MYSZKOWICE

(1367 Miscovice — ZDM 6, 1831; 1374 Mischcowicz — ZDM 4, 1023; 1430 Miskouicze — Metryka UK 30e/062; 1438 Miskovicze — ZDM 2, 516; 1440 Miskowicz, Miskowicze – ZDM 2, 565; Tyn. 186; 1441 Mischkowicze — GrünMark. 2 s. 586—7; 1442 Mischkowicz — GrünMark. 2 s. 634; 1470—80 Myszlkowycze — Dlb. 2 s. 191, Myszkowicze — Dlb. 3 s. 73; 1475 Myskowycze — OK 13 s. 693; 1490 Myskouicze — OK 14 s. 556; 1500 Myiszkowycze — Metryka UK 1500h/420; 1516 Mysskowy[...] — Siew. k. 2v; 1523 Myskowycz — Siew. k. 23r; 1526 Mysskowycze — Siew. k. 43r; 1529 Myskowicze — LR s. 94; 1538 Myskowiczi — Mp. 5 Q 317; 1598 Myskowice — WRWojtas s. 54), ok. 13 km na SW od Siewierza.

1. 1443 ks. siew. (GrünMark. 2 s. 628—32); 1470—80 par. Siemonia (DLb. 2 s. 191); 1598 par. Sączów (WRWojtas s. 54).

3. Własność szlach. -a. Sprawy własnościowe. 1367 Piotr z M. (ZDM 6, 1831); 1374 br. Leonard i Lutek z M. (ZDM 4, 1023).

1430—53 Mikulasz, Mikołaj Myszkowski z M., dz. Przeciszowa 1448—82, Polanki Starej 1454, Podolszy 1456, połowy → Głębowic 1463, Palczowic 1470—80, tenut. Lipnika i Osieka, h. Jastrzębiec, s. Leonarda, student Uniw. Krak. 1430, pisarz 1438, protonotariusz 1440—1, kanclerz ks. ośw. 1441, pisarz ks. cieszyńskiego 1442—3, synowie Mikołaj, Jan, Piotr i Paweł, zm. 3 VI 1482 (Metryka UK 30e/062; Mog. 133—4; Tyn. 186, 197 = MS 4, 12166; ZDM 2, 516, 565; 3, 782; GrünMark. 2 s. 586, 587, 597, 601—2 = BCzart. perg. 511, GrünMark. 2 s. 610, 614—7 = BCzart. perg. 593, GrünMark. 2 s. 632, 634; Mp. 5 A 98, 115, 116, 176, 184, D 15, 16, 17, H 12, K 14, L 50, M 62, 63, 139, N 13, 62 = MS 1, 727, N 66, 68, 69, 384 = MS 1, 1334, O 39, 41, 63, 64, P 42 = Mysz. 16, V 60, W 9, Y 2; BJ perg. 347; rps 5377 II k. 509—10; rps 5935 s. 101—2, 104, 114; rps 8059 IV k. 130r; CE 1/2, 124, ZK 152 s. 232; SKO O 1, 139, 171, 173, 201, 206, 207, 237; DLb. 2 s. 229—32; 1 s. 81—3; Proch. 357; AG perg. 4942, 5097 — pełne zestawienie źródeł zob. Stanko, Szlachta → p. 7, s. 127—41).

1448 Mik. Myszkowski z M. sędzia polubowny w sporze między ks. zator. Wacławem a kl. mog. o wsie Ryczów, Woźniki i Żygodowice (Mog., 133)1Zachowały się 3 pieczęcie Mik. Myszkowskiego h. Jastrzębiec z napisem w otoku: s. nicolai de miscowicze, wskazujące na to, że był on dziedzicem M., zob. przyp. do Mog., 133—4, GrünMark. s. 602.

1470—80 Jan Mysłowski (Myslkowsky) h. Pilawa dz. M. (Dlb. 2 s. 191)2Jeśli przyjąć, że informacja Długosza jest ścisła, to dziedzicem cz. M. (własność Myszkowskich w tej wsi jest bowiem poświadczona w 1490) byłby Jan Mysłowski h. Pilawa (nie Myszkowski, jak w literaturze). Mysłowski był dziedzicem nieodległych Mysłowic w pow. lel. do lat 60. XV w. W księstwie siew. Pilawitów reprezentuje Stan. Rudzki dziedzic Dobiesławic w par. Siemonia, któremu w 1481 Jan Stary Koziegłowski przed sądem ziemskim zabezpieczył spłatę pożyczki 400 fl. węg. na Koziegłowach (Pamiętnik Sandomierski, W. 1829, s. 386—8). Wśród świadków tego dokumentu znalazł się — najpewniej współrodowiec — Jan Mysłowski (Myslowski) obok Jana Sadowskiego, przedstawiciela znanej rodziny siew., być może tożsamego z drugim współdziedzicem wsi o nazwisku Sadowski, wspomnianym w innym miejscu przez Długosza. Ponieważ własn. ziemska w księstwie siew. była bardzo rozdrobniona, nie może dziwić fakt, że w tak dużej wsi mieli niewielkie części przedstawiciele innych rodzin, niż rodzina głównych właścicieli. W tej sytuacji słabszą alternatywą pozostaje domysł, że Jan Mysłowski to Myszkowski, błędnie skojarzony przez ankietera dzieła Długosza z Pilawitą Mysłowskim; Sadowski dz. M. (Dlb. 3 s. 73).

1490 Paweł Myszkowski dz. M., Przeciszowa, Podolszy, Polanki, → Bachowic i Spytkowic 1488—90, tenut. Lipnika do 1487, h. Jastrzębiec, s. Mikołaja, synowie Franciszek i Bernard, zm. przed 1492 (CP 4, 95—6, GrünMark. s. 617; SP 2, 4424; Mp. 5 N 13 = AG perg. 1318, N 62 = MS 1, 727, O 186—7, P 99 = AG perg. 6715, Q 46 = CP 3, 229, Q 74 = BJ perg. 84, Q 156, 182 = BCzart. perg. 620, Q 235 = MS 1, 1904; Q 248 = MS 1, 1901, Q 317, T 43; SKO O 207; GK 23 s. 152—3, 738, 739—40; ZK 153 s. 104; BJ rps 5377 II k. 499r; MS 3, 1064 — pełne zestawienie źródeł, zob. Stanko, Szlachta → p. 7, s. 232—6).

1490 Paweł Myszkowski poświadcza, że Kazimierz ks. ośw. kupił od niego z pr. wykupu za 100 fl. węg. czynsz 5 fl. w → Bachowicach i dał go kl. Ś. Katarzyny w Kazimierzu. Myszkowski winien ten zapis wnieść do ksiąg ziemskich na najbliższych rokach zator. lub krak. i uzyskać zgodę ks. zator. (OK 14 s. 556—7; Mp. 5, Q 317).

1516—24 Zygmunt, Zych Myszkowski z M., ż. Katarzyna (Siew. k. 2r—v, 23v—24v, 31v—32); 1516 Zygmunt Myszkowski oprawia ż. Katarzynie wiano na dziale w M. (Siew. k. 2r—v).

1521—6 Mikołaj Myszkowski z M., zw. młody, asesor w sądzie ziemskim siew., br. Maruszy i zapewne Jana, ż. Zofia Bobrkowska (Siew. k. 14r—v, 31v—32, 43r—v).

1521—31 Jan Myszkowski, asesor w sądzie ziemskim siew. (Siew. k. 14r—v, 31r—v, 55r—v; 66v); 1523 Mik. Myszkowski oprawia ż. Zofii Bobrkowskiej 60 fl. wiana po 16 sk. na floren na swoim dziale po ojcu w M. Zofia może swobodnie dysponować połową tej kwoty, drugą połową natomiast ma dysponować dożywotnio na połowie fornalów i nabytków ruchomych i nieruchomych. Zofia wybiera na opiekunów księdza Kacpra i Malchera Siemońskich (Siew. k. 23r); 1523 ziemianie siew., m.in. Zych Myszkowski, ręczą za Zofię wd. po Biernacie Cieszowskim a obecnie ż. Stan. Sadowskiego, że ta stanie przed sądem w Siewierzu pozwana przez dzieci zm. Cieszowskiego o majątek po zmarłym (Siew. k. 23—24); 1524 Mik. Myszkowski sprzedaje za 40 fl. stryjowi Zychowi (Czychowy) Myszkowskiemu dział po ojcu [w M.] (Siew. k. 31v—32); 1526 Marusza Myszkowska z M. kwituje br. Mik. młodego Myszkowskiego ze spłaty działu po rodzicach (Siew. k. 43r—v).

-b. 1443, 1470—80 → p. 5; 1475 Marcin [kmieć?] z M. zobowiązuje się zapłacić 11 gr Małg. Jankowej z Bochni do najbliższego ś. Macieja [24 II 1476] pod karą ekskomuniki (OK 13 s. 693).

-c. W M. 10 ł. kmiec. (DLb. 2 s. 191; 3 s. 73).

5. Przed 1254 ks. cieszyński [Mieszko raciborski lub Władysław opolski] daje kl. zwierzyn. → wieś Grodziec w zamian za dzies. m.in. w M., przeznaczoną na konserwację zamku Siewierz (DLb. 3 s. 68, 73—4); 1443 dzies. snop. od kmieci należąca dotąd do książąt cieszyńskich przechodzi wraz z kupnem ks. siew. na własn. biskupów krak. (GrünMark. 2 s. 629; DLb. 3 s. 68, 73—4); 1470—80 dzies. snop. i kon. z łanów kmiec. wart. 4 grz. dla biskupa krak. (DLb. 2 s. 191; 3 s. 73); 1529 dzies. pien. z ról folw. wart. 1 kopy gr dla plebana w Sączowie (LR s. 94).

6. Studenci z M. na Uniw. Krak.: 1430 Mikołaj z M. s. Leonarda (Metryka UK 30e/062); 1500 Maciej z M. s. Jana (Metryka UK 1500h/420).

7. P. Stanko, Szlachta oświęcimska i zatorska do roku 1564, Kr. 2005 (rozprawa doktorska, mps w Archiwum UJ); Noga Słownik s. 97; Z. Noga, Osadnictwo i stosunki własnościowe w księstwie siewierskim do 1790 roku, w: Siewierz, Czeladź, Koziegłowy. Studia i materiały z dziejów Siewierza i księstwa siewierskiego, pod red. F. Kiryka, Katowice 1994, s. 177, 181, 204, 208—9, 218.

Uw. Zygmunt, Mik. i Jan Myszkowscy poświadczeni jako dziedzice działów w M. z pewnością nie należą do rodziny Myszkowskich Jastrzębców. Nie da się też ustalić ich herbu. Podobnie nie da się ustalić czy i kiedy M. wyszły z rąk Jastrzębców Myszkowskich, gdyż w zasadzie nie pisali się z tej wsi. Pełne informacje dotyczące rodziny Jastrzębców Myszkowskich znajdą się w hasłach Przeciszów i Polanka, dokąd Myszkowscy przenieśli swoje siedziby. W niniejszym haśle zestawiono w główkach znane sygnatury źródeł dotyczące danej osoby.

1 Zachowały się 3 pieczęcie Mik. Myszkowskiego h. Jastrzębiec z napisem w otoku: s. nicolai de miscowicze, wskazujące na to, że był on dziedzicem M., zob. przyp. do Mog., 133—4, GrünMark. s. 602.

2 Jeśli przyjąć, że informacja Długosza jest ścisła, to dziedzicem cz. M. (własność Myszkowskich w tej wsi jest bowiem poświadczona w 1490) byłby Jan Mysłowski h. Pilawa (nie Myszkowski, jak w literaturze). Mysłowski był dziedzicem nieodległych Mysłowic w pow. lel. do lat 60. XV w. W księstwie siew. Pilawitów reprezentuje Stan. Rudzki dziedzic Dobiesławic w par. Siemonia, któremu w 1481 Jan Stary Koziegłowski przed sądem ziemskim zabezpieczył spłatę pożyczki 400 fl. węg. na Koziegłowach (Pamiętnik Sandomierski, W. 1829, s. 386—8). Wśród świadków tego dokumentu znalazł się — najpewniej współrodowiec — Jan Mysłowski (Myslowski) obok Jana Sadowskiego, przedstawiciela znanej rodziny siew., być może tożsamego z drugim współdziedzicem wsi o nazwisku Sadowski, wspomnianym w innym miejscu przez Długosza. Ponieważ własn. ziemska w księstwie siew. była bardzo rozdrobniona, nie może dziwić fakt, że w tak dużej wsi mieli niewielkie części przedstawiciele innych rodzin, niż rodzina głównych właścicieli. W tej sytuacji słabszą alternatywą pozostaje domysł, że Jan Mysłowski to Myszkowski, błędnie skojarzony przez ankietera dzieła Długosza z Pilawitą Mysłowskim.