POWSINEK

(1399 Powssino, 1422 Powsino Minor, 1426 Powsino Prutenorum, 1433 Powszino Minor, 1457 Powszino Pruske, 1493 Powsino Taborowe, 1494 Maly Powsyn, 1510 Powsinek, 1514 Powszynko, 1526 Powszynek) 10 km na NE od Piaseczna, dziś cz. Wilanowa, dzielnicy Warszawy.

1. [1421] distr. warsz. (MK 3, 73); 1580 par. Milanowo (ŹD 261).

2. 1426 P. graniczy z Kabatami i Powsinem oraz Nartami, aż do błonia Miedzeszyna (Warsz. 1, 212); 1426 gaj [w P.] od gran. miedzeskiej do gran. powsińskiej [Ciołków] i od granicy wolskiej do milanowskiej (Warsz. 1, 222); 1488 włóka w 3 polach w P. z łąką pod Gawrońcem [?] (MK 9, 183v); 1510 P. graniczy z Zawadami (Warsz. 10, 424); XIX w. jezioro w P. ma 20 mr. (SG 8, 896).

3. Włas. szlach. 1399 Maciej z Rakowca sprzedaje połowę dóbr Mlądz w z. czer. Sędkowi z P. swemu bratankowi; ks. Janusz I daje na ten dział pr. niem. (MK 89, 217v-219v; MS 5 nr 7836); 1404 sąd ziem. warsz. przysądza Wisławowi dz. z P. odcinek rz. Jeziora [k. Okrzeszyna?] zajęty przez Mikołaja Żądło [z Jeziory, dziś Jeziorna] (MK 62, 348; MS 4 supl. nr 435); 1408 Sędek dz. z P. ma sprawę o kmiecia z Witem dz. z Dudy (Czer. nr 77; TymProc. 248); [1416?] Stachna, Wichna, Hanka i Zdziechna [cc.] zm. Macieja dz. z Rakowca za zgodą matki Dobrosławy kwitują Sędka, Dziersława, Nartołda i Jakuba dziedziców z P. z zadośćuczynienia za dobra w Rakowcu ze spadku po ich ojcu (MK 3, 2v); [1417] Świętosław z Gaczkowa sprzedaje 10 wł. k. Nura Nartołdowi z P. (MK 3, 57v); 1419-20 Paweł z P. (Czer. nr 1194, 1201, 1207 n.); 1421 Sędosław, Dziersław i Nartołd z P. (Warsz. 1, 1v); [1421] Jakusz z P. sprzedaje całą swą cz. w P. Mikołajowi z Piotrkowa (MK 3, 73); 1422 Dziersław z P.M. (Warsz. 1, 39); [1422] Więchna z Rakowa sprzedaje Dziersławowi i Nartołdowi z P. swą cz. w P. za 30 kóp gr posp. (MK 3, 30); 1424 Sędka z P. (Zakr. I nr 530); 1424 bracia Sędek i Nartołd z P. (Warsz. 1, 121v); 1425 Nartołd z P. ręczy za swego br. Sędka Dziersławowi z P. pod karą przepadku dóbr w Rakowcu, P. i Mlądzu; tenże Sędek ręczy za br. Nartołda pod karą przepadku dóbr w P. i Rakowcu; Stanisław z Mlądza syn Sędka (Warsz. 1, 178v); 1426 Wigand z Ostrołęki chor. [czer.] ma się ugodzić o granicę Kabat i Powsina z P.P. z Mikołajem Piotrkowskim, Sędkiem i jego synem, z Dziersławem i z Nieszczałką oraz ma razem z tymiż wytyczyć granicę swej wsi Narty (Warsz. 1, 212); 1426 Mikołaj Piotrkowski zapowiada gaj [w P.] od gran. miedzeskiej do gran. powsińskiej i od wolskiej do milanowskiej (Warsz. 1, 222); 1426 Dziersław Powsiński ręczy Imdowym dzieciom Małgorzacie i Annie, swym bratanicom, za Sędka z P. [swego br.] (Warsz. 1, 222); 1426 szl. panicz Janek z P. (Warsz. 1, 224v); 1427 Dziersław i Nartołd z P. zastawiają trzech kmieci i cz. młyna w Mlądzu w 18 kopach gr Mikołajowi z Sufczyna rządcy warsz. (MK 9, 228v-229); 1428 Sędek z P. odstępuje swym bratanicom Annie i Małgorzacie, cc. swego zm. brata Imdy dziedzica z P. 1/4 dziedzictwa Mlądz w z. czer., kupioną od swego br. Macieja (PP 5 nr 573); 1429 ks. Janusz I daje Pawłowi, Janowi i Mikołajowi braciom z P.M. pr. niem. z czynszem książ. po 8 gr, zwolnieniem od kar sąd. i pr. łowieckim na ich cz. Wierzbna (PP 6 nr 120); 1430 podział Wierzbna; bracia Paweł, Mikołaj i Jan z P. dostają trzy części, a czwartą cz. bracia Jan i Mikołaj z Dobrzyńca, Więcław z Wierzbna i Trojan z Opaczy; Mikołaj i Jan z Dobrzyńca poręczają spokój Pawłowi z P. i jego braciom ze strony swych braci stryjecznych Trojana z Opaczy i Mikołaja [skąd?], a Mikołaj z P. poręcza spokój Janowi i Mikołajowi z Dobrzyńca, Więcławowi z Wierzbna i Trojanowi z Opaczy ze strony swych braci Pawła, Jana i sióstr (PP 6 nr 235); 1433 Anna wd. po Mikołaju z P. z dziećmi otrzymują od Mikołaja Bryszka z Wolicy Służewskiej i odstępują mu swą cz. w w Powsinku, którą w 1429 jej mąż zastawił na 4 lata, ale nie wykupił zastawu przed śmiercią (PP 6 nr 449); 1434 Dziersław z P. (Warsz. 2, 245); 1439 ks. Bolesław IV daje Pawłowi Taborowi z P. dziedzictwo Orzechowo [z. liw.], które przeszło na ks. po zm. Marcinie (MK 3, 227v); 1440 Paweł Tabor z P. jest śwd. działań ks. Bolesława IV w Łomży [dworzanin książ.] (MK 3, 236v); 1441 Nartołd z P. h. Prus (MK 3, 256); 1441 Paweł Tabor z P. sprzedaje Dziersławowi ze Strusina swą cz. w Orzechowie po zm. Marcinie za 33 kopy gr w półgr (MK 3, 256); 1443 ks. Bolesław IV daje przyw. pr. niem. Mikołajowi z Opaczy na jego dobra Opacz, Rakowiec i P., zwalnia kmieci od prac [przy grodach], a Mikołaja zwalnia od kar sąd. (MK 3, 283v); 1446 → p. 4; 1447 Paweł Tabor z P. przedstawia wraz z innymi braćmi herbowymi przywilej pr. nieodpowiedniego dla Prusów (MZH nr 49); 1454 Małgorzata i Anna cc. Imdy z P. zastawiają Pawłowi Taborowi z P. swe części w P. w 8 kopach gr (MK 4, 20v); 1456 Mikołaj i Paweł Tabor z P. mają proces o cz. Wierzbna (Warsz. 3, 117; Sobol 23); 1457 Paweł Tabor i Jakub z P.P. wraz z innymi przedstawiają przyw. prawa nieodpowiedniego dla Prusów (MZH nr 1077); 1463-70 Paweł Tabor, 1464-71 Jakub z P. → p. 6; 1470 Małgorzata c. zm. Pawła z Wilczkowic, wd. po zm. Pawle Taborze z P. (MK 5, 128v); 1473 Stachna wd. po Mikołaju Opackim i jej syn Jan z Opaczy sprzedają z pr. odkupu czynsz roczny 5 grz. z Opaczy i P. Janowi z Umiastowa altaryście warsz. za 50 kóp gr w półgr (MK 9, 41; Knap.mps 28); 1476 Zuzanna wd. po zm. Jakubie z P. (WarszDis. 1, 138v); 1477 Małgorzata wd. po zm. Pawle Taborze z P. stolniku warsz. ze swoimi ss. Witem i Pawłem (Warsz. 4, 1065); [1479] 1476! ks. Konrad III zwalnia kmieci z wsi Wierzbno i Cierpięta w z. liw., należących do zm. ur. [Pawła] Tabora z P.M. stolnika warsz., z prac przy grodach i fortalicjach książ. (Lub. nr 236); 1488 Tabor daje szlachcicowi z Żórawina 1 wł. w P., na której pozostawał, dopóki żył, wójt Wicher (MK 9, 183v); 1489 Anna c. zm. Pawła Tabora z P. stolnika warsz., ż. Jana z Bogatego podczaszego czer.; jej br. Paweł Taborowic (MK 18, 33v); 1490 Paweł syn zm. Pawła z P. zastawia Janowi z Ojrzanowa chor. zakr. i jego bratankowi Janowi, synowi zm. Mikołaja z Ojrzanowa chorążego zakr., pod karą przepadku wsie Wierzbno i Wolę Wierzbieńską, a [potem] je traci (Mk 18, 40); 1490 Adam z P. wraz z Mikołajem z Falenicy uczestnicy najazdu szlachty i rabunku w dobrach Miedzeszyn prep. bł. (AC 2 nr 1876); 1493 Paweł syn zm. Pawła Tabora z P. darowuje swemu stryjcowi Janowi z Ojrzanowa cześnikowi czer. swoje działy w P.T. i Witkowcu oraz 107 kóp gr, które jest mu winien tenże Jan za Wierzbno i Wolę [Wierzbieńską] (MK 9, 190v; MK 18, 57); 1494 ur. Jan z Ojrzanowa cześnik czer. kupuje od Andrzeja i Trojana ss. zm. Nartołda cz. w P. leżącą obok części zm. Pawła Tabora (MK 18, 73v); 1526 testament Jana Ojrzanowskiego cześnika liw. i star. warsz. obejmuje pewne sumy oraz dobra Ojrzanów, Żelechów, Kaleń, Wesoła Wola, Zalesie, Rakowiec i P. w z. warsz. (MK 40, 214; MS 4 nr 14885); 1526 w P. 12 wł. os., w tym dział Opackiego 5 wł., dział Ojrzanowskiego 7 wł. (ASK I 27, 449v); 1558 Jan Opacki syn zm. Pawła, dziedzic w Opaczy Większej i P. (KnapWar. 79); 1580 pobór od 5 wł. os. w 2 działach (ŹD 261); XIX w. P. ma ok. 20 wł. (SG 8, 896; Małc. 199).

4. 1443 czynsz książ. po 2 gr (MK 3, 283v); 1446 ks. Bolesław IV daje Pawłowi Taborowi pr. niem. na jego dobra w P. i Wierzbnie, a w Wierzbnie wyznacza ponadto czynsz książ. po 4 gr szer. z 1 wł. os. (MK 4, 35-35v); 1488 zm. Wicher wójt w P. rezydował na 1 wł. (MK 9, 183v; → p. 3); 1526 czynsz książ. po 3 gr z wł. (ASK I 27, 449v).

5. 1603 dzies. od 10 kmieci z P. należą do wikariuszy kośc. par. w Milanowie (Vis. 1603, 128 v; NowDzieje 2, 522).

6. 1463-70 Paweł Tabor z P. stolnik warsz., zm. 1470 (PacSpis; Warsz. 3, 970); 1464-67, 1468-71 Jakub z P. star. zakr. (PacSpis; Warsz. 4, 277; TymProc. 168).

1514 Jan Niemiec z P. rybak przyjęty do pr. miej. Starej Warszawy (PrzyjęciaSW nr 109); 1541 Franciszek syn Jakuba z P. student Uniw. Krak. (MUK 2 nr 1541e/126).

7. Enc. Warszawy 676.