SZYMANOWO

1253 kop. XVII w. hereditas Burkowe quondam vocatur, nunc Simonowe, 1273 or. Simanovici (Wp. 1 nr 288, 319, 451), 1309 kop. XV w. Symanovo (Wp. 2 nr 929), 1415 Symanowo (WR 3 nr 566), 1423 kop. 1488-92, 1428 Schymanowo (LBP 28; KoścZ 9, 69), 1580 Simanowo (ŹD 84), 5 km na NE od Śremu.

1. 1482 n. pow. kośc. (CP 3 nr 76); 1510 n. par. Śrem (LBP 105).

2. 1423, 1510 w S. dobre jez. →p. 3; 1425 S. graniczy ze Zgirzycami i Gajem (KR 4, 42, cytowanego tam aktu nie odnaleziono); 1440 rozgraniczenie wsi S. i →Nochowo; wspomn. Przechód (Przechod) alias Błoto [bagno?] i Jeżewa Góra (KoścZ 12, 227); 1465 kap. pozn. wyznacza swoich przedstawicieli do przeprowadzenia rozgraniczenia wsi S., Górka i Rogalinek (CP 30, 52).

1538 Grzegorz z Szamotuł archid. pozn. i tenut. w S. pozwany przez Mac. Krzyżanowskiego o to, że Maciej sołtys w S. zniszczył 2 kopce gran. położone na górze (mons) Osowa Górka i 12 pali wbitych od dawna w błoto (in luto seu palude) jako kopce gran. ścienne między wsiami S. i Zgirzyce opust. Krzyżanowskiego (KoścZ 26, 104); 1566 droga z S. do Śremu, obok niej las nal. do Marcina Szamarzewskiego (KoścZ 59, 15v); 1580-83 Łoza bagno pomiędzy S. a Manieczkami (K 4, 497, cytowanego tam aktu nie odnaleziono).

3. Własn. rycerska, następnie bożogrobców miechowskich, potem joannitów, wreszcie kapituły kat. pozn. (uposażenie archidiakona pozn.). 1253 Szymon kaszt. gnieźn. w obecności książąt Przemysła i Bolesława daje bożogrobcom miechowskim swoją dziedzinę zw. niegdyś Burkowe, a obecnie S.; gdyby w przyszłości ktoś chciał kwestionować to nadanie, ma zapłacić braciom domu miechowskiego 300 grz. czystego srebra (Wp. 1 nr 319).

1273 dziedzina krzyżowców (Cruciferorum) [określano tak na ogół joan., ale możliwe wydaje się, że chodzić tu mogło też o bożogrobców] zwana S. →p. 6.

1309 Jan de Zelenicz komandor joan. pozn. daje kapitule pozn. S. położone na terytorium śremskim, a w zamian otrzymuje Popowo k. Gołuchowa [obecnie Popówko, 9 km na NW od Kalisza] i k. dóbr joannitów w Jedlczy [obecnie Jedlec – Stara Wieś]; S. (tak jak poprzednio Popowo) ma nal. do uposażenia archidiakona pozn. (Wp. 2 nr 929).

1423 (kop. 1488-92) do uposażenia archidakona pozn. nal. cała wieś S.; dochód z niej wynosi 10 grz. (po 1 grz. z łanu); w S. dobre jezioro (LBP 28).

1425 Mikołaj archid. pozn., dziedzic! w S., w sporze z Sędziwojem Brlokiem [z →Manieczek] o bydło, które Sędziwój zagnał do swego folw. (KoścZ 8, 180v, dawniej k. 146v).

1428 Mirosław Psarski dowodzi, że domagał się od Mik. Głębockiego archid. pozn. wymierzenia sprawiedliwości sołtysowi z S., a Głębocki odmówił (KoścZ 9, 9v).

1446-47 Wojc. Ostrowski [z →Ostrowa k. Śremu] niegdyś Zdzieżewski ma sumy zapisane na S. (u archid. pozn. Mikołaja Głębockiego); m. in. o te sumy pozywają go: 1446 Hinczka Międzychodzki [z Międzychodu k. Dolska], 1446-47 Krystyn Szelewski [z Szelejewa] kaszt. krzyw., 1447 Szczepan Mańczycki [z →Manieczek] (BR 628 nr 115, 116, 119, 123, 127; →Ostrowo).

1509 archid. pozn. pobiera z S. 10 grz. czynszu; nic [żaden łan] nie jest opust. (CP 111, 55).

1510 S. wraz z lasem i dobrym jeziorem nal. do uposażenia archidiakonatu pozn.; w S. łany os. [zostawione wolne miejsce na wpisanie liczby], 3 ł. os. soł. (LBP s. 28, 105, →p. 5).

1538 Grzegorz z Szamotuł archid. pozn. i tenut. w S. →p. 2.

1423 w S. 10 ł., 1510 łany os., 3 ł. soł. →wyżej; 1530 pobór od 4 ł. [os.], sołtys płaci 6 gr od 1 ł., 2 ł. [soł.?] zniszczone, jak zeznano pod przysięgą, przez grad (ASK I 3, 132v); 1563 pobór od 7 ł. (ASK I 4, 193); 1580 pobór od 6 ł., 1 ł. soł., 1 zagr. (ŹD 84); 1582 pobór płaci kapituła kat. pozn. (Piotrkowska 1 nr 591).

1415 Wojciech z Borku w sporze z kmieciami z S. (ich opiekunem [tutor] jest Paszek Chrząstowski) dowodzi, że zabrał konie Wojciechowi z S. na swoim [terenie], „na Borkowie”, a parobka jego ani nie związał, ani nie rozwiązał (KoścZ 4, 161, dawniej k. 58; WR 3 nr 566); 1416 wspomn. Wojciech z Borku1Wg Ciepluchy 207, Wojciech z Borku w 1416 miał się upominać o zbiega ze swojej wsi S twierdzi, że tenże Wojciech kmieć z S. nie dostarczył mu koni („nie postawił”) we właściwym czasie, tak jak ręczył Andrzych [może jeden ze świadków: Andrzej z Unięcic albo może ojciec Pietrasza Grabionowskiego (→WR 3 nr 618)] (WR 3 nr 619); 1428 kmiecie z S. pozwani przez wieśniaka (laycus) Stanisława z Psarskiego o szkody wyrządzone mu przez 10 koni; Szczepan syn Sędziwoja Brloka z Manieczek ręczy, że kmiecie z S. zapłacą w ciągu 4 tygodni po 3 gr od każdego konia (KoścZ 9, 69); 1430 kmiecie z S. w sporze z [Sędziwojem] Brlokiem z →Manieczek [k. Śremu] o trzodę, którą zajął im na gruntach Manieczek (KoścZ 9, 258); 1500 z wizytacji wsi prestymonialnej kap. katedry pozn. Górka k. Śremu: Jasz [kmieć z Górki?] uprawia [rolę?] w S. (CP 111, 10v); 1525 z wizytacji opust. wsi Borek: za dawnego dziedzica Borkowskiego opustoszałe łany kmiece w Borku sprzedane zostały kmieciom z Manieczek i S. (CP 111, 62).

4. 1416 Kunat sołtys z S. pozwany przez Sędziwoja Brloka [z Manieczek] o konia wartości 10 grz. (KoścZ 4, 271, dawniej k. 6); 1428 sołtys →p. 3; 1510 w S. 3 ł. soł. (LBP 105); 1530, 1580 1 ł. soł. →p. 3; 1538 sołtys Maciej →p. 2.

5. 1510 z 3 ł. os. soł. w S. płacą meszne kaznodziei kościoła par. w Śremie (LBP 105).

6. 1273 wiec (colloqium) w S. z udziałem książąt Bolesława i Przemysła [II] (Wp. 1 nr 451 – tu błędne objaśnienie wydawcy: Szymanowice, sprostowane w Wp. 4, 38)2Być może także w naszym S. (in Symanovich) odbył się w 1250 wiec z udziałem ks. Przemysła [I] (Wp. 1 nr 288, or. – wydawca odnosi do Szymanowic w pow. kal.).

1 Wg Ciepluchy 207, Wojciech z Borku w 1416 miał się upominać o zbiega ze swojej wsi S.

2 Być może także w naszym S. (in Symanovich) odbył się w 1250 wiec z udziałem ks. Przemysła [I] (Wp. 1 nr 288, or. – wydawca odnosi do Szymanowic w pow. kal.).