NIEWISTKA

(1436 Nyewyasthka, 1443 Nyewiestka, 1444 Nyewostka, 1468 Nyevasthka Leonardi, Nyewska [!], 1487 Nyevyeszthka, 1497 Nievastha, Niewiastha, 1505 Nyewyska [!]) 10 km na S od Dynowa.

1. 1436 in distr. san. (XIII 87); 1496 in terra et distr. san. (XVI 2286, 2293); 1508, 1515, 1523, 1520, 1530 z. san. (ŹD XVIII s. 118, 149, AS I 21 k. 102, 420, 518).

2. 1400 Małgorzata z Dynowa powódka i Jan z Tarnawy odesłani do podkomorzego w sprawie granic między wsiami Wołodź, N. i Gdyczyna a wsią Jabłonicą [Ruską] (XI 3521); 1405 N. graniczy z wsią → Warą (XVI 193); 1466-68 Stanisław Denowski i siostra jego Anna pozywają Jana Tarnawskiego o niechęć sypania granic (sippare alias kopczycz) między wsiami ich Wołodź, N. i Gdyczyna a wsią jego Jabłonicą (XVI 299, 440); 1408 Stanisław z Dynowa oraz Paweł i Mikołaj z Dydni odesłani do podkomorzego w sprawie granic wsi Wara, Izdebka i Nyevyasthka Leonardi [V] a wsiami Dydnia, Wydrna i Jabłonka (XVI 441); 1489-92 właściciele wsi Dydni, Temeszowa i Jabłonicy mają prawo połowu ryb na rz. San od granic wsi Gruszowki aż do N. (XVI 1941, 2043); 1533 rozgraniczenie między wsiami Wara i Izdebki a wsią N. od miejsca w lesie zwanego Kozieziobro w pobliżu rz. San i granicy wsi Wołodź, dalej przez las aż do pola wykarczowanego zw. Rozpuczye, które przydzielone do wsi N., dalej do drogi prowadzącej z Wary do wsi Wydrna, tą drogą na południe do wierzchowin Borlowskiej i Obarzyn, stąd tą drogą do 3 kopców narożnych rozgraniczających posiadłości Izdebki, Wydrna i Dydnia (TS 20 s. 101-104).

3. Własn. szlach., włość (districtus) dynowska. 1436 Jan Goligyan jako zastępca ż. swej Małgorzaty występuje przed sądem z. przem. przeciw Mikołajowi [Kmicie, bratu Piotra Lunaka] kaszt. przem., który zajął gwałtem i dokonał intromisji w dobra ojczyste Małgorzaty, przypadłe jej prawem bliższości po jej br. rodzonym zm. Janie Kmicie [Tempy] i dzieciach tegoż z Bachórza, w tym miasto → Dynów z wsiami przynależnymi Bachórz z dworem, Dąbrówka. N., Nozdrzec i in. (XIII 87); 1437 szl. Kmitka z N., Onyssig, kmieć Choth i Syemon pozwani przez Jakuba Calechę o zabranie 12 baranów w lesie w Dydni (XI 1033, 1035); 1443 Paweł Gelowski z Nozdrzca i Mal sołtys z N. ręczą za stawienie przed starostę służki Stepana z N. obwinionego o przechowywanie złodziei. Stepan uwolniony od zarzutu kradzieży (XI 1770, 1771, 1774); 1447 Stanisław Zamba karczmarz z Lalina pozywa szl. Pawła Gelowskiego dzierżawcę z N., który zostaje skazany (XI 2342, 2350, 2358, 2372); 1457 woźny stwierdza szkody wyrządzone w młynie w → Jabłonicy [Ruskiej] w posiadłości ur. Zygmunta przez szl. Mikołaja Nabrzucha z N. (XI 3378); Zygmunt z Jabłonicy pozywa prac. Mala sołtysa z N. o zadany sobie gwałt (XI 3380); 1460 właśc. Małgorzata z Dynowa (XI 3521) → p. 2; szl. Jan Szczęsny z N. pozywa Jana, Piotra, Mikołaja, Stanisława i Andrzeja braci [Kmitów] z Sobnia (XI 3526, zob. też 3468, 3669); 1464 Jan Kmita z Sobnia winien jest szl. Szczęsnemu albo Janowi br. swemu z N. 50 grz., z których spłatę 10 grz. gwarantuje intromisją w kmieci w Załużu (XVI 109); 1466 Jan albo Szczęsny pozywa Stanisława [Kmitę] Dubieckiego (AGZ XVI 285); właśc. Stanisław Denowski i siostra Anna (XVI 299) → p. 2; 1468 Stanisław z Dynowa właśc. wsi „Nyewyasthka Leonardi” [?] (XVI 441) → p. 2; starosta ustanawia zakład między Pawłem z Temeszowa i Mikołajem z Dydni z jednej, a Szczęsnym z N. (de Nyewska) (XVI 510); sprawa między Janem Szczęsnym z N. a kmiećmi z Ulucza o rany (XVI 537); 1409 Paweł z [Temeszowa] Dedeński pozywa Szczęsnego z N. Stanisław Denowski przez swego sługę stara się wyłączyć Szczęsnego spod kompetencji sądu gr. przed swój sąd jako swego sołtysa i mana (scultetum et man) (XVI 611, 612); 1469-70 Szczęsny z N. pozywa szl. Mikołaja z Dydni (XVI 647, 672, 739, 755, 763, 778); tenże pozywa szl. Jakuba Kunczę (Cuncza), s. Krystyna z Wary (XVI 648); tenże pozywa Pawła z Temeszowa (XVI 651, 673, 707, 754, 762, 777); tenże pozywa Krystyna z Wary sędziego z. san. (XVI 675, 676, 739, 756, 764, 779); tenże pozywa szl. Stanisława Racławskiego dzierżawcę z Woli [!Wołodź| (XVI 677, 739, 757, 765, 780); tenże pozywa szl. Stanisława z Turzegopola (XVI 678, 739, 758, 766, 776); 1471-73 Jan zw. Szczęsny z N. (XVI 812, 916); 1472 Paweł z Temeszowa pozywa Szczęsnego z N. (XVI 886); 1474 woźny stwierdza 3 rany u poddanego p. Dedeńskich, Lewka z Jabłonicy, zadane przez Jana albo Szczęsnego z N., którego skarży również prac. Iacow Koloka z Krzemiennej (XVI 976-978); kmieć Maciej z Wary skarży kmiecia Oleksę z N., poddanego Jana albo Szczęsnego dziedzica z N., o konia płowego zabranego na dobrowolnej drodze w lesie (XVI 979, 980); sprawa między Pawłem i Mikołajem Dedeńskim a Janem albo Szczęsnym z N., którego Denowski stara się wyłączyć spod kompetencji sądu gr. (XVI 982, 983); 1475 szl. p. Jan zastawia za dług 1 grz. kmieciowi Kosztowi z N. 2 ćwierci roli, z których Koszth winien robociznę 4 dni w roku (Wara 87); 1476 Jan Szczęsny zastawia Stanisławowi Burzyńskiemu za dług 48 zł wieś N. z warunkiem, że sam w bieżącym roku wybierze cały czynsz od kmieci oraz zbierze wszystkie zboża ozime i jare, połowę z łąk i połowę z przychówku od bydła, macior, gęsi, kogutów i kapłonów. Karczmę będzie posiadał Burzyński, a kiedy ten nabędzie owies do zasiewu, Szczęsny zapłaci połowę. Kiedy zaś Burzyński zechce siać oziminę, Szczęsny winien dać ziarno, a w razie wykupu Burzyńskiego da połowę zasiewu (XVI 1135); 1477 Szczęsny z N. (XVI 1238, DLIII); 1478 Szczęsny z N. oświadcza, że zbójcy i złodzieje napadli zbrojnie jego dom i zabrali przywileje i dokumenty dotyczące jego dóbr N. (XVI 1288); Jan Bal stolnik san. winien jest 30 zł węg. Szczęsnemu z N. (XVI 1291); 1481 Jan albo Szczęsny dziedzic z N. zapisuje ż. swej Marcie c. Mikołaja z Pobiedna 80 grz. na połowie wsi N. (XVI 1480); 1486 p. Jan Kaszuba z N. (Wara 121); 1487 szl. Jan Kaszuba z N. [identyczny z Janem Szczęsnym, zob. XVI 1480, 2196] dworzanin [Jana z Pilicy] wwdy ruskiego pozywa p. Siemieńską (XVI 1807); 1489 Jan Kaszuba z N. (XVI DCCCI, DCCCVI); 1494 Jan Kaszuba z Chodorówki kwituje Mikołaja Biernaszowskiego z 30 grz. za dobra N. (XVI 2195); Anna Biernaszowska za zgodą męża [Mikołaja] czyni Janowi Wilamowi zapis na swej wsi N. (XVI 2214); 1495 Mikołaj Biernaszowski dziedzic z N. (XVI 2243, 2244); 1496 Mikołaj i Piotr Rzeszowscy, bracia rodzeni niedzielni z Dynowa, sprzedają sposobem zamiany Janowi Amorowi z Tarnowa kaszt. krak. miasto → Dynów z wsiami N., Wołodź, Wara i in. (XVI 2286; Arch. Sang. I 109); Jan Amor z Tarnowa kaszt. krak. daje wieczyście swemu synowi z drugiego małżeństwa, Janowi Amorowi młodszemu, miasto swe → Dynów z wsiami N., Wołodź, Wara i in. (XVI 2293, 2294); 1497 Stanisław Kmita kaszt. przem. otrzymuje dobra m.in. wieś N. Mikołaja Biernaszowskiego [skonfiskowaną z powodu niespełnienia powinności wojennej w r. 1497] (MRPS II 1077; AKH 9 s. 278 nr 142); 1498 Mikołaj Biernaszowski z N. zastawił sołtysowi Marcinowi z Łubna kmieci w Wesołej za 54 zł (XVI 2460); 1501-02 tenże współręczy za Stanisława Nabrzucha swymi dobrami N. (XVI 2775, 2813); 1503 Anna z N. zeznaje, że mąż jej Mikołaj Biernaszowski zapisał jej 100 grz. na dobrach N. (XVI 2884); 1505 Mikołaj Biernaszowski zapisuje Marcinowi zw. Kruszyna Biernaszowskiemu dług 135 zł węg., które ma na kmieciach w [?]. Jan Amor z Tarnowa składa protestację przeciw Mikołajowi Biernaszowskiemu dzierżawcy z N., że ten uczynił niesłuszny zapis na dobrach dziedzicznych Jana Amora na 12 łanach kmiecych, na których on ma wieczyste prawo, dla zmarłego już Marcina zw. Kruszyna (XVI 3071, 3073); 1508 Mikołaj Biernaszowski płaci z dóbr swych wsi N. 3 zł i 3 gr (ŹD XVIII s. 118); 1515 N. należy do dóbr Dynów, 3 ł., młyn 6 gr, karczma 6 gr (ŹD XVIII s. 149); 1523 Jan Amor z Tarnowa kaszt. wojnicki sprzedaje Piotrowi i Hieronimowi, br. rodzonym Wapowskim jedną, i Mikołajowi ich br. stryjecznemu drugą połowę dóbr: miasto → Dynów z wsiami Harta i in. oraz zwierzchnictwo prawne w N. pow. san. za 11400 zł (MRPS IV 2, 13348); podymne 6 gr (AS I 21 k. 102); 1526 Mikołaj z Szydłowca kaszt. sandom. i skarbnik kor. zwraca Annie wd. po Mikołaju Biernaszowskim wieś N. w z. san. i inne dobra, które uzyskał podczas wojny wołoskiej od króla Jana Olbrachta (MRPS IV 2, 14440); 3 ł., karczma (AS I 21 k. 420); 1530 2 1/2 ł., młyn (AS I 21 k. 518); 1533 właśc. Mikołaj Dedyński (TS 26 s. 101); 1536 2 1/2 ł., młyn, karczma (AS I 21 k. 565); 1552 12 gosp., karczma, młyn o 1 kole (AS I 21 k. 1021).

Mieszkańcy: 1437 Onyssig, kmieć Choth, Syemon (XI 1033); 1443 Stepan servilis, Iacub Borissouicz (XI 1770, 1771, 1774); 1459 Jakow, Kosch (Wara 50); 1474 Olexa kmieć (XVI 979, 980); 1475 Koszth kmieć (Wara 87).

4. 1443 Mal sołtys z N. odstępuje od swego prawa niemieckiego (XI 1770) → p. 3; 1444 tenże oczyszcza się z zarzutu kradzieży i przestępstwa (XI 1870); 1457 prac. Mal sołtys z N. pozwany przez ur. Zygmunta z Jabłonicy o zadany gwałt (XI 3380); 1469 Stanisław Denowski stara się wyłączyć szl. Szczęsnego z N. spod kompetencji sądu gr. jako swego sołtysa i mana (XVI 611) → p. 3.