(1457 Byelany, Byelawi, Bielany, Bilany) 12 km na S od Oświęcimia.

1. 1457 księstwo ośw. (GrünMark. 2 s. 608); 1490 ziemia ośw. (MS 1, 2129); 1581 pow. śl. (ŹD s. 98); 1470-80 par. Kęty (DLb. 2 s. 225); 1519 n. par. własna (Ep. 6 k. 255 r); 1598 dek. Oświęcim (WR f. 41 v).

2. 1504 Piotr Myszkowski z Przeciszowa nadaje pleb. w Jawiszowicach m. in. sadzawkę tamże w Dąbrowie¹Dziś pole w B. (UN 12 s. 31) w granicach wsi B. (Ad. 1 s. 561-3); 1508 nazwy ról → p. 3; 1519 pole zw. Zabistrze²Metryka Józefińska notuje w Łękach rz. zw. Bystrz, płynącą od Bielan, chodzi więc tu o pole za tą rzeką między B. a Łękami → p. 5; 1549 stawy płodowe wB.: → Bagienny, Bobrek Duży, Bobrek Mały, Krzyżowy (In. O 1/2 k. 91v-92, 119); gdy zm. kaszt. wojnicki [Mik. Myszkowski] kupił wieś Przecieszyn, sąsiadującą z wsią król. B., wówczas B. zostały odjęte pastwiska zw. → Wesoła Góra. Ongiś pan Seweryn Boner [przed r. 1549] wyznaczył granice ww. pastwisk Wesoła Góra i B. z wsiami: Hecznarowice, Wilamowice, Jawiszowice, Przecieszyn i Skidzień. Dok. był powtarzany przez następców (In. O 1/1 k. 127); 1564 zm. pan Seweryn Boner zabrał gromadzie list graniczny. Spór kmieci z p. Skidzińskim o pastwiska Wesoła Góra, a z wsią Osiek o grunt Krawczowski, lasy, łąki i karczmę. W B. były lasy dębowe → p. 3, przez B. płynie rz. Soła (LK 1 s. 241-3).

3. Własn. książęca, od r. 1457 król. w stwie ośw. 1457 B. własn. książąt ośw. przechodzi w ręce króla polskiego → Oświęcim księstwo i ziemia (GrünMark. 2 s. 606); 1470-80 własn. król. (DLb. 2 s. 225); 1490 Kazimierz Jag. zapisuje Piotr. Myszkowskiemu kaszt. wieluńskiemu 500 fl. węg. na B. i Łękach w ziemi ośw. (MS 1, 2129; Prochaska, Reg. s. 91); 1494, 1501, 1502, 1504 zapisy sum → Oświęcim starostwo i zamek (MS 2, 314; 3, 5, 141, 450, 1834-5); 1508 własn. król. w stwie ośw. Wszyscy kmiecie płacą poradlne i krowne, a warzący piwo, ponieważ nie ma karczmy, płaci 24 gr. Wszyscy dają po 10 jaj i po 2 koguty, różne ilości chmielu, po wozie drzewa dla zamku, powinni pracować wg rozkazu oraz na łące zw. → Siedliska przy sianokosach, odbywają stróżę na zamku lub ją opłacają. Puste role: Kuriczowska, Kondrozowske, Stawinoga, Strezowska, Glambowska i Bobowskie są uprawiane przez dwór, ponadto są 3 role puste: Korzeniowskie, Czyrkowska, Nogalowskie. Kmiecie płacą nierówne czynsze: Marcin Czarny, Miłosz, Głąbik, Zegadlo, Maciej, Jaszka, Pielsz, Kuba, Liszek, Garlo, Clara, Miedzuch, Latoszy, Janak, Sotek, Piechacz, Paweł, Jan Kwiesza, Wloch, Piotranek, Janiecz (In. O 1/1 k. 11v-12, 28v); 1537 kmiecie płacą rogowe po 2 gr od krowy i 1 gr od jałowicy: Lis od 6 krów i jałowicy, Klaura od 8 i 2 jałowic, Miedzuch od 5, Pieczka od 4, Latosy od 11 i 2 jałowic, Tomek od 13 i 3 jałowic, Jędrzej od 7 i 3 jałowic, Gęba od 4, Sporga od 4 i 3 jałowic oraz od owiec jak za 8 krów, Czarno od 3, Włoch od 8, Bydlon od 5, Grzegor od 6, Bartek od 13, Lisek od 5 i 3 jałowic, Crustek od 5 i jałowicy, Pielsz od 8 i 2 jałowic, Jasiek od 5 i 2 jałowic, Maciej od 4, Błażek od 8, Marcin od 2, Marszałek od 4, karczmarz od 6, Mikosz od 6 i 2 jałowic (In. O 1/2 k. 14v); 1542 Zygmunt Stary orzeka, że mieszkańcy wsi Brzeszcze, B. i Łęki oraz innych powinni pracować jak inni poddani ks. zator. i ośw. (MS 4, 6930); 1549 kmiecie B. powinni dawać rocznie po 1/2 kwarty owsa wg dawnego zwyczaju za wypas w miejscach zw. → Wesoła Góra, → p. 2; 1564 18 kmieci na rolach nie pomierzonych, płaci różny czynsz, poradlne i krowne, daje po 2 koguty i po 10 jaj, paszne po 1/2 wiertla owsa i tyleż chmielu za wypas na miejscu zw. Wesoła Góra. Nie płacą żyrowego z lasów dębowych „które granicami objechano do Jawiszowic, a część stawy zalano do Przecieszyna”, tak że prawie nic z nich nie zostało. Utrzymują też stróża na zamku ośw. 4 zagr. płaci po 15 gr czynszu, a karczmarz 30 gr. Folwark powstał na rolach skupionych od 6 kmieci między 1549 a 1557 r., uprawia się: pszenicę, żyto, owies, jęczmień, groch, tatarkę, proso, len i konopie, obsiane wiele ugorów i pooranych łąk. Wieś Łęki należy do folwarku w B. (LK 1 s. 241-4).

4. 1508 sołtys z karczmarzem nic nie płacą prócz poradlnego, gdyż są uprzywilejowani dok. książęcym (In. O 1/1 k. 11v-12).

5. 1470-80 kaplica pod opieką pleb. z Kęt (DLb. 2 s. 225); 1513 dzwon z t. r. (KatZab. 1 s. 6); 1519 sąd biskupi przyznaje kościołowi par. w B. dzies. z cz. pola zw. Zabistrze w B., między B. a Łękami, sporną między scholastykiem krak. a prepozytem ośw. (Ep. 6 k. 255 r); 1529 dzies. snop. wart. 3 1/2 grz. scholasterii krak. (LR s. 294); 1598 kościół drewn. Ś. Macieja, do par. należą: B., Łęki i Kańczuga (WR k. 41v).

7. → Babice.