KSIĄŻKI

(1400 Ksansky, 1421 Xsanski, 1429 Kschansky, 1430 Kszanszky, 1470 Xyanszky, 1474 Kxanszky, 1527 Kxąski, 1528 Kalysse Kxyąski, 1530 Kalisze) 11 km na WSW od Starego Miasta Warszawy, potem Kalisze-Książki, w XVII-XIX w. Kalisze; weszły w skład → Czechowic, dziś cz. Ursusa, dzielnicy Warszawy.

1. [1416] n. distr. warsz. (MK 3, 9); 1528 pow. warsz. (ASK I 27, 418); 1580 n. par. Pęcice (ŹD 268; Knap.mps 487; RegDiec. 701; Tab. 1827 I, 191).

2. 1433 cz. X. od gościńca do gaju (Warsz. 2, 205); 1470 cz. X. od granic Czechowic do miedzy Secemskiego wszerz, a wzdłuż od drogi regulskiej, która rozgranicza Reguły i X., do granic Gołąbek (MK 5, 137); 1527 staw w K. (ZR nr 2350).

3. Włas. szlach. 1400 Krystyn z K. bierze w zastaw dział ról i łąk w Raszyńcu w 3 kopach gr pras. od Wawrzyńca z Mor (BJ 8057 IV, 136); [1416] dziedzice z K. dzierżawią cz. Czechowic (MK 3, 9); [1418] Grzegorz z K. otrzymuje za dług 36 kóp gr dobra Dziersława i Filipa z Otrębus (MK 3, 13); 1421 Mieczko i Maciej z X. były zięć Sędka Sokołowskiego, Krystyn z X. (Warsz. 1, 8v); Andrzej Ciołek i Filip z X., Grzegorz z X. (Warsz. 1, 14); [1423?] Urszula i Anna cc. Marcina Włodyczki mieszcz. warsz. dziedziczki z X. sprzedają swą cz. w X. Krystynowi z X. (MK 3, 30); 1425 Andrzej z X. i jego [pełnoletni] syn (Warsz. 1, 181); 1427 ks. Janusz I daje Mikołajowi i Janowi z Kątów i Filipowi z K. 10 wł. z obu stron strugi Turny k. Kruszewca [z. liw.] (PP 5 nr 500); 1427 Grzegorz z K. winien jest 20 kóp gr posp. swemu bratu Janowi, a jeśli ich nie zwróci, to razem z Mikołajem przekażą w 40 kopach gr połowę cz. w Otrębusach, którą kupili od Dziersława, Marcina i Wisława (PP 5 nr 851); 1428 Filip Książk i Maciej Książk (Warsz. 2, 1); 1428 Krystyn Warzysmoła z K. zawiera ugodę z br. Mieczkiem i bratankiem Maciejem o wspólne pastwiska (Warsz. 2, 13); 1428 Wojciech z X. (WarszDis. 1, 110); 1429 Krystyna, Witosława, Małgorzata i Dorota cc. zm. Andrzeja z K. sprzedają 1/3 cz. ojcowizny w K. Filipowi i Wojciechowi braciom z K. za 12 kóp gr szer., a Dadźbog z Pęcic zaręcza spokój ze strony Jarochny ż. Tomasza z Reguł (PP 6 nr 93); 1430 Filip z K. sprzedaje braciom Tomaszowi i Mikołajowi z Czechowic 1/3 Kruszewa, którą ma między braćmi, za 30 kóp gr pras. (PP 6 nr 229); 1430 bracia Klemens i Warzysmoła z X. (Warsz. 2, 60); 1430 Klemens z K. zastawia pod przepadkiem całą swoją 1/4 K. w 12 kopach gr szer. Mieszkowi z K. (PP 6 nr 643); 1431 Krystyn Warzysmoła pozywa Andrzeja z Orłów, który zrobił sobie drogę przez [jego] łąki (Warsz. 2, 71); 1432 Filip Książek i Grzegorz z Otrębus są h. Pierzchała (MZH nr 8); 1432 Jan z X. (Warsz. 2, 113); 1432 Dorota c. zm. Falisława z X. sprzedaje swój dział w X., leżący między działami jej braci Mieczka i Macieja, za 20 kóp gr posp. Bartłomiejowi, Marcinowi i Mikołajowi braciom z X. (PP 6 nr 388); 1432 Mikołaj i Bartłomiej z X. ss. Mieczka winni są zapłacić 5 kóp i 22 gr posp. Dorocie z X. za jej cz. w X. (Warsz. 2, 116); 1432 Krystyn z X. winien jest 5 kóp gr i 20 gr posp. Bartłomiejowi i Mikołajowi z X. za 1/3 cz. Doroty z X. pod przepadkiem tej części (Warsz. 2, 169); 1433 Krystyn Warzysmoła (Warsz. 2, 182); 1433 Maciej z X. zastawia na 3 lata w 2 kopach gr połowę ojcowizny w X. Bartłomiejowi i Mikołajowi braciom z X.; po 3 latach bracia ci będą płacili Maciejowi po 3 gr rocznie czynszu (Warsz. 2, 205); 1433 Grzegorz Bęben i Filip z X. h. Pierzchała (PP 6 nr 464); 1453 ks. Bolesław IV zwalnia Grzegorza z X., właśc. X, Kani i Otrębus, oraz jego dzieci od płacenia kar sąd. (MK 4, 15); 1470 Jakub z Kłodna zamienia X. za zgodą ż. Jadwigi c. Marcina z X. na dział w Dąbrówce z Mikołajem Kaliszem z Reguł (MK 5, 137); 1471 Magdalena c. zm. Jakuba Porosło z Czaplina, wd. po Grzegorzu z X., siostra Anny ż. Mikołaja z Otrębus, Stanisława i Jakuba (MK 5, 162v); 1472 Jan syn Grzegorza z Secymina sprzedaje cz. w K. i Otrębusach Dadźbogowi z Otrębus za 40 kóp gr w półgr (MK 9, 18); 1474 bracia Mikołaj i Jakub ss. Bartłomieja z K. h. Pierzchała; bracia Mikołaj, Jan, Piotr i Świętosław ss. zm. Marcina z K. h. Pierzchała (MZH nr 443); 1477 Jan syn zm. Mikołaja z Opaczy zamienia swe wójtostwo w Wielkiej Woli na działy w Dąbrówce z Mikołajem Kaliszem z X., który te działy miał od Mikołaja i Bartłomieja ss. zm. Jana Zdbika i od Jana syna zm. Jakuba z Reguł (MK 9, 179v; potwierdzenie 1488); 1478 Dadźbog z Otrębus sprzedaje swój dział w K., nabyty od Jana syna Grzegorza [z Secemina], oraz pr. bliższości Ciołkowskie [po Ciołkach] Mikołajowi Kaliszowi z Reguł za 30 kóp gr w półgr; Jan syn zm. Grzegorza z Secemina wyraża na to swą zgodę (MK 9, 101v); 1482 zakład w konflikcie Mikołaja Kalisza z K. ze Stanisławem Falenckim h. Rogala (MZH nr 601); 1484 Mikołaj Kalisz z X. odstępuje swe wójtostwo we wsi książ. Wielka Wola Markowi z Orłów w zamian za dział w Czechowicach i dopłatę 20 kóp gr w półgr i 30 fl. węg. (MK 9, 168v); 1488 Mikołaj z X. uzyskuje potwierdzenie zamiany z 1477 (MK 9, 179v); 1491 Mikołaj Kalisz z K. (ZR nr 1715); 1507 Maciej z K. i z Reguł z braćmi Jakubem i Stanisławem z Reguł (ZR nr 1980); 1527 Stanisław Kalisz z K. (ZR nr 2350); 1528 K.K. włas. bezkm. (ASK I 27, 418); 1530 szl. Franciszek Parul z K. uczestnik sejmiku z. warsz. (Iura 3 nr 302); 1563 Mikołaj syn Jakuba, Mikołaj syn Stanisława i Piotr syn Stanisława Kaliszowie z K. h. Ciołek (MH 9, 29; Wittyg 127, inaczej: Piotr, Jerzy, Mikołaj ss. Jakuba; Mikołaj syn Stanisława); 1580 pobór od 6 cz. po 1/4 wł. bezkm. (ŹD 268); 1827 w K. 1 dom (Tab. 1827 I, 191).

4. 1453 ks. Bolesław IV określa czynsz książ. w X. w dobrach Grzegorza z X. z 1 wł. os. na 6 gr szer. pras. (MK 4, 15); 1478 dział w K. zostaje sprzedany wraz z pr. chełm. (MK 9, 101v).

5. 1603 dzies. z K. należą do rektora szkoły w Pęcicach (ŁOp. 3, 288; NowDzieje 2, 518).