SZCZEPANKOWO

1256 kop. XVII-XVIII w. Scepanchowo (DBL nr 16), 1415 or. Sczepankowo (KoścZ 4, 64v), 1426 Sczepanowo (Wp. 5 nr 431), 1427 Sczepancowo (KoścZ 8, 278v), 1446 Scepankowo (KoścZ 12, 803), 1477 Szcepankowo (ACC 56, 113), 7 km na SW od Śmigla.

1. 1509, 1522, 1525, 1531, 1535 pow. wsch. (WsG 1, 70; KoścG 8, 68; PG 16, 66v; ASK I 3, 186; ASK I 4, 38), 1517, 1533, 1543, 1563, 1581 pow. kośc. (KoścZ 23, 29; PG 69 k. 379, 401; PG 16, 562v; PG 18, 32; ASK I 4, 150; ŹD 63) [S. leżało na gran. powiatów]; 1477 n. par. Charbielin (ACC 56, 113).

2. 1453 w rozgraniczeniu dóbr Rafała Leszczyńskiego i Jana Bronikowskiego wspomn. kopiec narożny „Szczepankowski” [najpewniej chodzi o kopiec między S., Bronikowem a Machcinem, która to wieś nal. wtedy do Leszczyńskiego] (KoścZ 14, 193); 1515, 1524 S. graniczy z Sokołowem (KoścG 6, 406; PG 72, 184v); 1556 S. graniczy z Bronikowem (KoścG 11, 63-66v).

3. Własn. szlach., przejściowo książęca. 1256 ks. Przemysł [I] zaświadcza, że dodał Raciborowi, Szczepanowi i Janikowi ss. Wacława do posiadanego przez nich Czeluścina [pow. pyzdr.] źrebia Syrocino i Wierzbie, a w zamian otrzymał od nich wieś S.1Już Z. Perzanowski (DBL nr 16) oraz Sik.Przyw. identyfikowali wymienioną w dok. osadę z naszym S., kierując się jej położeniem na południu Wlkp., stosunkowo blisko Szczodrochowa i Czeluścina; po pewnym czasie sprzedali oni Czeluścino i →Szczodrochowo swemu szwagrowi Marcinowi (DBL nr 16; Sik.Przyw. s. 25-27, 45-47).

1411 Zewrzyd Puczek Szczepankowski [chyba ident. z Zewrzydem Kotwiczem z →Krzycka] współpieczętuje dok. sprzedaży wójtostwa w Przemęcie (Wp. 7 nr 681).

1415 Henryk Kotwicz z S. pozwany przez Przybysława Gryżyńskiego o najazd na Machcin (KoścZ 4, 64v).

1420 Nanker [Kotwicz] z S. [być może syn Zewrzyda, →Krzycko] toczy proces z Dziersławem pleb. w Charbielinie (ACC 4, 81); 1424 tenże [z S.?] →niżej.

1424-29 Jan z S., także z →Siekowa, syn Ottona, brat Mik. Tumigrały z Siekowa, podsędek wsch. 142636 (UDR 1/1, 199): 1424-27 tegoż ż. Helszka oraz Nanker [z S.?] zgłaszają swe pr. bliższości do →Sikorzyna2Z zapiski tej wynika, że Helszka była bliską krewną (siostrą?) Nankera i zapewne Jan Siekowski uzyskał dobra w S. wraz z jej ręką (WR 3 nr 1044; KoścZ 8, 278v); 1425 tenże toczy proces z Mikołajem altarystą z Kościana (ACC 8, 97v, 102); 1426 tenże jednym z kolatorów altarii Wniebowzięcia NMP w kościele Ś. Marii Magdaleny w Poznaniu (Wp. 5 nr 431); 1429 tenże śwd. (Wp. 9 nr 1194; Wp. 5 nr 495 – reg.).

1446-66 Jerzy (Jurga) Szczepankowski, też z Biskupic, [zapewne syn Jana], burgr. we Wschowie 1447 (MK 37, 440), burgr. w Kościanie 1452-53 (GUrz. nr C 749): 1446 tenże toczy proces z Andrzejem z Barklina (KoścZ 12, 803); 1448 tenże z S. i Biskupic sprzedaje na tych wsiach 5 grz. czynszu od sumy 110 fl. Wojc. Grobskiemu pleb. w Krerowie (ACC 109, 276v-277; BJ 8057 IV 247); 1449 tenże zawiera ugodę z Sędziwojem Barklińskim; tenże Jerzy odstępuje od dóbr uzyskanych w Barklinie, a Sędziwój odstępuje na rzecz tegoż Jerzego i Mik. Wzdrojewskiego od dóbr uzyskanych w Trzebidzy (KoścZ 13, 466av); 1449 tenże jednym z poręczycieli za Jana Mórkowskiego w jego ugodzie z braćmi z Wilkowa (KoścG 1, 155v-156); 1450 tenże daje Michałowi i Jakubowi z Grobi 2 rybaków na jez. Trzebidza (PG 4, 47); 1453 tenże jednym z poręczycieli za Sędziwoja [Tumigrałę] z Borku (PG 56, 58); 1453 tenże ręczy za dług Nikla Kotwicza z Dłuska u Łukasza Górki (KoścZ 14, 204); 1454 tenże →p. 6; 1456 tenże winien jest 4 grz. Piotrowi pleb. w Bronikowie (ACC 37, 81); 1459 tenże toczy proces z Anną c. zm. Jana z Kurska, a 1459-64 z cc. zm. Mik. Bylęckiego z Kurska (PZ 17, 243; PZ 18, 39v); 1464 tenże toczy proces z Mik. Bylętą z Podrzecza (KoścZ 14 k. 329, 331v, 332); 1465 tenże z Biskupic toczy proces o granice tej wsi (KoścZ 15, 126); 1465 tegoż c. Anna toczy proces z Janem Chełkowskim, który dowodzi, że nie wziął z Nietąszkowa i Unina 40 grz. ponad to, co przypadło mu w działach dóbr po rodzicach; sprawę tę Anna prowadzi po swej zm. matce Katarzynie [zdaje się więc, że Katarzyna była bliską krewną Chełkowskiego] (KoścZ 15 s. 60-61, 133); 1466 tenże toczy proces z Wincentym z Kargowej (KoścZ 15, 168); 1469 tenże wspomn. jako zm. →niżej.

1469-77 Dziersław Szczepankowski, też z Biskupic, syn Jerzego: 1469 tenże syn zm. Jerzego pozywa Jana Tumigrałę z Pakosławia o 160 fl. szkody, a sam zostaje przez niego pozwany o 200 fl., jakie Janowi był winien Jerzy (KoścZ 15 s. 226, 246, 323); 1475 tenże pozwany przez Mik. Bylętę z Podrzecza o 15 grz. długu (KoścZ 16, 37v); 1477 tenże kupuje od Mik. Olocha pleb. w Charbielinie dochody jego kościoła z S. i Biskupic za 4 grz.; za Dziersława ręczy w tej umowie Stanisław z Siekowa (ACC 56, 113).

1479 Mik. Mączka Kuczyński z S., także z Biskupic i Trzebidzy (KR 4, 65); 1482 tegoż ż. Kat. Szczepankowska sprzedaje Stan. Siekowskiemu wsie Biskupice i Trzebidza za 600 fl. (PG 9, 162v).

1509-16 Anna c. Stan. Siekowskiego [ż. Mac. Trzebawskiego, a następnie Jana Rychwalskiego, →Siekowo]: 1509 taż sprzedaje z zastrz. odkupu Mik. Ossowskiemu wieś S. za 60 grz., a 1509 jej mąż Jan Rychwalski wykupuje te dobra (WsG 1 k. 68v, 70); 1516 taż ż. Jana Rychwalskiego zapisuje w testamencie mężowi inwentarz i ruchomości w →Siekowie i S., a także pr. patronatu altarii w kolegiacie NMP w Poznaniu (ACC 92, 324v-325); 1517, 1519 taż wspomn. jako zm. c. Stan. Siekowskiego i Burnety z Ostroroga →niżej.

1510 na S. i Biskupicach ciąży czynsz 2 grz. na rzecz mansjonarzy kolegiaty NMP in Summo w Poznaniu; jego płatność jest zawieszona na 3 lata (LBP 219).

1517 Katarzyna wd. po Janie Roszkowskim, Bernard syn Mik. Grocholskiego i jego siostra Małgorzata ż. Piotra Ćmachowskiego pozywają Wacława z Ostroroga o usunięcie ich z dóbr Siekowo, Siekowo Małe, S., Biskupice, Głodno, Barklin Stary i z 1/2 opust. Trzebidzy, które należą się im po zm. Annie Siekowskiej3Katarzyna była c. Piotra z Siedlca [pow. pyzdr., k. Jutrosina], a jej matka była siostrą Stan. Siekowskiego (→Siekowo). Ponieważ Katarzyna określana była jako ciotka Bernarda i Małgorzaty, przyjąć należy, że jej siostra była ich matką, a więc ż. Mik. Grocholskiego. Z kolei Wacław z →Ostroroga był synem Jana, którego siostra Burneta była ż. Stan. Siekowskiego, a matką Anny (PG 69 k. 379, 401); 1517 Bernard sprzedaje swą cz. wspomn. dóbr Piotrowi Ćmachowskiemu za 1300 fl., Piotr sprzedaje ją swej ż. Małgorzacie, a następnie razem sprzedają z zastrz. pr. odkupu Bernardowi za 900 fl. i 1519 ponownie za 600 fl. (PG 15, 185-186; Obra 51 s. 234-235, 248; AAP, AZ 4/3, 13); 1518 Małgorzata wwiązana we wspomn. dobra po zm. Annie Siekowskiej (KoścZ 23, 29); 1519 Bernard Grocholski, Małg. Ćmachowska oraz ich ciotka Kat. Roszkowska toczą procesy ze Stanisławem i Wacławem z Ostroroga o 400 fl. posagu Anny Siekowskiej ich [zm. bezpotomnie] siostry ciotecznej oraz o 200 grz. posagu i klejnotów Burnety z Ostroroga [matki Anny], ciotki rodz. wspomn. Ostrorogów (KoścZ 23 k. 54, 67; KoścZ 24, 15); 1522 Małgorzata z mężem Piotrem dają wspomn. dobra Janowi Rozdrażewskiemu, a w zamian otrzymują 1/2 Smoszewa w pow. pyzdr. i 600 fl. (PG 15, 453v; KoścG 8, 68); 1523 Kat. Roszkowska daje swemu synowi Andrzejowi Roszkowskiemu 1/2 wspomn. dóbr po Annie Siekowskiej, która była c. jej rodz. wuja (PG 15, 520); 1524 Andrzej Roszkowski daje Janowi Rozdrażewskiemu Siekowo, Siekowo Małe, Głodno i Barklin Stary, a otrzymuje w zamian Biskupice, Trzebidzę, S. i 400 grz. (PG 16, 15); 1525 Andrzej Roszkowski sprzedaje wspomn. dobra Janowi Rozdrażewskiemu (PG 16, 66v).

1522, 1524, 1525 Jan Rozdrażewski →wyżej; 1533 Wacław Rozdrażewski [syn Jana] w działach z braćmi Hieronimem i Stanisławem otrzymuje m. in. S. (PG 16, 562v); 1543 tenże Wacław sprzedaje Janowi Nowomiejskiemu [swemu bratu stryj.] wieś S. za 1000 zł (PG 18, 32); 1551 Stan. Dziaduski sprzedaje Wawrz. Pogorzelskiemu prawa nabyte od Wacława Rozdrażewskiego, m. in. do S.; 1553 tenże Wacław dz. w S., 1594 Wacław Rozdrażewski z S. [syn Wacława] (TD).

1531 pobór od 1 1/2 ł., 1/2 ł. jest opust. (ASK I 3, 186); 1535 pobór od 2 ł. (ASK I 4, 38); 1563 pobór od 2 ł. (ASK I 4, 150); 1581 pobór od 1 1/2 ł. (ŹD 63).

1448 pracowici Jan włodarz i Wojc. Górny kmiecie (ACC 109, 276v-277).

5. 1451 dzies. z S. nal. do kościoła par. w Charbielinie4W sprawie tej dzies. Now. 2, 444, powołuje się też na przekazy z 1421 i 1423, ale cytowanych przez niego zapisek nie odnaleziono (ACC 33, 47v); 1477 S. w par. Charbielin →p. 3; 1510 S. w par. Charbielin, płacą plebanowi dzies. od 1/2 ł. opust. i folw. (LBP 153).

6. 1454 Jerzy z S. w bitwie pod Chojnicami dostaje się do niewoli krzyżackiej (Biskup Spisy 97).

8. W S. znaleziona średniowieczna głowica maczugi i czarka miedziana (Hensel 6, 228-229).

1 Już Z. Perzanowski (DBL nr 16) oraz Sik.Przyw. identyfikowali wymienioną w dok. osadę z naszym S., kierując się jej położeniem na południu Wlkp., stosunkowo blisko Szczodrochowa i Czeluścina.

2 Z zapiski tej wynika, że Helszka była bliską krewną (siostrą?) Nankera i zapewne Jan Siekowski uzyskał dobra w S. wraz z jej ręką.

3 Katarzyna była c. Piotra z Siedlca [pow. pyzdr., k. Jutrosina], a jej matka była siostrą Stan. Siekowskiego (→Siekowo). Ponieważ Katarzyna określana była jako ciotka Bernarda i Małgorzaty, przyjąć należy, że jej siostra była ich matką, a więc ż. Mik. Grocholskiego. Z kolei Wacław z →Ostroroga był synem Jana, którego siostra Burneta była ż. Stan. Siekowskiego, a matką Anny.

4 W sprawie tej dzies. Now. 2, 444, powołuje się też na przekazy z 1421 i 1423, ale cytowanych przez niego zapisek nie odnaleziono.