MORDARKA

(1408 Mordarca — ZK 5 s. 83; 1447 Mordarka — ZK 13 s. 133) 4 km na E od Limanowej.

1. 1483 pow. czchow. (GK 21 s. 935—6); 1496 pow. czchow., ziemia sądec. (GK 25 s. 588—9, zp.); 1530, 1536 pow. sądec. (RP k. 42; RP); 1529, 1542, 1596 par. Ilmanowa Nowa (LR s. 339 — meszne; Wojs, Początki Limanowej → p. 7, s. 99, przyp. 90; WR k. 20).

2. 1530 → p. 3a; 1530, 1536 młyn → p. 3c; 1534 granica między wsią Siekierczyna Stan., Jakuba i Hier. Bobowskich a M. Achacego Jordana celnika krak. rozpoczyna się od kopca narożnego przy drodze publicznej z Ilmanowej [Nowej] do Sącza [przez Kaninę], w miejscu, gdzie zakończyła się granica pomiędzy Siekierczyną a → Ilmanową [Starą] i Jabłońcem także należącymi do Achacego Jordana i prowadzi w dół z góry alias Dzala Syekyerczynskyego [dziś cz. wsi w Siekierczynie zw. Dział i Poddział i w Pisarzowej zw. Zadziele; UN 6 s. 58—9; Pawłowski cz. 2 s. 28; Mapa Obrębów] brzegiem dziedziny M. aż do pól wykarczowanych alias na Zarobki Siekierczyńskie [dziś Zarębki nad rz. Słomką, cz. Siekierczyny; UN 6 s. 59; Mapa Obrębów] i przez to pole do miejsca pod górą alias pod Działem Siekierczyńskim. Dalej granica idzie na wschód do bagna, które wypływa z rzeki, i cofając się wzdłuż tej rzeki pod górę Działem Siekierczyńskim, którą przechodzi, idzie na → Królową Górę (Crolyovagora) [nazwa nienotowana w UN i na Mapie Obrębów, być może jakiś związek ma z nią cz. wsi Pisarzowej o nazwie Królówka, UN 6 s. 57], ale całkowicie na nią nie wchodząc, schodzi w dół pod Królową Górę i dalej wokół tej góry do drzewa trześnia, które stoi na brzegu wykarczowanego pola alias na Zarobky Siekierczyńskie. Następnie biegnie w dół przez wymienione pola i przez młody las, w którym stoi buk i stamtąd aż do strumienia Ujeski (Vgeski), który płynie ad superioritatem montem alias z Działu Siekierczyńskiego i wpada do rzeczki → Leśnik [dziś Mordarka, prawy dopływ Sowliny; HW 45; HE 13: Dunajec, s. 155—6] płynącej do wsi M. Koło tego strumienia [Ujeski] ma być usypany kolejny kopiec. Dalszemu rozgraniczeniu sprzeciwił się pstar. sądec. Andrzej Rożen w imieniu star. sądec. Jakuba Pieniążka z Krużlowej [par. własn.] i mieszkańców wsi Pisarzowa oświadczając, że ziemia z tej strony strumienia Ujeski należy do wsi król. Pisarzowa. Na to Stan. Ługowski przedstawiciel Achacego Jordana i Mik. Bobowski ze strony swych bratanków (nepotum) oświadczyli, że chcą, aby granica była wyznaczona dalej, aż do miejsca z tamtej strony góry Garsońskiej, gdzie kończy się ich granica. Jednak Andrzej Rożen nadal nie pozwalał na dalsze procedowanie rozgraniczania, dlatego komornik postanowił, że kopiec, który ma być usypany nad rzeczką Ujazd (Uyasd) będzie ostatnim i zabronił naruszania go przez strony pod zakładem 300 grz. (ZCz. 10 s. 333—6 [168—9]); 1566 w M. lasy → p. 3a; 1580 Mik. Czworek mieszcz. z Ilmanowej sprzedaje za 22 grz. Maciejowi Zaleskiemu z Zalesia swój dom w Ilmanowej [Nowej] położony w rynku, na rogu koło drogi, która idzie od M. (APKr., rps depozytowy 94: Księga miejska Limanowej, s. 28 [dalej: Księga]); 1583 Stan. Jordan z Zakliczyna [par. własn.] sprzedaje za 15 grz. Krzysztoforowi Węgrzynowi alias Warszawskiemu mieszcz. z Ilmanowej ogród zw. Na Młyńczyskach leżący pomiędzy rzekami, tj. z jednej strony [tą], która idzie [od] Starej Wsi [→ Ilmanowska rzeka], a z drugiej strony [tą], która idzie albo płynie od Mordarki (Księga s. 44).

3. Własn. szlach. -3a. Sprawy własnościowe. 1408 Hanna wd. po Wilczku z → Marchocic oddala wieczyście roszczenia Jaszka z Rosiejowa o wieś M., ponieważ zeznała, że nie ma ona do tej wsi żadnego prawa i zapisów z racji posagu i wiana (ZK 5 s. 83)1W haśle Marchocice błędnie Raszków zamiast Rosiejów, chodź poniekąd w tym konkretnym przypadku zapis nazwy „Raschcow” może wskazywać na Raszków. Ewidentnie pisarz popełnił błąd w zapisie tej nazwy; 1416, 5 X na roczkach w Krakowie Klemens Wątróbka ze Strzelec [Małych] za swą ż. Elżbietę i Stogniew z Niedźwiedzia [par własn.] za swą ż. Małgorzatę poręczają sobie nawzajem, że obydwie stawią się osobiście na najbliższych roczkach w Książu w celu poświadczenia i wpisania do akt podziału swych dóbr ojczystych, który poczyniły między sobą. Jeśli któraś z tych pań nie stawi się lub nie będzie chciała dokonać wpisu, wówczas jej mąż będzie musiał zapłacić drugiemu poręczycielowi 500 grz.; Elżbieta bierze na siebie wszystkie terminy w sądzie w sprawie Marchocic (SP 2, 1487)2W niniejszym haśle powtórzono niektóre wiadomości z poprzednich haseł słownikowych dotyczące układów podziałowych, ale też uzupełniono dodatkowymi, aby całość była w jednym miejscu ilustrując te układy zgodnie z zachowanymi źródłami; Z tegoż podziału wieś Marchocice przypada Elżbiecie ż. Klemensa, zaś wsie → Miechowice, Kamienica [par. Gołcza], Tarnawa [par. własn., pow. szczyrz.], M. i sołectwo w Klonowie Małgorzacie ż. Stogniewa (ZK 6 s. 270); Klemens Wątróbka ze Strzelec wraz z poręczycielami Rejem z Szumska i Mikołajem z Donatkowic zobowiązuje się uwolnić Małgorzatę ż. Stogniewa z Niedźwiedzia od 100 grz. długu u Stanisława z Mojkowic [par. Książnice], które zobowiązuje się zapłacić do najbliższego Bożego Narodzenia; Pełka z Bydlina poręcza za Elżbietę ż. Klemensa Małgorzacie ż. Stogniewa, że Elżbieta dokona zapisu na roczkach w Książu iż uwolni jej pod zakładem 500 grz. wieś Kamienicę do najbliższego Bożego Narodzenia. Jeśli nie uwolni tej wsi, da jej w zastaw połowę Marchocic z wyjątkiem folw. z dworem i ról folwarcznych. Gdyby tego warunku nie spełniła, da Stanisławowi z Mojkowic 100 grz. i będzie przeprowadzony nowy podział ojcowizny przez te siostry (ZK 6 s. 270)3W haśle → Kamienica podano, że zakład opiewa na 400 grz., zamiast prawidłowo na 500; 1416, 8 X na roczkach w Książu Elżbieta ż. Klemensa Wątróbki ze Strzelec i Małgorzata ż. Stogniewa z Niedźwiedzia cc. Wilczka z Marchocic dzielą między sobą dobra ojczyste w taki sposób, że Elżbiecie przypada cała cz. dziedz. Marchocice, a Małgorzacie całe wsie → Miechowice, Kamienica, Tarnawa, M. i sołectwo w Klonowie; taż Elżbieta zobowiązuje się swej ww. siostrze Małgorzacie uwolnić z zastawu u Prędoty z Wielkanocy wieś → Kamienicę do najbliższego Bożego Narodzenia. Jeśli nie uwolni, wówczas zastawi siostrze połowę swej wsi → Marchocice, z wyjątkiem dworu i ról dworskich, a gdyby i tego nie uczyniła, wówczas zaniecha oddania 100 grz. Stanisławowi z Mojkowic i obie siostry na nowo podzielą dobra ojczyste (ZK 194 s. 24); 1417, 10 II Klemens Wątróbka zobowiązuje się zapłacić pod karą XV do ś. Stanisława (8 V) 120 grz. w półgr Stanisławowi z Mojkowic (ZK 194 s. 51, zp. z dopiską: zapłacono w całości); tenże Stanisław zwalnia Stogniewa z Niedźwiedzia z płacenia mu 100 grz. długu, ponieważ pieniądze te winien mu zapłacić Klemens Wątróbka → 1416 (ZK 194 s. 51); 1418, 16 II Jan Krzepki w imieniu Wątróbki składa protest, ponieważ chciał wyłożyć 11 gr Stanisławowi z Mojkowic, jeśli skreśli zapiskę w sprawie o 109 grz. długu ciążącego na Wątróbce (ZK 194 s. 129).

1430, 17 I Jan ongiś z Nasiechowic zastawia za 10 grz. [!] Spytkowi z Grabia całą wieś M. (ZK 9 s. 158); 1434 Zbigniew ze Stadnik i Andrzej z Gruszowa [par. własn.] poręczają rycerzowi pasowanemu Mikołajowi z Boczowa [par. Łapanów] za matkę Nastkę [drugą] ż. Bartosza ze Zręczyc, że stawi na roczkach ziemskich w Krakowie dwóch swoich starszych synów, których miała ze zm. Janem z Nasiechowic, kiedy osiągną lata sprawne. Wówczas zeznają, że Nastka za swoje pieniądze wykupiła wieś M. od Mikołaja z Boczowa, którego w ten sposób uwolni ze sprawy o wieś M. Gdyby Mikołaj poniósł jakieś szkody w związku z M., uregulują je poręczyciele; Mikołaj ze Zręczyc poręcza ww. Zbigniewowi i Andrzejowi, że weźmie na siebie ewentualne szkody w związku z M., których wyrównania od nich mógłby się domagać Mikołaj z Boczowa (ZK 146 s. 229); 1435 Zbyszek s. Jana z Rosiejowa odstępuje matce Nastce czynsz 8 grz. [w Rosiejowie], który ma zapisany przez Jana zw. Ligęza z Wojsławic [par. Gorzków] z racji dóbr dziedzicznych. Gdyby któregoś roku nie zapłacił lub będzie ta suma niepełna, wtedy zrezygnuje z tej dziedziny na ręce matki Nastki; tenże Zbyszek zeznaje, że za jego zgodą jego matka Nastka wykupiła wieś M. uwalniając w ten sposób poręczycieli Gruszowskiego i Stadnickiego (GK 5 s. 340); 1440—1 M. własn. Mikołaja ze Zręczyc → 3b; 1447 Zbigniew z Rosiejowa sprzedaje za 40 grz. gr pospolitych i konia o wart. 20 grz. Mikołajowi ze Zręczyc całą swą dziedzinę M. z wszystkimi przynależnościami i zobowiązuje się bronić go od przeszkód w jej posiadaniu (ZK 13 s. 133).

1483 Jan Wilczek z Boczowa zamienia z Mik. Skarbkiem ze Zręczyc swe dobra dziedz. Boczów i Brzozowa [par. Łapanów] w ziemi krak. i pow. czchow. za wieś dziedz. M. położoną w ziemi sądec. oraz dopłatę 600 grz. Jan Wilczek poręcza za swego br. niepodzielonego Dziersława, że wyrazi zgodę na tę transakcję, a Mik. Skarbek również poręcza za swego br. niepodzielonego Bartosza Skarbka, że także potwierdzi tę transakcję. Wymienieni tu bracia z obu stron zobowiązują się wzajemnie bronić przed pretensjami innych osób do tych dóbr. Ponadto Jan Wilczek pod zakładem 600 grz. poręcza br. Mik. i Bartoszowi Skarbkom wnieść ten wpis do akt ziemskich na roczkach ziemskich czchow. w ciągu najbliższego roku oraz oddalić jakiekolwiek inne roszczenia do tych dóbr (GK 21 s. 931—3); 1483 Mik. Skarbek ze Zręczyc poręczając za Bartosza swego br. niepodzielonego zobowiązuje się płacić Janowi Wilczkowi i jego br. Dziersławowi z Boczowa po 50 grz. do ś. Marcina (11 XI) w 4 kolejnych latach [1483—6]. Jeśli któregoś roku nie zapłaci 50 grz., wówczas br. Jan i Dziersław będą mogli z pomocą starosty wwiązać się i wjechać w dobra Brzozowa i Tarnawa należące do br. Mikołaja i Bartosza oraz trzymać je w zastawie od jednego Bożego Narodzenia do następnego i tak z roku na rok, aż do pełnej spłaty tych 50 grz. Ponadto Mikołaj winien będzie wówczas bronić ich przed pretensjami innych osób (GK 21 s. 933—4); Jan Wilczek z Boczowa poręczając za swego br. Dziersława z sobą niepodzielonego sprzedaje za 400 grz. br. Mik. i Bartoszowi Skarbkom ze Zręczyc, swą wieś dziedz. M. położoną w ziemi krak. i pow. czchow. Ponadto Jan Wilczek z br. zobowiązują się wnieść ten wpis do akt ziemskich w Czchowie pod zakładem 400 grz. (GK 21 s. 935—6).

1486 Mik. i Bartosz Skarbkowie ze Zręczyc br. rodz. zastawiają za 103 fl. węg. Mikołajowi s. Piotra ze Słupii [par. Szczyrzyc] wsie M. i Sowliny i dają mu w nie wwiązanie od jednego Bożego Narodzenia do następnego, aż do pełnej spłaty sumy zastawnej (ZCz 5 s. 104); 1488 kaszt. zawich. Spytek z Melsztyna sprzedaje za 200 grz. br. niepodzielonym Mikołajowi i Bartoszowi ze Zręczyc całą wieś M., którą miał od Dziersława Wilczka i jego bratanka Bernardyna (ZCz 5 s. 155); 1496 Mik. i Bartosz Skarbkowie br. rodz. niepodzieleni dziedzice ze Zręczyc zastawiają za 100 fl. w półgr Stan. Rupniowskiemu z Rupniowa swe wsie dziedz. M. i Sowliny oraz kmiecia w Łososinie [Górnej] w pow. czchow. i ziemi sądec. i dają im wwiązanie z pomocą woźnego sądowego Nosala z Lubomierza do najbliższego Bożego Narodzenia. Jeśli do tego czasu ci br. nie zapłacą Stanisławowi tych 100 fl., wówczas będzie on trzymał te wsie w zastawie, aż do pełnej spłaty (GK 25 s. 588—9, zp. z dopiskiem: Stan. Rupniowski zeznał, że został spłacony i polecił skreślić ten zapis).

1520, 5 III siostry rodz. Elżbieta Siestrzeńcowa, Kordula Ratołtowa, Anna Klępowa, Jadwiga Klępowa, Dorota Helmanowa wdowy i Kat. Zebrzydowska w obecności swego męża Stan. Zebrzydowskiego niepodzielone dz. dóbr: Zręczyce, Boczów, Tarnawa, Brzozowa, Sowliny, Wola koło Tarnawej, Krzywaczka, Bęczarka i M., które odziedziczyły po zm. Baltazarze Skarbku ich br. rodz., zobowiązują się zachodzić opata i konwent tyniecki w sprawie wszystkich sprzedanych mu dóbr, czyli w sprawie wójtostwa w Skawinie i sołectwa w Radziszowie, Woli Radziszowskiej i Brunaczowie pod zakładem 2000 fl. (ZK 26 s. 284—6); 1520, 23 III z wyroku sądu Jan Jaroszowski z Jaroszowa jako powód winien jest zapłacić karę XV, czyli 3 grz. sądowi i pozwanym Janowi, Stanisławowi, Mikołajowi i Jakubowi jego br. rodz. niepodzielonym, ponieważ data jego pozwu jest wcześniejsza, niż data wpisu cesji dóbr M. i Sowliny dokonanej przez jego matkę Elżbietę [Siestrzeńcową] na rzecz tychże jego br. w aktach grodzkich krak. (ZCz 9 s. 208—9); 1521 Jan Siestrzeniec z M. i Łososiny [Górnej, też z Jaroszowa 1480—1527] zastawia za 10 grz. Barbarze Janowskiej czyli Raciborzeńskiej z Janowic [par. Skrzydlna] siostrze rodz. Stan. Lasockiego, kmiecia Maćka wraz z jego rolą osadzonego w Łososinie [Górnej] od jednego Bożego Narodzenia do następnego, aż do całkowitej spłaty tej sumy przez Barbarę lub jej następców oraz daje jej wwiązanie w te dobra. Pod nieobecność Barbary zapis przyjął jej brat Stanisław (GK 36 s. 163—4); sprawa z powództwa Elżbiety ż. Jana Kietliszowskiego zgodnie z pisemnym pozwem przeciw Janowi Siestrzeńcowi z Przewodziszowic, Falkowic, M. i Sowlin została przełożona na najbliższe roczki król. bez szkody dla żadnej ze stron; sprawa z powództwa Anny ż. Tomasza Małuskiego zgodnie z dwoma pisemnymi pozwami przeciw Janowi Siestrzeńcowi Przewodziszowskiemu z Przewodziszowic, Falkowic, M. i Sowlin została przełożona na najbliższe roczki król. bez szkody dla żadnej ze stron (ZK 159 s. 452); 1523 prac. Andrzej młynarz ze wsi Smykań występuje do sądu nadwornego o karę za niestawienie się w tymże sądzie przeciw Janowi Siestrzeniecowi z Sowlin i M. i Łososiny [Górnej] (ZK 160 s. 78).

1524 Jan Siestrzeniec z Sowlin i M. zastawia Marcinowi Strzeleckiemu za 318 fl. wsie Sowliny i M. w pow. czchow. od najbliższego Bożego Narodzenia do czasu ich wykupienia. Siestrzeniec ma wykupić od Janusza Mstowskiego za 60 grz. wieś Sowliny a gdyby nie mógł, wówczas Marcin doda do 318 fl. owe 60 grz. Siestrzeniec ma go bronić przed roszczeniami innych osób; Marcin Strzelecki dz. Łąkty [Nowej i Starej] oraz dzierż. Sowlin i M. wydzierżawia ww. Siestrzeńcowi Sowliny i M. do najbliższego Bożego Narodzenia i nie dłużej. Jeśli do tego czasu nie odda pieniędzy, wtedy Marcin wjedzie do nich jak do swoich własnych (ZK 161 s. 30—2); król podczas sądu sprawowanego we Lwowie w czasie wyprawy wojennej (consuetudinem iudicii bellicalis) skazuje Jana Siestrzeńca z M. i Sowlin na zapłacenie zysków, przezysków i potrójnego zakładu z tytułu niestawienia się na pozew pkom. lw. i star. sądec. Piotra Odnowskiego występującego w imieniu swych kmieci Waśka z Zahoczewia [ziemia san.], Marka z Roztoków [ziemia san.] i Iwana Makówkę z Wolicy [ziemia san.]. Kmiecie ci stawali o zapłacenie im zysków w sumach wycenionych przez woźnego sądowego po obejrzeniu ran tych kmieci — kolejno: za 2 rany krwawe i 6 sinych na 3½, za 1 ranę krwawą na twarzy i 6 ran sinych na 2½ i 8 ran sinych na plecach i 2 rany krwawe na 5 grz. Rany te zadał im Jan Siestrzeniec i jego ludzie podczas zajazdu dokonanego przez niego wraz z 50 ludźmi na wieś Horodysławice w ziemi lwowskiej należącą do Piotra Odnowskiego, w której wówczas znajdowali się ci kmiecie. Ponadto król nakazuje staroście sądec. jako ramieniu monarszemu egzekucję tego wyroku na wszystkich dobrach ruchomych i nieruchomych Jana Siestrzeńca poprzez wwiązanie w nie Piotra Odnowskiego (GS 1 s. 316—9); sąd odsyła Jana Siestrzenica dz. cz. w Łososinie [Górnej], M. i Sowlinach pozwanego i Mik. Rupniowskiego z Rupniowa i Łososiny powoda, do sądu podkomorzego granicznego z racji nierozgraniczenia i braku kopców ziemnych między dziedziną Łososiną [Górną] a Sowlinami. Tamże w polu przed sądem podkomorskim strony mają określić przebieg tych granic (ZCz 9 s. 355); Jan Siestrzeniec dz. z Sowlin i M. w pow. czchow. ze swą ż. Barbarą c. zm. Jerzego Wierzbięty Raciborzeńskiego i wd. po zm. Marcinie Janowskim (BJ, rps 5348 II s. 266); 1525 sąd grodzki sądec. oblatuje dok. wystawiony przez sąd ziemski lwowski i przedłożony przez pkom. lwowskiego i star. sądec. Piotra Odnowskiego z Felsztyna [ziemia przem.] w sprawie sporu jego kmieci Waśka z Zahoczewia, Marka z Roztoków i Iwana Makówki z Wolicy z Janem Siestrzeńcem z M. i Sowlin, zawierający również wyrok królewski zasądzający na rzecz tych kmieci zyski i przezyski oraz nakazujący staroście sądec. ich egzekucję na wszystkich dobrach należących do Siestrzeńca poprzez wwiązanie w nie Piotra Odnowskiego (GS 1 s. 316—9).

1527 Jan Siestrzeniec z Sowlin, Łososiny [Górnej] i M. daje i ustępuje Achacemu Jordanowi z Zakliczyna cały swój dwór i sołectwo wraz z rolami folwarcznymi, lasami, gajami, łąkami, pastwiskami i młynami położone w jego wsiach dziedz. Sowliny i M. oraz z prawem patronatu kościołowi w Łososinie [Górnej]. Siestrzeniec daje Jordanowi wwiązanie w te dobra oraz zobowiązuje się go zachodzić w sprawie tych dóbr i bronić przed pretensjami innych osób; Jan Siestrzeniec z Jaroszówki i Sowlin sprzedaje za 700 fl. w półgr ww. Achacemu swe wsie dziedz. Sowliny i M., których nie nadał w poprzednim zapisie. Ponadto Jan ma dać Achacemu wwiązanie w te wsie i zobowiązuje się pod zakładem 700 fl. zachodzić go w tej sprawie. Do wwiązania Achacego w darowane i sprzedane dobra sąd wyznacza woźnego sądowego Stan. Pełkę z Bobowej lub innego. Siestrzeniec ma przekazać Jordanowi posiadane na te dobra dok. (ZK 27 s. 277—9; BJ, rps 5348 II s. 270 tu sprzedaż pod błędną datą 1528); Achacy Jordan z Zakliczyna dz. w Sowlinach i M. zobowiązuje się oddać 600 fl. długu Janowi Siestrzeńcowi z Jaroszowa i M. do najbliższych Trzech Króli (6 I 1528). Jeśli nie odda, wówczas będzie musiał dać mu wwiązanie w całe wsie Sowliny i M. Siestrzeniec będzie trzymał te wsie w zastawie od jednego Bożego Narodzenia do następnego i tak z roku na rok, aż do pełnej zapłaty tej sumy. Jordan pod zakładem 600 fl. zobowiązuje się do zachodzenia go w sprawie tych wsi. Siestrzeńcowi dodany zostanie do wwiązania woźny sądowy Jan Nosal z Lubomierza. Nad zapiską nadpisano, że Jordan zapłacił umówioną sumę, gdyż Siestrzeniec skwitował go z tego zapisu i skasował zapiskę (ZK 27 s. 279—80, zp.).

1530 sąd ziemski czchow. odsyła do podkomorzego krak. i nakazuje przeprowadzenie rozgraniczenia między dziedz. cz. wsi Siekierczyna i Przyszowa [par. własn.] należącymi do Jakuba Wierzbięty dz. cz. Siekierczyny i Przyszowa a Ilmanową [Starą] i M. wsiami dziedz. celnika sand. Achacego Jordana, a także między dobrami Ilmanową [Starą] i M. należącymi do Jordana a wsiami Brzezna [pow. sądec.] i Siekierczyna należącymi do Stan., Jakuba i Hier. Bobowskich dz. Siekierczyny, Brzeznej i Kaniny (ZCz 12 s. 3—4); 1536 kaszt. żarn. i celnik ziemi sand. Achacy Jordan z Zakliczyna dz. Ilmanowej Starej, Ilmanowej Nowej, Sowlin, M. i Jabłońca odstępując od swoich ziem i powiatów zeznaje, że sprzedał z prawem odkupu za 300 grz. kapitule i prowadzącym (intonującym) śpiew (intonantibus) kościoła kolegiackiego w Bobowej 15 grz. czynszu rocznie w swych wsiach dziedz. Ilmanowa Nowa, Ilmanowa Stara, Sowliny, M. i Jabłoniec. Jordan ma wwiązać kapitułę i prowadzących śpiew tego kościoła w ten czynsz przez woźnego sądowego (ZK 30 s. 589—91); 1537 Stan. Jordan z Zakliczyna dz. w Droginii, Ilmanowej, Sowlinach i M. oprawia posag swej ż. Annie c. zm. Jana alias Janosza Kośmirzowskiego (BJ, rps 5348 II s. 178); 1548 br. Stan. i Mik. Jordanowie ss. Achacego Jordana z Zakliczyna dzielą się dobrami. Stanisław otrzymuje wsie: → Ilmanowa, m.in. M. i Sowliny (GS 4 s. 638—42; por. Urban, Jordan Mikołaj → p. 7, s. 281—2); 1563 własn. Stan. Jordana (RP s. 349); 1566 Stan. Jordan z Zakliczyna i Droginii przenosi z akt grodzkich do akt ziemskich zapis, że wydzierżawił Maciejowi Łazińskiemu, jego ż. Zofii i spadkobiercom swe dobra dziedz., czyli dwór i folw. we wsi Ilmanowa [Stara] i wsie M. i Jabłoniec w pow. czchow. Z ich dochodami i lasami w dobrach Ilmanowa i wspomnianych wsiach, z których dzierżawcy mogą korzystać na domowe potrzeby, na okres 3 lat za łączną sumę 1020 fl., płatną w ratach. Po zapłaceniu pierwszej raty w wysokości 320 fl., do dnia ś. Wojciecha [23 IV] 1566, Stan. Jordan da Łazińskim wwiązanie w te dobra. Pozostałe dwie raty po 350 fl. płatne będą do dnia ś. Wojciecha 1567 i 1568, co obydwie strony potwierdzają umową zawartą pod zakładem 350 fl. Ponadto Stan. Jordan zobowiązuje się zachodzić i bronić dzierżawców przed pretensjami innych osób pod zakładem 1020 fl. (ZK 41 s. 644—9); 1583 Stan. Jordan z Zakliczyna → p. 2.

-3b. Kmiecie. 1440—1 Swach, Wach kmieć z Pisarzowej nie stawił się czterokrotnie na terminy przeciw Mikołajowi ze Zręczyc oskarżony o zbiegostwo ze skupionej od Mikołaja roli (de agro empto alias scupney) i spalenie domu w M., w którym mieszkał (ZK 11 s. 455, 461, 520, 534); 1543 kmiecie Maciej i Mik. br. Urbanowscy, Maciej Mirchniko, Paweł Zryga z Góry Walowej, Maciej Pyszczek z Pasierbca, Stanisław z M. i Grzegorz młynarz z Łososiny poręczają pospólną ręką za Jakuba Urbanowicza z Góry Walowej, który siedział we dworze w kajdanach (in curia in vinculis) z powodu 4 kozłów, które jak zeznał wytropił w lesie, że Jakub nie jest winien żadnych szkód i zniszczeń, których nie uczynił ani on, ani żaden z jego krewnych i nie groził miastu Sączowi, ani mieszczanom sądec., zaś w swym małżeństwie z opatrzną Zofią, którą pojął za radą swych przyjaciół i na jej prośbę przekazał jej swe dobra i żył z nią należycie zgodnie z obrządkiem kościoła. Poręczyciele powinni stawić Jakuba do dworu król. sądec. pod karą 14 grz. Jeśli go nie stawią, wówczas tę karę powinni zapłacić we dworze król. sądec. i natychmiast stawić się przed sądem grodzkim [sądec.] bez odwoływania się do swych praw ani do swych dziedziców. (GS 3 s. 409—10); 1581 Waw. Więciorek z M. (Bubak 2 s. 275); 1585 Maciej Głod mieszcz. ilmanowski zapisuje swej ż. Annie c. Mik. Miąszego kmiecia z M. swoją majętność, której dorobili się wspólną ręką (Księga s. 53).

-3c. Areał, pobór. 1530 w M. pobór z 1 ł. i młyna o jednym kole dorocznym (RP k. 42); 1536 pobór z 1 ł., młyna o jednym kole, od 1 komor. i z sołectwa (RP); 1563 pobór według starej kwitacji z 2 ł., według nowej uchwały piotrkowskiej z 4 ról, karczmy, co razem czyni 3 zł 20 gr (RP s. 349—50); 1581 pobór z 3 ł. kmiecych i 1 ł. sołtysiego (ŹD s.131).

4. 1513 Paweł sołtys w M. (Bubak 2 s. 132); 1536, 1538, 1542, 1570, 1576, 1577 sołectwo w M. (RP; Płaza, Sołectwa → p. 7, s. 132); 1581 łan sołtysi w M. (ŹD s. 131); Stan. Jordan z Zakliczyna sprzedaje za 36 grz. Grzegorzowi sołtysowi [w M.] sołectwo w M., do którego należą 2 role (Księga s. 32); 1585 Grzegorz sołtys w M. mieszcz. ilmanowski sprzedaje za 8 grz. Błażejowi swój ogród zw. Marzirzinski [w Ilmanowej], który leży koło ogrodu Macieja Kosińskiego mieszcz. ilmanowskiego (Księga s. 47).

5. 1529 dzies. pien. z M. w wys. 20 gr bpom krak. (LR s. 42); par. w Ilmanowej pobiera w M. 2 ćw. owsa i 2 ćw. żyta [mesznego] o wart. 24 gr (LR s. 339).

6. 1524 → p. 3a.

7. L. Białkowski, Ziemia sandecka, stan jej społeczno-gospodarczy w pierwszej połowie XIV w., skreślony na podstawie ksiąg grodzkich sandeckich (z lat 1516—1550) i niektórych akt ziemskich czchowskich, PH 12, 1911, s. 99; J. Bubak, Słownik nazw osobowych Sądecczyzny XV—XVII w., cz. 2, Kr. 1992; F. Bujak, Limanowa, miasteczko powiatowe w zachodniej Galicji. Stan społeczny i gospodarczy, Kr. 1902, s. 8; Limanowa — Dzieje Miasta, t. 1, 1565—1945, red. F. Kiryk, Kr. 1999; S. Płaza, Sołectwa w powiecie sądecko-czchowskim w. XIII—XVIII, RS 9, 1968, s. 5—148; H. Stamirski, Rozmieszczenie punktów osadniczych Sądecczyzny w czasie (do 1572 r.) i w przestrzeni, RS 6, 1965, s. 13, 20, 41; W. Urban, Jordan Mikołaj, PSB 11, s. 281—2; A. Wojs, Początki Limanowej, „Małopolskie Studia Historyczne” 8, z. 3/4, 1965, s. 91—102; tenże, Z dziejów limanowskiej szkoły parafialnej, „Małopolskie Studia Historyczne” 2, z. 2/3, 1959, s. 108.

1 W haśle Marchocice błędnie Raszków zamiast Rosiejów, chodź poniekąd w tym konkretnym przypadku zapis nazwy „Raschcow” może wskazywać na Raszków. Ewidentnie pisarz popełnił błąd w zapisie tej nazwy.

2 W niniejszym haśle powtórzono niektóre wiadomości z poprzednich haseł słownikowych dotyczące układów podziałowych, ale też uzupełniono dodatkowymi, aby całość była w jednym miejscu ilustrując te układy zgodnie z zachowanymi źródłami.

3 W haśle → Kamienica podano, że zakład opiewa na 400 grz., zamiast prawidłowo na 500.