ŻARNÓWKA

1540 Zarnowka (ASK I 46, 80), 1578 Żarnowka (ASK I 27, 980v), 12,5 km na SSE od Liwa.

1. 1540 pow. liw. (ASK I 46, 80); 1541 diec. pozn. (AE VIII 191v); 1563 par. Grębków (ŹD 417; ASK I 38, 369v).

2. 1563, 1567, 1578 młyn → p. 3.

3. Włas. duch. – bpstwa pozn. 1541 ur. Piotr Kopieński star. bpi w dobrach Z. (AE VIII 191v; → Polikowo Wielkie); 1547 w skład klucza Z. wchodzi wieś Leśna Góra (CP 4 nr 42).

1540, 1541 pobór od 6 1/2 wł. 1 kw. os. i 1 wł. wójt. (ASK I 46 k. 80, 82v, 113v, 115v); 1563 pobór od 19 1/2 wł. os., 2 młynów dor. o 1 kole i tkacza (ŹD 417; ASK I 38, 369v); 1567 pobór od 19 1/2 wł. os., 2 kół młyńskich dor. i 2 zagr. (ASK I 38, 593); 1578 póbór od 19 1/2 wł. os. i młyna dor. o 2 kołach (ASK I 27, 980v).

4. 1540, 1541 wł. wójt. → p. 3.

6. 1541 7-13 IX bp pozn. Sebastian Branicki przebywa w Z. (AE VIII 188v-191v); 1547 18 VI bp pozn. Benedykt Izdbieński oraz bp płocki Andrzej Noskowski wraz z przedstawicielami kapituł katedralnych w Poznaniu i Płocku zawierają ugodę w sprawie granicy między swymi diecezjami (DK perg. 292; lista osad granicznych → Czarnogłów); 1547 18 VII bp pozn. Benedykt Izdbieński przebywa w Z. (CP 4 nr 42; → Kałuszyno-Mroczki).

8. Na N od wsi cmentarzysko (stanowisko „Wisielec”) szkieletowe z grobami w obudowach kamiennych, datowane od połowy XII po XIII w.; na S od wsi drugie cmentarzysko z grobami w obudowie kamiennej, datowane ogólnie na wczesne średniowiecze (T. Łuniewski, Mogiła w Żarnówce, „Pamiętnik Fizjograficzny” 2, 1882, s. 489-490; tenże, Cmentarzysko starożytne w Żarnówce, „Wiadomości Archeologiczne” 4, 1882, s. 107-131; Rauhut s. 623-624 nr 148-149).