MYSŁÓW

(1430 Myslow — ZDM 2, 427; 1440 Miszlow — ZK 150 s. 182; 1469 Myszlow — ZK 314, s. 238; 1519 Mysslow — Siew. k. 9; 1537 Myzlow — Siew. k. 93; 1598 Mysłow, Mysłów, Villa Misłowska — WRWojtas s. 33—4, 51), ok. 4 km na SE od Koziegłów.

1. 1439, 1440 ziemia śl. (GK 6 s. 263; ZK 150 s. 182, 184); 1443, 1469, 1519 ks. siew. (GrünMark. 2 s. 626—32; Mp. 5 A 110; MK 31 s. 474); 1470—80, 1529, 1598 par. Koziegłówki (DLb. 2 s. 193; LR s. 122; WRWojtas s. 34).

2. 1534 Jędrzej Cieszowski pod zakładem 300 fl. ustępuje za 600 fl. pol., za konia i 7 miar sukna „purpuriańskiego” Mik. Mirzowskiemu Pieńczyce [obecnie Pińczyce] i → Koclin, ten zaś zeznaje na rzecz Cieszowskiego, że dożywotnio lub do czasu posiadania [przez niego] M. [graniczy od południa z Koclinem] „[…]ste strone od M.[…] rzeky y z rolą y pusthe[…] polowich wsy” Pieńczyc, Koclina i M. mają [poddani?] wolny wyręb drzewa na opał bez szkodzenia starodawnym granicom (Siew. k. 75—6v — braki w zacytowanym fragmencie oraz kolejnych zapiskach w odpisie ksiąg siew.); 1542 M. graniczy z Lgotą [par. Koziegłówki]; w M. miejsce zw. Podłaziski, miejsce zw. Brzeziny pod Glinianą Górą, łąka zw. Radliczyn oraz 3 stawy, jeden z nich z młynem → p. 3a; 1582 Piotr Myszkowski bp krak. wydaje wyrok w sporze między Wincentym i Wojc. Cieszowskimi a Filipem Ujejskim dotyczącym wsi Pieńczyce i Koclin. Cieszowscy odwołali się od wyroku sądu ziemskiego siew. przyznającego sporne wsie Ujejskiemu. Biskup krak. zmienia wyrok sądu w oparciu o kontrakt sprzedaży ww. wsi, przyznając Pieńczyce i połowę opustoszałej wsi Koclin Ujejskiemu, Cieszowskim zaś przyznając drugą połowę, która graniczy z M. (Ep. 31 s. 341—2v); 1598 w → Koziegłówkach łan roli w miejscu Chłodówka [dziś Kłodówka, cz. Koziegłówek — UN 205 s. 10] począwszy od M. aż do drogi ligockiej [do Lgoty], w innym miejscu na polu Chybie rola począwszy od granic M. do granic Rzeniszowa; tamże łąka w miejscu zw. Mysłowska (WRWojtas s. 33—4).

3. Własn. szlach. w kluczu koziegłowskim, od 1519 własn. biskupa krak., przed 4 I 1520 własn. szlach.

-a. Sprawy własnościowe. 1430 Krystyn z Koziegłów kaszt. sądec. odstępuje Wojciechowi sołtysowi z → Koclina sołectwo w → Lgocie [par. Koziegłówki] w zamian za jego sołectwo w Koclinie i określa przy tym prawa i powinności darowanego sołectwa, m.in. prawo do polowania w dziedzinach Lgota i M. z psami, krogulcami i jastrzębiami na ptactwo, zające i inną drobną zwierzynę, za wyjątkiem jeleni, dzików i innej grubej zwierzyny (ZDM 2, 427).

1439—40 br. Jan starszy i Krystyn synowie zm. Krystyna z Koziegłów kaszt. sądec. z 1-ego małżeństwa oraz Jan młodszy s. tegoż Krystyna z 2-ego małżeństwa, dzielą dobra po ojcu. Jan starszy dostaje m. i zamek → Koziegłowy wraz z przynależnymi dobrami, m.in. M. w ziemi śląskiej (SP 2, 2796 i przypis 86; GK 6 s. 262—3; ZK 150 s. 181—2).

1440 Krystyn z Koziegłów zobowiązuje się uwolnić Piotra [Szafrańca] z Pieskowej Skały pkom. krak. i star. sądec. od poręki sumy 500 grz. i 100 fl. węg., przeznaczonej na wykup zastawionych dziedzin, którą złożył za niego jego br. Janowi z Koziegłów czyli z Mirowa pod rygorem wwiązania go we wsie → Choroń wg zwyczajów ziemskich krak. oraz w Lgotę [par. Koziegłówki] i M. w ks. śl., wg zwyczajów tegoż księstwa1W haśle → Choroń Lgota została błędnie zidentyfikowana jako Lgota Wielka [Murowana] w pow. lel. W zapisce wzmiankowana jest Lgota w ks. siew., leżąca 6 km na wschód od Koziegłów. Zapiska ta nie została wykorzystana w hasłach dot. tych wsi (ZK 150 s. 184—5).

1443 Wacław ks. cieszyński sprzedaje za 6000 grz. gr czes. Zbig. Oleśnickiemu bpowi krak. księstwo siew. z wymienionymi miejscowościami, m.in. dobrami szlach. niepodlegającym pr. książęcemu, w tym m. i zamek → Koziegłowy z przynależnymi dobrami, m.in. M. (GrünMark. 2 s. 626—32; BCzart. rps 3345 k. 188—92).

1466 Jakub Koniecpolski star. przem. posiadacz m. i zamku Koziegłowy wraz z przynależnymi dobrami, m.in. M.2Koniecpolski został błędnie określony jako Jakub z Koziegłów Giebułtowski (Paprocki s. 189); 1469 Jan [Lutek z Brzezia] bp krak. poświadcza umowę zawartą między Jakubem z Koniecpola star. przem. a Janem Koziegłowskim z ż. Elżbietą i synami Janem i Krystynem. Jakub ustąpi Koziegłowskiemu m. i zamek → Koziegłowy z przynależnymi wsiami pod warunkiem, że Jan zapłaci Jakubowi 1300 fl. węg. do 24 III 1471. Jeśli Koziegłowski nie zapłaci, wówczas Jakub obejmie te dobra, w tym M., w dziedziczne posiadanie. Do momentu wypłacenia tej sumy Jakub będzie dzierżyć te dobra i zostaje uznany przez biskupa za ziemianina siew. Koziegłowski przy objęciu tych dóbr w posiadanie ma złożyć biskupowi przysięgę wierności (AkapKrak. perg. 477 = Mp 5 A 110); Jan z Koziegłów zobowiązuje się zapłacić Wydżdze z Przyłęku 150 grz. w wyznaczonym terminie pod warunkiem wwiązania go do M. i Gężyna. Wydżga zeznaje, że unieważnił wcześniejszy zapis z ksiąg ksiąskich dotyczący ww. sumy3W haśle → Koziegłowy zamek p. 3b zapiska została umieszczona błędnie pod datą 1465. Wspomniany wpis z ksiąg ksiąskich, zob. 1466 → Koziegłowy zamek p. 3b (ZK 314 s. 238—9).

1470—80 Jan [starszy] Koziegłowski dz. M. (DLb. 2 s. 193).

1502 Mik. Międzygórski tenut. M. (Mp. 5 T 76); 1519 Krystyn Koziegłowski sprzedaje za 10 000 fl. węg. Janowi Konarskiemu bpowi krak. swe państwo koziegłowskie, tj. m. i zamek → Koziegłowy z wsiami, m.in. M. (MS 4, 12202; Siew. k. 8v—10; AKapKrak. LP 3 k. 148—50v).

1520 Kacper Cieszowski [h. Lis?4Cieszowskich z h. Lis powiązał A. Boniecki, Bon. III s. 212] dz. M., → Koclina i Pieńczyc, s. Biernata, br. Filipa, Jędrzeja, Biernata, Kat. Spikowej, Anny ż. Stan. Ujejskiego i Elżbiety Mąkałowej (Siew. k. 10—1).

1520—8 Filip Cieszowski dz. M., Koclina i Pieńczyc, s. Biernata, c. Anna, ż. Andrzeja Bielskiego 1537 (Siew. k. 10—1, 36r—v, 53, 115—6).

1520 Kacper i Filip Cieszowscy synowie zm. Biernata Cieszowskiego z rodzeństwem oraz Zofia Cieszowska, wd. po Biernacie zawierają ugodę w sprawie dóbr pozostałych pod Biernacie oraz zapisów dla Zofii dokonanych przez męża: 200 fl. oprawy [na Pieńczycach, Koclinie i M.], 200 fl. zapisanych w testamencie i in. 60 fl. Zofia ma prawo do korzystania przez 3 lata z tych dóbr, po tym czasie ma z nich ustąpić Kacprowi i Filipowi, którzy zobowiązują się do wypłacenia jej 230 fl. pod rygorem wwiązania w M. i Pieńczyce. Zofia zobowiązuje się przeznaczyć z tej kwoty 60 fl. dla nieletnich dzieci Biernata. Ponadto ma otrzymać po ustąpieniu 7 krów z przychówkiem, jeśli będzie, 3 konie i 2 woły, będzie też mieć prawo do używania rybników (Siew. k. 10—1).

1523—42 Jędrzej, Andrzej Cieszowski, Mysłowski dz. M., Koclina i Pieńczyc, s. Biernata (Siew. k. 24r—v, 36r—v, 53, 75—6v, 88v—9, 92v—3, 109, 110—111, 112v,115—6, 117v, 133r—v).

1523 szl. Jurek Ujejski w imieniu dzieci zm. Biernata Cieszowskiego: Katarzyny, Hanny i Jędrzeja pozywa ww. Zofię wd. po Biernacie o szkody, jakie te dzieci poniosły na majątku w m. Koziegłowy, który ich macocha ww. Zofia trzymała w wyniku pierwszej umowy [→ 1520], tj. m.in. o klejnoty i sprzęty domowe wart. 1500 i 300 fl. pol. Z powodu niepełnoletności niektórych ww. dzieci sąd nakazuje Stan. Sadowskiemu obecnemu mężowi Zofii złożyć porękę za żonę wraz z 4 osiadłymi ziemianami siew., że stawi się przed sądem ziemskim siew. w sprawie o ww. kwoty (Siew. k. 24r—v).

1524 panosze Filip i Jędrzej Cieszowscy br. niepodzieleni zastawiają za 230 fl. Stan. Ujejskiemu, mężowi ich siostry Anny Pieńczyce i → Koclin, by spłacić ich ww. macochę Zofię z oprawy na wsiach Pieńczyce, Koclin i M. (Siew. k. 32v—4); Stan. Sadowski i jego żona nie stawili się na termin zawity w sprawie z Filipem Cieszowskim i jego braćmi. Starosta wystawia pozew po Sadowskiego i jego żonę na nowy termin pod rygorem przegrania sprawy (Siew. k. 36r—v).

1528 Andrzej Cieszowski w obecności pisarza zamkowego spisuje majątek po zm. br. Filipie znajdujący się we dworze w M.: 4 krowy, jałowica i byczek, 2 cielęta tegoroczne, 9 kóz, 5 koźląt, 11 macior i 5 prosiąt. Nie było żadnego sprzętu domowego, wozu ani innych rzeczy. Spis opieczętowano sygnetem pańskim (Siew. k. 53); 1534 Jędrzej Cieszowski ustępuje Mik. Mirzowskiemu Pieńczyce i Koclin → p. 2.

1537 Stan. Domaniowski pstar. siew. kwituje Jerzyka Ujejskiego z 90 fl. długu zm. Franciszka Ujejskiego sędziego siew. pożyczonych ze skrzynki ziemskiej z pieniędzy, które złożył Andrzej Cieszowski [z M.] dla swojej synowicy [= bratanicy] Anny Cieszowskiej tytułem spłaty trzeciej cz. wsi Pieńczyce (Siew. k. 92v—3); Anna Bielska [Cieszowska] z M. kwituje Andrzeja Mysłowskiego z 90 fl. należnych jej po rodzicach z trzeciej cz. wsi Pieńczyce (Siew. k. 93).

1539, 4 XI Andrzej Bielski sprzedaje Andrzejowi Cieszowskiemu za 360 fl. cz. wsi M. i dział leżący przy m. Koziegłowy, które przypadają jego ż. Annie c. zm. Filipa Cieszowskiego. Cieszowski winien złożyć te pieniądze na zamku siew. na ś. Szczepana [26 XII] pod rygorem wwiązania Bielskiego w tenże dział oraz jego własny, to jest w dwór i kmieci. Ponadto Cieszowski winien będzie uwolnić od płacenia cz. posagu, przypadającą na Bielskiego i jego żonę, należnego [Elżbiecie] ż. pana Mąkały z Chrzanowa. Bielski pod zakładem 360 fl. zobowiązuje się wwiązać Cieszowskiego w oba działy zanim podejmie pieniądze (Siew. k. 99v—101); Andrzej Cieszowski za 100 fl. węg. w złocie zastawia [Andrzejowi] Miklasowi mistrzowi porębskiemu [z Kuźnicy Porębskiej] 9 kmieci i zagrodnika w M., zachowując sobie tylko prawo do ich robocizn i udziału w polowaniach, ponadto zezwala Miklasowi polować w lasach, do których on sam ma prawo. Kmiecie zachowują prawo korzystania z lasów i łąk. Cieszowski będzie mógł wykupić zastaw po zapowiedzeniu się z czterotygodniowym wyprzedzeniem (Siew. k. 115—6).

1540—2 Biernat Cieszowski, dz. M., s. Biernata [z 2-ego małżeństwa?], br. Kacpra, Filipa i Jędrzeja (Siew. k. 109, 110—112v, 117v, 133r—v).

1540 Andrzej Bielski w imieniu ż. Anny kwituje Andrzeja i Biernata Cieszowskich z pieniędzy, za które sprzedał im dział w M. i dział przy m. Koziegłowy (Siew. k. 117v); 1541 Andrzej i Biernat Cieszowscy oraz Stan. Szadowski i inni mieszcz. z Bytomia zawierają ugodę w sprawie zapłaty opatrznemu Sebastianowi Mękale z Chrzanowa i jego ż. Halszce siostrze ww. Cieszowskich 200 fl. posagu, za co ręczył Szadowski z towarzyszami. Cieszowscy, nie zapłaciwszy wspomnianej kwoty w określonym terminie, zobowiązują się teraz do jej zapłaty na ś. Jana Chrzciciela [24 VI 1542] pod zakładem 200 fl. dla poręczycieli i pod rygorem wwiązania ich w M. (Siew. k. 133r—v).

1542 Stan. Szadowski pełnomocnik Elżbiety Mękałowej c. zm. Biernata Cieszowskiego kwituje Andrzeja i Biernata br. ww. Elżbiety ze spłaty należnego jej po rodzicach działu w M. (Siew. k. 109).

1542 br. Andrzej i Biernat Cieszowscy dzielą dobra po zm. ojcu w M. Starszemu Andrzejowi przypadają kmiecie: Chabajczyk, Dziboń, Staszek, Marcin, Mikołaj, Szost, Małota, Baran, zagrodnik Nowak, druga zagroda pusta, folwark z 4 ł., tj. 2 Podłaziski (podlazyski) z łąkami i przymiarkami i 2 na zapłociu [wójtowskiego?] siedliska, 4 ł. w polu pod Mikołajkiem, tj. 2 na końcu podle Barana, trzeci podle Świ[er]czowskiego, czwarty podle Wróbla w polu „na sośninach”, wraz z przymiarkami, 4 łańce5Łaniec — miara pow. pola wielkości zależnej od okolicy albo samo pole, zob. SStarop., t. 4, Wr.-W.-Kr., 1963—5, s. 96 (lanycze) w polu pod Lgotą, tj. 2 podle zagrodnika, trzeci podle Barana, czwarty podle Mikołaja, wraz z dwoma przymiarkami i zaroślami na „Brz[ezi]nach” [dziś cz. M. nosi nazwę Brzeziny — UN 205 s. 11] oraz 5 przymiarkami „na prze[dmły]niu”, pierwszy podle Marcina, drugi podle Bar[ana], trzeci i czwarty podle Chabania, piąty w kącie obok Pitasza, a także łą[ka] i połowa przymiarku „naprzeciwko nim bieżące Thrzanach” [nazwa nienotowana w UN i na Mapie Obrębów], Osiek sołt. [dziś Osiek, wieś ok. 5,5 km na północny wschód od Koziegłów], łąka w końcu wsi, ogród i staw z młynkiem. Młodszemu Biernatowi przypadają kmiecie: Pleczko, Bąk, Chabajczyk, Wróbel, Szpot, Goczał, Chabaj, Witek, Pitasz, 2 puste zagrody: jedna podle Małoty, druga podle folwarku, siedlisko sołt. z 4 ł., 3 ł. podłaziski (podlazyki), 2 podle Barana, trzeci Świerczowski razem z przymiarkami i z łąkami, czwarty łan sołt. na zapłociu, 4 ł. w polu pod Mikołajkiem, jeden na końcu, drugi Świerczowski, trzeci i czwarty „u Bożej Męki” [k. krzyża] ku Koziegłowom wraz z przymiarkami na sośninach; 4 łańce (lanycze) w polu pod Lgotą, 2 obok Małoty, trzeci na „Sthoczniczu” [nazwa nienotowana w UN i na Mapie Obrębów], czwarty Świerczowski wraz z 2 przymiarkami i z łąkami na Brzezinach pod Glinianą Górą [wieś 5,5 km na wschód od Koziegłów] oraz 5 przymiarkami na [prz]edmłyniu, trzeci podle Małoty, czwarty Świerczowski, piąty pusty ciągnący się w kierunku młynka, a także łąki i połowa przymiarku „pustych yako i sołtysich”, laski sołt., [łąka] zw. Radliczyn oraz [2] stawy: jeden wyżej Marci[nowy], drugi niżej Gocz[ałowy]. Cieszowscy będą korzystali z borów, lasów, gajów i dąbrów wspólnie (Siew. k. 110—1).

1542 Biernat Cieszowski sprzedaje za 1000 fl. Andrzejowi Niklasowi mistrzowi [kuźnicy w Porębie] dział we wsi M. z [kmieciami] Pleczkiem, Bąkiem, [Cha]bajczykiem, Wróblem, [Szpotem], Goczałem, Chab[ajem], Wojtkiem i [Pitaszem], 2 zagrodami pustymi […] i stawami; tenże Cieszowski ustępuje ww. Niklasowi siedlisko sołt., 4 ł. puste, łąkę zw. Radliczyn i 2 stawy, jeden leżący wyżej zw. Marcinowy i drugi leżący niżej Gocz[ałowy] (Siew. k. 111—2v).

1542 Andrzej Cieszowski oprawie żonie […] wiano na swym dziale w M., tj. na folwarku, na młynie, rolach, stawach (Siew., k. 112v).

-b. Kmiecie w M. 1542 kmiecie Chabajczyk, Dziboń, Staszek, Marcin, Mikołaj, Szost, Małota, Baran, Pleczko, Bąk, Chabajczyk (inny), Wróbel, Szpot, Goczał, Chabaj, Witek, Pitasz oraz zagrodnik Nowak → p. 3a.

-c. Areał, folwark, dwór. 1470—1480 27 ł. kmiec. (DLb. s. 193); 1528, 1539 dwór → p. 3a; 1542 folwark i 24 ł. z przymiarkami → p. 3a.

4. 1430 Klemens sołtys w M. (ZDM 2, 427); 1529 dzies. pien. o wart. 16 gr z sołectwa w M. plebanowi w → Koziegłówkach → p. 5; 1542 siedlisko sołt. → 3a.

5. 1470—80 dzies. pien. i kon. z ról kmiec. wart. 8 grz. w M. plebanowi w Targoszycach, obecnie jednak wynosi 6 grz. (DLb. 2 s. 193); 1504 Szymon pleb. w Targoszycach kwituje Mateusza niegdyś star. (capitaneus) w Pilczy z 4½ grz. za kupioną od niego dzies. w M. (OK 23 s. 21); 1529 dzies. pien. z ł. kmiec. o wart. 4 grz. w M. plebanowi w Targoszycach, z sołectwa w M. o wart. 16 gr plebanowi w Koziegłówkach (LR s. 114, 122); 1598 dzies. pien. w M. wart. 9 grz. plebanowi w Targoszycach (WRWojtas s. 51).

7. Noga Słownik, s. 95—6; Z. Noga, Osadnictwo i stosunki własnościowe w księstwie siewierskim do 1790 roku, w: Siewierz, Czeladź, Koziegłowy. Studia i materiały z dziejów Siewierza i księstwa siewierskiego, pod red. F. Kiryka, Katowice 1994, s. 180, 183, 192, 206, 219—20; B. Śliwiński, Dziedzice Koziegłów, tamże, s. 258—96.

1 W haśle → Choroń Lgota została błędnie zidentyfikowana jako Lgota Wielka [Murowana] w pow. lel. W zapisce wzmiankowana jest Lgota w ks. siew., leżąca 6 km na wschód od Koziegłów. Zapiska ta nie została wykorzystana w hasłach dot. tych wsi.

2 Koniecpolski został błędnie określony jako Jakub z Koziegłów Giebułtowski.

3 W haśle → Koziegłowy zamek p. 3b zapiska została umieszczona błędnie pod datą 1465. Wspomniany wpis z ksiąg ksiąskich, zob. 1466 → Koziegłowy zamek p. 3b.

4 Cieszowskich z h. Lis powiązał A. Boniecki, Bon. III s. 212.

5 Łaniec — miara pow. pola wielkości zależnej od okolicy albo samo pole, zob. SStarop., t. 4, Wr.-W.-Kr., 1963—5, s. 96.