OŁTARZEWO

(1414, 1428 Oltharzewo, 1447 Oltarzawo, 1478 Holtharyszewo) 12 km na E od Błonia, dziś Ołtarzew.

1. 1428 n. distr. warsz. (PP 5 nr 631); 1528 pow. bł. (ASK I 27, 713v); 1580 par. Żbikowo (ŹD 281).

2. 1565 wieś król. Ożarów graniczy od zachodu ze szl. Ołtarzewskimi (LM 1565 I, 32).

3. Włas. szlach. 1414 ks. Janusz I daje Jakubowi Vanzen [?] i Maciejowi dziedzicom z O. 20 wł. zw. Ołtarzewo nad rz. Bug, wraz z brzegiem rz., k. Nuru, bez barci, z obowiązkiem służby wojskowej z 10 wł. na koniu wart. 4 kóp gr (MK 89, 130; MS 5 nr 7744); 1428 Michał z O. (Warsz. 2, 8); 1428 ks. Janusz I daje Michałowi, Rafałowi, Janowi i Mikołajowi ss. Piotra z O. przyw. prawa niem. na ich dziedzictwo O., wg dawnego przyw., oraz zwalnia ich od prac przy starych grodach książ. (PP 5 nr 615, 631); 1433 Michał z O. (Warsz. 2, 184); 1438 Męcimir z Gołaszewa odstępuje, za zgodą swojej ż. Małgorzaty c. Wojciecha z Płochocina, swą cz. w Gołaszewie w z. warsz. k. Błonia Michałowi z O. za 200 kóp gr w półgr i za 1 wł. w Szczytnie w z. czer. [dziś Jakubów] obok granicy z. liw. (MK 3, 223v); 1441 ks. Bolesław IV zwalnia Michała z O. od kar sąd. z wyjątkiem kar książ. (MK 3, 353v; TKap. 72, 6-8); 1446 Jan z Troszyna darowuje Janowi z O. swą wieś Zamoście k. Ostrołęki wraz z działem, który ma dokupić od Chebdy [z Suska], zastrzegając sobie jej dożywotnie władanie (MK 4, 48); 1468 pan Jan Ołtarzewski śwd. w Żbikowie w otoczeniu Andrzeja bpa pozn. (AE II 238v); 1480 szl. Michał z O. (ZR nr 1506); 1482 bracia Michał i Jakub z O. sprzedają Zamoście, które mają od Jana syna Przedbora Troszyńskiego i poręczają spokój ze strony niepełnoletniego rodzeństwa Jana, Adama, Ofki, Małgorzaty, Katarzyny i Doroty (MK 6, 146); 1492 szl. Jakub Biały z [Czajek]-Kobyłek chciał kupić od Jana z O. rolę jego kmiecia Bara (ZR nr 1734); 1499 szl. Michał Ołtarzewski z Zamościa oskarża o zniesławienie Jana Żebro wikariusza z Ostrołęki (Ep. 16, 24v); 1503 ugoda w sprawie dóbr w O. zawarta przez rozjemców (Warsz. 8, 646); 1504 Jakub Ołtarzewski (ZR nr 1871); 1506 Adam i Jakub z O. rozjemcy (ZR nr 1976); 1508 Jakub Ołtarzewski z O. oskarżony o najazd na Umiastowo-Fałki (ZR nr 2049); 1515 ks. Anna [Konradowa] zawiesza przywilej książ. służący Jakubowi i Adamowi na dobra O. aż do przyszłego zgromadzenia rady książ.; jest to kara za niepłacenie czynszów i kar książ. sąd. (Warsz. 11, 145; Sobol 122); 1528 w O. 2 wł. os. (ASK I 27, 713v); 1549 Szczęsny [Feliks] Ołtarzewski ręczy za ur. Rafała Czosnowskiego (ZR nr 2657); 1563 Mikołaj Ołtarzewski z O. h. Roch II (MH 9, 39); 1580 Ołtarzewscy płacą pobór od 1 1/2 wł. os. (ŹD 281); 1484 Ołtarzewscy w z. warsz. h. Lis (Papr. 195); XIX w. folw. i wieś O. ma ok. 30 wł. (SG 7, 526; Małc. 195).

4. 1428 pr. niem. → p. 3.

5. 1603 dzies. pieniężna ze wsi O. należy do par. Żbików (Vis. 1603, 145v; NowDzieje 2, 518).

6. 1447 Przecław syn Michała z O. student Uniw. Krak. (MUK 1 nr 47e/084); 1478 Jan Phatrzywyetryh krawiec z H. przyjęty do pr. miej. Nowej Warszawy (PrzyjęciaNW nr 26).