ŁĄKA NIŻNA

(1360 Niżna Lanka – kop. z I poł. XV w., 1479 Nyznaląka, 1504 Nyszna Łąka, 1513 Łąka Nyszna, 1596 Niżna), właściwie Niżna Łąka, 8 km NE od Dukli.

1. 1530, 1581 pow. biec. (RP k. 51; ŹD s. 117);

1529, 1596 par. Wietrzno (LR s. 62; WR k. 109).

2. 1470-80 N. L. graniczy z Machnówką (DLb. 3 s. 391); 1529 L. N wsią podgórską → p. 3.

3. Własn. kl. Cyst. w Koprzywnicy. 1360 Kazimierz W. potwierdza przywileje kl. koprz., przenosi wymienione imiennie wsie klasztorne, w tym m.in. N. L., na pr. niem. i zezwala na dalsze lokacje na obszarze tych wsi (MP 1, 258); 1470-80 własn. kl. koprz., w cz. dotyczącej czynszów i danin formularz niewypełniony (DLb. 3 s. 390); 1474 m. Frysztak [pow. pilzn.] i imiennie wymienione wsie [kl. koprz.], m.in. N. L., otrzymują od króla zwolnienie od danin, ciężarów i podwód na 3 lata (MS 1, 1162)1Zwolnienie z dn. 1 IV należy wiązać ze zniszczeniami, jakich doznały objęte nim miejscowości podczas najazdu wojsk węg. na Małopolskę zimą 1474 r; 1529 własn. j.w.; we wsiach podgórskich, m.in. w N. L., kl. koprz. wybiera czynsz (LR s. 383).

1530, 1536 pobór z 1 ł. i młyna o 1 kole dorocznym (RP, k. 51; RP); 1564 własn. j.w., sep owsiana ził. oddawana do zamku w Nowym Mieście Korczynie, żytnia do Biecza. Wieś płaci 4 gr regaliów (LS s. 55).

4. 1479 Apolonia alias Połomka, c. zm. Mikołaja Ścibora [tenut] z Wrocanki [ziemia san.], ż. Ścibora z Błędowej [pow. pilzn.] kwituje br. Scibora, Mikołaja i Stanisława z dóbr ojczystych i macierzystych; taż Połomka zwalnia br. Ścibora ze sprawy o należną jej cz. macierzystą we Wrocance, za którą Ścibor trzyma sołectwo w N. L. (AGZ 16, 1380-1; SHGSan. 3 s. 239); 1500 arbitrzy wydają wyrok w sprawie między Dziersławem [błędnie nazwanym potem Dobiesławem] pasierbem szlach. Małgorzaty a Feliksem, Jakubem, Janem, Mikołajem i Barbarą dziećmi tejże Małgorzaty i zm. Ścibora z Wrocanki o jej oprawę. Strony mają przenieść zapis oprawy z dóbr Wrocanka na sołectwo w N. L., czyniąc stosowny wpis podczas najbliższego wyłożenia ksiąg sądu leńskiego we Frysztaku. Nadto winne dać Małgorzacie dożywotnio 3/4 pola we Wrocance i dwa puste obszary k. wsi, zw. Tłustowskie i Andrzyłowskie; zakład 60 grz. (AGZ 16, 2660; SHGSan. 3 s. 240); 1504 Anna dz. Wrocanki ż. Jana Lubatowskiego zastawia za 40 grz. siostrze Katarzynie z Tyrawy [Tyrawa Wołoska w ziemi san.] ż. Mik. Wróblowskiego swoją cz. we Wrocance oraz połowę swej części karczmy i połowę obszaru (opsar) w N. L. (AGZ 16, 2982; SHGSan. 3 s. 240); 1509 Zygmunt I przyrzeka dać Stan. Wróblowskiemu z → Bieśnika (błędnie de Bonycz) dobra m.in. Łukasza sołtysa z N. L. zagrożone konfiskatą za niestawienie się na wyprawę wojenną (MS 4, 9290 – zp.); 1513 Stan. Rataj woźny biec. zeznaje, że wwiązał Mik. Machowskiego [z Machowa pow. sand.] i Jaworzynki [tj. Jawornika w pow. pilzn.] w sołectwo w N. L. nadane mu przez króla i zawiadomił Łukasza [poprzedniego sołtysa] o ustanowieniu przez star. biec. zakładu; gdy Machowski zwołał mieszkańców N. L., pytając, kto jest ich sołtysem, ci odrzekli, że od 20 lat nikt inny, jak Łukasz; Łukasz zostaje zasądzony na zapłacenie Machowskiemu 60 grz. zakładu, gdyż pobierał od kmieci w N. L. przysługujący Machowskimu czynsz należny sołtysowi, nadto przemocą zabrał płody rolne z łanów sołtysich oraz czynsz z młyna i karczmy w N. L.; Mik. Odnowski star. biec. ustanawia zakład 120 grz. w sprawie sołectwa w N. L. (GB 5 s. 49, 51-2).

5. 1470-80 dzies. pień. z każdego łanu po 6 szer. gr pras. lub 8 gr posp. pobiera kl. koprz. (DLb. 3 s. 390); 1529 pleban w Wietrznie wybiera w N. L. stułowe wart. 18 gr (LR s. 383); 1596 sery chrzestne od każdego kmiecia z N. plebanowi w Wietrznie (WR k. 109).

Uw. Wzm. w XV-wiecznym transumpcie dok. Bolesława Wstydliwego z 1277 r. (MP 1, 93) o N. L. jako własn. kl. koprz. z nadania Pakosława jest interpolacją w or. dokumentu N. L. nie występuje → por. Kopytowa uw. Nie ma także wzm. o N. L. w dok. konfirmacyjnych dla kl. koprz. legata Filipa z 1279 r. i księcia Leszka Cz. z 1284 r. (MP 2, 485; 1, 103). Tereny późniejszej N. L. mogły jednak należeć w tym czasie do klasztoru – częścią jego uposażenia z fundacji komesa Mik. Bogorii w 1185 r. było sąsiadujące z N. L. od S i leżące w górze rz. Jasiołki Wietrzno, a nazwa N. L. nasuwa przypuszczenie o powstaniu wsi w wyniku osadnictwa posuwającego się z biegiem rzeki (Z. Kozłowka-Budkowa, S. Szczur, Dzieje opactwa cystersów w Koprzywnicy do końca XIV w., NP 60, 1983, s. 60). Ograniczającą N. L. od N Machnówkę kl. koprz. włączył do swych dóbr w 1388 r. lub niedługo wcześniej (MP 4, 997), czyli gdy jest już poświadczone istnienie N. L.

1 Zwolnienie z dn. 1 IV należy wiązać ze zniszczeniami, jakich doznały objęte nim miejscowości podczas najazdu wojsk węg. na Małopolskę zimą 1474 r.