BOJMIE

1220 or. Boyme (Koch. nr 206), 1417 Boyma (MK 3, 115v), 1422 Boymye (MK 3, 89v), 1424 Boyem (Warsz. 1, 148), [1426-27] Boyno (Warsz. 1, 224), 1433 Byoyem (Warsz. 2, 218), 1433 Boynco (PP 6 nr 478; MK 334, 89v), 1453 Boem (MK 4, 13v-14), 1455 Bvynye (TymSąd. 26), 1459 Bvymi (TymSąd. 77), 1459 Bvyemi (TymSąd. 77), 1470 kop. z XX w. Boyan (ZapLiw. nr 6), 1534 [dopełniacz] Sbomia (PrzyjęciaSW nr 563), 1537 Boyne (MUK 2 nr 1537h/006), 1540 Boyemye (ASK I 46, 81), 1547 Boymie (AE IX 71); 1548 Boiemie (CP 4 nr 37a), 1563 Boimie (ŹD 416; ASK I 38, 366v), 1603 Boim, Boym (AV 1, 53v-54), 20 km na S od Liwa.

1. 1422 dystr. czer. (MK 3, 89v); 1427 dystr. czer., koło Liwa (PP 5 nr 455); 1433 koło Liwa (PP 6 nr 472); 1435 dystr. warsz., koło Liwa (MK 3, 142); [1439?] dystr. czer., koło Liwa (MK 3, 154v); 1476 n. pow. liw. (Lub. nr 236, MK 5, 191); do 1425 par. Liw, 1425-1547 par. Grębków w diec. pozn. (AV 1 k. 40v, 53v-54); 1547 n. par. Oleksin (AE IX k. 65, 71, 137); 1578 par. Grębków! [→ Oleksin] (ASK I 27, 949v).

2. 1433, 1435, 1453, 1459 barcie w Niwiskach i B. → p. 3; 1547 gościniec prowadzący z B. do Rudy (AE IX k. 65, 137; → Oleksin, p. 2, 3); 1547, 1548 dwór → p. 5.

3. Włas. duch., potem książ., następnie szlach. 1220 Wojciech prepozyt kl. norbertanek w Strzelnie odstępuje ks. Konradowi [I] dobra Dębe [z. czer.], B., Sianna wraz z inną nową wsią, Jemielino i Siennica [z. czer.]1Prawdopodobna wydaje się teza PacMat. 160, iż dobra wymienione w dok. z 1220 mogły stać się własnością klasztoru w Strzelnie jako posag wstępującej do zakonu córki lub wdowy po możnowładcy z Mazowsza. Zgadza się z nią KowalczykWłość. 10, która wskazuje, że doszło do tego po 1193, gdyż wspomn. osad nie wymienia bulla pap. Celestyna II, zatwierdzająca posiadłości klasztoru (Wp. 1 nr 32) (Koch. nr 205-206; PacMat. 160; KowalczykOsad. 194; KowalczykWłość. 10).

1417-53 bracia Piotr, Krystyn i Zawisza z B., Sokołowa [pow. warsz.], Niwisk, h. Korab (Bon. 1, 368; PacMat. 23): 1417 ciż z B. kupiwszy uprzednio od Mikołaja i Jakusza z Laskowa [pow. kam.] ich działy w Sokołowie za 22 kopy gr posp., uzyskują od nich poręczenie za ich siostry rodz. Dorotę i Hankę, że [zrzekną się one pretensji do tych działów] (MK 3, 115v); 1421 ciż z B. pozwani przez Macieja z Sokołowa o część w B. (Warsz. 1, 3); 1421 ciż z B. sprzedają Marcinowi z Sokołowa za 13 kóp gr cz. Sokołowa, którą kupili wcześniej od Jakusza i Mikołaja z Laskowa (Warsz. 1, 3v); 1422 ciż z Sokołowa dają Włodzimirowi czyli Włodkowi oraz Ściborowi braciom z B. dział w Sokołowie kupiony od Piotra Stopy, a otrzymują w zamian działy w B. (MK 3, 89v); 1424 temuż Piotrowi z Niwisk z braćmi Zawiszą i Krystynem Stanisław Koczek z Sokołowa zabezpiecza dług 20 kóp gr posp. na swej części w B., którą straci, jeśli w ciągu 2 lat nie spłaci tej kwoty (Warsz. 1, 148); 1424 ciż kwitują Stanisława Koczka wobec sędziego liw. [ze zwrotu] 20 kóp gr posp. (Warsz. 1, 150v); [1426-27] tenże Zawisza z B. ustaniawia Stanisława Koczka swym pełnomocnikiem [w sprawie z] Janem z [skąd? o] 3 1/2 kopy gr (Warsz. 1, 224, karta nadgryziona przez myszy); 1427 Jakub z B. i Stanisław z Sokołowa tracą na rzecz tychże dziedziców z B. swoje działy w B. będące zastawem długów zaciągniętych na okres 2 lat, w wysokości odpowiednio 14 i 20 kóp gr posp. (PP 5 nr 455); 1433 ciż Krystyn i Zawisza z B. kupują od Ścibora, Włodka, Mikołaja, Macieja i Stanisława Zaścieniewiców z Sokołowa ich działy w B. wraz ze wszystkimi pożytkami i barciami, które Ścibor, Włodek i Mikołaj mieli od Jachny c. Macieja z Sokołowa, natomiast Maciej i Stanisław w dziedzictwie po ojcu; Ścibor, Włodek i Mikołaj otrzymują 9 kóp gr posp., a Maciej i Stanisław 19 kóp gr posp.; Mikołaj ręczy za swego ojca, Maciej za brata, a Stanisław za siostrę [że uszanują oni tę transakcję]; dwie części kupionych dóbr przypadają Zawiszy, trzecia zaś Krystynowi (PP 6 nr 472); 1433 tenże Zawisza z B. zapisuje swej żonie Paulinie, c. Andrzeja z Umiastowa [pow. warsz.] 30 kóp gr wiana na połowie swoich dóbr (PP 6 nr 478); 1433 tenże Zawisza toczy proces ze szl. Piotrem Pirzchałą mieszcz. liw. (Warsz. 2, 218); 1439 ciż Zawisza i Krystyn z B. kupują od Filipa i Mikołaja braci z Sokołowa ich działy w B. za 7 kóp i 20 gr posp.; Filip i Mikołaj ręczą za swych braci rodz. Michała i Szczepana [że uszanują oni tę transakcję]; dwie części kupionych dóbr przypadają Zawiszy, trzecia zaś Krystynowi (MK 3, 154v); 1453 ciż bracia Piotr z Niwisk oraz Krystyn i Zawisza z B. kupują od szl. Bartłomieja z Zawad 1 rączkę miodu w Niwiskach i B. za 8 kóp gr w półgr, za zezwoleniem Wszebora z B.? (de ibidem), od którego kupił ją uprzednio (MK 4, 13v-14; TymSąd 77); 1459! [recte: a. 1455] Krystyn, Zawisza oraz poręczyciele Piotra: Maciej z Chojeczna i Mikołaj z Niwisk zeznają, że Zawisza odebrał od wspomn. Bartłomieja dokument dot. nadania tej rączki (TymSąd. 77); 1455 Anna z Mlądza wd. po tymże Zawiszy z B., oskarżona przez swych pasierbów Mikołaja, Piotra, Andrzeja, Jana, Macieja i Stanisława o zabójstwo ich ojca, zostaje skazana na karę pięćdziesiąt, a jej wspólnik, plebejusz Żytko – na śmierć przez powieszenie (TymSąd. 26; Czer. LXXXVIII; Bon. 1, 368; PacMat. 23);

1422 Włodzimir czyli Włodek i Ścibor → wyżej; 1433 ciż Ścibor, Włodek oraz Mikołaj, Maciej i Stanisław Zaścieniewice z Sokołowa → wyżej.

1424 Stanisław Koczek z Sokołowa, 1427 [tenże?] Stanisław z Sokołowa → wyżej.

1425 szl. Stanisław z Szamot2PacMat. 22, podaje, że chodzi o Stanisława z Sokołowa. Być może Stanisław z Sokołowa i Stanisław z Szamot to ta sama osoba, ale nie wynika to z przytaczanej zapiski [pow. tarcz.] ręczy za swą żonę, że otrzymawszy zadośćuczynienie zrzeknie się ona części w Laskowie i B. na rzecz swych braci [Piotra, Krystyna i Zawiszy?] (Warsz. 1, 161).

1427 Jakub z B. → wyżej.

1439 Filip i Mikołaj z Sokołowa → wyżej.

1435-53 Wszebor z Laskowa [pow. kam.], później także z B.: 1435: tenże sprzedaje 1 rączkę miodu w Niwiskach i B. Bartłomiejowi z Zawad za 20 kóp gr posp. (MK 3, 142; MK 340, 156v); 1453 tenże → wyżej.

1455 Mikołaj, Piotr, Andrzej, Jan, Maciej i Stanisław, ss. Zawiszy z B. → wyżej.

Ok. 1470 Stanisław, syn Krystyna z B. (ZapLiw. nr 6).

1476 szl. Andrzej z B. otrzymuje od ks. Konrada [III] dla swej wsi oraz dla osiadłych tam kmieci i pozostałych mieszkańców zwolnienie z powinności budowy oraz naprawy zamków i warowni (Lub. nr 236; MK 5, 191).

1512 Jan Bojemski → p. 6.

1523-42 [tenże?] Jan Bojemski, syn Jakuba z B. → p. 6.

1537-48 Aleksy Bojemski dz. z B.: 1537 tenże ojciec Stanisława → p. 6; 1547, 1548 tenże fundator kośc. w Oleksinie → p. 5.

1537 Stanisław syn Aleksego z B. → p. 6; 1557 Stanisław, Jan i Mikołaj ss. Aleksego Bojemskiego lokują miasto Oleksin w dobrach B., na miejscu wsi Oleksin [lokacja nieudana] (MS 5/1 nr 1919; MK 90, 106).

1540, 1541 pobór od 4 1/2 wł. os. (ASK I 46 k. 81, 114); 1563 pobór od 11 wł. os (ŹD 416; ASK I 38, 366v); 1567 pobór od 8 wł. os. (ASK I 38, 592); 1578 pobór od 9 wł. os. i 2 zagr. (ASK I 27, 949v).

5. 1425 bp [pozn. Andrzej Łaskarz z Gosławic] przyłącza B. do nowo założonej par. w Grębkowie (AV 1, 53v); 1547 4 VII Aleksy Bojemski dz. z B, jako fundator kościoła w Oleksinie prosi [bpa pozn. Benedykta Izdbieńskiego] o zgodę na ustanowienie parafii oraz o włączenie do niej innych nowo lokowanych wsi: B.!, Zawady, Żdżar, Ruda, Ryczyca, Skroda, Podrudzie z młynem Ruda Jagiełka, Choszcze, Sosnowe, Kosownica, Niechnobrza, Sianna!, [Chojeczno-]Mingosy!, Jagodne! [→ Chojeczno-Widliska] i Świdzianka3Spośród wymienionych w źródłach z 4 i 20 VII 1547 wsi, założone na surowym korzeniu były: Zawady, Żdżar, Ruda, Ryczyca, Skroda, Podrudzie, Choszcze, Sosnowe, Kosownica, Niechnobrza i Świdzianka, poza tą ostatnią osadą wchodzące zapewne w skład dóbr Aleksego Bojemskiego z ośrodkiem w B. Wymienione następnie [Chojeczno-]Mingosy i Jagodne [Chojeczno-Widliska] oraz pominięte w prośbie z 4 VII 1547 [Chojeczno-]Wilczonek i [Chojeczno-]Gałki z Jatą [Gałecką] należały do dóbr Chojeczno i (poza Jatą) istniały już wcześniej, podobnie jak wieś Sianna, o której własności w tym czasie brakuje informacji (AE IX 65); 1547 20 VII tenże bp eryguje par. w Oleksinie, włączając do niej wymienione wyżej wsie, w tym B., a także Wilczonki [Chojeczno-Wilczonek], [Chojeczno-]Gałki i Jatę [Gałecką] (AE IX 71); 1547 28 XI tenże bp wystawia przyw. erekcyjny par. w Oleksinie i poza wspomn. wsiami włącza do par. dwór w B. [pozostawiając samą wieś B. oraz dzies. z niej, tak kmiece, jak i folw., przy dotychczasowej par. w Grębkowie, → Oleksin, przyp. 3] oraz nadaje dziedzicom B. i Oleksina prawo patronatu nad kościołem (AE IX 137; CP 4 nr 27); 1548 30 VI kapituła kat. pozn. wyraża zgodę na przyłączenie wsi B. wraz z dworem Aleksego Bojemskiego do par. Oleksin, a także uposażenie pleb. w Oleksinie tj. dzies. folwarczną z B., pozostawiając dzies. kmiecą plebanowi z Grębkowa (CP 38, 185v); 1548 3 VII bp pozn. Benedykt Izdbieński wydaje kolejny przywilej erekcyjny dla par. w O., w którym włącza do niej wieś B., jednakże z nakazem oddawania dzies., tak folw., jak i kmiecych, plebanowi z Grębkowa (CP 4 nr 37a; Knap.mps 444-445, odczyt z błędami); 1603 dzies. z B. należą do plebana z Grębkowa, nie są mu jednak uiszczane (AV 1, 54).

6. 1512 Jan Bojemski pleb. w Lewinie [pow. bial.] rezygnuje ze starań o stanowisko pleb. w Niwiskach wobec faktu, że ani jemu, ani prezentujacym go osobom nie przysługiwało pr. patronatu wspomn. kościoła (AE V 64; → Niwiski, p. 5).

1523-42 [tenże?] Jan Bojemski syn Jakuba z B.: 1523 student Uniw. Krak. (MUK 2 nr 1523e/014); 1538 po rezygnacji Jana Bojemskiego król Zygmunt [I] prezentuje na pleb. w Wiśniewie Wawrzyńca Szczawińskiego (MS 4/3 nr 19423; MK 55, 198); 1542 tenże Jan pleb. w Wiśniewie pozwany przez Stanisława Dobrzynieckiego pleb. w Dobrem o zabranie po śmierci Barbary Rudzieńskiej kielicha i 2 ornatów zapisanych przez nią przed 15 latami kościołowi w Dobrem; pełnomocnik Bojemskiego odpowiada, że zm. darowała wspomn. paramenty jego kościołowi (AE VIII k. 244v, 251; → Dobre, p. 5).

1534 Paweł Mośnicz z S., wsi pod Kałuszynem, przyjęty do pr. miej. Starej Warszawy (PrzyjęciaSW nr 563).

1537 Stanisław syn Aleksego z B. student Uniw. Krak. (MUK 2 nr 1537h/006).

1 Prawdopodobna wydaje się teza PacMat. 160, iż dobra wymienione w dok. z 1220 mogły stać się własnością klasztoru w Strzelnie jako posag wstępującej do zakonu córki lub wdowy po możnowładcy z Mazowsza. Zgadza się z nią KowalczykWłość. 10, która wskazuje, że doszło do tego po 1193, gdyż wspomn. osad nie wymienia bulla pap. Celestyna II, zatwierdzająca posiadłości klasztoru (Wp. 1 nr 32).

2 PacMat. 22, podaje, że chodzi o Stanisława z Sokołowa. Być może Stanisław z Sokołowa i Stanisław z Szamot to ta sama osoba, ale nie wynika to z przytaczanej zapiski.

3 Spośród wymienionych w źródłach z 4 i 20 VII 1547 wsi, założone na surowym korzeniu były: Zawady, Żdżar, Ruda, Ryczyca, Skroda, Podrudzie, Choszcze, Sosnowe, Kosownica, Niechnobrza i Świdzianka, poza tą ostatnią osadą wchodzące zapewne w skład dóbr Aleksego Bojemskiego z ośrodkiem w B. Wymienione następnie [Chojeczno-]Mingosy i Jagodne [Chojeczno-Widliska] oraz pominięte w prośbie z 4 VII 1547 [Chojeczno-]Wilczonek i [Chojeczno-]Gałki z Jatą [Gałecką] należały do dóbr Chojeczno i (poza Jatą) istniały już wcześniej, podobnie jak wieś Sianna, o której własności w tym czasie brakuje informacji.