(1429 Hartha, 1453 Hartha Nowa, Hartha Antiqua, 1475 Harta, 1490 Harti Nova et Antiqua, 1505 Harta utraque) 6 km na NW od Dynowa.

1. 1436 in distr. san. (XIII 87); 1494 distr. san. (XVI 2192, 2193); 1508, 1515 z. san. (ŹD XVIII s. 108, 123, 149); 1530 z. san. (AS I 21 k. 519).

2. 1436 sprawa o wytyczenie granic między wsią Brzozów [dziś Brzezowka] Jana z Łańcuta a wsią H. posiadaną przez Mikołaja Kmitę (XI 956); 1448 las w Dylągówce sięgający aż do wsi H. i Piątkowa (ZDM III 785); 1454 część wsi starej Harty od strony miasta [Dynowa] (XI 3220); 1496 młyn koło Dynowa na potoku płynącym z H. (XVI 2346); 1535 granice między H. a Piątkową, Hyżnem, Dylągówką i Szklarami, począwszy od miejsca na polu obok drogi prowadzącej z Dynowa, H. i Szklar do Piątkowej na Dzyalye pyąthkowskyem koło 2 kopców oddzielających H. i Piątkowe, dalej schodząc w dół wytyczono granice między H. a Hyżnem i Dylągówką, dalej przez las do szczytu góry i drogi z H. do Dylągówki, gdzie zaczyna się potok Chwathyna, aż do granicy wsi Szklary (TS26s. 111-113).

3. Własn. szlach., włość (districtus) dynowska. 1429 szl. Piotr Kmita de Pomorzan zastawia szl. Piotrowi Smolickiemu 16 grz. czynszu kmiecego we wsi H. aż do spłaty pieniędzy [?]. Obowiązek wyprawy wojennej zachowuje Kmita (XI 358); 1433 Jan Kmita z Bachórza gwarantuje szl. Janowi i Dobiesławowi braciom z Jasionowa terminowy zwrot długu 45 grz. zastawem kmieci we wsi H. z 4 1/2 grz. czynszu (XI 555); 1434 po śmierci Jana Kmity [Tępego] wdowa po nim Barbara zachowuje na swój użytek wsie Bachórz i Denowiec oraz miód, wszystkie pożytki i robociznę ze wsi. H. dla folwarku w Bachórzu (SPPP II 2549) → Dynów; 1436 Jan z Łańcuta pozywa Mikołaja [Kmitę] z Bachórza o niechęć wytyczenia granic między wsią Brzozow [dziś Brzezówka?] a wsią H., którą Mikołaj posiada po [Janie Tępym] Kmicie swym bratanku (XI 956); Jan Goligyan [ze Strzałkowa, woj. kaliskie] jako zastępca ż. swej Małgorzaty [c. Piotra Lunaka Kmity] występuje przed sądem z. przem. przeciw Mikołajowi [Kmicie] kaszt. przem., który zajął gwałtem i dokonał intromisji w dobra ojczyste Małgorzaty, przypadłe jej prawem bliższości po jej bracie rodzonym zm. Janie Kmicie i dzieciach tegoż z Bachórza, w tym miasto → Dynów z przedmieściami i wsiami przynależnymi Bachórz, H., Szklary, Ulanica i in. (XIII 87); w sprawie tej chodzi również o przywileje i dokumenty zabrane przez Mikołaja a dotyczące tych dóbr (XIII 91); 1441 Mikołaj [Kmita] kaszt. przem. zobowiązuje się dać szl. Sandkowi (Sandek) intromisję w kmieci we wsi H. z 3 grz. czynszu z racji 30 grz. długu swego br. Piotra Lunaka (XI 1356); na podstawie podziału dóbr między Małgorzatą ż. [Przedpełka] Mościca z Wielkiego Koźmina, a jej stryjem Mikołajem [Kmitą] kaszt. przem. Mikołaj odstępuje Małgorzacie Bachórz, miasto Dynów z przedmieściem, Ulanicę, Piątkową, Szklary, H. i in. wsie (XI 1372); 1444 ur. Piotr Czeszyk [z Rytarowiec] płaci 45 grz. szl. Janowi [z Jasionowa ?], który daje Piotrowi intromisję w H. (XI 1847); 1453 Małgorzata z Dynowa zastawia szl. Pawłowi Nabrzuchowi sołtysowi z H., za 56 grz. 5 kmieci w H., których niegdyś posiadał Hussowski (XI 3107); taż zastawia szl. Zygmuntowi sołtysowi w H., za 30 grz. 3 kmieci w Nowej Harcie (XI 3108); taż zastawia Annie wdowie po Januszu z Dukli za 80 grz. całą wieś H. Starą oprócz 5 łanów zastawionych wcześniej (XI 3109); 1454 Małgorzata Mościcowa z Dynowa gwarantuje szl. Zygmuntowi sołtysowi z H. terminową spłatę długu 50 grz. zastawem wsi Nowej H. (XI 3206); taż zastawia ur. Dorocie wdowie po Racławskim i jej synom Stanisławowi i Piotrowi za dług 210 grz. wieś swą → Wołodź oraz 14 grz. czynszu od kmieci, jednego koło drugiego, w starej wsi H. w części od strony miasta [Dynowa] (XI 3220).

1467 Stanisław Denowski daje szl. Mikołajowi Czarnockiemu za 116 grz. i 100 grz. zakładu intromisję w wieś swą H., gdzie jest 20 grz. czynszu kmiecego, z połową służby sołtysa (XVI 373); 1468-69 kmieć Kloz z H. pozywa Nykela sołtysa z H., który zabrał mu 3 sztuki bydła z jego dworzyszcza. Mikołaj Czarnocki staje przy swoim kmieciu w sprawie kary (XVI 556, 602, 610, 630); 1470 Stanisław Denowski ze Strzałkowa gwarantuje Annie z Rzeszowa Sapieńskiej [swej siostrze] skwitowanie przez swą ż. Małgorzatę wiana, wyprawy i oprawy Anny oraz unieważnienie pism na dobrach Rzeszów intromisją w miasto → Dynów, wsie H. i in. (XVI 708); 1471 Stanisław z Dynowa zastawia Mikołajowi Czarnockiemu za dług 45 zł węg. całą swą wieś H. z posłuszeństwem sołtysa tej wsi i z 22 grz. czynszu rocznego, nie naruszając wcześniejszego zastawu, i z młynem w Bachórzu. Jeśli czynsz wyniesie ponad 22 grz., Czarnocki winien nadwyżkę zwrócić Stanisławowi. Czarnocki z własnej woli dopuszcza Stanisławowi robociznę od kmieci w H. do 24 VI (XVI 799, 800); 1473 Mikołaj Czarnocki pozywa szl. Pawła sołtysa w H. (XVI 928); tenże pozywa szl. Mikołaja albo Nykyela sołtysa w H. z kłodą jako licem (XVI 934, 935, 949); sprawa między Stanisławem Denowskim a Mikołajem Czarnockim (XVI 937, 940, 949); przed 1475 Stanisław Denowski daje Mik. Czarnockiemu za 116 grz. i 100 grz. zakładu intromisję w wieś swą H., gdzie są 22 grz. czynszu kmiecego, i z połową służby sołtysa. Jeśli zechce wykupić Czarnockiego i mieć sterty [zboża] zapłaci za stertę żyta po 4 grz. a pszenicy po 5 grz. Jeśli Czarnocki kupi rolę na urządzenie dworu, Denowski zwróci mu pieniądze (XVI 1207)¹Zapiska ta, wydrukowana pod r. 1477 jest wcześniejsza, ponieważ Stanisław Denowski nie żył już 23 1475 (XVI 1044); 1475-76 Mikołaj Czarnocki z Zahutynia dzierżawca z H. pozwany przez Marcina Sopichowskiego (XVI 1031, 1137); 1475 Jan z Denowa sam i ręcząc za brata swego młodszego Piotra Annie z Rzeszowa Sapieńskiej, winien dać jej intromisję w dobra i miasto → Dynów i we wsie H. i in. (XVI 1036); 1479 Jan z Dynowa zastawia szl. Marciszowi de Bądzymysle za 116 grz. kmieci we wsi H., których trzymał zastawem od Jana Mikołaj Czarnocki wraz z rolami pustymi. Kmiecie: Michael Kosnar, Iakyel Rąp, Hanus Iaklovicz, Szwyąch pusta, Martinus zięć Bartoscha, Raych Handzlovycz, Closz Rosbark, Nikel Lumbart, Martinus Ornathovycz, Valentinus zięć Cristana, wdowa Frydlova, Iakyel jej brat trzyma rolę pustą, Huschpak Phivagrovicz pusta, Kacznarovicz pusta i inni kmiecie, których trzymał Czarnocki. Jeśli Marcisz umrze przed wykupem, suma ta przypadnie jego córce Katarzynie i jej dzieciom. Jeśli zaś Katarzyna umrze przed swym mężem Mikołajem, wówczas ten otrzyma z tej sumy 40 grz. a dzieci 110 [!] grz. macierzyzny. W czasie wykupu Denowski winien zapłacić Marciszowi 5 grz., które Marcisz dał Czarnockiemu za rolę (XVI 1366); Marcisz oświadcza, że zasiewy ozime, które zasiał w H. Mikołaj Czarnocki, są tegoż. W tydzień po św. Jerzym (23 IV), kiedy zjadą Klemens Radwan i Mikołaj [z Siemuszowej] podsędek, wówczas zgodnie z ich orzeczeniem Marcisz zapłaci Czarnockiemu. Marcisz zapłaci i za sterty, które Czarnocki ma w stodole, jeśli zostaną odstąpione nienaruszone (XVI 1366, 1367); Mikołaj Czarnocki kwituje Jana Denowskiego ze 116 grz., za które trzymał zastawem kmieci w H. od Stanisława [Denowskiego] ojca Jana (XVI 1369); 1480 Jan Yamyollo a. Gemyolko z H. sprzedaje rolę w Jaworniku (Jawornik s. 26, 28); 1480-81 Anna z Rzeszowa ż. Jana Sapieńskiego pozywa Jana z Dynowa z powodu niedania intromisji w miasto → Dynów i wsie H. i in. (XVI 1394, 1489, 1498, 1500); 1485 Jan Denowski zapisuje ż. swej Jadwidze z Kalinowej oprawę na mieście → Dynowie z przedmieściem i wsiach H. i in. (MRPS I 1755, II s. 98); 1490-91 Jan z Dynowa gwarantuje Jakubowi Pieniążkowi z Witowic terminowy zwrot długu 300 zł węg. intromisją w całe 2 wsie Harty, Nową i Starą. Jadwiga ż. Jana pozwala na zapis na swej oprawie w H. (XVI 1983, 2032); 1492 Jakub Pieniążek wojski san. gwarantuje Janowi Stroskiemu Hynkowi (Stroszky Hynek) terminową zapłatę 120 grz. intromisją w 20 grz. czynszu w dobrach Nowa H. i Stara, które trzyma od Jana Denowskiego (XVI 2083); 1494 tenże kwituje Jana z Dynowa z kwoty 300 zł węg., za którą trzymał w zastawie wieś Jana H. (XVI 2192); Jan z Dynowa, za zgodą swej ż. Jadwigi, daje szl. Przecławowi Brzeszce (Brzeszka, Brzeczka) za pożyczone 475 zł węg. intromisję we wsie swoje Starą i Nową H. wraz z sołtysem i tegoż posłuszeństwem (XVI 2193); 1496 Piotr i Mikołaj Rzeszowscy bracia rodzeni niedzielni z Dynowa, sprzedają sposobem zamiany Janowi Amorowi z Tarnowa kaszt. krak. miasto → Dynów z przedmieściami i wsiami H., Szklary, Dylągówka, Ulanica i in. (XVI 2286; Arch. Sang. I 109); Jan Amor z Tarnowa kaszt. krak. daje wieczyście swemu synowi z drugiego małżeństwa, Janowi Amorowi młodszemu, miasto → Dynów z przedmieściami i wsiami H., Szklary, Dylągówka, Ulanica i in. (XVI 2293, 2294); 1500 Przecław Brzeczka zapisuje ż. swej Barbarze 200 grz. na pieniądzach zapisanych mu na dobrach H. i na połowie wszystkich swych dóbr (XVI 2619); 1506 Przecław Brzeczka dzierżawca w Nowej i Starej H. zapisuje szl. Mikołajowi Niezackiemu de Nyezaczycze dług 170 grz. na Starej i Nowej H., które to dobra trzyma w zastawie za 475 zł węg. od Jana z Dynowa. Jeśli tej kwoty, płatnej w 3 ratach, nie spłaci w terminach, wówczas da intromisję na całe 170 grz. w wymienione dobra z sołtysem i jego posłuszeństwem. Żona Brzeczki winna na to wyrazić zgodę (XVI 3136); 1508 Przecław Brzeczka de Harta utraque (ŹD XVIII s. 108); karczma z browarem płaci 12 gr (ŹD XVIII s. 123); 1515 Harta Utraque 5 ł., młyn 6 gr, karczma 6 gr (ŹD XVIII s. 149); 1523 Jan Amor z Tarnowa kaszt. wojnicki sprzedaje Piotrowi i Hieroniowi br. rodzonym, jedną, a Mikołajowi br. stryjecznemu Wapowskim drugą połowę dóbr: miasto → Dynów z wsiami H. i in. za 11400 zł (MRPS IV 13448); podymne 10 gr (AS I 21 k. 102); 1526 5 ł., młyn (AS I 21 k. 420); 1530 4 1/2 ł., młyn, karczma (AS I 21 k. 519); 1536 5 ł., młyn, karczma (AS I 21 k. 565); 1552 27 [?] gosp., karczma, młyn 1 koło, razem płacą 4 zł 7 gr (AS I 21 k. 1021).

Mieszkańcy: 1453 Michael Schindler, Clemens, Andris Newgebawir, Clemens Schubart, Barthossius Fyenek kmiecie w Starej H. (XI 3107, 3109); Maczko Chila, Michael Hanyowicz, Hannus Glumpar, kmiecie w Nowej H. (XI 3108); 1468-69 Kloz (Klosz, Niklosz, Kloniclosch) kmieć (XVI 556, 610, 630); 1479 kmiecie → p. 3 (XVI 1366); 1480 Iohannes Yamyollo a. Gemyolko (Jawornik s. 26, 28).

4. 1429 Wienczkone sculteto de H. świadek przywileju wsi Kąkolówki (ZDM V 1375); 1432 Venckone seulteto in H. świadek przywileju dla kościoła w Błażowej (ZDM V 1393); 1439 [?] Nicolao de H. sołtys świadek przywileju wsi Futomy (ZDM V 1455); 1447 Paweł filius Cozlow sołtys z H. (XI 2349); 1453 Małgorzata z Dynowa zastawia szl. Pawłowi Nabrzuchowi sołtysowi z H. 5 kmieci w Starej H. (XI 3107) → p. 3; taż zastawia szl. Zygmuntowi sołtysowi z H. 3 kmieci w Nowej H. (XI 3108) → p. 3; 1454 taż gwarantuje szl. Zygmuntowi sołtysowi z H. zwrot 50 grz. zastawem w wieś Nowa H. (XI 3206) → p. 3; 1458 taż gwarantuje szl. Pawłowi Nabrzuchowi [sołtysowi] z H. zwrot 48 grz. intromisją w wieś → Piątkową (XI 3400); 1467 intromisją w czynsze kmiece w H. z połową służby sołtysa (XVI 373) → p. 3; 1468-69 prov. Nykel (Nikel) sołtys z H. pozwany przez Kloza kmiecia z H. o zabranie bydła (XVI 556, 602, 610); 1469 szl. Paweł Nabrzuch z Nozdrzca br. rodzony Mikołaja (Nicolai alias Nyclosch) sołtysa z H. w sprawie jak wyżej (XVI 630); 1471 zastaw całej wsi H. z posłuszeństwem sołtysa (XVI 799) → p. 3; 1473 Paweł sołtys z H. pozwany przez Mikołaja Czarnockiego (XVI 928); szl. Mikołaj albo Nykyel sołtys z H. pozwany przez Mik. Czarnockiego (XVI 934, 935, 949); przed 1475 intromisja w wieś H. i w połowę służby sołtysa (XVI 1207) → p. 3; 1494 intromisja we wsie Stara i Nowa H. wraz z sołtysem i tegoż posłuszeństwem (XVI 2193) → p. 3; 1495 szl. Mikołaj Harczky sołtys ze Starej i Nowej H. ręczy Mikołajowi z Zarszyna podsędkowi san., za swego pana Jana z Dynowa na 106 zł, zabezpieczając je na sołectwach swych Starej i Nowej H. i odstępując od kompetencji sądu wyższego (ius supremum) w Dynowie (XVI 3547); 1496 [Mikołaj z Zarszyna] podsędek z. san. pozywa przed sądem wyższym prawa niem. w Sanoku Mikołaja Harckiego, sołtysa w Nowej i Starej H., o to, że nie dopuścił go do intromisji. Sąd odsyła sprawę do sądu gr. (XVI 3559, 3561); 1505 Marcin Biernaszowski z synem Marcinem, dzierżawcy w Nozdrzcu i sołtys w H., daje ż. swej Annie oprawę 200 grz. na połowie swych dóbr i sum we wsi → Nozdrzec i in., w tym na połowie sołectwa w obu H. na połowie dworu i folwarku tamże, bydła, trzody i koni (XVI 3044); 1506 gwarancja spłaty długu intromisją we wsie Stara i Nowa H. z sołtysem tamże i tegoż posłuszeństwem (XVI 3136) → p. 3; 1510 król Zygmunt zaświadcza, że szl. Marcin Kruszyna sołtys w H. oczyścił się na honorze wobec zarzutów robionych przez Jana Nabrzucha sołtysa w Nozdrzcu (MRPS IV 9398).

5. 1460 Małgorzata z Dynowa funduje kościół w H. (Prem. sacra s. 112); 1484 Andrzej pleban z H. z polecenia ur. Jana Denowskiego i in. przeciw Stanisławowi księdzu z Dynowa (Rolny I 729, 776, 779).

6. 1483 Nicolaus Naytbayer de Harda, 1488 Benasz f. Pasek Modlszky de Hartha przyjmują prawo miejskie Leska (Oss. 9764 s. 30, 48); 1494 Andreas Georgy de H. 8 gr, 1495 Blasius Iohannis de Horta [?] zapisani na Uniw. Krak. (Album stud. II s. 28, 36).