1404 or. Werzenicza Minor (ACC 1, 61v), 1405 Verzenicza (KP nr 2317), 1420 Wyerzenicza Minor (ACC 3, 72v), 1421 Wyerzenicza Parwa (ACC 5, 112v), 1426 Wierzeynicza Minor (ACC 9, 248), 1475 Vyerzenicza Minor (PZ 20, 26v), 1508 Vyerzenycza Minor (ASK I 3, 23), 1533 Wyerzonka (PG 77, 131), 1533 Vyerzonka (PG 77, 423v), 1544 Vierzonka (ACC 115, 140); 1544 Vyerzunka (PG 86, 20), 1563 Vierzeiniczka (ASK I 5, 238), 1564/65 Wierzonka (LWK 1, 131), 1577 Wierzeniczka (ASK I 5, 723), 13,5 km na N od Poznania.

1. 1508 n. pow. pozn., par. Wierzenica (ASK I 3, 23).

2. 1252, 1280 W. wraz Bolechowem, Radujewem i Marszowicami wchodzi w skład ujazdu zw. Owieńska (Wp. 1 nr 303, 496); 1405-1577 mł. →p. 3; 1510 mł. →p. 5.

3. Własn. książęca, następnie kl. cysterek w →Owieńskach. 1252, 1280 nadania książęce na rzecz cysterek →Wierzenica.

1404 opatka z Owieńsk toczy proces z Mikołajem ze Srebrnej Górki [pow. kcyn., obecnie Srebrna Góra] i Wierzenicy o W.M. (ACC 1 k. 61v, 67); 1405 taż toczy spór ze wspomn. Mikołajem, który zostaje utrzymany w dożywotnim posiadaniu V. i Barchcina [obecnie Barcinek]; gdyby opatka chciała wykupić te dobra [a więc Mikołaj jest tylko ich dzierżawcą], ma zapłacić Mikołajowi 60 grz.; następnie taż domaga się od Mikołaja wwiązania w V.¹Zapiski dotyczą niewątpliwie nie Wierzenicy, jak podawaliśmy w hasłach →Barchcino, →Owieńska i →Szymankowo, lecz W. Wierzenica stanowiła w XV w. własn. szlachecką. Spór Mik. Srebrnogórskiego z Wierzenicy z opatką z Owińsk o posiadanie wsi W. i Barcinek, będących niewątpliwie własn. rzeczonego klasztoru, dotyczył zapewne dzierżawy tych wsi (KP nr 2317, 2398; ZSW nr 849).

1405 opatka z Owieńsk oskarżona przez Adama ze wsi Kowalskie o wyrzucenie jego ludzi z nabytego od niej młyna w W.M. i domaga się jego przywrócenia (ACC 1, 97v).

1564/65 wśród płatności wnoszonych z 14 wsi klasztoru w Owieńskach za czasów zm. Łukasza z Górki starosty gen. Wlkp. [1508-35] wspomniano, że z W. z 2 1/2 ł. dawano do zamku pozn. po 3 wiertele żyta, 1 ćw. owsa, 1 wiertel pszenicy i 2 gr (LWK 1, 131).

1475 V.M. w wykazie zaległości podatkowych (PZ 20, 26v); 1508 wiard. wojenne od 1 ł., karczmy i mł. o 1 kole (ASK I 3, 23); 1509 pobór od 1 ł., 1 ł. soł., mł., karczmy (ASK I 3, 65); 1510 pobór od 1 ł. i karczmy (ASK I 3, 267v); 1510 w V.M. klasztor w Owieńskach ma 2 ł. os. i 3 ł. opust.; 1/2 ł. opust. uprawia Wojc. Drobnia, 1 1/2 ł. soł. nal. do 2 sołtysów (LBP 65); 1553 pobór od 3 ł. kmiecych, 1 ł. soł., karczmy (ASK I 5, 32); 1563 w V. są 3 ł. (z czego 1/4 łanu uległa spaleniu), 2 ł. soł., karczma dor., mł. dor. o 1 kole (ASK I 5, 238); 1567 pobór od 2 1/2 ł., 2 ł. soł., karczmy dor., mł. dor. o 1 kole (ASK I 5, 322v); 1576 pobór z W. [formularz niewypełniony] (ASK I 5, 528); 1577 własn. kl. w Owieńskach, pobór od 2 ł., karczmy, mł. walnego o 1 kole (ASK I 5, 723); 1580 własn. kl. w Owieńskach; pobór od 7 półł., mł. o 1 kole, 2 zagr., garnca gorzałki (ŹD 39; ASK I 6, 155); 1581, 1583 pobór z W. [formularz niewypełniony] (ASK I 6, 412; ASK I 4, 703v).

Mieszkańcy: 1410 Stanisław z W.M. (ACC 2, 174); 1420 Piechna wd. po Janie z W. M. toczy spór z Wawrzyńcem dzwonnikiem w kat. pozn. (ACC 3, 72v); 1421 Piotr zw. Piotrek i Michał Garbaczewięta wieśniacy (laici) z Janikowa i Wierzenicy ręczą za Michała Nieuświadka z W.P., że ten będzie przez 2 lata traktować swoją żonę Agnieszkę z miłością małżeńską i nie będzie jej okaleczać, lecz tylko z umiarem chłostać za występki; jeżeli Michał w ciągu 2 lat nie odzyska zdolności do pożycia małżeńskiego, to ma się stawić wraz z żoną przed oficjałem w celu uzyskania unieważnienia małżeństwa (divortium; ACC 5, 112v); 1426 oficjał pozn. ustala, że Dorota z W.M. zawarła małżeństwo z Jakubem Golą, które następnie zostało pobłogosławione w kościele w Swarzędzu; poleca im więc wspólnie zamieszkać i darzyć się miłością małżeńską (ACC 9, 248) 1510 Wojc. Drobnia →wyżej; 1510 Maciej kmieć z V.M zobowiązuje się zwrócić 3 grz. pożyczki Piotrowi z Gośliny [której?] wikariuszowi [kat.] pozn. (ACC 87, 118v); 1544 Maciej krawiec z V. jest dłużny Jakubowi Goździowi mieszcz. z Poznania 1 wiard. za 27 achteli piwa (ACC 115, 140).

4. 1508-67 łany soł. →p. 3; 1510 dwóch sołtysów →p. 3; 1533 Jakub Kubala i Adam syn Jana sołtysi w W. zeznają, że Anna opatka z Owieńsk zapłaciła im 6 grz. zapisanych na 3 ł. soł. (PG 77, 131-132); 1533 Jan Tulecki [ojciec Adama?] były sołtys w V. zeznaje, że jest zobowiązany zamieszkiwać i uprawiać swoją rolę w W., wsi kl. w Owieńskach, wykonywać prace wynikające z posiadania tego łanu i płacić z niego czynsz; konwent mniszek z Owieńsk płaci przysądne (PG 77, 423v); 1543 opatka z Owieńsk toczy proces z wykonawcami testamentu zm. Jakuba Kubali²W haśle Owieńska – opactwo, sołtys Jakub Kubala został błędnie, mimo wątpliwości, przypisany do Wierzenicy, który zapisał w testamencie klasztorowi 34 grz. bez 5 gr oraz 13 zł na odnowienie budynków klasztornych w zamian za śpiewanie co roku w piątek po dniu Trójcy Ś. wigilii i mszy za jego duszę (AE VIII k. 330, 333v); 1543 Anna Tulecka sołtyska z V. toczy proces z bratem Marcinem Górskim, sołtysem w Bolechowie; oficjał poleca Marcinowi Górskiemu, aby dał Annie i jej mężowi Adamowi [sołtysowi w W.] część ze 100 grz. i innych rzeczy z majątku po ich zm. ojcu, Macieju sołtysie w Starczynowie, które należą się jej tytułem przyrzeczonego posagu (Sent. II 523v); 1543 wspomn. Anna Tulecka sołtyska z V. ma z wyroku oficjała oddać swoim siostrom rodz. Zofii i Elżbiecie ze Starczynowa rzeczy, które bezprawnie zatrzymała dla siebie po ich zm. matce, a mianowicie szubę, 11 wiard. srebra, 7 klamer srebrnych oraz białe szaty (Sent. II 529); 1544 Łukasz sołtys z V. ma zapłacić Marcinowi Wojnowskiemu 8 grz. i 30 gr długu (PG 86, 20).

5. 1252 dzies. z W. należą do kl. w Owieńskach →Wierzenica; 1510 W.M. w par. Wierzenica daje swojemu plebanowi meszne; młyn daje mu dodatkowo 1 ćw. mąki (LBP 65).