ŚMIECHOWO

1415 or. Smechowo (KoścZ 4, 136), 1423 Smechovo (KoścZ 7, 100v), 1428 Smyechowo (KoścZ 9, 39v), 1429 Schmechowo (KoścZ 9, 217), 1503 Szmyechowo (PG 12, 272), 1506 Smiechowo (PG 65, 144v), osada niezident., leżała w okolicy Jurkowa, Czerwonej Wsi i Wojnowic; Czerwona Wieś 2,5 km na W od Krzywinia.

1. 1491 n. pow. kośc. (PG 10, 145); [o parafii brak wzm., zapewne Czerwony Kościół (obecnie Czerwona Wieś)].

2. 1415 woźny w imieniu Andrzeja Gryżyńskiego z →Osiecznej zapowiada lasy i gaje w kilku wsiach, m. in. w S. (KoścZ 4, 136); 1423 rozgraniczenie wsi Jurkowo [Kat.] Jurkowskiej i wsi S. Borka z Osiecznej: woźny wbija pal w strugę (torrens) Samica (KoścZ 7, 100v); 1428 wyrok sądu polubownego: Stefan Rydzyński ma spuścić (remittere) wodę spiętrzoną przy młynie nal. do wsi Witosław tak, aby nie zalewała ona dziedzin Czerwony Kościół, Wojnowice i Łącko należących do Borka z Osiecznej; woda ta może się wylać (inundare potest) na S., ale tak, aby nie uczyniła szkód we wspomn. dziedzinach (KoścZ 9, 39v).

3. Własn. szlach. 1415 Andrzej Gryżyński z Osiecznej →p. 2.

1423-29 [Mac.] Borek Osiecki z Osiecznej [syn Andrzeja Gryżyńskiego]: 1423 tenże →p. 2; 1429 tenże jest winien Wojc. [Wyskocie] ze Zdzieża [pow. pyzdr., później z →Ostrowa k. Śremu] 10 lub 20 grz.; sąd uznaje pr. Małgorzaty ż. Borka do jej oprawy; do tej oprawy nie należą wsie Rybnik i S., z których Wojciech może pozywać Borka (KoścZ 9 k. 149, 217).

[1462 w podziale dóbr między braćmi Mikołajem, Maciejem i Piotrem Borkami ss. wspomn. Macieja Borka z Osiecznej nie wymienia się wsi S. →Osieczna – dobra, p. 3.]

[Ante 1491] Mik. Borek Osiecki sprzedaje z zastrz. pr. odkupu Wojc. Miaskowskiemu wsie Wojnowice, S. i Rusinowo, 1491 Wojc. Miaskowski odstępuje swoje pr. do wspomn. wsi Dobiesławowi z Kociug burgr. pozn., a Mik. Borek Osiecki sprzedaje z zastrz. pr. odkupu wspomn. Dobiesławowi te wsie oraz czwarte części wsi nal. do dóbr Gostyń za 675 fl. i 70 grz. i uwalnia te dobra od roszczeń in. osób; Dobiesław z Kociug na wszystkich wspomn. wsiach zapisuje Mikołajowi i Maciejowi ss. Piotra Majora mieszcz. pozn. czynsz 8 grz. od sumy 100 grz. (PG 10 k. 145, 148v, 153; KoścG 3, 162).

1498-1506 Andrzej Osiecki syn zm. Mik. Borka z Osiecznej: 1498 tenże obiecuje Dobiesławowi z Kociug sprzedać mu z zastrz. pr. odkupu Wojnowice, przyległe do nich S. i in. dobra (KoścG 5, 1v); 1498 tenże →niżej; 1506 tenże pozwany przez Katarzynę wd. po Jarosławie Dłużyńskim1Jarosław Dłużyński, syn Andrzeja z Gryżyny, Dłużyny i Włoszakowic, był dalekim krewnym Andrzeja Osieckiego, syna Mik. Borka z Osiecznej. Posiadali oni wspólnego prapradziada Wojsława Gryżyńskiego, kaszt. sant., występującego w źródłach 1365-73, a ż. Piotra Witosławskiego o to, że Andrzej wypędził ją z jej oprawy wartości 80 fl. zapisanej jej przez Jarosława na wsiach Wojnowice, S., a także na części Rusinowa, leżącej przy Wojnowicach; sąd poleca woźnemu wwiązać Katarzynę we wspomn. dobra oprawne (PG 65 k. 144v, 178).

1498-1503 Piotr Opaliński sędzia pozn.: 1498 temuż ręczy Andrzej Osiecki syn zm. Mik. Borka z Osiecznej, iż uwolni od roszczeń osób trzecich sprzedane mu dobra Wojnowice os., S. i Rusinowo opust. wraz z 1/4 dóbr Gostyń (KoścG 5, 16); 1499 tenże kupuje z zastrz. pr. odkupu od Dobiesława z Kociug m. in. wsie Wojnowice os. oraz S. i Rusinowo opust., a sprzedaje mu z zastrz. pr. odkupu 1/4 Gostynia (PG 12, 31v-32); 1503 tenże daje Jarosławowi Dłużyńskiemu 1/2 ł. w Boszkowie i 1200 fl., a otrzymuje w zamian Dłużynę, Grotniki i Charbielin; tenże sprzedaje z zastrz. pr. odkupu Jarosławowi Dłużyńskiemu Wojnowice z opust. S. i Bodzewem oraz 1/4 wsi Brzezie, Czajkowo, Czacharowo, Bodzewko, Podrzecze, Dusina i Pożegowo za 685 fl. 20 gr i 70 grz. oraz 200 fl., które miał zapisane przez Jarosława na Grotnikach i Charbielinie (PG 12, 272; PG 64, 71-72).

1508 Kat. Witosławska c. Tomasza Bieczyńskiego, wd. po Jarosławie Dłużyńskim kwituje Annę Radlińską ż. Mik. Spławskiego z zadośćuczynienia za oprawę posagu i wiana zapisaną jej przez Jarosława na Wojnowicach, S. i cz. Rusinowa (PG 66, 83; KoścG 7, 32).

[W wykorzystanych przez nas rejestrach poborowych z XVI w. wieś Ś. nie występuje.]

Uwaga: Wg materiałów A. Ptaszyńskiego miejsce zw. S. leżało w XVIII w. na terenie Czerwonej Wsi (K 3, 49). W haśle →Samica odnotowaliśmy, że Śmiechowo zostało później włączone do Wojnowic (5 km na SW od Czerwonej Wsi), na co jednak brak dowodów źródłowych. Na MTop. 1998 (1:50000) tereny podmokłe zwane Śmiechowo zaznaczono jednak 2 km na N od Wojnowic.

1 Jarosław Dłużyński, syn Andrzeja z Gryżyny, Dłużyny i Włoszakowic, był dalekim krewnym Andrzeja Osieckiego, syna Mik. Borka z Osiecznej. Posiadali oni wspólnego prapradziada Wojsława Gryżyńskiego, kaszt. sant., występującego w źródłach 1365-73.