BOBOLICE

(1370 Bobolice z MPH 2 s. 645, 1396 Bobolicz, Bobolin, Bobilicz, Balinlicze!, Boboliczicze, Boblicze) zamek i wieś 13 km na SW od Lelowa.

1. 1484 n. pow. lel. (GK 22 s. 154-6; ŹD s. 436); 1470-80 n. par. Niegowa (DLb. 2 s. 220).

2. 1405 → p. 3.

3. Własn. król., od 1379 szlach. Pod r. 1370 Ludwik Węg. z okazji koronacji nadaje Władysławowi Opol. m. in. zamek B. zbudowany przez Kazimierza W. (MPH 2 s. 645; DH 3 s. 336, 420); 1379 Władysław Opol. nadaje Andrzejowi Schony de Barlabas [Węgry, dziś Barabas] zamek B. z wsiami: Ogorzelik i Tomiszowice oraz z 2 młynami na rz. Zdów [= Białej] (ZDM 4, 1054); 1379-413 Andrzej, Andreasz, Andreasso Schony de Barlabas, Węgier z B. (SP 2, 1105; 8, 1096, 5454, 5583, 7541-3, 7754, 8217, uw. 167/1, 242/83; DP 1, 12; ZK 3b s. 563; 5 s. 175; wg ind. WAP); pod r. 1383 postulat szlachty na zjedzie sieradzkim, by Jadwiga w wypadku objęcia tronu w Polsce przywróciła Królestwu Polskiemu nadane Władysławowi Opol. przez Ludwika Węg. zamki i miasta, m. in. B. (MPH 2 s. 735-6); 1385 Mikołaj, Sobko, Hanko ze Zdowa sprzedają za 16 grz. Andreaszowi Węgrowi z B. swą cz. w Zdowie (SP 8, 3206); 1394 → p. 4; Piecz z Przyłubska z Andrzejem z B. o zatrzymanie siłą kmiecia i o granice (SP 8, 5565); ww. Piecz z [Małgorzatą] ż. Andrzeja z B. o zatrzymanie jego kmiecia w zamku (SP 8, 5566); ww. Piecz pozywa Andrzeja z B. o zdeptanie przez jego ludzi zasiewów (SP 8, 5568); 1394-8 Małgorzata ż. Andrzeja z B. (SP 8, 5566, 5583, 7747); pod r. 1396 Władysław Jag. zajmuje zamki Władysława Opol. m. in. B. (DH 3 s. 517); 1398 Andrzej z B. z Piotrem z Marcinowic o Wysoką z przynależnościami (SP 8, 7541-2); Andreasz i jego ż. Małgorzata zastawiają za 100 grz. zięciowi Stan. Szafrańcowi z Młodziejowic zamek i wieś B. z wsiami: Wysoka, Tarnowa, Niegowa, Tomiszowice, Lgota [później Ligota, dziś Antolka, → Mat. do MWK i MAd.), Ogorzelik, Zdów z 2 młynami i 2 stawami na rz. Zdów [Białej] (SP 8, 7947); 1398-421 Anna c. Andrzeja i Małgorzaty z B., ż. 1° voto Stan. Szafrańca z Młodziejowic, 2° voto Mszczuja z Wierzchowiska (SP 2, 1781; 8, 7950; wg ind. WAP); 1399 Andrzej z B. oddalił prawnie przy pomocy dokumentów Władysława Opol. roszczenia Piotra z Marcinowic do Wysokiej (SP 8, 8182); Stan. Szafraniec procesuje się z Jakuszem i Jakką kmieciami z Przybenic (SP 8 uw. 305/37); 1405 Piecz ze Zdowa zawiera z Andrzejem z B. umowę, na mocy, której może założyć sadzawkę powyżej stawów rybnych Bobelskich. Wspólne pastwiska dla kmieci obu układających się stron mają się ciągnąć od Zdowa aż do ww. sadzawki i do drogi ze Zdowa do Lelowa. Mogą też kmiecie wypasać bydło w lasach i zagajnikach obu dziedziców. Nie wolno im natomiast moczyć konopia w ww. sadzawkach (SP 2, 1105); 1420-1 Anna ż. Mszczuja z Wierzchowiska winna podzielić po połowie ze swoim s. Stan. [Szafrańcem] z Młodziejowic wszystkie dobra należące do zamku B., mianowicie wsie: Tomiszowice, Lgota, Ogorzelik, Zdów, B., Niegowa, Wysoka, Tarnowa, 3 młyny i 3 sadzawki, dziedz. po jej ojcu Andrzeju - obecnie te, które są w jej posiadaniu, a w przyszłości także i te, które im będą zwrócone przez króla (ZK 7 s. 20, 162; SP 2, 1780-1); 1426 Mszczuj z B. [i Wierzchowiska]; Mikołaj burgr. Mszczuja z B. (wg ind. WAP); 1427 Jan [Szafraniec] dziekan krak., kanclerz Królestwa i jego bratanek Stanisław z Młodziejowic z jednej strony, a Mszczuj z Wierzchowiska ze swoimi ss. z drugiej strony dzielą dobra dziedz.: zamek B., Niegowa, Wysoka, Tarnowa, Zdów, młyny i sadzawki, które teraz są w ich posiadaniu, a także - licząc na ich odzyskanie - te dobra, które są aktualnie w rękach król., mianowicie: Tomiszowice, Ogorzelik, Lgota, wieś B., młyn i sadzawka (SP 2, 2126); Stanisław z Młodziejowic oraz Mszczuj, Andrzej, Dorota, Anna, Elżbieta i Katarzyna ss. i cc. Mszczuja z Wierzchowiska przeprowadzają podział wszystkich dóbr macierzystych należących do B. Stanisławowi przypadają całe wsie Tarnowa i Wysoka z pr. patr. kościoła w Niegowej. Dzieciom Mszczuja przypada cała wieś Niegowa i cała cz. dziedzictwa w Zdowie z pr. patr. kościoła w Niegowej. Zamek B. winny obie strony podzielić po połowie. Podziału tego mają przestrzegać pod vadium 1000 grz. Mszczuj poręcza za swe nieletnie dzieci (ZK 8 s. 221-2); 1430 Andrzej z B. [i Wierzchowiska] (wg ind. WAP); 1445 br. Andrzej i Mszczuj z Wierzchowiska sprzedają za 700 grz. i za 2 konie wart. 100 grz. Piotrowi Szafrańcowi z Pieskowej Skały pkom. krak. połowę zamku B., Niegowę i połowę Zdowa (GK 9 s. 34-5; SP 2 s. 546 przyp. 19); Piotr Szafraniec zastawia Florianowi z Knyszyna za 430 grz. zamek B. oraz Niegowę i Tomiszowice, połowę Zdowa, Lgotę i Ogorzelik (SP 2, 3228); 1447 tenże sprzedaje za 1150 fl. Andrzejowi Trestce zamek B., Niegowę i połowę Zdowa (GK 10 s. 150-2); tenże zastawia za 400 grz. ww. Trestce wsie B., Ogorzelik i Tomiszowice (tamże s. 151-2); 1447-79, zm. a. 1484 Andrzej Trestka z B.1Informacje mogą też dotyczyć jego s. Andrzeja występującego do r. 1486; por. niż 1479-86 (OK 6 s. 1090; MS 1, 1050; SP 2, 4210; GK 16 s. 656, 851; 19 s. 20, 909; 22 s. 154); 1456 zamek B. winien wystawić na potrzebę wojenną 2 pieszych (KH 44 s. 48); 1470 Agnieszka ż. Krystyna, c. Uliany Trzeszczyny z B. (GK 19 s. 81); 1470-80 wieś B. wraz ze zbudowanym przez Kazimierza W. zamkiem, który od wsi wziął nazwę, należą do króla2W świetle zgromadzonych tu źródeł informacja Długosza, że B. należały wtedy do króla, jest błędna. Ł. kmiece, folwark, karczma (DLb. 2 s. 220); 1473 Kazimierz Jag. zapisuje Andrzejowi Trestce z B. 1500 fl. na dobrach Zielonki i na folw. Marszowiec (MS 1, 1050); 1479-87 Serafin i Jerzy Trestkowie ss. Andrzeja Trestki z B. (SP 2, 4210, 4288; GK 21 s. 1001); 1479-87 Andrzej Trestka z B., Tomiszowic i Ogorzelika s. Andrzeja, br. Jerzego i Serafina (SP 2, 4210, 4288-9; GK 21 s. 1001; 22 s. 478); 1484 br. Andrzej i Serafin Trzescy! z B. zastawiają za 1000 fl. węg. Andrzejowi Rzeszowskiemu z Ogrodzieńca należącą do nich cz. fortalicium w B. i przynależnych wsi (GK 22 s. 128); br. Jerzy, Andrzej i Serafin z B. sprzedają za 600 fl. węg. br.; Janowi, Andrzejowi, Janowi i Stanisławowi ss. zm. Rzeszowskiego z Przybyszówki [ziemia przem.] całe fortalicium B. z wsiami: Niegowa, Zdów, Ogorzelik, Tomiszowice, z folwarkami pod B. i w Lgocie (GK 22 s. 154-6); 1486 ww. bracia dz. B. sprzedają za 1600 fl. węg. Mik. Krezie z Zawady zamek B. z Niegowa i Zdowem wraz z pr. patr. par. i prebendy [w Niegowej] (GK 22 s. 536-8); ww. sprzedają za 400 grz. Mik. Krezie z Zawady: Ogorzelik i Tomiszowice oraz folwark Lgota i pole B. (GK 22 s. 538); a. 1490 n. wsie należące do [klucza] zamku B.: Zdów, Ogorzelik, Niegowa, Tomiszowice (RP s. 134; ŹD s. 436); 1490-1504 Mik. Kreza z Zawady, B., Tomiszowic, Zdowa, Niegowej i Ogorzelika, rotmistrz król., star. przem. i lwowski, tenut. Mzurowej (D. Quirini-Popławska, PSB 15 s. 295 i nie przytoczone tu źródła: SP 2, 4376, 4378, 4381, 4436; GK 23 s. 205, 229, 434, 486, 559, 691, 841, 875; 27 s. 998); 1510 Dorota dz. Bolesławia, wd. po Mik. Krezie z B. (MS 4, 9667); 1529 role folw. pod zamkiem B. (LR s. 157).

4. 1394 Władysław Jag. na prośbę Andrzeja z B. przenosi jego dobra: Zdów, Ogorzelik, folwark Lgota, Tomiszowice, Niegowa, Wysoka, Tarnowa z pr. pol. na pr. niem. magd. B. nie wymienione (ZDM 4, 1604 ze wzmianki); 1418 sołtys w B. (ZK 312 s. 164).

5. 1404 Jakusz kapelan zamku w B. (ZK 3b s. 312); 1470-80 dzies. snop. wart. 10 grz. z ł. kmiecych, folwarku i karczmy plebanowi w Niegowej (DLb. 2 s. 220); 1529 dzies. snop. wart. 4 grz. z ról folw. pod zamkiem dla preb. w kościele par. w Niegowej (LR s. 157).

6. 1398-9 Bienik z Topoli pozywa Andrzeja z B. o główszczyznę za swego s. Tomasza (SP 8, 7754, 8217).

8. Ruiny zamku murowanego z kamienia i cegły z XIV w. (KatZab. 6 zesz. 9 s. 1-2; Guerquin s. 91-2).

1 Informacje mogą też dotyczyć jego s. Andrzeja występującego do r. 1486; por. niż 1479-86.

2 W świetle zgromadzonych tu źródeł informacja Długosza, że B. należały wtedy do króla, jest błędna.