TREPCZA

(1339 Trebscz, 1424 Trzepcza, 1435 Trepcza) 3 km na NW od Sanoka.

1. 1515 z. san. (ŹD XVIII s. 146); 1526, 1530 z. san. (AS I 21 k. 411, 347).

2. 1441 granica z wsią Srogów Niżny (XI 1355); 1451 granica z wsią Srogów Niżny (XI 3007).

3. Własn. król., wieś podległa wójtowi san., później starostwo san. 1339 wójt miasta → Sanoka przywilejem Jerzego księcia ruskiego na prawo magd. otrzymuje m.in. młyn w T. (KDP III 88); 1424 Kysel kmieć z T. ręczy za Hyrsa przeciw [szl.] Pełce z Jurowiec (XI 101); 1435 Sidor Kyhakowicz i Lukyan z T. wraz z innymi z pobliskich wsi przysięgają i ręczą w sprawie spalenia miasteczka Tyrawy [dziś Mrzygłód] (XI 754-756, 759); 1436 Piotr, wójt san., sprzedaje na 3 lata z prawem odkupu Andrzejowi de Bytesch, sołtysowi w Nowosielcach, pisarzowi gr., za 70 grz. młyn w T. Piotr nie może przeszkadzać ludziom należącym do wójtostwa w korzystaniu z młyna, przysługującym według starego zwyczaju. W wypadku uszkodzenia sadzawki młyńskiej przez siłę wody, winni ją naprawiać ludzie naprawiający ją od dawna. Gdyby zaś nie chcieli tego robić, wójt winien Andrzejowi wyrównać szkodę. Gdyby młyn został spalony w wyniku napadu lub wojny, szkodę poniesie wójt. On będzie pełnił obowiązek wyprawy wojennej z racji młyna. Andrzej nie może zastawić lub sprzedać młyna nikomu, tylko Piotrowi wójtowi (XI 842, 843); 1439 sprawa między Piotrem, wójtem san., dziedzicem z T., i jego 11 poddanymi z T. z 13 siekierami jako licem, a pozwaną o napad Fienną Pełczyną z Jurowiec i jej s. Mikołajem. Zebrani w T. Piotr bp przem., Mikołaj [Kmita], kaszt. przem., Piotr Smolicki, kaszt. i star. san., oraz Jan Grzymała, pkom. san., postanawiają, że Piotr wójt winien przedłożyć przed królem przywilej księcia [ruskiego] Jerzego [z r. 1339 → Sanok] a Pełczyna z synem przywilej króla Kazimierza [z r. 1361 → Jurowce] pod karą 100 grz. na rzecz króla (XI 1173, 1183, 1186, 1187, 1194, 1198, 1235, 1236, 1247, 1251); 1442 Marek Brothczicz i Lukyan Lusczicz z T. oraz inni z Międzybrodzia, Czerteża i Dąbrówki [Ruskiej] winni przysięgać w sprawie Wasylowej i Deszka z Dąbrówki (XI 1553, 1556); sąd gr. ustanawia na 3 lata zakład 5 grz. między wsią T. a wsią Srogów, własnością Pełczyny i jej s. Mikołaja (XI 1559); 1445 Iwan Chilek i Marek kmiecie z T. oraz inni z Czerteża i Dąbrówki pozywają p. Mikołaja dz. z Jurowiec (XI 2036, 2042, 2044); 1448 wieś T. winna naprawić 16 łokci parkanów wokół zamku san., co wskazuje na 16 łanów we wsi (XI 2681); 1450 Hynaty Lach z T. sdal tywona z Olchowiec o 3 grz. za wołu (XI 2859); 1458 szl. Jan, wójt i podczaszy san., gwarantuje szl. Szymonowi sołtysowi z Gnojnicy, swemu zięciowi, terminowy zwrot 50 grz. zastawem młyna w T. (XI 3458); 1466 tenże gwarantuje temuż terminowy zwrot 35 grz. intromisją w młyn w T. (XVI 3217); Senko kmieć z T. przez swego zastępcę szl. Mikołaja Sowila pozywa ur. Jana Kobyleńskiego, że nie doprowadził krowy wartości 1 grz., którą woźny licował (XVI 341); 1472 Jan, podczaszy i wójt san., gwarantuje szl. Elżbiecie, wdowie po Sieciechu sołtysie w Iskrzyni, zwrot pożyczonych 40 grz. w ciągu 2 lat zastawem całego młyna w T. (XVI 3261); 1476 Waśko s. Nowaka z Ulucza oczyszczony z powodu dzidy (framea), którą zajął Jakub młynarz z T. ze swymi synami (XVI 1180); 1493 młyn w T. należy do Stanisława Pieniążka, star. i właściciela wójtostwa san. (XVI 3504) → Sanok, p. 4: Wójtostwo; 1507 Jakub Pieniążek, wojski i wójt san., gwarantuje szl. Mikołajowi Niezackiemu z Niezacic terminowy zwrot długu 200 zł intromisją w dwór wójtowski w → Sanoku z wsiami Międzybrodzie i in. oraz w młyn w T. na rz. San, pr. rybołówstwa na rz. San, poczty na Boże Narodzenie i Wielkanoc (XVI 3626); 1515 11 ł., młyn (ŹD XVIII s. 146);

1523 inwentarz dochodów w związku z objęciem starostwa san. przez Mikołaja Wolskiego: przy wszystkich podane ćwierci, Fyedor 2, Klym i Fyedor po 3, Maximcza, Mathfyey, Fyethko, Pachowskye, Ambroszy po 2, Truchan 3, Maxim, Wasko po 2, Kuncza [4], Maxim, Mathfyey po 2, Stassz 3, Jakup 2, Lucz 4, Pancza, Mikitha, Gorczyczka, Wasko po 2, Fyl 3, Brewcza, Thymko po 5, Andriszowa, Michno, Kraynyk po 2. Razem 69 ćwierci. Płacą z całej wsi: czynsz 1 grz. 46 gr 8 den., ponieważ wójtowi san. przypada szósta część, tj. 19 gr 7 den.; stacje 7 grz. 10 gr 3 den.; podymne 23 gr 3 den. Role puste: Polewczynska, Zynyowa, Szykorzynska, 2 role nieobsiane, razem 5 gr (AS I 21 k. 18-20); 1526 10 1/4 ł., młyn (AS I 21 k. 411); 1530 10 1/8 ł., młyn (AS I 21 k. 347); 1536 10 1/2 ł., młyn (AS I 21 k. 559); 1552 24 gosp., folusz, młyn 2 koła, pop (AS I 21 k. 1001).

Mieszkańcy: 1424 Kysel kmieć, Hyrs (XI 101); 1435 Sidor (XI 755); Lukyan, Sydor Kyhakowicz (XI 759); 1442 Marek Brothczicz, Lukyan Lusczicz (XI 1553); 1445 Iwan Chilek i Marek kmiecie (XI 2036, 2042, 2044); 1450 Hynaty Lach (XI 2859); 1466 Senko kmieć (XVI 341); 1476 Jacobus młynarz (XVI 1180); 1523 → wyżej.

4a) 1339 nadanie przywilejem lokacyjnym młyna w T. wójtowi m. Sanoka dowodzi objęcia prawem niem. i obszaru tej wsi (KDP III 88); 1436 postanowienie, że akt sprzedaży młyna w T. winien być wpisany do akt sądu wyższego prawa niem. magd. (XI 842); 1436, 1458, 1466, 1472, 1493, 1507 młyn w T. należy do wójta san. → p. 3; 1439 wójt miasta Sanoka tytułuje się dziedzicem z T., której mieszkańcy są jego poddanymi (XI 1173, 1183, 1187, 1194, 1198); 1523 wieś T. utitur iure theutonico (AS I 21 k. 18).

4b) 1565 służków tamże trzy, które leśnemi zową, którzy nic nie dawają tylko lasów strzegą i służą jeżdżąc, gdzie im każą (Żereła II s. 240).

5. 1552 pop → p. 3.