(1383 Medzina, Miedzbna - DP 1, 17; ZDM 4, 1066; 1425 Myeczwna, Miedzwna - ZDM 7, 1988; DP 2, 453; 1445 Miedzno - ZDM 8, 2499; 1448 Myedzwno - Mp. 4, 1506; 1476 Myedzwo - Spominki → p. 2; 1529 Myedzina - Wypisy 1526-1529, 307; 1531 Myedzwna, Myedzwnya - Wypisy 1530-1533, 591, 674; 1519 Myeczwno - Ep. 6 k. 209r, 1540 Myedzyna, Myedzinia - Ep. 18 k. 314r, 363r) 4 km na NE od Kłobucka.

1. 1383 ziemia krzepicka (ZDM 4, 1066); 1425 dystr. kłobucki (DP 2, 453); 1489, 1530, 1564, 1581 pow. lel. (RP k. 60; k. 132r; s. 259-60; ŹD s. 81); [1364-1425] par. Kłobuck, 1425, 1470-80, 1598 par. własna (DP 2, 453; OK 61 s. 516-7; DLb. 2 s. 212-3; WR k. 348); 1470-80, 1527, 1598 dek. Lelów (DLb. 2 s. 212-3; AMetr., Liber retaxationum, k. 107v; WR k. 348).

2. 1364, 1425, 1564 rz. Nokcza, Nogcza [dziś Biała Oksza] (ZDM 1, 113 wzm.; DP 2, 453; ASK LVI, K. 1 k. 22v); 1425 sadzawka nad rz. Noczą i sadzawka po wschodniej stronie wsi M. (DP 2, 453); 1445 granica między M. i Mokrą → Bełdne p. 2 (ZDM 8, 2499); 1448, 1479 na granicy wsi M. i Zagórza łąka zw. Siennów, Siemniów → Kłobuck p. 5aa (Mp. 4, 1506; AJG rps 106 k. 5-6; rps 133 k. 14v; Mp. 5 O 154); 1476 doktor Kopalat [nadpisane] Kościółek wydzierżawia za ½ grz. od kl. kłobuckiego cło w M. i Ostrowach¹Cło to było wówczas częścią cła kłobuckiego do Ś. Marcina [11 XI] 1477, lecz bez prawa pobierania cła od wołów pędzonych do Kłobucka lub z Kłobucka, a tylko od tych wołów, które są pędzone do Częstochowy lub Mstowa przez ww. wsie (Spominki klasztoru kłobuckiego, wyd. Z. Perzanowski, „Rocznik Muzeum Okręgowego w Częstochowie”, Historia, z. 1, 1985, nr 78); 1598 grunt pleb. pod borem, pole pleb. Stare Miedzwno [dziś cz. wsi M. położona na N od zabudowań wsi M. zwie się Stare Miedzno - UN 203 s. 10; Mapa Obrębów], pole pleb. na Górkach, pole pleb. na Izbiskach [dziś osobna wieś Izbiska na NW od wsi M. - UN 203 s. 10; Mapa Obrębów], staw pleb. (WR k. 348).

3. Własn. król. w stwie niegrodowym krzep. 3a. Sprawy własnościowe. 1470-80 wieś M. własn. król. (DLb. 2 s. 212); 1489 M. należy do zamku [stwa] krzep. (RP k. 133r); 1532, 1564 M. wsią król. w stwie krzep. (ASK LVI, K. 1 k. 22 v; LK 2 s. 20); 1552 → p. 4.

3c. Areał, karczma, młyny, pobór. 1364 karczma, młyn → p. 4; 1470-80 we wsi M. 44 ł. kmiec., 4 sołectwa z własnymi łanami., 1 karczma z rolami, rola pleb. (DLb. 2 s. 212); 1530 w M. pobór z 19 ł., karczmy i młyna dorocznego o 1 kole (RP k. 60); 1532 w M. 26 ł. kmiec., z których płacony jest czynsz po 28 gr, stacja po 2 gr, 12 gr wicnego łącznie; wójtostwo, 2 karczmy, 1 zagr., barcie (ASK LVI, K. 1 k. 22v); 1564 w M. pobór z 19 ł., z 1 karczmy dorocznej, młyna dorocznego o 1 kole i od 1 komornika (RP s. 259-60); w M. 33 półł. kmiece po 14 zagonów, z których płacony jest czynsz po 1 fl., oddawany sep po 4 ćw., dawane po 6 kogutów, po 20 jaj; 15 kmieci płaci ze swych barci miodowe po 16 gr; 3 zagr. - jeden płaci 20 gr, drugi 17 gr, trzeci wolny od opłat; 1 ł. po śmierci kmiecia opust.; 2 karczmy - z jednej karczmarz z tytułu wyszynku płaci 3 fl., z drugiej karczmarz płaci 2 fl. 24 gr; młyn na rz. Nokczy o 1 kole walnym, z którego młynarz płaci z tytułu dzierż. 3 fl. 24 gr i wykarmia 1 wieprza; kmiecie płacą 12 gr wicnego, 36 gr polnego, a sołtys płaci 12 gr obiednego i 12 gr wicnego (LK 2 s. 20).

4. 1364 Kazimierz W. osadza na pr. niem. wieś [M.] Sołtys otrzymuje 4 wolne ł., 2 ogrody, barcie, prawo do założenia wolnej karczmy i młyna na rz. Nokczy [dziś Biała Oksza], trzeci denar z opłat sąd., jest poddany jurysdykcji króla i ma obowiązek obsyłania konno wyprawy wojennej. Kmiecie posiadający barcie oddają corocznie z każdego łanu garniec miodu, a pozostali płacą na ś. Marcina [11 XI] 6 sk. (ZDM 1, 113 wzm.; LK 1659-1664, cz. 1, s. 35); 1383 Jan Karcz sołtys z M. (DP 1, 17 or.; ZDM 4, 1066 kop.); Władysław Opol. poleca Janowi sołtysowi z M. i Marcinowi Podsescho z M. lokowanie na pr. niem. wsi → Ostrowy nad rz. Nogczą. Każdy z sołtysów zostaje zobowiązany do obsyłania wyprawy wojennej na dobrym koniu z kuszą zwyczajem innych sołtysów ziemi krzepickiej (ZDM 4, 1066 kop.); 1453 Kazimierz Jag. potwierdza dok. Kazimierza W. z 1364 r. dla sołectwa wsi M. (LK 1659-1664, cz. 1 s. 35); 1470-80 4 sołectwa z własnymi łanami w M. (DLb. 2 s. 212); 1509 kmiecie M. i Ostrowów mają okazać przyw. lokacyjny (fundacionis) [z 1364] (OK 26 s. 148); 1519 Wojc. Miłosz sołtys w M. → p. 5; 1532 wójtostwo w M. (ASK LVI, K. 1 k. 22 v); 1552 Zygmunt August daje w dożywocie Jakubowi i Wojc. Miedźwieńskim sołectwo w M. (MS 5, 5594); 1564 sołtys w M. (LK 2 s. 20).

5. 1425 Władysław Jag. za zgodą Zbigniewa Oleśnickiego bpa krak. uposaża nowo erygowany kościół par. pod wezw. Ś. Katarzyny we wsi król. M. w dystr. kłobuckim, wyłączony z parafii Kłobuck za zgodą miejscowego plebana. Pleban otrzymuje 2 wolne łany, wolną karczmę z prawem sprzedaży miodu, wina i mięsa, ogrody, 2 sadzawki - jedną na rz. Noczy, drugą po wschodniej stronie wsi, 1 kmiecia król. z łąkami i barciami, uzyskuje od każdego kmiecia z M. miarę żyta i owsa, po 4 den. co kwartał²W DP 2 błędny odczyt „per quantum denariis” zamiast „per quatuor denarios”, a od sołtysa po 2 miary żyta i owsa, ma posiadać dzies. snop. z ról folw. i pustek wziętych pod uprawę. Do par. M. zostaje przyłączona wieś Ostrowy również leżąca w dystr. kłobuckim. Kmiecie z tej wsi mają dawać plebanowi z M. po pół miary żyta i owsa, a sołtys z Ostrowów po 2 miary żyta i owsa na dzień ś. Marcina [11 XI] (ZDM 7, 1988; DP 2, 453; OK 61 s. 516-7); 1448 pleban kościoła w M. składa świętop. plebanowi w Kłobucku (Mp. 4, 1506; AJG rps 106 k. 5-6); 1470-80 w M. drew. kościół par. pod wezw. Ś. Katarzyny³Kościół ten spalił się w 1856 r. (SG t. 6, s. 335); dzies. z 44 ł. kmiec., 4 ł. sołeckich i ról karczemnych w M. dla bpa krak.; meszne z wsi Ostrowy po 2 korce żyta i tyleż owsa dla plebana w M. Do par. w M., wydzielonej z par. Kłobuck, należy M. i Ostrowy (DLb. 2 s. 212-3; 3 s. 164); 1509-18 Jan alias Stanisław pleb. w M. (OK 26 s. 68, 78, 80, 87, 93, 95, 122, 131, 148-9, 162; Ep. 6 k. 173v); 1509 Stanisław [pleb.] z M. pozywa o meszne z ról opust. Wojc. Miłosza, Wawrzyńca Suchana i Jakuba Cudnika z wsi M. i Ostrowy. W sprawie ról opust. ma się wypowiedzieć star. krzepicki Stan. Dobkowic [Kurozwęcki] (OK 26 s. 68, 93); pełnomocnik Walenty pleb. z Kazimierzy Wielkiej powołuje na świadków Jana z Pałecznicy wikarego i Macieja ongiś plebana w M. (OK 26 s. 70); 24 VI ugoda pomiędzy Stanisławem pleb. w M. a Stanisławem z Nowego Sącza komendarzem w M., na mocy której komendarzem zostaje na rok od dnia Ś. Jana. Będzie pobierał połowę dochodów plebana, a połowę przekaże plebanowi (OK 26 s. 95); 1518 Stanisław pleb. w M. rezygnuje na ręce biskupa z kościoła w M. (Ep. 6 k. 173v); 1519 Jakub z Sierpca [Mazowsze] mgr sztuk, pleb. w M. występuje przeciwko Wojc. Miłoszowi sołtysowi z M., który na świętej ziemi plebańskiej (in terre plebanalis et sanctuary) wybudował karczmę na szkodę jego kościoła. Sołtys twierdzi, że zbudował ją w miejscu wskazanym przez plebana (Ep. 6 k. 209r); 1527 dochód z M. w wysokości do 1 wiard. (AMetr., Liber retaxationum, k. 107v); 1527-44 Grzegorz Dąbrowski ze Żnina pleb. w M. (Wypisy 1526-1529, 115, 307; Wypisy 1530-1534, 591-2, 595, 668, 674, 700, 702, 706; DP 2, 453⁴Wydawca dokumentów paulińskich J. Zbudniewek, błędnie wymienia Suśnię w ziemi wieluńskiej, jako miejsce pochodzenia Grzegorza; Ep. 18 k. 142v, 314r, 363r; OK 74 s. 557-8); 1534 Grzegorz Dąbrowski ze Żnina pleb. w M. przedkłada do ingrosowania dok. erekcyjny kościoła w M. z 1425 r. (DP 2, 453); 1540 tenże pleban występuje o 45 fl. według cyrografu po zm. biskupie kamienieckim (Ep. 18 k. 363r); 1545 Grzegorz Dąbrowski ze Żnina prep. w kol. Ś. Anny w Krakowie i pleb. kościoła w M. wydzierżawia od Bożego Narodzenia na 9 lat Janowi Pawłowskiemu dziesięciny snop. przynależne do kościoła w M. wraz z rolami, łąkami i gospodarstwem plebana w M. Pawłowski zapłaci w pierwszym roku dzierżawy za rok 1545 15 grz. - na „dominica Letare” 4½ grz., a pozostałe na ś. Stanisława w maju. W następnych latach będzie płacił po 16 grz. - na Wielkanoc 8 grz. i na ś. Marcina 8 grz. Tenże Pawłowski będzie utrzymywał wikarego, będzie naprawiał ogrodzenie wokół gospodarstwa plebańskiego, a także zniszczone dachy. Jeśli będzie wizytacja, da utrzymanie wizytującemu. Zakład 50 fl. (OK 74 s. 557-8); 1598 w M. kościół par. pod wezw. Ś. Katarzyny. Do par. należy M. i Ostrowy. Pleban posiada pola między M. i Łobodnem, pod Ostrowami, pod Mokrą, kawałek gruntu pod borem, pole po karczunku zw. Stare Miedzwno, pole na Górkach, pole na Izbiskach, plebanię z 2 ogrodami, sadem i stawem. Dom nauczyciela z ogródkiem (WR k. 348).

6. 1598 mieszkańcy M., Rębielic i Łobodna wyrządzili szkody folwarkowi w Mokrej kl. kłobuckiego (WR k. 349v-51).

Uw. Warto zwrócić uwagę na istnienie równolegle w diec. krak. wsi parafialnej Miedźna w dekanacie Pszczyna, z której w latach 1529-1539 pisze się pleb. Wojciech z Pszczyny. W 1539 r. tenże zrezygnował z kościoła w Miedźnie na Śląsku. Na jego miejsce Jan Thurzi patron i kolator kościoła prezentował Macieja z Zatora (LR s. 10, 69; Ep. 18 k. 27r).

Wiele informacji do późniejszych dziejów M. w ziemi krak. zawiera LK 1659-1664 - s. wg ind., LK 1789 - s. wg ind. SG t. 6, s. 335 oraz książka: Kłobuck. Dzieje miasta i gminy (do roku 1939), pod red. F. Kiryka, zawierająca rozprawy: W. A. Nowaka, J. Laberscheka, A. Wasiaka, Cz. Michalskiego i F. Sobalskiego, Kr. 1998, s. 12-3, 18, 24, 26, 29-31, 43, 46, 103, 107, 143-4, 151-2, 157, 181, 193, 198, 200, 211, 223-5, 288, 290, 299, 305-7, 318, 322-3, 347, 349, 353, 369, 371-3, 376, 402, a także książka: Powiat lelowski 1392-1792, oprac. A. Białowąs, M. Nowak. M. Skrzypczyk, Lelów 2005, s. 42-3. W 1619 roku dokonano rozgraniczenia między dobrami M., Mokra i Rębielice (BCzart., rps 2930, s. 576-594).