NIŹDZIN

([1421] Neyszdzino, Nesdzino, Nyesdczyno!, Nyesczyna!, N. Pirki252 km na N od Niździna leżą Perki (poprzednio Pyrki), które jeszcze w XVI w. były częścią N., ale nie są wymienione w ŹD) 10 km na NW od Wyszogrodu.

1. [1414-25] n. distr. wysz. (M 3, 63); 1500 par. Orszymowo (E 140, 7).

2. [1414-25] w N. 40 morgów k. granic Duplic po obu stronach gościńca z Wyszogrodu do Bodzanowa i 20 morgów od tegoż gościńca k. granic Węgrzynowa do drogi z Arciszewa do N. (M 3, 118v); cz. w Arciszewie od granic Ciućkowa do granic N. (M 3, 58v); 1429 morgi w Arciszewie ku W. i Węgrzynowu (PP V, 765); 1459 rola w Arciszewie od granic N. do drogi do Orszymowa (WT 2, 218); 1501 zob. p. 3; 1502 rola w Duplicach od drogi bodzanowskiej do gran. N. (WT 6, II, 202v); 1521 zob. p. 3.

3. [1421] Krystyn z Bielewa sprzedał całą kupioną cz. w N. Wydżdze i Pawłowi z N. (M 3, 78); [1414-25] Anna c. Krystyna z N. skwitowała Jana Wydżgę i Pawła z N. z zadośćuczynienia za jej cz. w N. (M 3, 63); Włodek z N. sprzedał Andrzejowi Onaszowi z Gałek 2 wł. w N. (M 3, 118); Anna żona Piotra z N. skwitowała braci Stan. i Falisława z Sosenkowa z zadośćuczynienia za cz. w Sosenkowie (M 3, 45); 1426 Paweł z N. kupił cz. w Arciszewie od teścia swego Wojc. za 60 kóp gr. pras. (PP V, 404); 1427 szl. Piotr z N. (Z I, 2957); 1434 szl. Wojc. z N. (Z II, 694); 1435 Dobiesława, żona Wojc. z N., ze swymi siostrami skwitowały brata Jana ze Święcic z zadośćuczynienia za cz. w Święcicach (M 3, 166); 1441 Piotr Kopiczka z N. kupił cz. w Węgrzynowie (M 3, 259v); 1445 Dziersław Kokoszka z N. otrzymał 6 wł. w Brzoziu (Kap. 50, 9); 1449 Jakub z N. kan. pułt. (UM I, 1); 1419 szl. Dziersław Kokoszka z N. kupił sołectwo w Trąbinie za 40 kóp szelągów (E 5, 24); 1451 i 1454 szl. Piotr z N.; kmieć (E 5, 52; M 4, 19); 1459 Dziersław z N. wziął w zastaw role w Arciszewie (WT 2, 218); 1467 Stan. Szarukan z N. wikary w Orszymowie (E 5, 189); 1468 Maciej z N. sprzedał cz. w N. Wydżdze, Janowi i Szymonowi z N. (M 5, 101 v); Jan z N. z żoną Barbarą i Wydżga z N. z żoną Anną, córkami zm. Piotra ze Żmijewa i żona tegoż Piotra Małg. sprzedali wójtostwo w Wilczkowie (M 5, 109); 1473 dziedzice z N. h. Gozdawa otrzymali pr. nieodpowiedne (M 5, 31, 41; MPR 389); 1474 szl. Wydżga z N. wziął w zastaw cz. w N. od Małg. wd. po Pomście wójcie; z Janowa (M 41, 81v); 1175 szl. Klemens z N. kupił młyn w Brodach Wielkich, a kapituła płoc. zastrzegła, że jeżeli Klemens będzie krzywdził kmieci z Bród, to będzie musiał sprzedać młyn nieszlachcicowi (UKP 438); 1476 Stan. i Stachna dzieci zm. Jakuba z N. skwitowali dziedziców z Pruszczyna z zadośćuczynienia za dobra w Pruszczynie (M 6, 245); 1478 Klemens z N. wziął w zastaw cz. w Duplicach (M 5, 209); 1481 szl. Maciej z N. (E 11, 21v); 1493-522 Damian z N. psęd. wysz. (WS 297); 1494 Mik. i Paweł synowie zm. Piotra z N. i inni zamienili swe pr. bliższości po zm. Pawle Leszczyńskim do Zaborowa Małego z Janem Rakowskim na cz. włóki w Rakowie (M 18, 76v); 1499 Damian z N. h. Gozdawa, psęd. wysz., dał w posagu 30 kóp gr w szelągach córce Małg., żonie Jana syna zm. Sasina z Rąkcic [psęd. wysz.] (MZH 788); 1500 Damian z N. psęd. wysz. przed 43 laty pobierał jako służebnik bpa Pawła Giżyckiego (1439-63) dzies. z ról kmiecych i przyorków w trzech cz. N., a z ról uprawianych przez szlachtę, z wyjątkiem ról zastawionych, pobierał pleban z Orszymowa. Obecnie Damian ma 5 ogrodników na dawnych rolach kmiecych i 1 kmiecia na folwarcznej. Szl. Stan. Kopiczkowic ma 1 ogrodnika, którego jego ojciec osadził na roli folwarcznej, ale w starych zabudowaniach kmiecych, a 2 kmieci on sam osadził przed 5 laty na rolach folwarcznych, jednego w starych zabudowaniach, drugiego w nowych. Szl. Mik. Pyrek z N. zeznał, że ojciec jego miał nadane przez bpa Giżyckiego dzies. z ról kmiecych, a z folwarcznych pobierał pleban z Orszymowa. Przed 5 laty na roli folwarcznej osadził on 1 ogrodnika, a brat jego Paweł przed 6 laty 2 ogrodników, i te role były uprawiane jako folwarczne przeszło 40 lat. Szl. Stan. Szymanowic miał 2 ogrodników na rolach folwarcznych od blisko 40 lat. Jeden z nich mieszka w domku po zm. księdzu Andrzeju bracie Szymona (E 149, 7); 1501 szl. Andrzej z N. zastawił rolę, w 3 polach w N., w tym 1 płosę od drogi Nartowej do gościńca szl. Janowi synowi zm. Wydżgi z N. (WT 6, II, 105); 1508-17 szl. Michał Cudo z N. h. Gozdawa (MZH 864); 1509 szl. Piotr Pyrek i szl. Maciej z N. h. Gozdawa (MZH 873, 875); 1511 szl. Małg. żona Józefa z N. h. Gozdawa (MZH 895); 1517 szl. Andrzej s. zm. Zygmunta i szl. Jan Zawranek z N. h. Gozdawa (MZH 941, 944); proces o N. między [Damianem] psęd. a Stan. z? h. Luba (MZH 942); 1521 szl. Jan Zawranek s. zm. Zygmunta z N. z żoną szl. Katarzyną zastawili szl. Maciejowi Wydżdze z N. 2 staje roli w 4 zagonach między miedzami szl. Jadwigi zw. Dworaczkowa i tegoż Macieja od gościńca bodzanowskiego do bagna za tymi stajami (WT 6, 9); ur. Damian z N., psęd. wysz., i c. szl. Małg. wd. po Janie z Rąkcic, żona opatrz. Jana krawca z Nowej Warszawy (WT 10, 17 i 17v); 1522 Damian z N. ustąpił z podsęstwa; s. jego Józef był zastępcą pkom. (WS 179); Piotr Pyrek z N. h. Gozdawa (MZH 972); szl. Michał Cudo z N. zastawił swe cz. w N. i Arciszewie szl. Małgorzacie żonie Józefa z N. (WT 6, 338); tenże Michał zastawił Józefowi z N. płosę w Arciszewie, a Józef zastawił temuż Michałowi 1/2 płosy w Arciszewie (WT 6, 340 i 341); 1525 szl. Kat. wd. po Andrzeju z N. h. Gozdawa (MZH 1001, 1005); Maciej syn zm. Wydżgi z N. (M 41, 81v); 1531: 6 1/2 wł. bezkm. w tym N.-Pyrki 2 wł., inne N. 3 wł., i jeszcze inne 1 1/2 wł. (Pob. 43, 590).

4. 1434 Jan Nobel z Falęcina zamienił na Kąty 1 wł., wójtostwo w N. i 1/3 cz. dochodów z tego wójtostwa ze szl. Więcławem z Kątów (M 3, 139v).

5. 1500 zob. p. 3.

7. 1434-84 (M 335, 2v; M 9, 71; E 13, 107, 108, 116; E 11, 19v, 20).

25 2 km na N od Niździna leżą Perki (poprzednio Pyrki), które jeszcze w XVI w. były częścią N., ale nie są wymienione w ŹD.