JAWOREK

1465 kop. XX w. Iaworznyk (­TymSąd. 40), 1476 or. Jawornyk (Lub. nr 236; MK 5, 191), 1490 Jewornyk (MK 18, 45v), 1519 Javornik (MK 32, 55v), [1530-33] Yaworek (WarszDis. 2, 330), 1530 Jawornyki (MS 4/1 nr 5504; MK 44 k. 306), 1533 Jaworek (MK 48, 730), 1535 Morek! (MS 4/2 nr 17284; MK 50, 41), 1540 Javorik (ASK I 46, 80v), 1563 Jauorek (ŹD 418; ASK I 38, 371v), 15 km na SW od Liwa.

1. 1476 pow. liw. (Lub. nr 236; MK 5, 191); 1491 dystr. czer., koło Liwa (MK 18, 45); 1533 z. liwska (MK 48, 730); 1563 par. Czerwonka, [diec. pozn.] (ŹD 418; ASK I 38, 371v); [a. 1583] par. Grębków (AE XIV k. 56, 57v, 65v); 1583 par. Wierzbno (CP 4 nr 184; Knap.mps 838-840).

2. 1473 ks. Bolesław [V] nadaje Piotrowi i Janowi Sosnkowskim 12 wł. zw. Kamionka, leżących koło wsi Wiśniewo i Mlęcino [pow. warsz.] oraz koło granic ossowińskich [tj. Ossówna] i [dóbr Mikołaja] Szostaka [→ Wierzbno i J.], między rzekami Ossownica i Kamionka (MK 9, 33); 1478 Piotr i Jan z Sosnkowa otrzymują od ks Bolesława [V] kolejne 8 wł. w lesie nad rz. Kamionką w dziedzictwie Cisek między dziedzinami Ossowińskiego i Szostaka [tj. Wierzbnem i J.] (MK 9, 96); 1563 karczmy → p. 3.

3. Włas. szlach. 1465-90 Mikołaj Szostak z → Wierzbna (tam w l. 1443-90) i J., h. Prus: 1465 tenże z Wierzbna dowodzi w sądzie, że kmieć Jan Borucz z Grodziska objął włókę, skosił siano i orał w jego dobrach J., stąd też powinien przejść do niego, lecz tego nie uczynił (TymSąd. 40); 1476 tenże właśc. Wierzbna i J. wymieniony w przywileju od ks. Konrada [III] (Lub. nr 236; MK 5, 191); 1490 tenże z synem Janem pożyczają od Jana z Ojrzanowa [pow. tarcz.] chor. zakr. i jego bratanka Jana syna zm. Mikołaja [z Ojrzanowa] chor. zakr. 300 kóp gr w półgr na 18 tyg. pod zastaw dóbr Wierzbno i J. (MK 18, 45).

1490-91 Jan Szostakowic z → Wierzbna, syn Mikołaja Szostaka: 1490 tenże → wyżej; 1491 wobec zatwierdzenia przepadku zastawionych Janowi Ojrznowskiemu i jego bratankowi Janowi wsi Wierzbno i J., szl. Zofia c. zm. Jana Wilczkowicza z Wilczkowic [pow. war.], a ż. Jana Szostakowica syna zm. Mikołaja [Szostaka], zrzeka się zapisu wiana na tych dobrach (MK 18, 45).

1490-91 Jan Ojrzanowski z Ojrzanowa i → Wierzbna [tam w l. 1490-93], h. Prus: 1490 tenże → wyżej; 1491 tenże Jan wraz z bratankiem Janem prosi o wpisanie do metryki [książ.] dokumentu z 1490 dot. zastawu dóbr Wierzbno i J. (MK 18, 45).

1490, 1491 Jan z Ojrzanowa, h. Prus, syn Mikołaja Ojrzanowskiego chor. zakr., bratanek Jana → wyżej.

1517-19 Jan Ojrzanowski z Ojrzanowa i → Wierzbna, h. Prus, syn Jana i Małgorzaty (Knap.mps 417): 1517 tenże pożycza od Andrzeja Zaliwskiego [→ Zaliwie] 15 kóp gr w półgr, które ma zwrócić do dnia ś. Marcina, jeśli nie spłaci długu w terminie, zobowiązuje się wwiązać Zaliwskiego w posiadanie połowy dóbr J. do czasu spłaty całej sumy (MK 340, 12v); 1519 tenże sprzedaje na rzecz altarii w kośc. par. w Tarczynie czynsz odkupny 4 grz. gr w półgr z dóbr J., Cierpięta i Wesoła Wola [pow. tarcz.] za 40 kóp gr w półgr (MK 32, 55v).

1530-33 Katarzyna c. Stanisława Boglewskiego z Klwowa [woj. sand.], 1511-26 ż. wspomn. Jana Ojrzanowskiego (ŁęczG 11, 295v-296; MS 4/2 nr 14889; MK 40, 214), 1530-33 ż. Piotra Goryńskiego (MS 4/2 nr 16022): 1530 tejże Katarzynie stryjowie i współherbownicy zm. Jana Ojrzanowskiego dają swoje działy w dobrach Ojrzanów, Żelechów, Zaręby, Kaleń, Wesoła Wola, Zalesie i Musoły w z. warsz. oraz → Wierzbno, Cierpięta, J. i Zimna Woda (MS 4/1 nr 5504; MK 44, 306-311); [1530-33] taż → niżej; 1531 taż ż. Piotra Gorzyńskiego oraz jej córki w wypadku braku męskich potomków dostają od króla Zygmunta [I] pr. włas. wspomn. dóbr, w tym J. (MS 4/2 nr 16022); 1533 taż zastawia Janowi Chojeńskiemu bpowi przemyskiemu dobra Wierzbno, Cierpięta, J. i Zimna Woda czyli Dobrześnia za 1000 zł (MS 4/3 nr 23301; MK 48, 730-731).

[1530]-35 Piotr Goryński z Ojrzanowa, właśc. → Wierzbna [tam w l. [1530]-37], Cierpięt, J. i Zimnej Wody: [1530-33] tenże Piotr wraz z ż. Katarzyną Ojrzanowską pozwany przez ur. Jana Szorca z Kiszewy na Pomorzu o połowę wsi: → Wierzbno, Cierpięta, Y. i Zimna Woda (WarszDis. 2, 330; → Wojsławie); 1531 tenże → wyżej; 1533 tenże otrzymuje od Jana Chojeńskiego bpa przemyskiego dobra Wierzbno, Cierpięta, J. i Zimna Woda zastawione wcześniej przez swoją ż. Katarzynę Goryńską, wraz z 1000 zł, czyli kwotą zastawu (MK 48, 732-735); 1535 tenże kupuje J. od Mikołaja Bogusza dz. M!, marszałka bpa krak. Piotra Tomickiego (MS 4/2 nr 17284; MK 50, 40-41).

1540, 1541 pobór od 2 1/2 wł. os. (ASK I 46 k. 80v, 114); 1563 pobór od 14 wł. os. i 3 karczem dor. (ŹD 418; ASK I 38, 371v); 1567, 1578 pobór od 14 wł. os., 1 1/2 wł. wójt. i 3 zagr. (ASK I 38, 594; ASK I 51, 1).

5. 1583 czcig. Michał Sławiński komisarz bpa pozn. [Łukasza Kościeleckiego] odrzuca sprzeciw Wawrzyńca Roguskiego pleb. z Grębkowa wobec wyłączenia z jego parafii wsi J., Cierpięta i Janowo (AE XIV k. 56, 57v, 65v-66v); 1583 bp pozn. Łukasz Kościelecki na prośbę Doroty Barzyny wojewodziny krak. oraz jej syna Stanisława Mińskiego eryguje parafię przy kościele ś. Piotra w Wierzbnie, przyłącza do niej wsie Wierzbno, J. i Wyględówko [→ Wyględowo] (CP 4 nr 184; Knap.mps 838-839).

Uwaga: J. wraz z → Cierpiętami, → Janowem, → Wyglądałami, → Wyględowem i → Zimną Wodą wchodziły w skład dóbr → Wierzbno.