SUŁOWO

1357 or. Sulovo (Wp. 3 nr 1354), 1398 Sulowo (Lek. 1 nr 2600), 1429 Schulowo (PZ 13, 151), 1436 Szulowo, 1539 Szolowo (VG 550), 1563 Sullowo (ASK I 5, 234), 1577 Halowo! (ASK I 5, 711), wieś obecnie nie istnieje, leżała między Siekierkami Wielkimi a Czerlejnem (→Czerlenino), prawdop. ok. 3-4 km na SW od Kostrzyna; jej obszar został włączony do wsi Siekierki Wielkie.

1. 1552 n. pow. pozn. (MS 5 nr 5495); 1510 n. par. Siekierki Wielkie (LBP 68).

2. 1435 woźny zeznaje, że rozgraniczono S., będące w posiadaniu Jaśka [z Czechla] dziekanam kapituły kat. gnieźn., z wsiami Tomaszewice i Siekierki Małe nal. do Mik. Białka Siekierzeckiego i [jego bratanka] Wojciecha; granicę wyznaczają kopce oraz struga (samica; PZ 13, 107v); 1436 woźny zeznaje, że rozgraniczył kopcami S. Jaśka dziekana gnieźn. i Wydzierzewice nal. do szl. Jana, Marcina i Trojana (PZ 13, 151).

1534 kmiecie z S. proszą o zezwolenie na przywiezienie pni dębowych (robora) do budowy z borów nal. do wsi Jezierce [pow. gnieźn., k. Pobiedzisk, ok. 15 km od S.] (VG 493); 1534, 1539 opust. wieś S. graniczy z wsiami Wydzierzewice, Gowarzewo, Siekierki Wielkie, Siekierki Małe i Trzek; kmiecie z Czerleninka proszą o zezwolenie na korzystanie z lasu wsi S. tak jak dawniej, gdy wolno im było brać drewno z zarośli w S. na ogrodzenia (VG s. 494-495, 550); 1539 potrzebne jest nowe rozgraniczenie z Gowarzewem, bo Gowarzewscy odłączyli od S. [i przyłączyli do swej wsi] cz. lasu zw. Betulacze [betula = brzoza] (VG 551-552).

3. Własn. kościelna (dobra kapituły kat. gnieźn.), później szlach. 1357 król Kazimierz zatwierdza posiadłości kat. gnieźn., w tym wsie kapituły kat., m. in. wieś S. (Wp. 3 nr 1354).

1398 Mik. Strzeszkowic [z Łagiewnik i Ulanowa, kan. gnieźn., regens w S.?] →p. 6.

1408 kap. katedry gnieźn. postanawia, że P[iotr z Kobylina] dziekan kapituły kat. pozn. ma zrezygnować ze wsi Czerlenino, S., Górka Mała [pow. pyzdr., k. Wrześni, par. Opatówko] i Przykuty [pow. pyzdr., k. Środy] (Kor.Prał. 4, 618); 1408 wyrok sądu polubownego (superarbitrem był król Władysław Jag.) w sporze między prepozytem kap. gnieźn. a kapitułą: wybrane wsie kapitulne, w tym wieś S. położona na terenie diec. pozn., nie mają być zarządzane przez prepozyta, lecz przez prokuratorów wybieranych wspólnie przez prepozyta i kapitułę (Wp. 5 nr 138).

1417 kapituła kat. gnieźn. zwalnia kan. Piotra z Kobylina z zapłacenia czynszu ze wsi Czerlenino i S. aż do chwili jego rozliczenia się z kosztów podróży do króla [Władysława Jag.] do Nowego Korczyna (AC 1 nr 1536).

1428, 1435-36 Jasiek (Jan) [z Czechla] dziekan gnieźn. [regens?] w S. →p. 2, →p. 4.

1473 kapituła kat. pozn. zwalnia Stan. Młyńskiego kan. pozn. i prep. płockiego z płacenia należnych [kapitule pozn.?, wikariuszom kat. pozn.?] 3 grz. pensji dopóty, dopóki zniszczona wieś S. (obejmująca 10 ł.) nie powróci do pierwotnego stanu (CP 30, 146v).

1475 wieś S. zalega z podatkiem król. (PZ 20, 26v); 1508 S. wieś opust. (ASK I 3, 18v); 1510 wieś S. ma dziekan pozn. [Jan Łukowski]1S. na pewno nie należało do uposażenia dziekanów kap. pozn., bo wielokrotnie poświadczone jest jako własność kap. gnieźn. Łukowski był zarazem kan. gnieźn. (Kor.Prał. 2, 551-554); we wsi mały folw., wieś w całości opust., częściowo uprawiana przez kmieci ze wsi sąsiednich (LBP 68-69); 1531 opust. wieś S. nal. do Czerlenina (obie wsie są własnością kapituły kat. gnieźn.); S. jest małą wsią, miała najwyżej 6 ł., role są jałowe; Jan Wydzierzewski [z sąsiednich Wydzierzewic] uprawia bardziej urodzajne stajania (stadia), liczne morgi (iugera) leżą nieuprawiane (CP 111, 70v-71); 1534, 1539 wizytacje dóbr stołowych kapituły kat. gnieźn.: 1534 w S. było 10 ł. kmiecych i 2 ł. soł.; w części uprawia je Wydzierzewski i jego kmiecie; we wsi jest [był?] włodarz (VG 493); 1539 wieś opust. S. połączona jest z wsią Czerlenino, ma 8 ł. opust. kmiecych i 2 ł. soł. opust. (VG 551-552).

1552 król Zygmunt August zezwala kapitule kat. gnieźn. na sprzedaż, a Łukaszowi Siekierzeckiemu na kupno opust. S. (MS 5 nr 5495, 5498); 1553 Łukasz Siekierzecki zapisuje swej synowej Kat. Węgierskiej ż. Wojciecha po 350 grz. posagu i wiana na częściach →Siekierek Wielkich i na 1/4 opust. S. (PG 19, 130v; PG 97, 953).

1575-76 Anna c. Łukasza Siekierzeckiego, a wd. po Wojc. Łowęckim: 1575 taż zapisuje swej synowej Helenie c. Adama Tarnowskiego [z Tarnowa, pow. gnieźn.], a żonie Jakuba Łowęckiego po 1800 zł posagu i wiana na 1/2 swych dóbr w →Siekierkach [Wielkich] i S. (PG 21, 603); 1576 taż daje swym ss. Jakubowi i Andrzejowi Łowęckim swoje części w →Siekierkach Wielkich i całe opust. S. (PG 21, 683); 1584-86 Helena Tarnowska wd. po Jakubie Łowęckim, obecnie ż. Sędziwoja Mylińskiego rozporządza swą oprawą zapisaną na Siekierkach i S. (PG 22, 308v; PG 146, 102v; PG 149, 32v); 1578 Andrzej zw. Kardasz Łowęcki [syn Wojciecha] dz. w Łowęcinie, Siekierkach i w S. (PG 133, 301).

1423 w S. 9 ł. →p. 5; 1531 wieś opust. miała 6 ł., 1534 miała 10 ł. kmiecych i 2 ł. soł, 1539 miała 8 ł. kmiecych i 2 ł. soł. →wyżej; 1577 wieś opust. S. (ASK I 5 k. 234, 711v); 1580 pobór [formularz nie wypełniony] (ŹD 33).

1429 Szczepan (Stephanus) kmieć z S. toczy spór z Wacławem synem Mik. [Sierniaka?] z Siekierek Wielkich (PZ 11, 9).

4. 1398 sołtys w [S.?] został okradziony i zabity →p. 6; 1406 [?] Andrzej sołtys z S. pozwany przez Macieja witryka z Siekierek Wielkich (ACC 2, 29v); 1428 Mirosław dawny sołtys w S. kwituje odbiór od Jana dziekana gnieźn. zaległych 2 grz. za sołectwo w S. (AC 1 nr 1610).

1534, 1539 2 ł. soł. w S. →p. 3.

5. 1423 (kop. 1488-92) do uposażenia prebendy fundi „Nagradowice” w kapitule kat. pozn. należą dzies. małdratowe z 9 ł. w S. (LBP 52); 1510 dzies. z małego folw. i meszne z S. należały [przed spustoszeniem wsi] do plebana w Siekierkach Wielkich, a dzies. snopowa do wikariuszy kat. pozn. (LBP 68-69); 1510 dzies. małdratowe z wsi opust. S. należały do uposażenia prebendy fundi „Nagradowice” w kat. pozn. (LBP 51); 1531 wizytacja uposażenia prebendy „Nagradowice” należącej do kan. pozn. Stan. Słomowskiego: opis ról →p. 3; dzies. snop. wg zeznania Jana Wydzierzewskiego w ostatnim roku została sprzedana za 3 wiard. (CP 111, 70v-71).

6. 1398 Mik. Sierniak Siekierzecki pozwany przez Mik. Strzeszkowica [z Łagiewnik, kan. gnieźn. i zapewne regensa w S.] o gwałty dokonane w S.; Szanawa Mikołajowa Siekierczyna odpiera te roszczenia, ale [mimo to] zarówno Mik. Żydowski [z Żydowa k. Obornik?], jak i [kan.] Mik. Strzeszek, gdziekolwiek znajdą Mikołaja, mają pr. zatrzymać go i doprowadzić do „grodztwa”, aby tam był osądzony; Szanawa ma dowieść, że gdy sołtys [w S.?] został okradziony i zabity, to łupy nie zostały przyniesione do jej domu (Lek. 1 nr 2600, 2663, 2665; WR 1 nr 383).

Uwaga: Wielokrotnie w l. 1357-1552 wymieniono S. jako wieś kapituły gnieźn., jednakże okresowo była ona zarządzana przez ludzi mających też prebendy w kap. pozn.: Piotra z Kobylina dziekana pozn. (1408, 1417) i Stan. Młyńskiego kan. pozn. (1473). Prawdop. dlatego w LBP zapisano, że jest to wieś nal. do uposażenia dziekana pozn.

1 S. na pewno nie należało do uposażenia dziekanów kap. pozn., bo wielokrotnie poświadczone jest jako własność kap. gnieźn. Łukowski był zarazem kan. gnieźn. (Kor.Prał. 2, 551-554).