WITRYŁÓW

(1424 Iutrilow, 1429 Iuntrilow, 1433 Iuntrilowo, 1462 Ytrolowo, 1508 Jotrylow) 11 km na N od Sanoka.

1. 1508, 1515 z. san. (ŹD XVIII s. 117, 148); 1523, 1526, 1530 z. san. (AS I 21 k. 101, 418, 348).

2. 1446 na skargę Niesza, Senka, Haina i Senka, dziedziców z Łodziny, Mikołaj i Paweł Dedeńscy ręczą za Mikołaja Chrapka, że ten będzie przestrzegał granic ustalonych przez rozjemców: począwszy od rz. San, gdzie jest las Rownei lez między Łodziną a W., ten las winni rozmierzyć po połowie nie naruszając pól z obu stron aż do potoku Jasienica, a przyszedłszy do potoku Jasienica granica winna prowadzić po brzegu od strony Łodziny tak wysoko, jak dobra sięgają. Obie strony zobowiązują się uznawać te granice (XI 2108, 2109); 1486-88 Rafał z Humnisk pozywa dziedziców z Dydni w sprawie granic między wsiami W. i Końskie a Dydnia i Temeszów (XVI 1745, 1862).

3. Własn. szlach. 1424 Włodko z W. ręczy za brata Hrynia (pro Hrinone) staroście w sprawie złotego kubka i miedzianej miednicy (XI 17); Włodko, Hryń i Iwan, dziedzice z W., za których ręczył szl. Hankowi na 40 grz. żupnik Matiasz ze Zboisk, zobowiązują się dać Matiaszowi swe dziedzictwo w W. aż do spłaty, z przywilejami i prawem, jak sami posiadali (XI 26); sprawa między Mechem służebnym z Pobiedna a Antoszem z W. z powodu poranienia człowieka. Antosza zastępuje Piotr sołtys z Sielnicy, za którego ręczy Włodko z W. (XI 64, 77, 81, 86); Iwan Dzatko odstępuje Matiaszowi ze Zboisk rolę w W. (XI 102); 1425 Włodko, Hryń i Iwan Ianthosones winni są 50 grz. i 2 kopy [gr] Matiaszowi [ze Zboisk] za porękę daną szl. Hankowi (XI 117, 118); Tuna z Ulucza skarży Włodka z W. o rany zadane jego synowi (XI 121); szl. Aleksander z W. jako świadek w sprawie o naganę szlachectwa (XI 159); 1427 Antosz winien jest Hankowi z W. 6 grz., za które daje mu zastaw na kmieci z 60 gr czynszu, karczmę i młyn w W. z prawem, jak sam posiadał od Matiasza [ze Zboisk]. P. Scobel upomina się u Antosza o 3 grz., które winien zapłacić Antosz (XI 233, 234); 1428 Zygmunt ze Srogowa pozywa Honka z W. o napad z 13 innymi na jego posiadłość i zabranie poddanej z końmi, maciorami, krowami i czynszem (XI LXXXVII, 256); 1429 Iwan z W. pozwany przez Piotra z Przemyśla (XI 303); 1431 Aleksander z W., pragnąc zwolnić Iwana z Dębnej jako swego poręczyciela wobec Matiasza, oznajmia gotowość rezygnacji sprzedanej swej czwartej części w W. (XI 460); 1432 Piotr Namiestnikowicz odstępuje Antoszowi i Iwanowi braciom dług 30 grz. i dobra dzierżone od nich z warunkiem, że zapłacą 14 grz. do Zielonych Świąt. Jeśli nie zapłacą, wówczas dadzą mu w zastaw swą część dóbr aż do spłaty (XI 496); 1433 Antosz i Iwan Dzathco, bracia rodzeni z synami zastawiają na 8 lat względnie dłużej za 20 grz. Piotrowi Awiszkowiczowi czwartą część dóbr w W. i Końskiem z wszelkim prawem i władzą dominialną, jak sami posiadali, z tym jednak warunkiem, że sami będą pełnić obowiązek służby wojskowej i otrzymywać wojenne od kmieci (XI 551); Maria ż. Piotra Namiestnikowicza kwituje Antosza i Dzatka z wiana i odstępuje im zastaw w Końskiem, jaki miała z racji wiana (XI 561); Iwan kmieć z Dobrej pozywa Antosza i Dzatka z W. o zabranie roli, sąd skazuje Antosza na zwrot roli oraz kary (XI 566); 1438 Mal dziedzic z W. skarży Spytka z Siemuszowej o zabicie dwóch jego braci, Iwana i Dymitra (XI 1108, 1123); 1439 Mal Antoszowicz z W. sprzedaje Piotrowi Smolickiemu, kaszt. i star. san., za 120 grz. połowę posiadłości w W. i Końskiem i zobowiązuje się okazać przywilej (XI 1165); 1439-? Piotr Smolicki, kaszt. i star. san., właśc. połowy W. (XI wg indeksu); 1440 Mal Antoszowycz, Lewko (Leffko) Dzadkowycz, Duchna córka Antosza i Uda c. Hrynia sprzedają Jerzemu Matiaszowiczowi z Humnisk za 120 grz. połowę wsi Końskie i połowę wsi W. (XI 1270, 1299 100 grz., 1301); 1440 Jerzy Matiaszowicz właściciel połowy W. (XI wg indeksu); Hania siostra Włodka zeznaje, że była winna Antoszowi, ojcu Mala Antoszowicza, 27 grz., z racji czego odstępuje Malowi swą czwartą część oraz przypadłą jej po śmierci Włodka, brata przyrodniego, w W. i Końskiem, i kwituje Mala z należności (XI 1272); Uda, c. Hrynia brata Antosza, oddaje się w opiekę swym stryjom Piotrowi i Chodorowi z wszystkimi swymi dobrami, tj. 50 grz. i porucza [Piotrowi Smolickiemu] kaszt. san., aby dał stryjom 50 grz. (XI 1307); Iwan sołtys z Malinówki smowyl dla swego syna Steczka Udę c. Hrynia, brata Antosza. Chodor i Piotr ręczą za swą synowicę (XI 1308); Jerzy Matiaszowicz z Humnisk [ze Zboisk] sprzedaje szl. Mikołajowi Chrapkowi za 300 grz. wieś swą W. i [część] w Końskiem (XI 1325); 1440-60 szl. Mikołaj Chrapek (XI, XVI wg indeksów); 1441 Jerzy Matiaszowicz z Humnisk sprzedaje szl. Mikołajowi Chrapkowi za 300 grz. drobnej monety i 30 grz. półgroszków wsie W. i Końskie z sołectwem obiecując uwolnić go od pretensji synów Deszka, tj. Piotra i Hanka (XI 1340); 1441, 1443 sprawa między Mikołajem Chrapkiem powodem a Kowalową z Hłomczy, sołtysową z Końskiego (XI 1398, 1403, 1404, 1712); 1442 Iwan Leszczyński ręczy za zapłacenie 3 grz. Mikołajowi Chrapkowi (XI 1482); Truchan z Dobrej zeznaje, że nie uwięzili poddanego p. Mikołaja [Chrapka?] z W., nie zabrali zasiewów po 8 miesiącach, nie zapłacili kary za 10 grz. ani nie zajęli żyta (XI 1484); sprawa między Mikołajem Chrapkiem a Piotrem i Chodorem z Sielnicy (XI 1496); Stan z Końskiego ręczy za stawienie w grodzie Lewka z Końskiego, poddanego zbiegłego od Mikołaja Chrapka (XI 1550); szl. Mikołaj Chrapek zapisuje ż. swej Annie 50 grz. na połowie wsi W. i na czwartej części wsi Końskie (XI 1555); 1443 Mikołaj Chrapek zastawia Jerzemu Matiaszowiczowi z Humnisk wieś Jabłonicę za 152 grz. (XI 1693, 1695); 1445-46 Mikołaj Chrapek obwinia Senka z Łodziny o kradzież konia (XI 2066, 2069, 2070-2072, 2078, 2081, 2085, 2086, 2135); 1445 sprawa między szl. Chrapkiem a Smiotanką (XI 2073); 1449 Mikołaj Chrapek pozywa szl. Pawła Dedeńskiego (XI 2748); 1451, 1453 Mikołaj Chrapek z W. pozywa Jana Kobyleńskiego (XI 2978, 2990, 2994, 3003, 3149, 3155); 1451 Piotr Matiaszowicz ze Zboisk i Mikołaj Chrapek z W. ręczą za stawienie przed starostę kmiecia Josypa z Bełchówki obwinionego o konie (XI 3050); 1460 Fedor kmieć z Łodziny pozywa Mikołaja Chrapka z W. (XI 3523); 1462-68 Jakub de Cozicze z Rudołowic, Świerzepiec (XI, XVI wg indeksów); 1462 Jakub z Dachnowa oskarża trzech Rusinów kmieci z Hłomczy o współudział w zabiciu jego brata Hermana z W. Sprawa odesłana do króla (XI 3689, 3699); 1468 Jakub de Cosicze albo z Rudołowic, siostrzeniec Mikołaja Chrapka, sprzedaje Jerzemu z Humnisk kaszt. san., za 300 grz. wszystko co przypadło mu po śmierci jego wuja Mikołaja Chrapka oraz tegoż synów, Hermana i Mikołaja plebana z Humnisk, dziedziców z W. i Końskiego. Jakub kwituje kasztelana z 230 grz., ten winien mu jeszcze 70 grz. (XVI 432, 433).

1468-73 Jerzy z Humnisk, kaszt. san. (XVI wg indeksu); 1468 woźny zapowiada imieniem Pakosza, podsędka z. san., aby nie wydawano pisma z akt ziemskich Jerzemu z Humnisk, kaszt. san., w sprawie kupna wsi W. i Końskie (XVI 434, 472); 1470 szl. Jakub de Cozycze albo z Rudołowic otrzymuje od Jerzego Humniskiego, kaszt. san., 18 grz. jako ratę za sprzedane W. i Końskie (XVI 727); 1472 tenże kwituje Jerzego z Humnisk z 6 grz. jw. (XVI 856); 1473 ks. Jan, Jakub i Rafał, ss. Jerzego z Humnisk (XVI wg indeksu); 1473 Jakub de Cozycze kwituje ks. Jana, kantora krak. i dziekana przem., dziedzica z Humnisk, z 12 grz. na konto 70 grz. za W. (XVI 923); 1477 szl. Jakub Szvyerzepyecz kwituje Jakuba z Humnisk z 6 grz. za W. (XVI 1261); 1478 Jan, dziekan przem., i Jakub, dziedzice z Humnisk bracia rodzeni niedzielni, zapisują Annie ż. Jakuba 600 grz. na wsiach Górki, Końskie, W. i Wola Górecka oraz ręczą za brata młodszego Rafała, że nie będzie stawiał przeszkód w posiadaniu tych wsi, a szczególnie w sprawie sum, zapisanych tegoż matce Beacie na tych wsiach przez zm. ich ojca Jerzego z Humnisk (XVI 1266, 1267); 1485 Jakub i Rafał, ss. zm. Jerzego bracia rodzeni, dokonują podziału dóbr, mocą którego Rafałowi młodszemu przypadają dobra → Humniska, W., Końskie, Leszczawa, Brzeżawa, Rudawka i Srogów, natomiast Jakubowi → Górki, miasto Bircza i in. Lasy dokoła tych miejscowości mają być wspólne, a mieszkańcy mają pr. ścinać drzewa do swego użytku i wolne spasanie bukwi, żołędzi i trawy. Jakub i Rafał posiadają pr. pasienia trzód albo wegnanye na żołędzie i bukiew, a wkup otrzymuje ten, do którego wsi lasy należą. Nowe wsie założone na potokach i wierzchowinach mają być wspólne i podzielone po połowie. Rafał winien zapłacić dług za wieś W. szl. Jakubowi Swyerzepyecz (XVI 1689); 1485-1508 Rafał z Humnisk, z W., 1496-1506 burgrabia zamku krak. (XVI, XVIII wg indeksów; ŹD XVIII s. 117); 1488 tenże skarży Jana, Stanisława i Zygmunta z Dydni o to, że ze służbą i kmieciami przybyli na pole jego we wsi W. i zniszczyli owies, który zasiał dla swego użytku (XVI 1863, 1874); 1489 tenże ręczy Jakubowi Pieniążkowi za Mikołaja z Kamieńca na 380 zł pod gwarancją intromisji we wsie W. i Końskie (XVI 1929, 1943, 1944); 1496 tenże, pożyczając od Leonarda niegdyś dziedzica z Jurowiec 300 zł węg., zabezpiecza dług na połowie wsi W. i Końskie (XVI 2295); 1501 tenże gwarantuje Janowi Szuszowskiemu terminowy zwrot 390 zł intromisją w połowę wsi W. i Końskie, przy czym Jan będzie mógł w tych dobrach ścinać i sprzedawać lasy i gaje. Jan Szuszowski kwituje odbiór pożyczonej kwoty (XVI 2774); 1502 tenże gwarantuje temuż terminowy zwrot 190 zł po 16 skojców, 13 zł po 30 gr oraz 10 gr intromisją jw. (XVI 2864); Jan Fredro z Pleszowic skarży Rafała [Humnickiego], burgrabiego krak., o niechęć wydania zbiegłego poddanego de Klokowycze (XVIII 3058); 1508 W. należy do dóbr Rafała Humnickiego z wsiami Humniska, Końskie, Rudawka, Leszczawa i Krzyszowa (ŹD XVIII s. 117); 1515 W. z Końskiem 18 ł., młyn walnik 1 wiard., inny man. 6 gr, karczma z browarem 1 wiard., pop 15 gr (ŹD XVIII s. 148); 1523 W. z Końskiem podymne 28 gr (AS I 21 k. 101); 1526 W. z Końskiem 18 ł., 2 młyny, karczma, pop (AS I 21 k. 418); 1530 W. z Końskiem 18 ł., 2 młyny, karczma, cerkiew pusta (AS I 21 k. 348); 1536 nie podano; 1552 24 gosp., karczma, folusz, 2 młyny, pop (AS I 21 k. 1012).

Mieszkańcy: 1502 Werko de Klokowycze zbiegły do W., Dynysch (Dynys) de Chyrzynka zbiegły do W. (XVIII 3058, 4031, 4045).

5. 1515, 1526 pop; 1530 cerkiew pusta; 1552 pop → p. 3.

7. 1446 (XI 2164).