1388 or. Strzeszino magna (Lek. 1 nr 392), 1389 Streszino (Lek. 1 nr 609), 1391 Strzesszino (WR 1 nr 88), 1393 Strzeszino, Stzeszino, Strzessno, Strzeszin, Strzessin, Strzessino (Lek. 1 nr 1388, 1418, 1512, 1524, 1541, 1568), 1395 Stresino (Lek. 1 nr 2043), 1396 Czressino! (Lek. 1 nr 2090), 1397 Stresino magnum (Lek. 1 nr 2507), 1400 Stressino! (KP nr 11), 1400 Stressmnino! (KP nr 216), 1405 Strzeszini (KP nr 2268), 1406 Stroszino (KP nr 2733), 1416 Streszchino (SBP s. 94 nr 241), 1418 Scrzesino! (WR 1 nr 945), 1423 kop. 1488-92 Strzeschyno Maior (LBP 37), 1438 Streschyno, Streschino (WR 1 nr 1624), 1463 Strzeschyno, Scrzeszewo! (PG 6, 108v), 1469 Maior Strzeszino (PZ 18, 204v), 1481 Strzeszyno (PG 9, 130v), 1490 Strzesino (PZ 21 k. 190, 196v), 1508 Strzezino Maior (ASK I 3, 27), 1510 Strzesschino (LBP 82), ok. 7,5 km na NW od Starego Rynku w Poznaniu, obecnie w granicach miasta, w okolicy skrzyżowania dzisiejszych ulic Biskupińskiej i Krajanieckiej.

1. 1388 S.m. w opolu →Chojnica (Lek. 1 nr 392).

1462 n. pow. pozn. (PG 6, 143); 1397 par. własna (Lek. 1 nr 2507), 1510, 1581 par. Ś. Wojciech pod Poznaniem (LBP 37; ŹD 43; Now. 2, 355).

2. 1335, 1551, 1606-10, 1752 jeziora w S. →Strzeszyńskie Jeziora.

1405-06 spór o rozgraniczenie S. Jakusza Prusieckiego od wsi Krzyżewniki komandora domu joan. pozn.; 1405 sąd poleca zwołanie opola (KP nr 2268); 1405-06 cd. sporu (KP nr 2423, 2487, 2487, 2713, 2733).

1405 młynarz Grzegorz Papież →p. 3.

1406 Borysław Siekierka z S. toczy proces z Dobrogostem Złotnickim [też Dobieszewskim z Dobieszewa k. Kcyni] o rozgraniczenie S. od Złotnik; sąd nakazuje zwołanie opola (KP nr 2553, 2752).

1536 młyn →p. 3: Jakub i Wojciech.

1551 Wojc. Sadowski pozywa Andrzeja Węgorzewskiego komandora domu joan. pozn. o rozgraniczenie opust. i przyległej do Krzyżewnik wsi →Rangoczino (nal. do komandora) od wsi S. (nal. do Sadowskiego); gran. ta od niepamiętnych czasów oznaczona jest metalowymi znakami i biegnie od kopca narożnego nad jeziorem w Drogocinie [→Strzeszyńskie Jeziora], dzielącego Drogocin, S. i Rangoczino, aż do kolejnego kopca narożnego dzielącego S., Rangoczino i Krzyżewniki (PZ 32, 117v).

1563, młyn o 1 kole, 1568 rozgraniczenie S. z Sytkowem i Gonięcinem →p. 3.

1751-52 rozgraniczenie S. i Strzeszynka od wsi komandora joan. Suchy Las, Krzyżowniki, Psarskie, Rangoczino i Kanclerzewice oraz Złotnik, Sytkowa i wsi król. Gonięcin (PG 1060 k. 97, 489v-493v).

3. Własn. szlach. 1386-1411 Borysław Siekierka z S., Strzeszynka i Siekierek Wielkich, burgr. pozn. 1386, 1394, wicechor. pozn. 1396, 1400-11, wicepodsędek kośc. i pozn. 1398-1400 (Lek. 1 nr 87 – tu senior castri, nr 1837, 2264; KP nr 1440, 1441; WR 1 nr 639, 642, 716, 770, 798, 815; GUrz. nr C 810, 1008, 1052); 1390 tenże asesor sąd. (Lek. 1 nr 856); 1391 tenże śwd. (WR 1 nr 88); 1393 tenże [w sporze] ze swymi bratankami (Lek. 1 nr 1388); 1393 tenże wygrywa proces z Mikołajem z Siekierek Małych o 10 grz. kary (Lek. 1 nr 1512, 1541, 1568); 1393 temuż i [Siechnie] Przezprawowej płaci kary sąd. Mik. Siekierka z →Siekierek Wielkich (Lek. 1 nr 1517, 1528); 1393 tenże wygrywa proces ze wspomn. Mikołajem z Siekierek o 10 grz. szkody, ponieważ Borysław zajął jego dziedzinę (Lek. 1 nr 1524); 1393 tenże wraz z Wszegniewem Sadowskim toczą proces z Janem Daszewskim o bydło (Lek. 1 nr 1418); 1395-96 tenże brat Sieciesława →niżej; 1398 tenże ze →Strzeszynka; 1399 tenże w sporze z Piotrem z Siekierek Wielkich (Lek. 1 nr 3020); 1400 tenże w sporze z Tomisławem Niegolewskim (KP nr 283); 1400 tenże Siekierka odpiera roszczenia Jakusza Jada [z Baranowa] do 20 grz. za to, że tenże Borysław [jako wicepodsędek?] źle osądził Jakusza (KP nr 84); 1400-01 tenże w sporach ze wspomn. Jakuszem Jadem z Baranowa o 3 1/2 grz. i 3 grz. kary (KP nr 86, 706); 1400 tenże z Siekierek Wielkich w sporze z Pietraszem Czapurskim o to, że tenże Borysław nakazał ciążyć [zająć nieruchomości] Pietrasza za długi u mieszcz. pozn. Neka (KP nr 240); 1400-03 tenże z Siekierek Wielkich i S. wraz z Pietraszem z Nagradowic, Witem z Lubowa i Wojciechem z Góry [k. Stęszewa] pozwani przez Święszka z Dziadkowa i Dobrojewa: 1400 o dokonanie gwałtem ciążenia [zajęcia] bydła (KP nr 172, 403), 1401-03 cd. procesu tegoż Siekierki ze Święszkiem o 4 woły (KP nr 682, 790, 1248); 1401 tenże wygrywa proces z kaszt. starogr. Mikołajem [z Bytynia], który pozwał tegoż Borysława o niesprawiedliwe osądzenie i 24 grz. (KP nr 619); 1402 tenże w sporze z Taczaliną o porękę za posag (KP nr 967); 1403 tenże ręczy za Andrzeja Nowowiejskiego [z Nowej Wsi k. Poznania] (KP nr 1198); 1403 tenże ma oznajmić, czy wyznaczył termin sądu polubownego w sporze między Dobką z Nowej Wsi [k. Poznania] a Wichną Nowosilską (KP nr 1336); 1403 tenże poręcza sądowi, że Mikosz Rościęgniewski [z Roszczek k. Buku] przeprosi burgrabiego [pozn.] (KP nr 1304); 1403 tenże wraz z wd. po Macieju krawcu pozn. toczy proces z Wawrz. Będlewskim (KP nr 1557, 1589); 1404 tenże wygrywa proces ze wspomn. Będlewskim; sąd nakazuje ciążyć [zająć] dobra Będlewskiego na sumę 6 gz. (KP nr 1739); 1404 tenże wygrywa proces ze wspomn Wawrz. Łódzkim [Będlewskim] o zniewagę (KP nr 1875, 1876, 1912, 1913; WR 1 nr 570); 1404 tenże toczy proces z Mac. Ptaszkowskim o porękę (KP nr 2012); 1405-10 [tenże?] Siekierka z S., Strzeszyński, śwd. (WR 1 nr 608, 631, 634, 675, 770, 776); 1406 tenże →p. 2; 1408 tenże toczy proces z synem [zm.?] Drogosława sołtysa w S. o porękę za długi żydowskie (WR 1 nr 637).

1389 wieś S. wymieniona w procesie Andrzeja Gryżyńskiego z Wierzbiętą ze Smogulca o 50 grz. (Lek. 1 nr 609 – zapiska uszkodzona).

1395-96 Sieciesław¹W zapisce Lek. 1 nr 2043, użyto żeńskiej formy imienia: Sieciesława, co uznajemy za pomyłkę pisarza (→Siekierki, przyp. 6) z S. i Siekierek toczy proces z Malą z Golęczewa; Mala poręczył, że Sieciesław da swemu bratu Borysławowi 1/4 S. (Lek. 1 nr 2043, 2090²Zapiska ta została w naszym słowniku błędnie odniesiona do hasła →Krzesiny, 2180); 1396 tenże śwd. (WR 1 nr 211).

1400-34 Zbylut³Łatwy do pomylenia ze Zbylutem występującym w l. 1400-03 w →Strzeżminie z S. i →Strzeszynka syn Borysława⁴W 1391 jednym ze świadków Gosława z Golęczewa był Zbylut syn Borysława Siekierki (WR 1 nr 120; też →Siekierki Wielkie, przyp. 10), ojciec Dziersława (WR 1 nr 564, 608, 945, 1033, 1047): 1411 tenże wraz z Paszkiem (Pawłem) z S. w sporze z Pietraszem Wojnowskim (PZ 3, 144); 1420 tenże wraz z Pawłem i Dziersławem z S.⁵KR 5, 4, na podstawie tej zapiski uznał, że Zbylut, Paweł i Dziersław pochodzili ze Strzeszynka toczą proces z Jurą i Wincentym ze Złotnik (PZ 6, 33); 1425 tenże ze →Strzeszynka; 1434 tenże w sporze z Janem z S.; Zbyluta zastępuje w sądzie jego syn Dziersław⁶KR 2, 152 i KR 3, 109, na podstawie tej zapiski podaje, że Zbylut był synem Borysława, czego cytowane źródło nie potwierdza (PZ 12, 171v).

1405-06 Jakusz (Jakubek) Prusiecki →p. 2.

1411-20 Paszek (Paweł) z S. →wyżej: Zbylut.

1419-38 Dziersław Strzeszyński, Skrzesiński! [z S.], też ze →Strzeszynka [tam w l. 1427-43], syn Zbyluta (WR 1 nr 974, 1263, 1624): 1420 tenże →wyżej: Zbylut; 1424 tenże wraz z Janem Mleczką [ze Zborowa?] toczy proces z Maciejem z Witkowic [k. Szamotuł] (PZ 7, 140); 1434 tenże syn Zbyluta →wyżej.

1424 Maciej z S. i Smogulca z bratem Wierzbiętą dają Stan. Słapowi z Palędzia 3 grz. za sołectwo w Smogulcu (PZ 7, 208); 1469 tenże Maciej z M.S. toczy proces z Janem, Tomaszem, Mikołajem, Wojciechem i Mroczkiem braćmi niedz. z →Rokietnicy i →Strzeszynka [ss. Mroczka Rokitnickiego] (PZ 18, 204v); 1479 Wierzbięta [z S.] wspomn. jako zm. →niżej.

1438 Mikołaj z S. śwd. (WR 1 nr 1624).

1462-79 Jan, 1462-63 Marcin, 1462-90 Sędziwój i 1462-76 Maciej, bracia z →Sadów, Nowego Dworu i S.: 1462 ciż Jan, Marcin i Sędziwój dają swemu [przyrodniemu] bratu temuż Maciejowi 10 grz. czynszu z Sadów, Nowego Dworu i S. (PG 6, 143); 1463 ciż Jan, Marcin i Sędziwój otrzymują od tegoż brata Macieja części Sadów i S. oraz zapisują mu [na tych dobrach?] 3 grz. czynszu (PG 6, 108v); 1470 [ciż Jan, Marcin i Sędziwój?] dziedzice M.S. pozwani przed sąd star., bo nie zapłacili wiardunków król. (PZ 57, 91); 1476 ciż Sędziwój i Jan bracia niedz. z Sadów sprzedają swemu bratu przyrodniemu temuż Mac. Sadowskiemu 7 grz. czynszu z Sadów i S. za 70 grz. (PG 9, 55v); 1479 tenże Jan daje temuż Sędziwojowi całe wsie S. i Nowy Dwór, a otrzymuje w zamian od Sędziwoja wieś Sady (PG 9, 109); 1479 tenże Sędziwój Sadowski z S. w sporze z Klemensem [Skoraczewskim] komandorem joan. pozn.; wspomn. ugoda w sprawie pastwisk w Krzyżewnikach i Suchym Lesie, jaką zawarł Wierzbięta ze Smogulca, przodek zm. Wincentego, ojca tegoż Sędziwoja, ze zm. komandorem Jakubem (PZ 20, 78); 1490 tenże Sędziwój z M.S. w sporze z Chwałem Chybskim zastępuje w sądzie swych poddanych [imiona →niżej] (PZ 21, 190, 196v).

1492 Elżbieta c. zm. Mik. Strzeszyńskiego⁷Z pewnością różny od żyjącego jeszcze w tym czasie Mik. Pakszyńskiego; mąż Michał Wielżyński zapisuje jej po 25 grz. posagu i wiana na 1/2 Wielżyna (PG 10, 166v).

1492-1508 Sędziwój Sadowski z →Sadów [→tamże, p. 3G], Kiekrza, Starzyn, Rudowa i S.: 1492 tenże zapisuje swym siostrom, pannom Annie i Agnieszce, po 5 grz. czynszu na dobrach Sady, S., Starzyny i Kiekrz (PG 10, 169v); 1503 tenże sprzedaje z zastrz. pr. wykupu Janowi z Ocieszyna altaryście altarii ŚŚ. Macieja i Jana Ap. oraz Erazma i Katarzyny w kościele [par.?] w Śremie 6 grz. i 16 wiard. czynszu na dobrach Starzyny, 1/2 Kiekrza z jeziorem oraz całej wsi S. za 100 grz. (PG 12, 282v-283); 1508 tegoż kwituje jego siostra Agnieszka Sadowska z 5 grz. z tytułu dzierżawy jej dóbr po rodzicach w Starzynach, Kiekrzu i S. (PG 65, 300v).

1530-58 Jakub i 1530-51 Wojc. Sadowscy [ss. Sędziwoja, →Sady, p. 3G]: 1530 tenże Jakub zapisuje swej ż. Katarzynie, c. Jana Prusieckiego, po 600 zł posagu i wiana na 1/2 dóbr Sady, Kiekrz, Starzyny i S., które ma w działach z tymże Wojciechem (PG 16, 384); 1536 ciż bracia niedz. sprzedają z zastrz. pr. wykupu Błażejowi Karulowi kustoszowi koleg. w Szamotułach 8 grz. czynszu na wsi S. i mł. wodnym tamże za 130 grz. (PG 17, 16v); 1536 ciż sprzedają z zastrz. pr. wykupu mansjonarzom w Szamotułach czynsz 2 kóp gr za 40 grz. (PG 17, 17); 1539 tenże Wojciech zapisuje swej ż. Barbarze, c. Andrzeja Sobockiego, po 900 zł posagu i wiana na 1/2 dóbr, jakie ma w działach z bratem, tymże Jakubem w Sadach, S.M., Kiekrzu, Starzynach i Złotnikach (PG 17, 252v); 1443 tenże Jakub sprzedaje temuż Wojciechowi swoją cz. S. za 500 grz. (PG 18, 9); 1551 tenże Wojciech →p. 2; 1558 tenże Jakub wydzierżawia swemu zięciowi Januszowi Przecławskiemu [z →Przecławia] wsie Kiekrz i S. za 600 zł [rocznie?] (PG 102, 251).

1568-79 Jan, 1568-81 Łukasz, 1568-79 Baltazar i 1568-79 Wojc. Sadowscy: 1568 ciż pozywają wdę pozn. Łukasza Górkę o rozgraniczenie ich wsi S. od wsi będących tenutą Górki Gonięcina i Sytkowa opust. (PZ 35, 464-464v); 1575 tenże Jan daje swemu bratu Łukaszowi cz. wsi S. i dworu tamże, a tenże Łukasz zapisuje swej ż. Małgorzacie c. Jana Chłądowskiego [z Chłądowa w pow. gnieźn.?] po 1500 zł posagu i wiana na 1/2 S. (PG 21, 604v-605); 1576 tenże Jan sprzedaje z zastrz. pr. wykupu temuż Łukaszowi cz. S. za 100 zł (PG 21, 625); 1576 tenże Jan sprzedaje temuż Łukaszowi części S. i Złotniki za 2000 zł (PG 21, 693v); 1579 ciż wykupują czynsze ciążące na Sadach i S. na rzecz kapituły (PG 135, 82); 1577, 1581 tenże Łukasz →niżej; 1580 tegoż Łukasza ż. Małg. Chłądowska (PG 137, 681).

1423 (kop. 1488-92) w S. 12 ł. os. →p. 5; 1508 pobór od 5 ł. (ASK I 3, 27); 1509 pobór od 5 ł., 3 gr od karczmy (ASK I 3, 69); 1563 pobór od 7 ł., 1 karczmy dor., od młyna korzecznika o 1 kole (ASK I 5, 241); 1577 pobór z S. Łukasza Sadowskiego (ASK I 5, 731), 1581 pobór z S. Łukasza Sadowskiego od 4 ł., 2 zagr. (ŹD 43).

1402 Trzebosz z S. (KP nr 866); 1405 Grzegorz Papież młynarz z S., Drogosław sołtys z S. świadkowie kmiecia Wawrzyńca z Krzyżewnik (WR 1 nr 763); 1490 Pabian [kmieć z S.?], Jan kmieć z M.S. (PZ 21 k. 190, 196v); 1507 panna Katarzyna z S. toczy proces z prac. Mikołajem sołtysem z Chludowa o uznanie małżeństwa: Dorota matka wspomn. Katarzyny zeznaje, że tego roku w poniedziałek przed dniem Zesłania Ducha Ś. [23 V] tenże Mikołaj pojął jej c. za żonę, mówiąc: „ja Mikołaj biorę cię za żonę moją i obiecuję ci służyć do śmierci”, i podobnie ona: „także ja Katarzyna biorę cię za męża mego”; Dorota prosi o zatwierdzenie przez oficjała tego małżeństwa i przymuszenie Mikołaja do potwierdzenia związku w kościele; Mikołaj zaprzecza tym zeznaniom; Katarzyna przedstawia świadków: Michał kmieć z S. lat ok. 40, potwierdza te zeznania i dodaje, że ślub odbył się w jego domu, a pytania Mikołajowi i Katarzynie zadawał prac. M[ikołaj] Marzanthka kmieć z Chludowa, po zakończeniu ceremonii małżonkowie wymienili między sobą wianki; drugi śwd. Wawrz. Golan kmieć z S., lat ok. 20, także potwierdza te zeznania [wg jego zeznań ceremonii miał przewodniczyć kmieć Stan. Marzanthka]; oficjał uznaje małżeństwo za ważne i nakazuje potwierdzić je w kościele (ACC 84 k. 91, 93v, 94v; AAP, Sententiae II 186v; DepTest. IV 30v).

4. 1405 sołtys Drogosław →p. 3; 1408 tegoż [zm.?] syn →p. 3: Borysław; 1416 Adamowi sołtysowi w S. winien jest Mac. Mewrer [mieszcz. pozn.] 19 grz. (SBP s. 94 nr 241).

5. 1395 preb. kanonicka fundi „Strzeszyn” określona jako dostatecznie uposażona, wymieniona w niezrealizowanym projekcie reorganizacji prebend w kapitule kat. pozn. (BulPol. 3 nr 422).

1397 pleb. w S.m. [brak imienia] (Lek. 1 nr 2507).

1423 (kop. 1488-92) dzies. snopowe i wiardunkowe z 12 ł. os. w S. należą do prebendy kanonickiej fundi „Rokietnica” w kapitule kat. pozn. (LBP 37); 1510 wiard. dzies. z S. [w] par. Ś. Wojciecha należą do preb. kanonickiej fundi „Rokietnica” w kap. kat. pozn. (LBP 37; LutKap 209).

8. W S. i →Strzeszynku liczne ślady osadnictwa wczśr. (Hensel 5, 242-245; Kaczmarek 1/2, 275-286).

Uwaga: Podaną przez Now. 2, 355, wg LBP 82, informację o tym, że wieś S. należała do par. w Kiekrzu, odnieść należy do →Strzeszynka. Wskazują na to dane z rejestrów poborowych, wg których Strzeszynek był wsią opust. (tzn. bez osadzonych kmieci), co odpowiada wiadomościom z LBP 82.