GOŹDZIEC-KRUKI

1474 or. Goszdziecz (MK 5, 178v), 1476 Goszdzyecz, Gosdzyecz (Lub. nr 236; MK 5, 191v), 1535 Kruki (ASK I 39, 33v), 1540 Cruky (ASK I 46, 83v), 1545 Gosdziecz, Kruky (MS 4/1 nr 7396; MK 70, 105v-106), 1563 Goszdziecz Kruki (ŹD 417; ASK I 38, 369), 1567 Gosdziecz Kruki (ASK I 38, 596v), 1578 Gozdziec Kruki (ASK I 27, 946), obecnie Kruki, 13,5 km na E od Mińska Mazowieckiego.

1. 1474 n. pow. liw. (MK 5, 178v; MS 4/3 supl. 1048); 1563 n. par. Kałuszyno, [diec. pozn.] (ŹD 417; ASK I 38, 369).

2. 1473 brzeg rz. Trzebuczy [w Kałuszynie] oraz staw i grobla, 2 pręty poniżej [stawu] koło grobli w kierunku gran. Pawła Kruka, gdzie była spuszczana woda (MK 5, 173v; → Kałuszyno, p. 3); 1474 włóki leżące w G. [sprzedane Pawłowi Krukowi i jego ss.] od Rudego Stoku za rz. Bojmią [tj. z drugiej strony rzeki] przy dwóch wierzbach aż do narożnika czyli węgła kałuskiego → p. 3; 1549 las Ostrów koło dóbr szlachetnych z [Goźdzca-]Kruków i [Kałuszyna-]Szymonów (MS 5/1 nr 427; → Goździec, p. 2, 3).

3. Włas. książ., potem szlach.: 1473-76 Paweł Kruk ze Smolenia w pow. przasn. i z G., h. Doliwa: 1473 tenże → p. 2; 1474 tenże wraz z ss. Mikołajem, Fabianem i Stanisławem kupują od ks. Konrada [III] 3 wł. w G. miary chełm., a Piotr z Kałuszyna syn tegoż Pawła kupuje od księcia kolejne 3 wł.; w sumie płacą 24 kopy gr, ponadto otrzymują prawo wypasu [w dobrach G.] i łowów na wszelkiego zwierza, a mieszkańcy [ich działu] zostają zwolnieni od prac budowlanych przy starych i nowych zamkach (MK 5, 178v); 1476 tenże Paweł z G. wraz z ss. Piotrem, Mikołajem, Fabianem i Stanisławem otrzymują od ks. Konrada [III] dla swoich 6 wł. w G. kupionych od księcia oraz dla osiadłych tam i mogących osiedlić się kmieci i pozostałych mieszkańców zwolnienie z powinności budowy oraz naprawy zamkówi warowni (Lub. nr 236; MK 5, 191v).

1474-76 Piotr Kruk z Kałuszyna i G., Mikołaj, Fabian i Stanisław z G. synowie Pawła Kruka: 1474, 1476 ciż → wyżej; 1545 tenże Piotr z G. i K., ojciec Jana i Jakuba Kruków wymieniony jako zm. → niżej.

1526 ks. Anna [Konradówna] przywraca Drwalewskim z Drwalewa [pow. grój.] i Zawiszom z Budziszyna Małego [pow. grój.] dziedzictwo Goździec, zastrzegając, że szlachetni Zbrożkowie i Krukowie nie będą niepokojeni w ich prawach i posiadaniu, które mają od zm. ks. Konrada [III] (MK 41, 185-186; → Goździec, p. 3).

1545 Jan i Jakub Krukowie ss. zm. Piotra Kruka z G. i K. uzyskują od króla Zygmunta [I] potwierdzenie transakcji z 1474 (MS 4/1 nr 7396; MS 4/3 supl. 1048; MK 70, 105v-106).

1535-78 pobór: 1535 od 4 wł. szl. bezkm. (ASK I 39, 33v); 1540-41 od 5 1/2 wł. szl. bezkm. (ASK I 46 k. 83v, 116v); 1563 od 5 wł. szl. bezkm. (ŹD 417; ASK I 38, 369); 1567 od 5 wł. 1 kw. szl. bezkm. (ASK I 38, 596v); 1578 pobór od 5 1/2 wł. 1 kw. szl. bezkm.; Stanisław, Paweł, Jan i Bartłomiej ss. zm. Wojciecha płacą od 1 wł.; Andrzej, Paweł i Wawrzyniec ss. zm. Stanisława płacą od 1 wł.; Wojciech syn zm. Stanisława płaci od 3 kw.; Marcin, Wojciech, Stanisław i Tomasz ss. zm. Jana płacą od 1 1/2 wł. dziedz. i kolejnej 1 1/2 wł. tegoż Marcina (ASK I 27, 946).

7. KowalczykWłość. 14; GoskaNowik, 54 n.; P. Szczurowski, Historia okolicy szlacheckiej Goździec (Gójszcz) w parafii Kałuszyno, (http://www.szczurowski.net/files/PDF/Historia%20okolicy%20szlacheckiej%20Gozdziec.pdf).