OKRZESZYN

(1426 Ocrzeszino, Ocrzeschyno, 1443 Ocrzeschewo, 1449 Ocrzeschin, 1481 Okrzeszyn) 10 km na NE od Piaseczna.

1. 1430 n. distr. warsz. (PP 6 nr 638); 1436 par. Powsin (Knap.mps 517); 1443 distr. zakr.! (MK 3, 289); 1526 pow. warsz. (ASK I 27, 448v); 1580 par. Milanowo! (ŹD 261); II poł. XVI w. par. Powsin (AHPMaz. 2, 200).

2. 1426 jez. w O. (ZR nr 179); 1498 młyn [w O.?] → p. 3; 1523 jez. pod O. (MK 32, 153); 1565 kmiecie nie mają wł. wymiernych, grunt bardzo zły, piaszczysty; łęg dębowy nad Wisłą, urywa go rzeka co roku; wieś graniczy z Wisłą, z panami Oborskimi [z Oborek] i z panami Bielawskiemi [z Bielawy] (LM 1565 I, 18); 1661 O. graniczy z Bielawą, Chąbrzynkiem [Chabdzinkiem], Falenicą, Latoskiemi i Lisami (LM 1660-1661, 62).

3. Włas. szlach., potem książ. 1426 Piotr z Brześc wyposaża siostrę Katarzynę w 150 grz., które zostają zabezpieczone na 1/2 dóbr Jeziora [dziś Jeziorna], Szczytno i O. (Warsz. 1, 212v); 1426 „dzierżawa” Bolesty w O. (ZR nr 179); 1430 Mikołaj Żądło z Jeziory zobowiązuje się zwrócić 26 kóp gr posp. Pietraszowi Gąsię z Magnuszewa w ciągu 2 lat pod karą przepadku 1/2 Jeziory i 1/2 O., na co wyraża zgodę jego ż. Katarzyna (PP 6 nr 638); 1443 bracia Paweł Wydżga i Krystyn z Jeziory sprzedają z pr. odkupu czynsz roczny 4 grz. pras. z O. za 40 kóp gr pras. kapitule warsz.; winni płacić kapitule 2 grz., a kanonikom Janowi Borzęckiemu i Klemensowi po 1 grz. (MK 3, 289); 1449 Anna c. Mikołaja Żądły z Jeziory, ż. Stanisława z [Radonic] kwituje swych braci Pawła, Wydżgę i Krystyna, ss. Mikołaja Żądły z zadośćuczynienia za ojcowiznę w Jeziorze i O. (MK 4, 154v); 145[8] w podziale dóbr Paweł Wydżga otrzymuje Jeziorę i O., a Krystyn Oszczów w z. bełs. (MK 335, 149a); 1481 ks. Bolesław V daje Janowi synowi zm. Krystyna z Oszczowa sędziego ziem. bełs. przywilej pr. chełm. na dobra Jeziora i O., zwalnia go od stawania na rokach posp. i od płacenia kar sąd. (MK 9, 136; → p. 4); 1498 ur. Mikołaj z Jeziory zapisuje ż. swej Cennocie [?], c. wielm. Mikołaja z Obór kaszt. i star. ciech. 220 kóp gr w półgr tytułem wiana na swej cz. dóbr w 1/2 wsi Jeziora i O. oraz na 1/2 młyna (Tarcz. 5, 103); 1524 Mikołaj syn zm. Marcina z Mrokowa kasztelana warsz. zastawia dobra, m. in. Falenty, Laszczki i O., w 16000 fl. Hieronimowi z Łaska wdzie sieradzkiemu (MS 4 nr 4443, 4902); 1526 wieś książ. ma 8 kmieci (ASK I 27, 448v; → p. 4); 1528 włas. szlach!, pobór od 1 1/2 wł. (ASK I 27, 713); 1565 włas. król., 11 kmieci (LM 1565 I, 18); XIX w. wieś O. z Kępą Okrzewską ma ok. 15 wł. (SG 3, 578; SG 7, 437; Małc. 199).

4. 1481 ks. Bolesław V nadaje pr. chełm. z czynszem książ. na Jeziorę i O. (MK 9, 136; → p. 3); 1526 w O. 8 kmieci, którzy nie odpracowują dni, 4 płaci po 1 kopie gr, a 4 po 30 gr (ASK I 27, 448v; → p. 4).

5. 1436 Stanisław bp pozn. stwierdza, że chociaż jego poprzednik Andrzej syn Łaskarza włączył pewne wsie, m. in. O., do par. w Powsinie, to pleb. z Milanowa bezprawnie pobiera z tych wsi kolendy i świętopietrze; bp potw. włączenie tych wsi do par. w Powsinie (Knap.mps 517); 1565 dzies. ze wsi O. wart. 2 fl. należą do bpa pozn. (LM 1565 I, 18).