TULCE

1364 kop. 1610 Tultze, 1564 Tulcz, 1588 Thulec, las na granicy Wlkp. i Pomorza, na N od Jastrowia.

[Pow. pozn.]

1364 ks. szczeciński Warcisław IV nadaje staremu Krajancie, Jakubowi Krajancie, Mikołajowi (Miłoszowi) von Manekow, starszemu Jaśkowi Krajancie, młodszemu Jaśkowi Krajancie, Walterowi Prutzen, Mirosławowi i Gedille braciom Mikołaja (Miłosza), Czemie, Stanisławowi, Andrzejowi jego bratu oraz Wojciechowi jego synowi las T. z 2 stawami zw. Pneuene [zapewne obecnie Jez. Kacko i Jez. Zimne k. wsi Pniewo, 6 i 5 km na NW od Jastrowia] aż do rz. →Brzeźnicy i Gwdy (G. Kratz, Geschichte des Geschlechts von Kleist, t. 1, Berlin 1862, nr 83).

1564 Klaus Puttkamer star. w Nowym Szczecinie [dziś Szczecinek] donosi księciu pom., że granica pol.-pom. opierała się kiedyś na rz. Brzeźnicy, a teraz na rz. Ptuszy; ludzie Stan. Górki [star. ujskiego] palą popioły na gruncie T. nal. do rodu Wangerow (AKsSzcz. I 544, 37); 1568 tenże donosi, że Górka założył wieś →Jastrowie1Dokonało się w 1560 (ASK XLV 104d, 16; →Jastrowie) nad rz. Ptuszą na gruncie, który od 200 lat nal. do Wangerowów (AKsSzcz. I 544, 86).

1588 opis tymczasowej granicy między Polską a ks. pom.; granice wsi →Jastrowie i Fleiderborg [obecnie Podgaje] wyznacza krzyż naciosany na dębie stojącym k. wykarczowanej roli jastrowskiej obok wielkiego lasu T.; las ten nie należy do Jastrowia, a mieszkańcy tej wsi mogą tam korzystać z pastwisk, ale nie wolno im wycinać drzew; naciosy porobione są wkoło tego lasu aż do doliny i od niej do rz. Ptuszy (F. Schultz, Chronik der Stadt Jastrow, Jastrow 1896, s. 153-154).

Uwaga: Las T. stanowił cz. puszczy granicznej między Nową Marchią (a wcześniej Wielkopolską) i Pomorzem. W dok. z 1303 mowa jest, że granica posiadłości margrabiów brand. (Nowej Marchii) i Pomorza biegnie rz. →Brzeźnicą (PU 4 nr 2093), czemu odpowiadają uwagi Puttkamera z 1564. Las T. zaliczany była zatem wówczas do Pomorza, co potwierdza dok. z 1364. Wspomn. w nim rzeki wyznaczały zasięg południowy nadawanego lasu T. Potem granica ulegała przesunięciu ku północy. Z listów Puttkamera z 1564 i 1568 zdaje się wynikać, że właśnie w lesie T. założone zostało Jastrowie. Potem jako T. określano las na N od tej wsi. Obecnie pozostałością są lasy nad Gwdą.

1 Dokonało się w 1560 (ASK XLV 104d, 16; →Jastrowie).