(1269 Voÿslaw, 1351 Woyslaw, 1366 Woisłav, 1442 Woyslaw, 1459 (granitie) Woysławska, 1463n. Woyslaw, 1485 Voyslaw, 1500 Woyszlaw, 1506 Voÿszlaw, 1510n. Woisław, 1529 Woyslaw, 1530 Vojslaw, 1531 Voyslaw, 1532 Woÿslaw, 1564-5 Worsrow, 1578 Wojsław, Woyszlaw, 1588n. Woislaw, 1673-4 Woyslaw, 1751 Woysław, 1784 Woisław; A. Orzechowska, Nazwy miejscowe dawnego pow. pilzneńskiego oraz prawobrzeżnej cz. dawnych powiatów sand. i wiśl., Wr. i in. 1975, 85) 3 km na SE od Mielca, na prawym brzegu rz. Wisłoki; ok. 72 km na SE od kl., 38 km na SE od → Koniemłotów.
1. 1351 z. sand. (Derwich 1992 278), 1442n. pow. sand. (Mp. IV 1434); 1470-80 par. Rzochów (DLb. III 236), 1530n. par. Mielec (ASK I/10 233v).
2. 1459 przy rozgraniczaniu Mielca i Cmolasu wspomniana granica Wojsławska (AS II 157); 1510 narożnica między Rzochowem, Mielcem i W. usypana w borze zw. Rzyszka, przy drodze z Mielca do Cmolasu (ib. V 49); 1510 Jan z Sienna pkom. sand. odnawia kopce graniczne między m. Rzochów Stanisława z Rzochowa a wsią W. Stanisława Mieleckiego. Obie miejscowości dzieli rz. Wisłoka; granica biegnie od kopca przy miedzy kmiecia Klapowicza, miedzą do jez. Leśnik i przez drogę do rz. Trześń, jej brzegiem, przez las i bór zw. Rzyszka do narożnicy między Mielcem, Rzochowem i W. (ib. 48); 1519 komisarze król. rozgraniczają należące do starostwa sand. dobra Raniszów, Wola Raniszowska, Padwa i Tuszów od posiadłości Stanisława Mieleckiego Cmolas, Trzesówka, Chorzelów, Chrząstów, Cyranowska Wola i W. (ib. 101); 1528-30 przeprowadzono wg starych znaków i świadectwa starców rozgraniczenie między dobrami król. Tuszów i Jasiów a posiadłościami Stanisława Mieleckiego, w tym W. (ib. 178, 194, 209); 1751 → p. 5; 1782 wg mapy Miega W. leży po obu stronach drogi z Mielca do Rzochowa, ulicówka, od E puszcza (Mateszew 71).
3. Własn. kl. święt. do 1463 r., następnie szlach.
1269 → Grzegorzewice; 1351 Kazimierz Wlk. przenosi na pr. średz. imiennie wyliczone posiadłości kl. święt., w tym W. (Derwich 1992 278); 1366 → p. 5; 1442 Władysław Warn. przenosi na pr. średz. imiennie wyliczone posiadłości kl. święt., w tym W. (Mp. IV 1434; AG 1843);
1463, 1464 opactwo zamienia swoją wieś W. z dopłatą 190 grz. na → Pawłów z pr. patronatu nad istniejącym w nim kościołem, należącym do Jana Skrzętki i jego ż. Anny (AG 1860, 1862; → Pawłów); 1470-80 wieś położona w lasach k. Mielca, niegdyś należała do kl. święt., ale opat Michał zamienił ją w 1471 r. na Pawłów, należący do Jana Skrzętki Pawłowskiego h. Godzięba, dopłacając mu 200 grz. (DLb. III 236; II 484); 1480 br. Jan i Bernard z Kaliszan [Mieleccy] kupują od Jana Skrzętki wieś W. (BO rps 495 351)1Por. W. Kierst, Mieleccy, dziedziczni na Mielcu panowie, „Przewodnik Naukowy i Literacki” 36, 1908, 407, 409;
1506 pobór z 5,5 ł. i karczmy dziedzicznej (ASK I/7 124); 1510, 1519, 1528-30 → p. 2; 1523 Agnieszka Beata z Tęczyna, ż. Jana Ciężkiego z Tarnowa, kwituje Stanisława Mieleckiego, kaszt. zawichojskiego, z 200 zł zapisanych na jej wsi W. (W. Dworzaczek, Hetman Jan Tarnowski, W. 1985, 356); 1523 król zezwala Stanisławowi Mieleckiemu zapisać na 1/2 jego wsi W. czynsz roczny 5 fl. w zamian za sumę 100 fl. (MS IV 4211); 1530 pobór z 7 ł., od 2 komor. - Zywkowicza i Bieńka - oraz z karczmy (ASK I/10 233v); 1531 pobór z 7 ł. (ib. 475); 1532 pobór z 5 ł., na 2 ł. powstał folw. (ib. 604v);
1542 w wyniku działu dóbr między br. Janem, Walerianem i Sebastianem Mieleckimi h. Gryf, ss. Stanisława Mieleckiego i Elżbiety Tęczyńskiej, Sebastian otrzymuje m.in. W. (PSB XX 767; Mateszew 134); 1564-5 własn. szlach., pobór z 5 ł. (LS 1564-5 324); 1572 Sebastian Mielecki kupuje od Konstantego Ostrogskiego Pleszów w pow. proszowickim, równocześnie odstępując mu [cz.?] W. (PSB XX 767); 1578 Hieronim Mielecki daje pobór od 24 kmieci na 9 ł., 2 zagr. z rolą, 2 komor. z bydłem, 1 komor. bez bydła, 2 rzemieślników i z karczmy (ASK I/10 801; Paw. 202); 1588 star. brzeski daje pobór od 24 kmieci na 9 ł., 2 komor. z bydłem, 2 rzemieślników i z karczmy (ASK I/10 842v); 1629 wwda ruski daje pobór od 16 kmieci na 4 ł., 2 zagr. z rolą, 2 komor. z bydłem i 2 rzemieślników (RS 1629 75); 1662 pogłówne od szl. Morsztyna, 5 czeladzi folw. i 115 mkw wsi (ASK I/67 44v), 1673 własn. wwdy krak. (ib. 247v); 1674 pogłówne od szl. Grotkowskiego z żoną, 6 czeladzi folw. i 50 mkw wsi (ib. 419, 467v); 1748, 1751 → p. 5.
4. 1351, 1442 → p. 3.
5. Dzies. należy do kl. święt., następnie do pleb./prep. Koniemłotów i pleb. Mielca.
1366 opat święt. zrzeka się na rzecz pleb. Koniemłotów pretensji do dzies. z ról klaszt. m.in. w W. (ZDK I 64); 1526 przy fundacji prepozytury w Mielcu jej prep. otrzymuje m.in. grunt za miastem w stronę W. oraz dzies. snop. z ról kmiecia w W. (F. Kiryk, Miasta regionu mieleckiego do poł. XVII w., [w:] Mielec. Dzieje miasta i regionu 1, Mielec 1984, 185); 1529 z całej wsi dzies. snop. wart. 11 grz. należy do prep. Koniemłotów, od 1 kmiecia dzies. snop. wart. 6 gr i kon. wart. 3 gr pobiera pleb. Mielca (LR 171, 268); 1664 dzies. snop. od poddanych W. należy do prep. Koniemłotów (AV VIII 233); 1681, 1699 dzies. pien. od kmieci należy do tegoż (AVCap. LVI 36; AV XIV 184); 1748 proces o dzies. między Kazimierzem Jarmundowiczem, drem dek., kan., prebendarzem kaplicy ś. Marii Magdaleny w Mielcu oraz Józefem Marońskim, administratorem dóbr W. i Książnice (BO rps 91 26v-33); 1751 nuncjatura wydaje wyrok w sporze Kazimierza Jarmundowicza i Wiesiołowskiego z mkcami wsi W. w sprawie dzies. z ról dóbr W., Wielki Łęg, Zawierzbie i „Przerygie alias Główki”, graniczących przez rz. Wisłokę z Książnicami, z dawna kmiecych (ib. 33-6); 1783 dzies. pien. 80 zł należy do prep. Koniemłotów (AV LVI 247).
6. 1483-85 Stanisław s. Jakuba student U. Kr. (Al. 256; LProm. 95); 1500-2 Jan s. Jakuba student U. Kr. (Al. II 63; LProm. 133); 1510 woźny Stanisław „Woisławek” (AS V 48); 1616 Andrzej s. Krzysztofa Wojsławskiego (Al. IV 49).
7. SG XIII 760; Mielec. Dzieje miasta i regionu 1, red. F. Kiryk, Mielec 1984 wg indeksu; K. Mosingiewicz, Mieleccy h. Gryf, [w:] Społeczeństwo Polski średniowiecznej 3, W. 1986, 270n.; Derwich 1992 wg indeksu.
Uw. W 1396 r. kaszt. wiśl. Jaśko za zasługi przy chrystianizacji Litwy otrzymał od Jagiełły m. W. z kilkoma wsiami w z. krak. (J. Ossoliński, Pamiętnik (1595-1621), Wr. 1952, 4). F. Kiryk, Lokacje miejskie nieudane, translacje miast i miasta zanikłe w Małopolsce do pol. XVII stulecia, KHKM 28, 1980, 381, identyfikuje ten W. z W. k. Mielca, natomiast autorzy SHGK I 14 słusznie uznają go za miejscowość niezidentyfikowaną.
1 Por. W. Kierst, Mieleccy, dziedziczni na Mielcu panowie, „Przewodnik Naukowy i Literacki” 36, 1908, 407, 409.