maszovycz, Ivan Holdysz, Szyenko, Zan Królów, Kosthowa, Fyedor Nakonyeczny, Oleksina, Herko, Hrycz Yoszypovycz, Hynath po 1 półm., każdy płaci czynsz 4 gr, stacje 8 gr, kuniczne 12 gr, miodne 3 gr 5 den., ławnicze 1/2 gr, achtelowe 4 den. Posiadający obszary, jeśli są obsiewane, płacą: Ivan Oleynyczka 8 gr, Hawrilowa 15 gr, Karczmarz z karczmy daje 2 grz. 12 gr. Płacący za barcie Hrycz Sochno, Iwan, młynarz z Jabłonicy, Ivan, Hrysko, baythko Maxim, Zan, Fedur, Herko, Szwysko, Oleynyczka i Smolka, razem 1 grz. 4 gr 8 den. Suma z całej wsi: czynsz 14 1/2 grz. 8 1/2 gr z karczmą; stacje 11 grz. 4 gr; kuniczne 17 grz. 6 gr; miodne 4 1/2 grz. 12 gr 6 den.; ławnicze 42 gr; achtelowe 17 gr. Mieszkańcy dają dwudziestego wieprza, co czyni 50 wieprzy (AS I 21 k. 44-52); 1526 szl. Adam Koszkowski zarządca w B. (SPPP XI 2652, 2653); 26 1/2 ł., młyn, pop (AS I 21 k. 411); 1530 26 1/2 ł., 2 młyny, karczma, pop (AS I 21 k. 559); 1552 17 gosp., 2 karczmy, młyn 2 koła, pop; 23 gosp., karczma, młyn 1 koło (AS I 21 k. 1002) .

Mieszkańcy: 1430 → wyżej (XI 430); 1431 → wyżej (XI 465); 1432 Hynath służka (XI 498); 1433 → wyżej (XI 539, 542); 1436 Demko służka (XI 819); 1438 f. Oleschko, inny kmieć (XI 1080); Stanislaus, Martinus bracia Bartosza młynarza z Zarszyna, młynarze (XI 1104); Martinus karczmarz (XI 1105); Michał Sobol, Hinath Thassala kmiecie, Hawrilo, Olexa, Thuppy Hrisch, Wassil Dobri (XI 1109); Lewco, Andrey, Hrisch kmiecie, Hynat służka (XI 1127); cowal Wassil, Michalco, Hrin służka, Iaczko, Iwan Luczicz, Wassil Czek...h, Hrisch Thuppy, Semon Holaschouicz kmiecie (XI 1143); 1439 Hynath służka (XI 1234, 1241); 1441 Stanislaus Swider i tegoż brat Martinus młynarze (XI 1395, 1399); 1443 Andreas Ceschicouicz (XI 1711); Thasschala kmieć, Semon, Mal f. Laczkow, Stepan Cybinow, Dempko Holaschcouicz (XI 1769); 1444 Micolai, Micolai Hinek kmiecie (XI 1942, 1951, 1955); Olexa Schepieto, Wassil Harducouicz kmiecie (XI 1968); Martinus młynarz, Iacub cowal, Iwan Machnicz, Michalco Sobol, Hynat Czurik, Onisko Dilinouicz, Hinath Bodnar, Dempco służebny, Dempco Prediacouicz, Pyotran Smyotanczicz, Chodor Manyow sin, Melesch Wolanski, Miechio, Chodor baidko, Mal Bysen, Cost, Andrei Coschicouicz (XI 1994); 1449 Martinus karczmarz, syn tegoż Nicolaus (XI 2760, 2763); 1457 Dempko Rutenus (XI 3361); 1460 Iussko Demkouicz, Potran, Mal, Onisko, tegoż brat Iwan, Hrin kmiecie (XI 3568); 1461 prac. Martinus karczmarz (XI 3621); 1467 Yhnath, Onyszko Dilni, Hrycz Koszykovicz, Semyon Koszykovicz, Vasko bednarz (XVI 403); Hrycz, Vaszko, Coszyk Szmyothanka, Vaszko bednarz, Mal f. Hrysch, Onysko (XVI 420); 1474 Sczmyel (XVI 1020); 1475 Czulik (XVI 1097, 1098); 1478 Pyotrany, Danilo, Slotek, Andreas, Stepan, Vaszko Gyelata, Fedor Makowczą, Hrycz de Vola, Hany Kyczavy, Stany Andreyko, Paschko Lecz, Ioszyp Cuszma Gelata, Hryn Huczow, Mal Laczkovicz, Mychno Hucz, Stepan Sczmyelow, Mathwyey, Paschko (XVI 1314, 1315); 1479 Paschko kmieć (XVI 1385, 1443); 1518 Iwan Comorko, Iaczko Malkowya, Stanek Smyotanka, Iwan Kowal [a. kowal], Masz Barthnyk [a. bartnik], Panko Bednar, Paszko Sudzia Rusini (XIX 3118); Stanislaus Buchel, Manyek słudzy dworu alias szluszebny (SPPP XI 2648); 1522 Kuźma, Czerczky (Kiryk, Związki s. 17); 1523 → wyżej.

Wojewodowie w B.: 1444 Jan; 1446-69 Maćko (Maczko); 1450 Jan Kapturek; 1451 Radwan; 1457-60 szl. Mikołaj Biernaszowski → zob. wyżej; Besko w XVI w. jest ośrodkiem administracyjno-gospodarczym obok Sanoka części stwa san., 1526/27 w wykazie dochodów stwa ville ad Besko pertinentes sunt duodecim i wymienione Besko, Wróblik [dziś W. Królewski], Odrzechowa, Haczów, Surowica, Iskrzynia, Krościenko Wyżne, Krościenko Niżne, Białobrzegi, Głowienka. Suchodół (AS I 21 k. 236-238).

4. Wieś B. posiada prawo ruskie; 1430 Hynath, Demko, Hrin służkowie (serviles) (XI 430); 1432 Hynath służka (XI 498); 1433 Demko służka (XI 539, 542); 1436 Demko służka (XI 819); 1438 Hynat służka (XI 1127); Hrin służka (XI 1143); 1439 Hynath służka (XI 1234, 1241); 1444 Dempco „sluzebny” (XI 1994); 1523 Besko utitur iure Ruthenico (AS I 21 k. 44).

5. 1430 „Oleschco popow syn” (XI 430); 1457 kmiecie z Nowosielec odpowiedzialni za płacenie dziesięciny w B. 9 grz. plebanowi w Sanoku, Świętosławowi (XI 3356); 1460 Wąsko i Hriczko baythkones z B. (XI 3568); 1461 prac. Marcin karczmarz z B. zobowiązuje się dawać wieczyście ks. Świętosławowi, plebanowi san., i tegoż następcom miarę pszenicy i miarę owsa rocznie (XI 3621); 1467 Ryczko, Vassko, Iacow bathkones z B. (XVI 403); baythkones Hrycz i Vaszko z B. oraz inni (XVI 420) → p. 3; 1518 siedmiu mieszkańców B. jako świadkowie w sprawie granicznej, Rusini winni przysięgać w cerkwi (sinagoga) w B. (XIX 3118); 1515, 1526, 1530, 1536 pop → p. 3.

6. 1419 król Władysław w B. (MRPS IV S. 543); 1425, 1426, 1433 w B. odbywa swe posiedzenia sąd san. pod przewodnictwem starosty z udziałem ziemian (XI 182, 186, 190, CLXIX); 1459 sąd rozjemczy w B. z udziałem kaszt. san. (XI 3497); 1475 Thomas Gobpo de Beszko zapisany na Uniw. Krak. (Album stud. I s. 224); 1540 Iohannes Alberti de Besko zapisany na Uniw. Krak. (Album stud. II s. 301)¹Nie jest pewne, czy chodzi o B. w z. san. - por. z Beskiem w ziemi chełmskiej (Red.).