WYGLĘDOWO

1490 or. Wolya Wyrsbyenska (MK 18, 40), 1493 Volya (MK 9, 190v; MK 18, 57v), a. 8 XI 1542 kop. XIX w. Wyglądówko (Knap.mps 835), 1563 Vygliedouo (ŹD 418; ASK I 38, 371v), 1567 Wyględowo (ASK I 38, 594), 1578 Wygliedowo (ASK I 51, 1), 1583 Wyględowko (CP 4 nr 184), obecnie Wyględówek, 15 km na SW od Liwa.

1. 1490 dystr. czer (MK 18, 40); 1563 pow. liw., par. Czerwonka, [diec. pozn.] (ŹD 418; ASK I 38, 371v); 1583 par. Wierzbno, diec. pozn. (CP 4 nr 184; Knap.mps 838-839).

3. Włas. szlach. 1490-93 Paweł Taborowic lub Taborowski z Powsinka [pow. warsz.] i → Wierzbna, h. Prus syn zm. Pawła Tabora z Powsinka: 1490 tenże Taborowski traci na rzecz ur. Jana z Ojrzanowa [pow. tarcz.] chor. zakr. i jego bratanka Jana, syna zm. Mikołaja [z Ojrzanowa] chorążego zakr., zastawione im uprzednio wsie Wierzbno i W.V. [kwota nieczytelna] (MK 18, 40); 1493 tenże Taborowic zeznaje, że darował swemu stryjowi Janowi Ojrzanowskiemu cześnikowi czer. swoje działy w Powsinku i Witkowcu [pow. warsz.] oraz 107 kóp gr, które ów Jan Ojrzanowski jest mu winien, w zamian za dobra Wierzbno i V. (MK 9, 190v; MK 18, 57v).

[A. 1542 8 XI] Piotr Goryński wda maz., właściciel Wierzbna, Jaworka i W. zakłada na surowym korzeniu wsie Janowo i Wyglądały (Knap.mps 835); 1563 pobór od 2 wł. os. (ŹD 418; ASK I 38, 371v); 1567, 1578 pobór od 3 wł. os (ASK I 38, 594; ASK I 51, 1).

5. 1574 bp pozn. Adam Konarski nadaje dzies. ze wsi Janowo i W. kościołowi w Wierzbnie (Knap.mps 836; → Wierzbno); 1583 czcig. Michał Sławiński komisarz bpa pozn. [Łukasza Kościeleckiego] odrzuca sprzeciw Tomasza pleb. z Liwa wobec wyłączenia z podległej mu par. Czerwonka wsi Wierzbno, Ossówno i W. (AE XIV k. 56, 65v-66v); 1583 bp pozn. Łukasz Kościelecki eryguje parafię w Wierzbnie, włączając do okręgu parafialnego wsie Jaworek i W.; do uposażenia par. należą m.in. dzies. z nowizn we wsiach Janowo i Wyglądały (CP 4 nr 184; Knap.mps 838-839); 1603 dzies. od 15 zagr. z W. oraz od 13 zagr. z Janówka [→ Janowo] należą do pleb. w Wierzbnie (AV 1, 36-37; ŁOp. 3, 216-218).

Uwaga: 1. Przypuszczamy, że istniejąca u schyłku XV w. Wola Wierzbieńska jest identyczna z poświadczonym od XVI Wyględowem. Wydaje się, że przekaz zaczerpnięty przez Knap.mps 835 z wizytacji z 1617 o założeniu wsi Wyglądały należy rozumieć w ten sposób, że wieś Wyglądówek! istniała już, kiedy dopiero zakładano na surowym korzeniu Wyglądały oraz, że chodzi tu o dawną Wolę Wierzbieńską. Obecnie mamy jedną miejscowość Wyględówek, wypada więc przyjąć, że nawet jeśli lokacja wsi Wyglądały powiodła się, to w krótkim czasie doszło do jej włączenia do Wyględowa. Jednakże przeciwko identyfikacji Woli Wierzbieńskiej i Wyględowa, a za utożsamieniem Wyględowa i Wyglądałów świadczy to, że wieś ta pod żadną z nazw nie została wmieniona rejestrach poborowych z 1540 i 1541, co mogło oznaczać, że jako nowo lokowana nie została objęta opodatkowaniem.

2. W. wraz z → Cierpiętami, → Janowem, → Jaworkiem, → Wyglądałami i → Zimną Wodą wchodziły w skład dóbr → Wierzbno.