(1224 Benchiz, Benschicze, Bensiczh, Bencicz, Byendzicze, Benczice, Benczicz, Binczicze, Zbyenczicze, Byenczicze) 7 km na NE od Krakowa.

1. B. od r. 1951 w dzielnicy Nowa Huta w Krakowie. 1490 n. pow. krak. (ŹD s. 437, 21); 1470-80 n. par. Raciborowice (DLb. 2 s. 60).

2. 1224 → Czyżyny graniczą od W z Rakowicami i B. (Mog. 24); 1367 Kazimierz W. zatwierdza ugodę między opatem mog. Mikołajem a prepozytem Ś. Floriana w Kleparzu Gerardem w sprawie o prowadzenie wody z rz. → Dłubni przez B. do kl. mog. [Mogiły]. Klasztor miał od fundacji i ma teraz pr. prowadzenia wody bez przeszkód ze strony prepozyta (Mog. 82); 1387 B. graniczą z Krzesławicami (ZDM 1, 183); 1420 prepozyt Ś. Floriana w Kleparzu oskarżony o zaoranie granic między Mistrzejowicami i B. (ZK 7 s. 56); 1449 rz. Dłubnia, B. graniczą z Krzesławicami (ZK 13 s. 301); 1458 w akcie rozgraniczenia Zesławic od Mistrzejowic wymieniono wsie sąsiednie Batowice i B. (Mog. s. 57 reg. dok.); 1470-80 B. nad rz. Dłubnią, której bieg kl. mog. ograniczył groblami od B. aż do Mogiły. B. graniczą z Mistrzejowicami ujazdami, z Raciborowicami, Krzesławicami, Mogiłą i Kantorowicami (DLb.1 s. 479; 2 s. 58; 3 s. 15, 423, 430); role zw. Powabne za dworem (DLb. 1 s. 479); 1479-90 Jakub Szelwa z Prądnika [Białego] sprzedaje Janowi Długoszowi 2 ł. z siedliskami na Prądniku [Czerwonym] między wsiami Prądnik, B., Rakowice oraz rolami miejskimi krak., blisko rz. Prądnik (SP 2, 4216, 4223); 1480 Jakub i Marcin Rinczowie sprzedają Janowi Długoszowi dwie cz. z 2 ł. i 2 łąk na Prądniku [Czerwonym] między wsiami Prądnik, Rakowice i B. oraz rolami m. Krakowa, blisko rz. Prądnik (SP 2, 4221); Jan Długosz daje Mik. Zarogowskiemu 600 grz. i 4 ł. na Prądniku [Czerwonym] blisko rz. Prądnik, między wsiami Prądnik, Rakowice i B. oraz rolami m. Krakowa w zamian za Bielany i cz. Chełmu (SP 2, 4224 b); 1570 droga z Krakowa przez B. i Proszowic do Wiślicy. Cło z nadania w r. 1559 (LDK s. 71-2).

3. Ongiś własn. kościoła Ś. Michała na Skałce - z DLb., następnie prepozyta kolegiaty Ś. Floriana w Kleparzu. 1316 Fał z B. włodarz pana Prandoty (KRK 348 - w l. 1327 - 30 występuje Prandota kan. krak. i prepozyt kolegiaty Ś. Floriana - KK 1, 144, 149; KMK 2, 374); 1324 synowie Bogufała ongiś włodarza pana Prandoty i wsi B. rezygnują na rzecz rzeźnika Mikołaja z 1/2 dworu na ul. Ś. Krzyża [w Krakowie] (tamże 715); 1328-9 br. Otto i Paweł kmiecie z B. (tamże 918, 968, 1315); 1367 własn. prepozyta kolegiaty Ś. Floriana → p. 2; 1387 prepozyt Ś. Floriana Władysław zastawia za 10 grz. prepozytowi kl. miech. Stanisławowi łąkę w B. (de B.), położoną k. łąk i ról Krzesławic i powyżej B. (ZDM 1, 183); 1391 Pech młynarz z B. (KRK 2 s. 74); 1399-1401 Franko zw. Fraszo karczmarz z B. (SP 8, 9297, 10187; Roty 2, 8); 1400 Święch zw. Rycz lub Ridz i Stańczyk s. Staszka karczmarze z B., Grzegorz kmieć z B. (SP 8, 10187, uw. 330); 1401 Stanek Traschcouicz [zapewne Fraszowicz] karczmarz z B. (SP 7/2, 117); 1409 Mikosz młynarz z B. (ZK 5 s. 200); 1414 Paszko „villicus” z B. Dunina prepozyta Ś. Floriana, podkanclerzego Królestwa (KSN 3452); 1418 Mikołaj z B. h. Janina (SP 2, 1594); 1420 14 kmieci [bez imion] z B. (GK 1 s. 317); 1420-3 Hinczko prokurator z B. (GK 1 s. 270, 274, 281, 284, 317; 2 s. 117, 133); 1420-7 Mikołaj, Mikosz karczmarz z B. (GK 1 s. 276; 2 s. 712); 1424 Janota z B. (ZK 7 s. 516); 1426-8 Andrzej włodarz z B. (GK 2 s. 619, 624, 644, 651, 663); 1428 Jaśko Dyk z B. (GK 3 s. 47); 1430 Klimko karczmarz z B. (GK 4 s. 56); 1445 Paweł młynarz z B. (OK 6 s. 909); 1449 prepozyt miechowski Jan godzi się z Franciszkiem prepozytem Ś. Floriana z Florencji, czyli z Kleparza w sprawie młyna Jana na rz. Dłubni w Krzesławicach, który będzie nadal do niego należał, natomiast Franciszek może zbudować młyn na tej rzece w granicach B. (ZK 13 s. 301); 1462 Andrzej Byk z B. (Teut. 3 s. 268); 1470 „procurator alias poviskala” z B. (GK 19 s. 112); 1470-80 B. niegdyś kościoła Ś. Michała na Skałce w Krakowie, przeszła potem na własn. prepozytury Ś. Floriana w Kleparzu. Dwór prepozyta z dobrymi zabudowaniami i urodzajnymi rolami, ogrodami, sadami i łąkami. Duży folwark podzielony na 4 pola, rola folw. za dworem zw. Powabne. Na rolach dworskich osadzeni kmiecie Mik. Król i Jerzy Szydło oraz karczmarze Mik. Kostur i Jan Szydło. 2 młyny z rolami nad rz. Dłubnią, z których jeden płaci 6 grz. czynszu i daje 8 kapłonów, a drugi 9 grz. i 9 kapłonów, 3 karczmy z rolami nie obowiązane do odrabiania, z których pierwsza i druga płacą po 6 grz. czynszu i dają po 8 kapłonów i po achtelu piwa, a trzecia 3 grz. i achtel piwa. 17 ł. kmiec., 6 zagród z ogrodami bez ról, płacących od 3 wiard. do 1 i 1/2 grz. Kmiecie odrabiają po 3 dni w tygodniu własnym bydłem oraz są zobowiązani do podróży do Krakowa bez dnia, płacą po 2 grz. i wiard. czynszu, dają po 30 jaj, po 2 sery, po 2 kapłony, po korcu rzepy, a wraz z karczmarzami, zagrodnikami i komornikami odrabiają po 2 powaby rocznie (DLb. 1 s. 479; 2 s. 60; 3 s. 115); 1474 szl. Małgorzata wd. po Mikołaju z B. oznajmia, że szl. Stanisław z B. dał jej 8 gr (GK 19 s. 1000); Kazimierz Jag. poświadcza, że Jakub z Koniecpola prepozyt Ś. Floriana za murami Krakowa i star. sieradzki zastawił za 1500 fl. węg. Hińczy z Rogowa kaszt. sand. wsie: B. w ziemi krak., Mszczonów, Kamień, Sadowie 1/2 Rzeczycy i Goczałkowice w ziemi sand. Hińcza i jego następcy będą płacić Jakubowi 30 grz. z B. i 10 grz. z Mszczonowa w sumie zastawu (MS 1, 1121; Mp. 5 t. N 161 - tekst dok.); 1489-98 pobór z 13 ł., 1499 z 18 ł., przybyło 5 (ŹD s. 437; RP s. 148, 161, 176, 191, 206, 73, 110, 37, 7); 1491 Elżbieta (Teut. 6 s. 89); 1498 szl. Jan Lyessiey z Z. oskarżony przez Mik. Chełmskiego (AKH 9 538); 1500 Miklasz Pawłowic (Kacz. 9098); 1529 własn. prepozyta kolegiaty Ś. Floriana w Kleparzu, który pobiera tu czynsz łącznie z dzies. kon. od kmieci i z młyna wart. 71 grz. 32 gr (LR s. 308); 1530 pobór z 17 ł., 3 karczem i 2 młynów każdy o 2 kołach dorocznych (RP k. 11).

5. 1470-80 dzies. snop. z ról folw. wart. 6 grz. dla kl. Paulinów na Skałce, a snop. i kon. z reszty wsi wart. 40 grz. prepozytowi Ś. Floriana (DLb. 1 s. 479; 2 s. 60; 3 s. 115); 1529 dzies. snop. wart. 6 grz. z folw. dla kl. Paulinów na Skałce, z reszty wsi wart. 34 grz. prepozytowi kolegiaty Ś. Floriana w Kleparzu (LR s. 231, 308).

6. 1388 Tomek z B. przyjęty do pr. miejskiego krak. (Chm. s. 209).

Uw. Występujące w 3 p. osoby z predykatem szlach., to najpewniej włodarze B.