(ok. 1240 Mankolyno, Mucolin, Makolyno, Mąnkolino, Mankolin) 16 km na NW od Wyszogrodu.
1. 1195 distr. mąkoliński (E 15, 97v); 1570 pow. wysz., par. Łętowo (ŹD 303).
2. 1351 dwór bpi w M. leżał w pobliżu Kucic (AG 0490; Cim. 70, 47); 1453 zob. p 5; 1462 w granicach dóbr M. był młyn na rzeczce Zapad (E 5, 128); 1474 bór w Krępicy k. gościńca z Jońca do M. (M 9, 47); 1504 wł. boru we Wrońskach k. gościńca z Jońca do M. (M 18, 191, 191v); 1508 dobra M. graniczyły z Laseczkami (Kap. 50, 92).
3. Ok. 1240 M. należał do biskupstwa płoc. (K 301); 1357 mieszkańcy Chodkowa zostali zobowiązani, by czynsz i daniny lipowi płacili w M. (L 78); 1425 opatrzny Piotr z M. młynarz spod Warszawy (AG 1514; PP V, 218); 1449 star. mąkoliński Zygmunt z Budołtowa (E 5, 25); 1453 tenże Zygmunt dzierżawca w M. toczył proces z uczciwą Kat. Kęsa Piotrkowa z Wyszogrodu, która odziedziczyła pr. do młyna w M. Drewno użyte na młyn na rzeczce Zapad i na upust oceniono na 20 gr, a pracę cieśli na 15 gr, nie oceniając grobli (E 5, 73); 1462 uczciwa Kat. c. Jana Pruchno odstąpiła młyn w M. na rz. Zapad, do którego miała pr. bliższości, temuż Zygmuntowi dzierżawcy w M. za 12 kóp gr w półgr. (E 5, 128); 1463 dzierżawca w M. ma się zadowolić daniną zbożową z Raczyna i Wiciejewa (Kap. 50, 19); 1469 szl. Przechna wd. po młynarzu Zygmuncie z Węgrzynowa została zobowiązana do sprzedania młyna Zapad [w M. ] z powodu zaniedbania naprawy grobli i nieprzebywania w nim (E 5, 205); 1481 klucz dóbr biskupich M. był zajęty przez ks. Konrada III (UKP 404); 1489 połowa, młyna „narownego” (na rowie) w M. należała do uczciwego Macieja, a druga połowa do córek uczciwej Anny Piwowarowej z Płocka, wd. po Piotrze młynarzu z M. (E 10, 055a); 1493 toczył się spór między dzierżawcą z M. księdzem Michałem a zarządcą z Łętowa opata płoc. o kamień młyński, który zaczął obrabiać młynarz z M. Wartość kamienia została oceniona na 70 gr (E 15, 171); 1495 uczciwy Maciej młynarz z młyna zw. „narowny” otrzymał 6 kóp gr od córek zm. uczciwego Piotra młynarza za ich cz. macierzystą, sprzedaną przez ich matkę temuż Maciejowi (E 15, 97v); .1490 uczciwe córki tegoż zm. Piotra pozwały uczciwego Macieja dziada swego, chcąc odkupić połowę młyna sprzedaną przez ich matkę. Bp powołał paru młynarzy szlachciców i na podstawie prawa młynarzy przyznał córkom bliższość do matczynej cz. młyna. (E 15, 257); 1499 prac, Jan Ogrzebacz z M. kupił młyn w Chodkowie (E 10, 33); 1507 bp płoc. w myśl ugody przekazał dziekanom płoc. wieś Żuków, należącą do klucza M. (Kap. 50, 79v); 1508 kap. płoc. wyznaczyła delegatów do rozgraniczenia dóbr mąkolińskich z Laseczkami (Kap. 50, 92); 1522 dzierżawcą w M. był szl. Wawrzyniec z Lasocina (WT 10,92); 1528 wieś Przedbórz należała do klucza mąkolińskiego (UP 74); 1530: 7 1/4 wł. os. (Pob. 43, 562).
4. 1402 wójt i ławnicy z M. (między nimi kowal) (E 5, 128).
5. 1510 zarządca klucza M. ksiądz Paweł Dmochowski pobierał dzies. z Gałek (E 149, 149v); 1531 bp płoc. zabezpieczył dług na dzies. z klucza w M. (UP 97).
6. 1526 z powodu zarazy w Płocku kap. zebrała się w M. (UP 40 i 47).
7. 1310-1500 (KT 22, 25, 27; E 10, 28, 114, 167, 183, 470, 751; E 13, 27v, 211v; E 15, 34v 37; Kap. 50, 74v).
8. Wczesne średniowiecze – osada (badania powierzchniowe).