JABŁONICA RUSKA

(1373 Iablonicza) 12 km na S od Dynowa.

1. 1373 distr. san. (VII 9); 1443, 1466 terra san. (XI 1686; XIII 6201); 1471 distr. san. (XVI 867); 1508, 1515 z. san. (ŹD XVIII s. 119. 150); 1523, 1526, 1530 z. san. (AS I 21 k. 101, 418, 516).

2. 1373 gran. z Wołodzią (WoIosze) z jednej i z Uluczem (Ulicz) z drugiej strony, wieś położona w pobliżu rz. San (VII 9); 1460 gran. między J. a Wołodzią. Niewistką i Gdyczyną (XVI 219, 299, 302, 440, 484, 498, 692, 715, 1029, 1053, 1140, 1281).

3. Do r. 1373 własn. król., od 1373 własn. szlach. 1373 31 V Władysław książę opolski nadaje prawem polskim Przybysławowi (Przybislao) s. Fała z ziemi łęczyckiej wieś J. z rolami uprawnymi i nieuprawnymi, lasami do wykarczowania i innymi przynależnościami, z obowiązkiem płacenia przez kmieci z każdego dworzyszcza po 2 gr szerokie księciu rocznie tytułem czynszu oraz brania przez Przybysława udziału w wyprawie z jednym dobrze uzbrojonym kusznikiem na koniu (VII 9, gdzie mylnie Przemysławowi); 1404 Cost de J. wśród ziemian san. (XIX 3130; ZDM I 261); 1424-28 Coscz, Cosczicz z J. (XI wg indeksu); 1424-25 Coscz, Cosczicz z J. pożycza 17 grz. od przez. Jaśka (Iaschko, Iascheg) z Sanoka i Grzegorza braci (XI 18, 161); 1425 Coscz z J. zastawia szl. Piotrowi Smolickiemu za 20 grz. długu 8 kmieci w J. płacących po 12 gr czynszu (XI 164); 1425? król nadaje braciom Wasylowi, Ihnatowi, Chodkowi i Jankowi Osierhowiczom z J. pustkę nad potokiem Czerchawą w Samborskiem na osadzenie wsi (ZDM VII 1979); 1435 szl. Steczko z Tarnawy zastawia szl. Mikołajowi Chrapkowi za 152 grz. wieś swoją J. z obowiązkiem odbywania przez. Mikołaja służby wojskowej (XI 712, 725 tu mowa o 202 grz.); 1443 szl. Mikołaj Chrapek zastawia Jerzemu Matiaszowiczowi z Humnisk za 152 grz. wieś J., tak jak zastawił ją Mikołajowi Steczko z Tarnawy (XI 1693); Jerzy Matiaszowicz z Humnisk zastawia szl. Stanisławowi Stroskiemu za 152 grz. wieś J., tak jak Jerzemu zastawił ją Chrapek (XI 1686, 1695); 1444 Mikołaj i [tegoż bratanek] Jan s. Steczka dziedzice z Tarnawy stwierdzają, że niegdyś nabyli od Costia wieś J. za 150 grz. i wieś tę odstąpili za tę sumę Janowi Czarnemu, Jaczkowi i Janowi Czeńskiemu, synom Kostia z prawem odkupu do 2 lat. Przy wykupnie synowie Kostia mają zapłacić Mikołajowi i Janowi 40 grz. z racji odnowienia przywilejów, które, nowe i stare, zostaną synom Kostia zwrócone. Ci zaś zobowiązują się, że w razie pozbycia wsi Mikołaj i Jan będą mieli prawo bliższości nabycia (XI 1807); 1446 Hrin rybak z Ulucza oświadcza, że rolę i dworzysko w J., nabyte od Mikołaja Chrapka za 3 grz. i 36 gr, sprzedaje za tę sumę szl. Stanisławowi Stroskiemu i kwituje go (XI 2164, 2446); 1453 szl. Zygmunt z J. bierze w zastaw od Krzystka z Wary młyn w Warze (XI 3110); 1455 Jakub Burzyński winien jest 10 zł ur. Annie ż. Zygmunta z J. (XI 3243); 1457 woźny stwierdza zniszczenie młyna w majątku Zygmunta z J., a to: zepsute koło „nadworne”, zabranie 2 siekier jednej bindas, drugiej okrągłej, 5 małych albo oskardów i rzeczy sługi naprawiającego młyn. Szkody te wyrządził szl. Mikołaj Nabrzuch z Niewistki (XI 3378); Zygmunt z J. przeciw Dorocie Racławskiej z Wołodzi (XI 3379); tenże przeciw prac. Malowi sołtysowi z Niewistki za zadany gwałt (XI 3380); 1459 Małgorzata z Dynowa gwarantuje Zygmuntowi de Boyschowy albo z J. terminowy zwrot 100 zł intromisją w 2 młyny oraz w jatki rzeźnicze i szewskie w Dynowie (XI 3485); 1460 właśc. Jan z Tarnawy (XI 3521); Jan Doliński sprzedaje szl. Zygmuntowi z J. za 165 grz. wójtostwo w mieście Tyrawie (XI 3593); 1466 właśc. Jan Tarnawski (XVI 299); Jaczko i Jan z Błażowa [pow. samborski] kwitują Jana z Tarnawy z należności za ich dobra ojczyste w J. (XIII 6201); 1469 szl. Jan Falejowski z J. (XVI 647-649); 1472 Jan Tarnawski daje [Pawłowi] Dedeńskiemu całą wieś J. jako posag siostry swej Elżbiety (XVI 867); 1474 właśc. Dedeńscy (XVI 976); 1476 Paweł z Dydni zabezpiecza Mikołajowi Strzeżowskiemu daną porękę intromisją we wsie Dydnia i J. (XVł 1201); 1478 Jan, Rafał. Mikołaj i Seweryn z Tarnawy oddają wieczyście wieś J. Elżbiecie, wdowie po Pawle Dedeńskim. Elżbieta kwituje ich z ojcowizny, macierzyzny i stryjowizny (XVI 1270); 1481 Jan, Zygmunt. Jakub i Stanisław, bracia niedzielni z Dydni i J. (XVI 1491); 1484 J. należy do pani Dedeńskiej (XVI 3368); 1489 Jan, Zygmunt i Stanisław z Dydni bracia rodzeni, dokonują podziału dóbr, mocą którego Zygmuntowi i Stanisławowi, którzy chcą pozostać jako niedzielni, przypadają wsie → Dydnia. J. i in. (XVI 1941); 1490 Stanisław Dedeński zastawia za dług 45 grz. wieś swą J. z czynszem 5 grz. (XVI 1961); 1491-92 Zygmunt i Stanisława z → Dydni dokonują podziału dóbr, mocą którego Stanisławowi młodszemu przypadają wsie Temeszów, Krzemienna i J. z prawem korzystania z lasów Zygmunta (XVI 2036, 2043); 1493 woźny stwierdza szkody wyrządzone Stanisławowi Dedeńskiemu przez Jana Dedeńskiego, który wysłał służbę i swych kmieci, ci zaś uczynili szkody we wsi J. na 4 łanach, gdzie wszystko zabrali, na 5 łanach stratowali, na 2 obszarach zniszczyli wszystek owies, porąbali 80 robora alias przeczyeszy i ogrodzenie z pali, zabili człowieka, zdjęli obuwie (XVI 2162); 1494 Stanisław z Dydni zapisuje ż. swej Pieniążkównie 80 grz. na połowie swych dóbr Temeszów, J. i Krzemienna (XVI 2172, 2173); tenże gwarantuje Piotrowi Kruszynie z Tarnowca porękę na 500 zł węg. intromisją w dobra J. i Krzemienna (XVI 2231); 1497 Stanisław z Dydni gwarantuje porękę Piotrowi Felsztyńskiemu zapisem na dobrach J., Temeszów i Krzemienna (XVI 2394); 1499 Zygmunt z Dydni i Jadwiga ż. Stanisława Dedeńskiego dokonują podziału dóbr w ten sposób, że Jadwiga zgodnie z oprawą otrzymaną od Stanisława na połowie wszystkich dóbr zatrzymuje wieś J. i połowę młyna w Krzemiennej, a Zygmunt, stryj i opiekun dzieci Stanisława zaginionego na wojnie mołdawskiej, zachowa wsie Temeszów i Krzemienną, wszystkie zaś plony ozime i jare podzielą po połowie (XV1 2568); 1508 Katarzyna Dedeńska płaci z dóbr swych w J. 1 grz. i 3 1/2 gr (ŹD XVIII s. 119); 1515 7 ł., karczma 1 wiard., młyn 6 gr (ŹD XVIII s. 150); 1519 król Zygmunt daruje Józefowi Tarnawskiemu wieś J. nad rz. San. przypadłą królowi po śmierci Stanisława Dedeńskiego (MRPS IV 12193); 1520 tenże król na prośbę Konstancji z J. potwierdza przywilej Władysława księcia opolskiego z r. 1373 dotyczący nadania wsi J. (MRPS IV 3544); 1523 Jablonycza Dedeński podymne 8 gr (AS I 21 k. 101); 1526 4 ł., karczma (AS I 21 k. 418); 1530 4 ł., karczma, pop (AS I 21 k. 516); 1536 4 ł., karczma, pop (AS I 21 k. 564); 1552 17 gosp., karczma, pop (AS I 21 k. 1011).

Mieszkańcy: 1435 [? uszkodzenie] (XI 754); 1446-47 Hrin rybak z Ulucza (XI 2164, 2446); 1447 Nyesch Dolhnoyowicz (XI 2446); Misch (XI 2506); Hryn de J. (Ks. ławn. przem. II 99); 1474 Lewko kmieć (XVI 976, 978); 1562 Zan (Wara 252).

4. 1484 szl. Mikołaj Chrostow s. sołtysa z J. kwituje Zawiszę Grabownickiego z pełnej zapłaty za część sołectwa w J. ojczystą i macierzystą (XVI 3368); 1485 sołtys w J. [? Jabłonka] z obowiązkiem udziału w wyprawie wojennej (XVI 1719).

5. 1530, 1536 pop → p. 3.

8. Ułamki naczyń wczesnośredn. z X-XII w. oraz. późnośredn. (Parczewski, Źródła I s. 216-219; tenże. Pogórze s. 50).