SZCZEPANKOWO

1391 or. Szczepancowicze (Lek. 2 nr 142), 1399 Sczepancowicze (WR 2 nr 89), 1405 Scepancowo (KP nr 2230), 1422 Sczepankowo, z Szczepankowa (WR 1 nr 1104), 1427 Sczepancowice (WR 2 nr 859), 1428 Sczepancowo (PZ 10, 76v), 1435 Szczepankowice (PG 1, 95), 1442 Sczepankovo (WR 1 nr 1606), 1513 Schczepankouo, Schczepankowo (ACC 89, 46v), ok. 6-8 km na SE od Starego Rynku w Poznaniu, obecnie w granicach miasta.

1. 1493 n. pow. pozn. (PG 7, 3); 1510 n. par. Spławie (LBP 44).

2. 1482 gran. Chartowa i S., 1494 łąka k. lasu Pokrzywno, 1508 łąka Pokrzywno →p. 3; 1531-61 S. graniczy z Chartowem (CP 111, 124v; CP 4 nr 100); 1560 rozgraniczenie Chartowa i S. →p. 3.

3. Własn. szlach. 1391 Dobrosława z S. toczy proces z Mikołajem z Poklatek o 19 grz. (Lek. 2 nr 142); 1392 taż z mężem Wacławem z S. przegrywają proces ze wspomn. Mikołajem o 10 grz. (Lek. 2 nr 160); 1417 tenże Wacław śwd., wspomn. jako siostrzeniec (carnalis sororinus, swak) Wierzchosławy ze wsi Pieńki (WR 2 nr 501).

1392 Jan z bratem i siostrą Jadwigą z S. przegrywają proces z Tomisławem z Miłosławia synem kaszt. radzim. [Markusza z Miłosławia] o dobra i bydło (Lek. 2 nr 230).

1399 Jarosław z S. w sporze z Pawłem z Roszkowa [którego?] (WR 2 nr 89; Lek. 2 nr 779).

1405 Adam Kowalski z S. w sporze z Wojtkiem [Bogatym?] mieszcz. pozn. (KP nr 2230); 1405 tenże w sporze z Mik. Wierzenickim o porękę z tytułu sprzedaży S. i →Szymankowa [k. Poznania] (KP nr 2480).

1415 Winc. Szczepankowski (WR 2 nr 439).

1425 Dobiesława z S. toczy proces z Małgorzatą ze wsi Pieńki o rolę (WR 2 nr 789).

1427-29 Przecław z Kobylegopola [k. Poznania] i S.: 1427 tenże dokonuje działów z braćmi Wojciechem i Przybysławem ze Spławia: Przecławowi przypada Kobylepole i S. z młynami i stawami, zaś Wojciechowi i Przybysławowi Spławie, Żerniki i Świączyn [pow. kośc.]; Przecław odstępuje dobra po matce swemu bratu Wojciechowi; Przecław ma wypłacić Wojciechowi i Przybysławowi 60 grz. wyprawy ze wsi Szczepankowo, Wojciech zaś ma dać Przecławowi drewno i kamień na budowę izby (stuba), a jeśli coś zostanie ponad owe 60 grz., to Wojciech odda Przecławowi na uwolnienie wsi od [czynszu? dla] katedry [pozn.] (PZ 9, 49v-50); 1428-29 tenże pozwany z S. przez Pawła z Tulec o długi swego ojca; Paweł twierdzi, że nie otrzymał więcej niż 20 grz. (PZ 10 k. 76v, 88v, 192); 1428 tenże toczy proces z kmieciem Stankiem z Kamionek: ma przyprowadzić do sądu jako świadków włodarza i 3 ławników z S. [imiona →niżej], który mają złożyć przysięgę, że przysądzili Przecławowi zboże Stanka warte 20 grz. (WR 1 nr 1304).

1427-35 Jan (Janusz) z S., →Siekowa [tam w l. 1411-35] i →Sikorzyna [syn Ottona Siekowskiego, brat Sędziwoja i Tomisława]: 1427 tenże w sporze z Michałem z Wysławic [k. Kostrzyna] o porękę za konia (WR 2 nr 859); 1429 tenże Jan z ż. Helszką w sporze ze [swym bratem] Sędziwojem niegdyś Siekowskim z Opalenicy i jego ż. Katarzyną o porękę, jakiej Jan i Helszka udzielili Przybysławowi z Brenna za Sędziwoja, że uwolni on od roszczeń osób trzecich Sikorzyn (KoścZ 9, 157v); 1435 tenże Janusz z S. sprzedaje Mikołajowi z Pieniek cz. wsi Pieńki za 100 grz. (PG 1, 95).

1437 Marcin z S. toczy proces z Janem pleb. w Spławiu o 15 grz. długu (ACC 21, 9v-10).

1442-63 Jan i 1442-52 Mikołaj z Granowa, ss. Anny Łukowskiej [i Winc. Granowskiego, h. Leliwa] (W. Dworzaczek, Leliwici Tarnowscy, Warszawa 1971, s. 35-36): 1442 ciż bracia z Granowa, dziedzice w Kobylempolu w procesie z Piotrem [z Bnina] kaszt. gnieźn. mają złożyć przysięgę, że dali Ślepuchowo tytułem zamiany za Kobylepole, S. i →Szymankowo, wobec czego nieuzasadnione są roszczenia Piotra do tych wsi z tytułu pr. bliższości lub wykupu (WR 1 nr 1606); 1443-52 ciż z matką Anną Łukowską toczą proces z Wojciechem i Mikołajem dziedzicami niedz. w S. (PZ 14, 142v; KoścZ 14, 142v); 1443 ciż ze Spławia, Kobylegopola, S. i Żernik (Cieplucha 277-278); 1447/481Datacja zapiski niepewna ciż toczą proces z Mik. Szczepowskim (KoścZ 13, 299v); 1463 tenże Mikołaj ze Spławia, Kobylegopola, S. pozwany przez bpa Andrzeja Bnińskiego (APP, Akta maj. Kobylepole 2, 5-6).

1443-52 Wojciech i Mikołaj dziedzice niedz. w S., 1447/48 tenże Mikołaj →wyżej.

1478 wieś S. nie zapłaciła wiardunków król. (PG 58, 72v).

1482-1513 Jan, 1482 Piotr, 1493-1517 Mikołaj, 1493 Jakub i 1493 Wincenty Spławscy dz. w S., →Spławiu, Żernikach i →Kobylempolu [ss. Mik. Granowskiego, bracia Anny i Katarzyny] (PSB 41, 146-148): 1482 ciż Jan i Piotr; kap. kat. pozn. postanawia ich oskarżyć przed star. gen. Wlkp. [Mac. Bnińskim] o to, że wraz z kmieciami z S. chcieli zabić kan. Mik. Sierpowskiego regensa Chartowa; kap. wysyła też swych przedstawicieli celem oznaczenia gran. Chartowa z S. (AC 1 nr 715, 716); 1493 ciż Mikołaj, Jan, Jakub i Wincenty dziedzice w Spławiu i S. dzielą się dobrami: Jan otrzymuje Żerniki, Mikołaj otrzymuje S., a Jakub i Wincenty 1/2 Spławia wolną od oprawy ich matki Barbary (PG 7, 3); 1494 tenże Mikołaj sprzedaje Wojc. Łubowskiemu S. za 250 grz.; Mikołaj poręcza też, że uwolni S. od roszczeń in. osób z wyjątkiem czynszu 2 1/2 grz. [nie wiadomo dla kogo] z łąki Pokrzywno w S. (PG 7, 15; PG 59, 28v-29 – tu sprzedaż z zastrz. pr. wykupu za 150 grz.); 1494 tenże Mikołaj sprzedaje z zastrz. pr. wykupu Wojc. Łubowskiemu [z Łubowa pod Gnieznem] S. wraz z łąką k. lasu Pokrzywno za 30 kóp gr (PG 7, 42v; PG 11, 62v); 1494 tenże Mikołaj sprzedaje z zastrz. pr. wykupu mieszcz. pozn. Ulrykowi Heltowi las w S. zw. Pokrzywno za 40 fl. (PG 7, 43; PG 11, 63); 1508 tenże Mikołaj pozwany przez Mik. Kluczewskiego o wygnanie z S. i łąki Pokrzywno (PG 66, 126v); 1513 tenże Mikołaj sprzedaje z zastrz. pr. wykupu mgrowi Mac. Janikowi 6 grz. czynszu na S. dla altarii ŚŚ. Wacława i Zygmunta [też ŚŚ. Leonarda, Marii Magdaleny i Doroty] w kat. pozn. za 72 grz.; wspomn. tenże Jan sędzia kal. (ACC 89, 46v); 1514 tenże Mikołaj zapisuje swej ż. Annie c. Andrzeja Dłużyńskiego po 300 fl. posagu i wiana na S. i cz. Spławia, która przypadnie mu w działach braterskich po śmierci matki Barbary (PG 15, 13v); 1517 tenże Mikołaj występuje jako wuj Jadwigi ż. [in.] Mik. Spławskiego (KoścZ 23, 29v); 1537 tenże wspomn. jako zm. →niżej.

1494 Wojc. Łubowski →wyżej; 1496 tenże sprzedaje z zastrz. pr. wykupu Małgorzacie wd. po Piotrze Siedleckim wieś S. za 200 fl. i 30 kóp gr (PG 7, 100v; PG 11, 123v).

1505 duchowny Mac. Pigłowski [z Pigłowic, pow. pyzdr.] →niżej.

1505 Mik. Kluczewski kupuje z zastrz. pr. wykupu od duchownego Mac. Pigłowskiego wieś S. za 250 fl. oraz sprzedaje mu połowy Krzonu i Białego Jeziora za 500 grz. (PG 13, 53); 1506 tenże Mikołaj winien jest swemu bratu Piotrowi pleb. w Charbielinie sumę 100 grz., którą zapisuje mu z zastrz. pr. wykupu na wsi S. (PG 65, 150v); 1508 tenże →wyżej.

1537-61 Mik. Spławski syn Mikołaja (1568-70; PG 18, 144; PG 88, 88; PG 90, 66; CP 4, 100), stolnik pozn. (UDR 1/2, 141): 1537 tenże otrzymuje od swej matki Anny wd. po Mik. Spławskim jej oprawę zapisaną na S. (PG 17, 125v); 1537 tenże kupuje od swych sióstr Doroty ż. Konstantego Habramowica [skąd?] i Anny ż. Mac. Tłukomskiego oprawę ich matki zapisaną na S., Kobylempolu i Spławiu za 300 grz. (PG 17, 126); 1538 tenże Wyskocki sprzedaje z zastrz. pr. wykupu Stefanowi Wilkowskiemu całą wieś S. za 300 grz. (PG 17, 204v); 1539 tenże dz. w Wyskoci, zapisuje swej ż. Barbarze, c. Jakuba Rokossowskiego, po 800 grz. posagu i wiana na S. oraz częściach Spławia i Kobylegopola (PG 17, 244); 1560 tegoż pozywa kan. pozn. Bartłomiej Siekierzecki o rozgraniczenie swej wsi [prestymonialnej] Chartowo od S. 2Cytowane źródło nie zawiera podanej przez K 3, 165, informacji o lesie zw. Rzeczki między Chartowem a S (PZ 33, 469v).

1572 Gabriel, Jan, Jakub i Benedykt Spławscy ss. Mik. Spławskiego, dziedzice w Wyskoci, S., Spławiu, Kobylempolu, Rosnówku (KoścG 26, 300v-301); 1577 tenże Jakub, 1580 tenże Benedykt →niżej.

1508 pobór od 5 ł. (ASK I 3, 19); 1509 pobór od 4 ł., sołtys płaci od 2 ł., 1 ł. ma wolniznę (ASK I 3, 59); 1513 w S. 9 ł. os. i 2 opust. uprawiane dla dziedzica, 1 1/2 ł. soł., 1527 w S. 12 ł. os., 7 opust., 11 kmieci (CP 111 k. 40, 70v); 1563 pobór od 5 ł. (ASK I 5, 234); 1577 pobór płaci Jakub Spławski (ASK I 5, 711); 1580 Benedykt Spławski płaci pobór od 5 ł., 2 zagr., 1 komor. (ŹD 33).

1422 kmieć Jan z S. w sporze ze Stanisławem z Kamionek dowodzi, że został pobity przez Stanisława (WR 1 nr 1104); 1428 włodarz Marcin, ławnicy Marcin, Marcin Bilko, Piotr Długosz (WR 1 nr 1304); 1429 prac. Jan kmieć z S. toczy proces z kan. pozn. Mik. Słupkiem z Garaszewa [tj. regensem wsi prestymonialnej kapituły] (PZ 10 k. 176, 192); 1476 kmiecie z S. oskarżeni przez kan. pozn. Mikołaja z Książa, że w niedzielę Zesłania Ducha Świętego [2 VI] wtargnęli gwałtownie do Chartowa [wsi prestymonialnej w dzierżeniu Mikołaja], zniszczyli dom, izbę, stodołę i in. zabudowania zagr. Mac. Słabego oraz wykosili łąkę Macieja (AC 2 nr 1390); 1500 kmiecie z S. dzierżawią role kmiece i folw. w opust. wsi kapituły pozn. Chartowo, przed 3 l. za 2 grz., w roku ubiegłym za 6 wiard., a w tym roku za 1 grz. (CP 111, 7v).

4. 1428 ławnicy w S. →p. 3: Przecław; 1509 sołtys w S., 1513 1 1/2 ł. soł. (CP 111, 40).

5. 1423 (kop. 1488-92) 4 grz. ze wsi S. należą do uposażenia prebendy kanonickiej fundi „Spławie” w kat. pozn., 1510 z każdego łanu płacą dla tej prebendy po 1 wiard. (LBP 44); 1513 S. wspomn. w wizytacji prebendy [fundi „Spławie”] kan. Jana Latalskiego, a 1527 kan. Benedykta Latalskiego (CP 111 k. 40, 70v).

8. Ślady osadnictwa (ułamki naczyń) pradziejowego, wczśr., późnośredniowiecznego i nowożytnego znajdowane w różnych miejscach na gruntach S. (Hensel 5, 194; Kaczmarek 1/2 s. 357-359; materiały Aliny Łosińskiej, IAE PAN, Poznań).

1 Datacja zapiski niepewna.

2 Cytowane źródło nie zawiera podanej przez K 3, 165, informacji o lesie zw. Rzeczki między Chartowem a S.