(1220 z DLb. 3 s. 38 Biskupicze, 1322 Biscupicz, Byscupicze) 4,5 km na SE od Wieliczki.

1. 1490 n. pow. szczyrz. (ŹD s. 446, 64); 1220 n. par. własna (DLb. 3 s. 38); 1325-8 dek. Niegowić, dawniej Szczyrzyc (MV 1 s. 124, 194); 1335-52 dek. Szczyrzyc (MV 1 s. 369; 2 s. 176); 1353-8 dek. Niegowić (MV 2 s. 256); 1373-4 dek. Kosocice (Rejstr świętop. k. 2, 26); 1470-80 dek. Dobczyce-Szczyrzyc (DLb. 2 s. 119); 1529 dek. Wieliczka (LR s. 90).

2. 1220 B. powyżej Wieliczki (DLb. 3 s. 38); 1322 B. blisko Wieliczki (KK 1, 127); 1389 Wyszko z Trąbek zeznaje w sprawie bpa krak. i kapituły o gaj w B., którego cz. od drogi z B. zw. stara, jak to rozgraniczyli kmiecie z woźnym sądowym, należy do bpa, a inna jego cz. należy do Wyszka, idąc z Dobranowic do Chorągwicy (SP 8, 5371); 1399-1400 Rafałka [ż.] Tomasza Wierzynka z kmieciami: Piotrem z Darczyc, Piotrem i Mikołajem z Trąbek, Janem z B. o gaj bezprawnie wycięty i zabrany (SP 8 uw. 289/64, 343/4); 1399 Henryk z Jangrotu włodarz bpa krak. wygrywa sprawę z Janem z Trąbek, który nie przedstawił świadków o granicę [B.] i o ogrodzenie (SP 8, 9402); 1428 gaj → p. 3; 1470-80 B. graniczą z Bodzanowem (DLb. 3 s. 195); 1532 Mik. Osiecki z Osieczan sprzedaje na potrzeby żupy wielickiej swój las w Trąbkach k. lasu żupy z jednej strony i lasu szl. Lubomirskiego ze Sławkowic w jego cz. dziedz. z drugiej strony oraz k. granic B. aż do rzeki granicznej wsi Dobranowice (RI s. 225).

3. Własn. bpa krak. 1220 → p. 5; 1381 wsie Grotkowice, Wola Giedczyna i Łężkowice w kluczu [dziesięcinnym] B. (KK 2, 311); 1399 Jan Trąbka z Henrykiem włodarzem w B. i kmieciami: Piotrem z Trąbek, Miczkiem z Darczyc i Stanczkiem Siodłkowicem (Siodłkiem) z B. o przekopę i wykopanie 200 pali w B. (SP 8 uw. 287/15, 16, 17, 28, 288/44, 300/79); tenże Henryk ma zapłacić pod karą XV pamiętne za 3 kmieci z B. (SP 8, 9324); Miczko, Piotr i Stanisław, kmiecie z B. (SP 8 uw. 293/19); 1404 Henryk włodarz bpa krak. w B. (ZK 3b s. 345); 1428 Jadwiga wd. po Bonie Juncie z Jawczyc zostaje zwolniona przez bpa krak. Zbigniewa ze sprawy o wycięcie gaju w B., o zabranie wołów ze dworu i rozpędzenie innych do wart. 30 grz., ponieważ nigdy nie miała tej wsi w dzierżawie (ZK 146 s. 135); 1470-80 własn. bpa krak., folwark, 14 ł. kmiec., karczma z rolą, 2 zagrody, role i łąki plebańskie (DLb. 1 s. 207; 2 s. 119); a. 1490-90 pobór z 3 ł., 1491-4 z 2 i 1/2 ł., 1496-9 z 2 ł. (ŹD s. 446; RP s. 141, 154, 167, 183, 197, 215, 88, 123, 50, 22); 1499 Barbara Sułkowska zastawia na rok kardynałowi Fryderykowi kmiecia Stan. Karczana, którego może zostawić albo zabrać do wsi B. (GK 27 s. 322); 1529 własn. bpa krak. w kluczu krak., folwark, karczma, czynsz wart. 14 1/2 grz. i 16 gr (LR s. 6, 90); 1530 bp Piotr i kapituła krak. dzierżawcy B. [!] i Gołkowic [własn. szlach.] zwolnieni od pozwu wniesionego przez Macieja Zabawskiego (SP 6, 466).

4. 1455 Kazimierz Jag. na prośbę bpa Zbigniewa przenosi z pr. pol. na magd. wsie bpstwa krak. B., Trąbki i Darczyce w ziemi krak. Imm. sąd. (Mp. 5 t. B 115).

5. 1220 bp krak. Iwo Odrowąż, fundując kl. Ś. Ducha w Prądniku [Białym], nadaje mu m. in. kościół Ś. Marcina w B. powyżej Wieliczki z jego dochodami, do których należały: dochody z ogrodów k. Wieliczki, dzies. snop. w m. Wieliczce oraz we wsiach: Bogucice, Czamochowice, Śledziejowice, Szczegłów [Szczygłów], Zabłocie, Zborów, Surówka, Pogwizdów, Bielczyce, Fałkowice, Stadniki, Winiary i Sułów. Po inkorporacji kościoła w B. do kl. Ś. Ducha uposażenie to zostało odjęte plebanowi poza nielicznymi dochodami i dzies. (DLb. 3 s. 38, 48; 1322 → Biskupice par. Iwanowice); 1325-7 pleb. Jan, par. oceniona na 10 i 1/2 grz. (MV 1 s. 124); 1327 par. oceniona na 11 grz. (MV 1 s. 194); 1325-8 świętop. 16 sk. 7 den. (MV 1 s. 298); 1335 świętop. 1 grz. 5 i 1/2 sk. (MV 1 s. 369); 1336 świętop. 8 sk. (MV 1 s. 392); 1339-40 świętop. 5 i 1/2 sk (MV 2 s. 176, 178, 180); 1343-4 świętop. 7 sk. (MV 2 s. 182, 184); 1346-58 świętop. 1 grz. 5 i 1/2 sk. (MV 2 s. 191 i n. wg ind.); 1399 Mikołaj pleb. w B. (SP 8 uw. 293); 1470-80 kościół drewn. Ś. Marcina, pr. patronatu kl. Ś. Ducha w Krakowie. Uposażenie plebana B.: role i łąki w B., dzies. snop. z ról folw. tamże, dzies. z folwarku w Jawczycach, z folwarku i 1 zagrody z rolami w Sułowie, dzies. pien. z folwarku i 1 zagrody z rolami w Tomaszowicach, dzies. z łanów folw. w Przewieczanach (Przebieczanych), które należały do kmieci, z folwarku w Szczegłowie (DLb. 1 s. 119-21; 3 s. 47); dzies. snop. i kon. z łanów kmiec. w B. wart. 6 grz. altarii Ś. Małgorzaty w katedrze krak. (DLb. 1 s. 207; 2 s. 119); do par. należą: B., Zborów Surówki, Bielczyce [1/2 wsi, a 1/2 do par. w Gdowie], Jawczyce, Sułów, Mniszków [Nieszkowice Wielkie], Tomaszowice, Przewieczany, Szczegłów, Zabłocie (DLb. 2 s. 119-2; 3 s. 45-8, 196); 1528 wg odnowionych i odtworzonych przez bpa Piotra Tomickiego spalonych w pożarze przywilejów kl. Ś. Ducha w Krakowie bp Iwo Odrowąż przyłączył do tegoż kl. kościół par. we wsi bpa krak. B. z wszystkimi prawami, pr. patronatu, dzies. z ról wójtowskich w Wieliczce i z ról na jej przedmieściu, należących do szpitala (DodGL r. 1852 nr 50-5 s. 212; S. Tomkowicz, Zabytki budownictwa m. Krakowa, I. Szpital Św. Ducha. Kr. 1892 s. 75); tenże bp poświadcza, że do kościoła par. w B., inkorporowanego do kl. Ś. Ducha, należą następujące dzies.: snop. z wszystkich ról w Trąbkach i Darczycach, z ról dworskich bpa krak. i z ról 3 kmieci w Jawczycach (tamże); 1529 pleb. pobiera dzies. snop. w Trąbkach i Darczycach, z folwarku i od kmieci w Jawczycach, z folwarków w Sułowie i Przewieczanach, w B. z folwarku, karczmy i od 2 kmieci wart. 2 1/2 grz., a w Tomaszkowicach dzies. pien. z folwarku oraz z ról folw., na których siedzi 1 kmieć. Dzies. snop. z ról kmiecych w B. wart. 4 grz. altarii Ś. Małgorzaty w katedrze krak. (LR s. 90, 172).

8. Kościół Ś. Marcina gotycki murowany przebudowany w XVII w. Portal kamienny uszaty ze znakiem duchaków (KatZab. 6 s. 2); Grodzisko kultury łużyckiej (Żaki s. 36).